Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-അഭിനവ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā

    ൯. പണീതഭോജനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    9. Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā

    ‘‘പണീതഭോജനാനീ’’തി ഇദം മജ്ഝേ പദലോപം കത്വാ നിദ്ദിട്ഠന്തി ആഹ ‘‘പണീതസംസട്ഠാനീ’’തിആദി. സബ്ബോപി ‘‘ഓദകോ’’തി വുത്തലക്ഖണോ മച്ഛോതി ‘‘മച്ഛോ നാമ ഓദകോ വുച്ചതീ’’തി (പാചി॰ ൨൬൦) ഏവം വിഭങ്ഗേ വുത്തലക്ഖണോ, സബ്ബോപി മച്ഛോ ഏവ. യോ കോചി ഉദകേ ജാതോ മച്ഛോ നാമാതി വുത്തം ഹോതി. മഹാനാമസിക്ഖാപദേനാതി –

    ‘‘Paṇītabhojanānī’’ti idaṃ majjhe padalopaṃ katvā niddiṭṭhanti āha ‘‘paṇītasaṃsaṭṭhānī’’tiādi. Sabbopi ‘‘odako’’ti vuttalakkhaṇo macchoti ‘‘maccho nāma odako vuccatī’’ti (pāci. 260) evaṃ vibhaṅge vuttalakkhaṇo, sabbopi maccho eva. Yo koci udake jāto maccho nāmāti vuttaṃ hoti. Mahānāmasikkhāpadenāti –

    ‘‘അഗിലാനേന ഭിക്ഖുനാ ചതുമാസപച്ചയപവാരണാ സാദിതബ്ബാ അഞ്ഞത്ര പുനപവാരണായ അഞ്ഞത്ര നിച്ചപവാരണായ. തതോ ചേ ഉത്തരി സാദിയേയ്യ, പാചിത്തിയ’’ന്തി –

    ‘‘Agilānena bhikkhunā catumāsapaccayapavāraṇā sāditabbā aññatra punapavāraṇāya aññatra niccapavāraṇāya. Tato ce uttari sādiyeyya, pācittiya’’nti –

    ഇമിനാ സിക്ഖാപദേന (പാചി॰ ൩൦൬). ഏത്ഥ ഹി സങ്ഘവസേന ഗിലാനപച്ചയപവാരണായ പവാരിതട്ഠാനേ സചേ തത്ഥ രത്തീഹി വാ ഭേസജ്ജേഹി വാ പരിച്ഛേദോ കതോ ഹോതി ‘‘ഏത്തികായേവ രത്തിയോ, ഏത്തകാനി വാ ഭേസജ്ജാനി വിഞ്ഞാപേതബ്ബാനീ’’തി, തതോ രത്തിപരിയന്തതോ വാ ഭേസജ്ജപരിയന്തതോ വാ ഉത്തരി നഭേസജ്ജകരണീയേന വാ ഭേസജ്ജം, അഞ്ഞഭേസജ്ജകരണീയേന വാ അഞ്ഞം ഭേസജ്ജം വിഞ്ഞാപേന്തസ്സ പാചിത്തിയം വുത്തം. തസ്മാ അഗിലാനോ ഗിലാനസഞ്ഞീപി ഹുത്വാ പഞ്ച ഭേസജ്ജാനി വിഞ്ഞാപേന്തോ നഭേസജ്ജകരണീയേന ഭേസജ്ജം വിഞ്ഞാപേന്തോ നാമ ഹോതീതി ‘‘മഹാനാമസിക്ഖാപദേന കാരേതബ്ബോ’’തി വുത്തം.

    Iminā sikkhāpadena (pāci. 306). Ettha hi saṅghavasena gilānapaccayapavāraṇāya pavāritaṭṭhāne sace tattha rattīhi vā bhesajjehi vā paricchedo kato hoti ‘‘ettikāyeva rattiyo, ettakāni vā bhesajjāni viññāpetabbānī’’ti, tato rattipariyantato vā bhesajjapariyantato vā uttari nabhesajjakaraṇīyena vā bhesajjaṃ, aññabhesajjakaraṇīyena vā aññaṃ bhesajjaṃ viññāpentassa pācittiyaṃ vuttaṃ. Tasmā agilāno gilānasaññīpi hutvā pañca bhesajjāni viññāpento nabhesajjakaraṇīyena bhesajjaṃ viññāpento nāma hotīti ‘‘mahānāmasikkhāpadena kāretabbo’’ti vuttaṃ.

    യോ പന നഭേസജ്ജത്ഥായ വിഞ്ഞാപേതി, അഥ ഖോ കേവലം അത്തനോ ഭുഞ്ജനത്ഥായ, സോ സൂപോദനവിഞ്ഞത്തിയായേവ കാരേതബ്ബോ. വുത്തഞ്ഹേതം സമന്തപാസാദികായം ‘‘സുദ്ധാനി സപ്പിആദീനി വിഞ്ഞാപേത്വാ ഭുഞ്ജന്തോ പാചിത്തിയം നാപജ്ജതി , സേഖിയേസു സൂപോദനവിഞ്ഞത്തിദുക്കടം ആപജ്ജതീ’’തി (പാചി॰ അട്ഠ॰ ൨൫൯). സൂപോദനവിഞ്ഞത്തിയാ കാരേതബ്ബോതി ‘‘ന സൂപം വാ ഓദനം വാ അഗിലാനോ’’തിആദിനാ (പാചി॰ ൬൧൩) സിക്ഖാപദേന കാരേതബ്ബോ, ദുക്കടേന കാരേതബ്ബോതി വുത്തം ഹോതി. ഇമിനാതി ഇമിനാ പണീതഭോജനസിക്ഖാപദേന.

    Yo pana nabhesajjatthāya viññāpeti, atha kho kevalaṃ attano bhuñjanatthāya, so sūpodanaviññattiyāyeva kāretabbo. Vuttañhetaṃ samantapāsādikāyaṃ ‘‘suddhāni sappiādīni viññāpetvā bhuñjanto pācittiyaṃ nāpajjati , sekhiyesu sūpodanaviññattidukkaṭaṃ āpajjatī’’ti (pāci. aṭṭha. 259). Sūpodanaviññattiyā kāretabboti ‘‘na sūpaṃ vā odanaṃ vā agilāno’’tiādinā (pāci. 613) sikkhāpadena kāretabbo, dukkaṭena kāretabboti vuttaṃ hoti. Imināti iminā paṇītabhojanasikkhāpadena.

    ‘‘സപ്പിഭത്തം ദേഹീ’’തി വുത്തേ കിം ഹോതീതി ആഹ ‘‘സപ്പിഭത്തം ‘ദേഹീ’തി വുത്തേ പനാ’’തിആദി. സൂപോദനവിഞ്ഞത്തിയാ ദുക്കടമേവ ഹോതീതി സമ്ബന്ധോ. കസ്മാതി ആഹ ‘‘യസ്മാ’’തിആദി. അഥ യഥാ ‘‘പണീതഭോജനാനീ’’തി, ഏവം ‘‘സപ്പിഭത്ത’’ന്തി ഇദമ്പി കസ്മാ ന വിഞ്ഞായതീതി ചേ? അനേകന്തികത്താ. തഥാ ഹി ‘‘പണീതഭോജനാനീ’’തി വുത്തേ ‘‘പണീതസംസട്ഠാനി ഭോജനാനി പണീതഭോജനാനീ’’തി അയമത്ഥോ ഏകന്തതോ പഞ്ഞായതി, ‘‘സപ്പിഭത്ത’’ന്തി വുത്തേ പന ‘‘സപ്പിമയം ഭത്തം സപ്പിഭത്ത’’ന്തിപി വിഞ്ഞായമാനത്താ ‘സപ്പിസംസട്ഠം ഭത്തം സപ്പിഭത്ത’’ന്തി അയമത്ഥോ ന ഏകന്തതോ പഞ്ഞായതി. ഏസ നയോ ‘‘നവനീതഭത്തം ദേഹീ’’തിആദീസുപി.

    ‘‘Sappibhattaṃ dehī’’ti vutte kiṃ hotīti āha ‘‘sappibhattaṃ ‘dehī’ti vutte panā’’tiādi. Sūpodanaviññattiyā dukkaṭameva hotīti sambandho. Kasmāti āha ‘‘yasmā’’tiādi. Atha yathā ‘‘paṇītabhojanānī’’ti, evaṃ ‘‘sappibhatta’’nti idampi kasmā na viññāyatīti ce? Anekantikattā. Tathā hi ‘‘paṇītabhojanānī’’ti vutte ‘‘paṇītasaṃsaṭṭhāni bhojanāni paṇītabhojanānī’’ti ayamattho ekantato paññāyati, ‘‘sappibhatta’’nti vutte pana ‘‘sappimayaṃ bhattaṃ sappibhatta’’ntipi viññāyamānattā ‘sappisaṃsaṭṭhaṃ bhattaṃ sappibhatta’’nti ayamattho na ekantato paññāyati. Esa nayo ‘‘navanītabhattaṃ dehī’’tiādīsupi.

    പുരിമനയേനേവാതി ‘‘ഭത്തം ദത്വാ സപ്പിം കത്വാ ഭുഞ്ജാ’’തി പുരിമേനേവ നയേന. സചേ പന ‘‘സപ്പിനാ’’തി വുത്തേ കേവലം സേസേസു നവനീതാദീസു അഞ്ഞതരേന ദേതി, വിസങ്കേതമേവ ഹോതി. അനാപത്തീതി വിസങ്കേതത്താ സബ്ബാഹിയേവ ആപത്തീഹി അനാപത്തി. ‘‘കിഞ്ചാപി അനാപത്തി, അത്തനോ പന പയോഗേന നിബ്ബത്തത്താ ന ഭുഞ്ജിതബ്ബ’’ന്തി വദന്തി. കപ്പിയസപ്പിനാതി കപ്പിയമംസസപ്പിനാ. ഏസ നയോ അകപ്പിയസപ്പിനാതി ഏത്ഥാപി. കപ്പിയാകപ്പിയതാ ഹി മംസാനംയേവ, ന സപ്പിആദീനം. ഠപേത്വാ ഏകം മനുസ്സവസാതേലം സബ്ബേസം ഖീരദധിസപ്പിനവനീതവസാതേലേസു അകപ്പിയം നാമ നത്ഥി.

    Purimanayenevāti ‘‘bhattaṃ datvā sappiṃ katvā bhuñjā’’ti purimeneva nayena. Sace pana ‘‘sappinā’’ti vutte kevalaṃ sesesu navanītādīsu aññatarena deti, visaṅketameva hoti. Anāpattīti visaṅketattā sabbāhiyeva āpattīhi anāpatti. ‘‘Kiñcāpi anāpatti, attano pana payogena nibbattattā na bhuñjitabba’’nti vadanti. Kappiyasappināti kappiyamaṃsasappinā. Esa nayo akappiyasappināti etthāpi. Kappiyākappiyatā hi maṃsānaṃyeva, na sappiādīnaṃ. Ṭhapetvā ekaṃ manussavasātelaṃ sabbesaṃ khīradadhisappinavanītavasātelesu akappiyaṃ nāma natthi.

    പരിഭോഗേപി ദുക്കടമേവ ഇധ അനധിപ്പേതത്താതി അധിപ്പായോ. സചേ അസതി അകപ്പിയസപ്പിമ്ഹി പുരിമനയേനേവ അകപ്പിയനവനീതാദീനി ദേതി ‘‘സപ്പിം കത്വാ ഭുഞ്ജാ’’തി, അകപ്പിയസപ്പിനാവ ദിന്നം ഹോതി. യഥാ ച ‘‘കപ്പിയസപ്പിനാ ദേഹീ’’തി വുത്തേ അകപ്പിയസപ്പിനാ ദേതി, വിസങ്കേതം, ഏവം ‘‘‘അകപ്പിയസപ്പിനാ’തി വുത്തേ കപ്പിയസപ്പിനാ ദേതീ’’തി ഏത്ഥാപി പടിപാടിയാ ഏകമേകം വിത്ഥാരേത്വാ വുച്ചമാനേപി അയമേവത്ഥോ വത്തബ്ബോ സിയാ, സോ ച സങ്ഖേപേനപി സക്കാ വിഞ്ഞാതുന്തി വിത്ഥാരനയം ഹിത്വാ ഇമിനാവ നയേന സബ്ബപദേസു വിനിച്ഛയോ വേദിതബ്ബോതി വുത്തം. അയഞ്ഹേത്ഥ സങ്ഖേപത്ഥോ – യേന യേന വിഞ്ഞത്തി ഹോതി, തസ്മിം വാ തസ്സ മൂലേ വാ ലദ്ധേ തം തം ലദ്ധമേവ ഹോതി. സചേ പന അഞ്ഞം പാളിയാ ആഗതം വാ അനാഗതം വാ ദേതി, വിസങ്കേതന്തി. നാനാട്ഠാനേ വാതി തസ്മിംയേവ ഘരേ സപ്പിം, ഇതരസ്മിം നവനീതന്തിആദിനാ നാനാട്ഠാനേ വാ.

    Paribhogepi dukkaṭameva idha anadhippetattāti adhippāyo. Sace asati akappiyasappimhi purimanayeneva akappiyanavanītādīni deti ‘‘sappiṃ katvā bhuñjā’’ti, akappiyasappināva dinnaṃ hoti. Yathā ca ‘‘kappiyasappinā dehī’’ti vutte akappiyasappinā deti, visaṅketaṃ, evaṃ ‘‘‘akappiyasappinā’ti vutte kappiyasappinā detī’’ti etthāpi paṭipāṭiyā ekamekaṃ vitthāretvā vuccamānepi ayamevattho vattabbo siyā, so ca saṅkhepenapi sakkā viññātunti vitthāranayaṃ hitvā imināva nayena sabbapadesu vinicchayo veditabboti vuttaṃ. Ayañhettha saṅkhepattho – yena yena viññatti hoti, tasmiṃ vā tassa mūle vā laddhe taṃ taṃ laddhameva hoti. Sace pana aññaṃ pāḷiyā āgataṃ vā anāgataṃ vā deti, visaṅketanti. Nānāṭṭhāne vāti tasmiṃyeva ghare sappiṃ, itarasmiṃ navanītantiādinā nānāṭṭhāne vā.

    പണീതഭോജനസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Paṇītabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact