| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੧੫. ਪਞ੍ਞਾਲਕ੍ਖਣਪਞ੍ਹੋ
15. Paññālakkhaṇapañho
੧੫. ਰਾਜਾ ਆਹ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਕਿਂਲਕ੍ਖਣਾ ਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ? ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਯਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘ਛੇਦਨਲਕ੍ਖਣਾ ਪਞ੍ਞਾ’ਤਿ, ਅਪਿ ਚ ਓਭਾਸਨਲਕ੍ਖਣਾ ਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਥਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਓਭਾਸਨਲਕ੍ਖਣਾ ਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ? ‘‘ਪਞ੍ਞਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਅવਿਜ੍ਜਨ੍ਧਕਾਰਂ વਿਧਮੇਤਿ, વਿਜ੍ਜੋਭਾਸਂ ਜਨੇਤਿ, ਞਾਣਾਲੋਕਂ વਿਦਂਸੇਤਿ, ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਾਕਟਾਨਿ ਕਰੋਤਿ। ਤਤੋ ਯੋਗਾવਚਰੋ ‘ਅਨਿਚ੍ਚ’ਨ੍ਤਿ વਾ ‘ਦੁਕ੍ਖ’ਨ੍ਤਿ વਾ ‘ਅਨਤ੍ਤਾ’ਤਿ વਾ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ।
15. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, kiṃlakkhaṇā paññā’’ti? ‘‘Pubbeva kho, mahārāja, mayā vuttaṃ ‘chedanalakkhaṇā paññā’ti, api ca obhāsanalakkhaṇā paññā’’ti. ‘‘Kathaṃ, bhante, obhāsanalakkhaṇā paññā’’ti? ‘‘Paññā, mahārāja, uppajjamānā avijjandhakāraṃ vidhameti, vijjobhāsaṃ janeti, ñāṇālokaṃ vidaṃseti, ariyasaccāni pākaṭāni karoti. Tato yogāvacaro ‘anicca’nti vā ‘dukkha’nti vā ‘anattā’ti vā sammappaññāya passatī’’ti.
‘‘ਓਪਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਗੇਹੇ ਪਦੀਪਂ ਪવੇਸੇਯ੍ਯ, ਪવਿਟ੍ਠੋ ਪਦੀਪੋ ਅਨ੍ਧਕਾਰਂ વਿਧਮੇਤਿ, ਓਭਾਸਂ ਜਨੇਤਿ, ਆਲੋਕਂ વਿਦਂਸੇਤਿ, ਰੂਪਾਨਿ ਪਾਕਟਾਨਿ ਕਰੋਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਅવਿਜ੍ਜਨ੍ਧਕਾਰਂ વਿਧਮੇਤਿ, વਿਜ੍ਜੋਭਾਸਂ ਜਨੇਤਿ, ਞਾਣਾਲੋਕਂ વਿਦਂਸੇਤਿ, ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਾਕਟਾਨਿ ਕਰੋਤਿ। ਤਤੋ ਯੋਗਾવਚਰੋ ‘ਅਨਿਚ੍ਚ’ਨ੍ਤਿ વਾ ‘ਦੁਕ੍ਖ’ਨ੍ਤਿ વਾ ‘ਅਨਤ੍ਤਾ’ਤਿ વਾ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤਿ। ਏવਂ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਓਭਾਸਨਲਕ੍ਖਣਾ ਪਞ੍ਞਾ’’ਤਿ।
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, puriso andhakāre gehe padīpaṃ paveseyya, paviṭṭho padīpo andhakāraṃ vidhameti, obhāsaṃ janeti, ālokaṃ vidaṃseti, rūpāni pākaṭāni karoti. Evameva kho, mahārāja, paññā uppajjamānā avijjandhakāraṃ vidhameti, vijjobhāsaṃ janeti, ñāṇālokaṃ vidaṃseti, ariyasaccāni pākaṭāni karoti. Tato yogāvacaro ‘anicca’nti vā ‘dukkha’nti vā ‘anattā’ti vā sammappaññāya passati. Evaṃ kho, mahārāja, obhāsanalakkhaṇā paññā’’ti.
‘‘ਕਲ੍ਲੋਸਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨਾ’’ਤਿ।
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
ਪਞ੍ਞਾਲਕ੍ਖਣਪਞ੍ਹੋ ਪਨ੍ਨਰਸਮੋ।
Paññālakkhaṇapañho pannarasamo.
