Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
੯. ਪਣੀਤਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ
9. Paṇītabhojanasikkhāpadaṃ
੨੫੭. ਨવਮੇ ਪਕਟ੍ਠਭਾવਂ ਨੀਤਨ੍ਤਿ ਪਣੀਤਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਪਣੀਤਸਦ੍ਦੋ ਉਤ੍ਤਮਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਤ੍ਤਮਭੋਜਨਾਨੀ’’ਤਿ। ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨਾਮ ਨ ਮਧੁਰਗੁਣੋ, ਅਥ ਖੋ ਮਧੁਰਗੁਣਯੁਤ੍ਤਂ ਭੋਜਨਮੇવਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਕਸ੍ਸਾਤਿ ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਚੇਤਂ ਸਾਮਿવਚਨਂ, ਕੇਨਾਤਿ ਹਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਸੁਰਸ’’ਨ੍ਤਿਇਮਿਨਾ ਸਾਦੀਯਤਿ ਅਸ੍ਸਾਦੀਯਤੀਤਿ ਸਾਦੂਤਿ વਚਨਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
257. Navame pakaṭṭhabhāvaṃ nītanti paṇītanti vutte paṇītasaddo uttamatthoti āha ‘‘uttamabhojanānī’’ti. Sampanno nāma na madhuraguṇo, atha kho madhuraguṇayuttaṃ bhojanamevāti āha ‘‘sampattiyutta’’nti. Kassāti karaṇatthe cetaṃ sāmivacanaṃ, kenāti hi attho. ‘‘Surasa’’ntiiminā sādīyati assādīyatīti sādūti vacanatthassa sarūpaṃ dasseti.
੨੫੯. ‘‘ਯੋ ਪਨ…ਪੇ॰… ਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਏવਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਸੁਦ੍ਧਾਨੀਤਿ ਓਦਨੇਨ ਅਸਂਸਟ੍ਠਾਨਿ। ਓਦਨਸਂਸਟ੍ਠਾਨਿ ਸਬ੍ਬਿਆਦੀਨੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ। ਹੀਤਿ ਸਚ੍ਚਂ। ‘‘ਪਣੀਤਸਂਸਟ੍ਠਾਨੀ’’ਤਿਇਮਿਨਾ ਪਣੀਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬਿਆਦੀਹਿ ਸਂਸਟ੍ਠਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਪਣੀਤਭੋਜਨਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਸਤ੍ਤਧਞ੍ਞਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਭੋਜਨਾਨਂ ਸਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
259. ‘‘Yo pana…pe… bhuñjeyyā’’ti ettha vinicchayo evaṃ veditabboti yojanā. Suddhānīti odanena asaṃsaṭṭhāni. Odanasaṃsaṭṭhāni sabbiādīnīti sambandho. Etthāti imasmiṃ sikkhāpade. Hīti saccaṃ. ‘‘Paṇītasaṃsaṭṭhānī’’tiiminā paṇītehi sabbiādīhi saṃsaṭṭhāni bhojanāni paṇītabhojanānīti atthaṃ dasseti. ‘‘Sattadhaññanibbattānī’’ti iminā bhojanānaṃ sarūpaṃ dasseti.
‘‘ਸਬ੍ਬਿਨਾ ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਨਂ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ વਿਕਪ੍ਪਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਤੀਸੁਪਿ વਿਕਪ੍ਪੇਸੁ ‘‘ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਏવਂ વਾਕ੍ਯਂ ਕਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞਾਪਨੇ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਮਾਸਂ ਕਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞਾਪਨੇ ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਿਭਤ੍ਤਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿ।
‘‘Sabbinā bhatta’’ntiādīnaṃ pañcannaṃ vikappānaṃ majjhe tīsupi vikappesu ‘‘bhatta’’nti yojetabbaṃ. Evaṃ vākyaṃ katvā viññāpane āpattiṃ dassetvā samāsaṃ katvā viññāpane taṃ dassento āha ‘‘sabbibhattaṃ dehī’’tiādi.
ਇਤੋਤਿ ਗਾવਿਤੋ ਲਦ੍ਧੇਨਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। વਿਸਙ੍ਕੇਤਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਕੇਤਤੋ ਞਾਪਿਤਤੋ વਿਗਤਂ વਿਰਹਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਹੀਤਿ ਸਚ੍ਚਂ। ਇਮਿਨਾ વਿਸਙ੍ਕੇਤਸ੍ਸ ਗੁਣਦੋਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Itoti gāvito laddhenāti sambandho. Visaṅketanti saṅketato ñāpitato vigataṃ virahitanti attho. Hīti saccaṃ. Iminā visaṅketassa guṇadosaṃ dasseti.
ਕਪ੍ਪਿਯਸਬ੍ਬਿਨਾ ਦੇਹੀਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯਸਬ੍ਬਿਨਾ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਭਤ੍ਤਂ ਦੇਹੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਏਸੇવ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ। ਯੇਨ ਯੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਯੇਨ ਸਬ੍ਬਿਆਦਿਨਾ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ વਿਚ੍ਛਾવਸੇਨ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਸਬ੍ਬਿ ਨਾਮ ਗੋਸਬ੍ਬਿ, ਅਜਿਕਾਸਬ੍ਬਿ, ਮਹਿਂਸਸਬ੍ਬਿ, ਯੇਸਂ ਮਂਸਂ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬਿ ਚ। ਨવਨੀਤਂ ਨਾਮ ਏવਮੇવ। ਤੇਲਂ ਨਾਮ ਤਿਲਤੇਲਂ, ਸਾਸਪਤੇਲਂ, ਮਧੁਕਤੇਲਂ, ਏਰਣ੍ਡਤੇਲਂ, વਸਾਤੇਲਞ੍ਚ। ਮਧੁ ਨਾਮ ਮਕ੍ਖਿਕਾਮਧੁ। ਫਾਣਿਤਂ ਨਾਮ ਉਚ੍ਛੁਮ੍ਹਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ। ਮਚ੍ਛੋ ਨਾਮ ਉਦਕਚਰੋ। ਪਾਲ਼ਿਅਨਾਗਤੋ ਮਚ੍ਛੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ। ਮਂਸਂ ਨਾਮ ਯੇਸਂ ਮਂਸਂ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਤੇਸਂ ਮਂਸਂ। ਖੀਰਦਧੀਨਿ ਸਬ੍ਬਿਸਦਿਸਾਨੇવ। વੁਤ੍ਤਂ ਯਥਾ ਏવਂ ‘‘ਨવਨੀਤਭਤ੍ਤਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਸੂਪੋਦਨવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਦੁਕ੍ਕਟਮੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਹੀਤਿ ਸਚ੍ਚਂ। ਸੋ ਚਾਤਿ ਸੋ ਚਤ੍ਥੋ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ। ਕਿਂ ਪਯੋਜਨਂ। ਨਤ੍ਥੇવ ਪਯੋਜਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
Kappiyasabbinā dehīti kappiyasabbinā saṃsaṭṭhaṃ bhattaṃ dehīti yojanā. Eseva nayo sesesupi. Yena yenāti yena yena sabbiādinā. Tasmiṃ tassāti etthāpi vicchāvasena attho daṭṭhabbo. Pāḷiyaṃ āgatasabbi nāma gosabbi, ajikāsabbi, mahiṃsasabbi, yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ sabbi ca. Navanītaṃ nāma evameva. Telaṃ nāma tilatelaṃ, sāsapatelaṃ, madhukatelaṃ, eraṇḍatelaṃ, vasātelañca. Madhu nāma makkhikāmadhu. Phāṇitaṃ nāma ucchumhā nibbattaṃ. Maccho nāma udakacaro. Pāḷianāgato maccho nāma natthi. Maṃsaṃ nāma yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ maṃsaṃ. Khīradadhīni sabbisadisāneva. Vuttaṃ yathā evaṃ ‘‘navanītabhattaṃ dehī’’tiādīsupi sūpodanaviññattidukkaṭameva hotīti yojanā. Hīti saccaṃ. So cāti so cattho. Tatthāti tasmiṃ atthe. Kiṃ payojanaṃ. Nattheva payojananti adhippāyo.
ਪਟਿਲਦ੍ਧਂ ਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਏਕਰਸਨ੍ਤਿ ਏਕਕਿਚ੍ਚਂ। ਤਤੋਤਿ ਨવਪਣੀਤਭੋਜਨਤੋ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
Paṭiladdhaṃ bhojananti sambandho. Ekarasanti ekakiccaṃ. Tatoti navapaṇītabhojanato nīharitvāti sambandho.
ਸਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਨવ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ।
Sabbānīti nava pācittiyāni sandhāya vuttaṃ.
੨੬੧. ਉਭਯੇਸਮ੍ਪੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਮ੍ਪਿ। ਸਬ੍ਬੀਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਯੋ ਨਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਬਲਾਯੁવਡ੍ਢਨਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਬਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪવਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਬ੍ਬਿ, ਘਤਂ। ਤਤਿਯਕ੍ਖਰੇਨੇવ ਸਜ੍ਝਾਯਿਤਬ੍ਬਂ ਲਿਖਿਤਬ੍ਬਞ੍ਚ । ਕਸ੍ਮਾ? ਤਤਿਯਕ੍ਖਰਟ੍ਠਾਨੇਯੇવ ਸਬ੍ਬ ਗਤਿਯਨ੍ਤਿ ਗਤਿਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਧਾਤੁਸ੍ਸ ਧਾਤੁਪਾਠੇਸੁ ਆਗਤਤ੍ਤਾਤਿ। ਨવਮਂ।
261.Ubhayesampīti bhikkhubhikkhunīnampi. Sabbīti cettha yo naṃ paribhuñjati, tassa balāyuvaḍḍhanatthaṃ sabbati gacchati pavattatīti sabbi, ghataṃ. Tatiyakkhareneva sajjhāyitabbaṃ likhitabbañca . Kasmā? Tatiyakkharaṭṭhāneyeva sabba gatiyanti gatiatthassa sabbadhātussa dhātupāṭhesu āgatattāti. Navamaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੪. ਭੋਜਨવਗ੍ਗੋ • 4. Bhojanavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੯. ਪਣੀਤਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੯. ਪਣੀਤਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੯. ਪਣੀਤਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੯. ਪਣੀਤਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā