| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මිලින්‌දපඤ්‌හපාළි • Milindapañhapāḷi |
15. පඤ්‌ඤාලක්‌ඛණපඤ්‌හො
15. Paññālakkhaṇapañho
15. රාජා ආහ ‘‘භන්‌තෙ නාගසෙන, කිංලක්‌ඛණා පඤ්‌ඤා’’ති? ‘‘පුබ්‌බෙව ඛො, මහාරාජ, මයා වුත්‌තං ‘ඡෙදනලක්‌ඛණා පඤ්‌ඤා’ති, අපි ච ඔභාසනලක්‌ඛණා පඤ්‌ඤා’’ති. ‘‘කථං, භන්‌තෙ, ඔභාසනලක්‌ඛණා පඤ්‌ඤා’’ති? ‘‘පඤ්‌ඤා, මහාරාජ, උප්‌පජ්‌ජමානා අවිජ්‌ජන්‌ධකාරං විධමෙති, විජ්‌ජොභාසං ජනෙති, ඤාණාලොකං විදංසෙති, අරියසච්‌චානි පාකටානි කරොති. තතො යොගාවචරො ‘අනිච්‌ච’න්‌ති වා ‘දුක්‌ඛ’න්‌ති වා ‘අනත්‌තා’ති වා සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය පස්‌සතී’’ති.
15. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, kiṃlakkhaṇā paññā’’ti? ‘‘Pubbeva kho, mahārāja, mayā vuttaṃ ‘chedanalakkhaṇā paññā’ti, api ca obhāsanalakkhaṇā paññā’’ti. ‘‘Kathaṃ, bhante, obhāsanalakkhaṇā paññā’’ti? ‘‘Paññā, mahārāja, uppajjamānā avijjandhakāraṃ vidhameti, vijjobhāsaṃ janeti, ñāṇālokaṃ vidaṃseti, ariyasaccāni pākaṭāni karoti. Tato yogāvacaro ‘anicca’nti vā ‘dukkha’nti vā ‘anattā’ti vā sammappaññāya passatī’’ti.
‘‘ඔපම්‌මං කරොහී’’ති. ‘‘යථා, මහාරාජ, පුරිසො අන්‌ධකාරෙ ගෙහෙ පදීපං පවෙසෙය්‍ය, පවිට්‌ඨො පදීපො අන්‌ධකාරං විධමෙති, ඔභාසං ජනෙති, ආලොකං විදංසෙති, රූපානි පාකටානි කරොති. එවමෙව ඛො, මහාරාජ, පඤ්‌ඤා උප්‌පජ්‌ජමානා අවිජ්‌ජන්‌ධකාරං විධමෙති, විජ්‌ජොභාසං ජනෙති, ඤාණාලොකං විදංසෙති, අරියසච්‌චානි පාකටානි කරොති. තතො යොගාවචරො ‘අනිච්‌ච’න්‌ති වා ‘දුක්‌ඛ’න්‌ති වා ‘අනත්‌තා’ති වා සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය පස්‌සති. එවං ඛො, මහාරාජ, ඔභාසනලක්‌ඛණා පඤ්‌ඤා’’ති.
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, puriso andhakāre gehe padīpaṃ paveseyya, paviṭṭho padīpo andhakāraṃ vidhameti, obhāsaṃ janeti, ālokaṃ vidaṃseti, rūpāni pākaṭāni karoti. Evameva kho, mahārāja, paññā uppajjamānā avijjandhakāraṃ vidhameti, vijjobhāsaṃ janeti, ñāṇālokaṃ vidaṃseti, ariyasaccāni pākaṭāni karoti. Tato yogāvacaro ‘anicca’nti vā ‘dukkha’nti vā ‘anattā’ti vā sammappaññāya passati. Evaṃ kho, mahārāja, obhāsanalakkhaṇā paññā’’ti.
‘‘කල්‌ලොසි, භන්‌තෙ නාගසෙනා’’ති.
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
පඤ්‌ඤාලක්‌ඛණපඤ්‌හො පන්‌නරසමො.
Paññālakkhaṇapañho pannarasamo.
