| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
೯. ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
೨೫೭-೨೫೯. ನವಮೇ ಪಣೀತಸಂಸಟ್ಠಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ಪಣೀತಭೋಜನಾನಿ। ಯಥಾ ಹಿ ಆಜಞ್ಞಯುತ್ತೋ ರಥೋ ‘‘ಆಜಞ್ಞರಥೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ಏವಮಿಧಾಪಿ ಪಣೀತಸಂಸಟ್ಠಾನಿ ಸತ್ತಧಞ್ಞನಿಬ್ಬತ್ತಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ‘‘ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀ’’ತಿ ವುತ್ತಾನಿ। ಯೇಹಿ ಪನ ಪಣೀತೇಹಿ ಸಂಸಟ್ಠಾನಿ, ತಾನಿ ‘‘ಪಣೀತಭೋಜನಾನೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಪಭೇದದಸ್ಸನತ್ಥಂ ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ, ಸಪ್ಪಿ ನವನೀತ’’ನ್ತಿಆದಿ ಪಾಳಿಯಂ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಯೇಸಂ ಮಂಸಂ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ಇದಞ್ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯವತ್ಥುಪರಿಚ್ಛೇದದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ, ನ ಪನ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುಪರಿಚ್ಛೇದದಸ್ಸನತ್ಥಂ। ನ ಹಿ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಸತ್ತಾನಂ ಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ನ ಕಪ್ಪನ್ತಿ। ಏಕಞ್ಹಿ ಮನುಸ್ಸವಸಾತೇಲಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಖೀರಸಪ್ಪಿನವನೀತವಸಾತೇಲೇಸು ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ। ಸಪ್ಪಿಭತ್ತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಸಪ್ಪಿಸಂಸಟ್ಠಂ ಭತ್ತಂ ಸಪ್ಪಿಭತ್ತಂ, ಸಪ್ಪಿ ಚ ಭತ್ತಞ್ಚ ಸಪ್ಪಿಭತ್ತನ್ತಿಪಿ ವಿಞ್ಞಾಯತಿ, ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ಪನ ‘‘ಸಾಲಿಭತ್ತಂ ವಿಯ ಸಪ್ಪಿಭತ್ತಂ ನಾಮ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಕಾರಣಂ ವತ್ವಾ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸೇವ ದಳ್ಹತರಂ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತತ್ತಾ ನ ಸಕ್ಕಾ ಅಞ್ಞಂ ವತ್ತುಂ। ಅಟ್ಠಕಥಾಚರಿಯಾ ಏವ ಹಿ ಈದಿಸೇಸು ಠಾನೇಸು ಪಮಾಣಂ।
257-259. Navame paṇītasaṃsaṭṭhāni bhojanāni paṇītabhojanāni. Yathā hi ājaññayutto ratho ‘‘ājaññaratho’’ti vuccati, evamidhāpi paṇītasaṃsaṭṭhāni sattadhaññanibbattāni bhojanāni ‘‘paṇītabhojanānī’’ti vuttāni. Yehi pana paṇītehi saṃsaṭṭhāni, tāni ‘‘paṇītabhojanānī’’ti vuccanti, tesaṃ pabhedadassanatthaṃ ‘‘seyyathidaṃ, sappi navanīta’’ntiādi pāḷiyaṃ vuttaṃ. ‘‘Yesaṃ maṃsaṃ kappatī’’ti idañca pācittiyavatthuparicchedadassanatthaṃ vuttaṃ, na pana kappiyavatthuparicchedadassanatthaṃ. Na hi akappiyamaṃsasattānaṃ sappiādīni na kappanti. Ekañhi manussavasātelaṃ ṭhapetvā sabbesaṃ khīrasappinavanītavasātelesu akappiyaṃ nāma natthi. Sappibhattanti ettha kiñcāpi sappisaṃsaṭṭhaṃ bhattaṃ sappibhattaṃ, sappi ca bhattañca sappibhattantipi viññāyati, aṭṭhakathāsu pana ‘‘sālibhattaṃ viya sappibhattaṃ nāma natthī’’ti kāraṇaṃ vatvā dukkaṭasseva daḷhataraṃ katvā vuttattā na sakkā aññaṃ vattuṃ. Aṭṭhakathācariyā eva hi īdisesu ṭhānesu pamāṇaṃ.
ಮೂಲನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಭಣ್ಡಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ವಿಸಙ್ಕೇತತ್ತಾ ಸಬ್ಬಾಹಿಯೇವ ಆಪತ್ತೀಹಿ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ಪಾಚಿತ್ತಿಯೇನೇವ ಅನಾಪತ್ತಿ ವುತ್ತಾ, ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿದುಕ್ಕಟಂ ಪನ ಹೋತಿಯೇವಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ತಂ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಕಪ್ಪಿಯಸಪ್ಪಿನಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಪ್ಪಿನಾತಿ ಚ ಇದಂ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಾನಂ ವಸೇನ ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಸಪ್ಪಿನಾ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಸಪ್ಪಿನಾತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ನಾನಾವತ್ಥುಕಾನೀತಿ ಸಪ್ಪಿನವನೀತಾದೀನಂ ವಸೇನ ವುತ್ತಂ।
Mūlanti kappiyabhaṇḍaṃ sandhāya vuttaṃ. Anāpattīti visaṅketattā sabbāhiyeva āpattīhi anāpatti. Keci pana ‘‘pācittiyeneva anāpatti vuttā, sūpodanaviññattidukkaṭaṃ pana hotiyevā’’ti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ. Kappiyasappinā akappiyasappināti ca idaṃ kappiyākappiyamaṃsānaṃ vasena vuttaṃ, tasmā kappiyamaṃsasappinā akappiyamaṃsasappināti evamettha attho gahetabbo. Nānāvatthukānīti sappinavanītādīnaṃ vasena vuttaṃ.
೨೬೧. ಮಹಾನಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋತಿ ಏತ್ಥ –
261.Mahānāmasikkhāpadena kāretabboti ettha –
‘‘ಅಗಿಲಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಚತುಮಾಸಪಚ್ಚಯಪವಾರಣಾ ಸಾದಿತಬ್ಬಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪುನಪವಾರಣಾಯ ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಚ್ಚಪವಾರಣಾಯ, ತತೋ ಚೇ ಉತ್ತರಿ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೩೦೬) –
‘‘Agilānena bhikkhunā catumāsapaccayapavāraṇā sāditabbā aññatra punapavāraṇāya aññatra niccapavāraṇāya, tato ce uttari sādiyeyya, pācittiya’’nti (pāci. 306) –
ಇದಂ ಮಹಾನಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ನಾಮ। ಇಮಿನಾ ಚ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಸಙ್ಘವಸೇನ ಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಪವಾರಣಾಯ ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇ ಸಚೇ ತತ್ಥ ರತ್ತೀಹಿ ವಾ ಭೇಸಜ್ಜೇಹಿ ವಾ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಕತೋ ಹೋತಿ, ಏತ್ತಕಾಯೇವ ರತ್ತಿಯೋ ಏತ್ತಕಾನಿ ವಾ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಬ್ಬಾನೀತಿ। ಅಥ ತತೋ ರತ್ತಿಪರಿಯನ್ತತೋ ವಾ ಭೇಸಜ್ಜಪರಿಯನ್ತತೋ ವಾ ಉತ್ತರಿ ನ ಭೇಸಜ್ಜಕರಣೀಯೇನ ವಾ ಭೇಸಜ್ಜಂ ಅಞ್ಞಭೇಸಜ್ಜಕರಣೀಯೇನ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಂ। ತಸ್ಮಾ ಅಗಿಲಾನೋ ಗಿಲಾನಸಞ್ಞೀ ಹುತ್ವಾ ಪಞ್ಚ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತೋ ನ ಭೇಸಜ್ಜಕರಣೀಯೇನ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತೋ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ‘‘ಮಹಾನಾಮಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಏತಾನಿ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯವತ್ಥೂನೀತಿ ಪಾಳಿಯಂ ಆಗತಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಪಾಳಿಯಂ ಅನಾಗತಾನಿ ಪನ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಪ್ಪಿಆದೀನಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಮ್ಪಿ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥೂನೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಸೂಪೋದನವಿಞ್ಞತ್ತಿಯನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯವತ್ಥೂನಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಾಟಿದೇಸನೀಯವತ್ಥೂನಿ ಚ ಠಪೇತ್ವಾ ಅವಸೇಸವಿಞ್ಞತ್ತಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಪಣೀತಭೋಜನತಾ, ಅಗಿಲಾನತಾ, ಅಕತವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಪಟಿಲಾಭೋ, ಅಜ್ಝೋಹರಣನ್ತಿ ಇಮಾನಿ ಪನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ।
Idaṃ mahānāmasikkhāpadaṃ nāma. Iminā ca sikkhāpadena saṅghavasena gilānapaccayapavāraṇāya pavāritaṭṭhāne sace tattha rattīhi vā bhesajjehi vā paricchedo kato hoti, ettakāyeva rattiyo ettakāni vā bhesajjāni viññāpetabbānīti. Atha tato rattipariyantato vā bhesajjapariyantato vā uttari na bhesajjakaraṇīyena vā bhesajjaṃ aññabhesajjakaraṇīyena vā aññaṃ bhesajjaṃ viññāpentassa pācittiyaṃ vuttaṃ. Tasmā agilāno gilānasaññī hutvā pañca bhesajjāni viññāpento na bhesajjakaraṇīyena bhesajjaṃ viññāpento nāma hotīti ‘‘mahānāmasikkhāpadena kāretabbo’’ti vuttaṃ. Etāni pāṭidesanīyavatthūnīti pāḷiyaṃ āgatasappiādīni sandhāya vuttaṃ. Pāḷiyaṃ anāgatāni pana akappiyasappiādīni bhikkhunīnampi dukkaṭavatthūnīti veditabbaṃ. Sūpodanaviññattiyanti bhikkhūnaṃ pācittiyavatthūni bhikkhunīnaṃ pāṭidesanīyavatthūni ca ṭhapetvā avasesaviññattiṃ sandhāya vuttaṃ. Sesamettha uttānameva. Paṇītabhojanatā, agilānatā, akataviññattiyā paṭilābho, ajjhoharaṇanti imāni panettha cattāri aṅgāni.
ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೪. ಭೋಜನವಗ್ಗೋ • 4. Bhojanavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೯. ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೯. ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೯. ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೯. ಪಣೀತಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 9. Paṇītabhojanasikkhāpadaṃ
