Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
൧൫. പഞ്ഞാലക്ഖണപഞ്ഹോ
15. Paññālakkhaṇapañho
൧൫. രാജാ ആഹ ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, കിംലക്ഖണാ പഞ്ഞാ’’തി? ‘‘പുബ്ബേവ ഖോ, മഹാരാജ, മയാ വുത്തം ‘ഛേദനലക്ഖണാ പഞ്ഞാ’തി, അപി ച ഓഭാസനലക്ഖണാ പഞ്ഞാ’’തി. ‘‘കഥം, ഭന്തേ, ഓഭാസനലക്ഖണാ പഞ്ഞാ’’തി? ‘‘പഞ്ഞാ, മഹാരാജ, ഉപ്പജ്ജമാനാ അവിജ്ജന്ധകാരം വിധമേതി, വിജ്ജോഭാസം ജനേതി, ഞാണാലോകം വിദംസേതി, അരിയസച്ചാനി പാകടാനി കരോതി. തതോ യോഗാവചരോ ‘അനിച്ച’ന്തി വാ ‘ദുക്ഖ’ന്തി വാ ‘അനത്താ’തി വാ സമ്മപ്പഞ്ഞായ പസ്സതീ’’തി.
15. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, kiṃlakkhaṇā paññā’’ti? ‘‘Pubbeva kho, mahārāja, mayā vuttaṃ ‘chedanalakkhaṇā paññā’ti, api ca obhāsanalakkhaṇā paññā’’ti. ‘‘Kathaṃ, bhante, obhāsanalakkhaṇā paññā’’ti? ‘‘Paññā, mahārāja, uppajjamānā avijjandhakāraṃ vidhameti, vijjobhāsaṃ janeti, ñāṇālokaṃ vidaṃseti, ariyasaccāni pākaṭāni karoti. Tato yogāvacaro ‘anicca’nti vā ‘dukkha’nti vā ‘anattā’ti vā sammappaññāya passatī’’ti.
‘‘ഓപമ്മം കരോഹീ’’തി. ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, പുരിസോ അന്ധകാരേ ഗേഹേ പദീപം പവേസേയ്യ, പവിട്ഠോ പദീപോ അന്ധകാരം വിധമേതി, ഓഭാസം ജനേതി, ആലോകം വിദംസേതി, രൂപാനി പാകടാനി കരോതി. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, പഞ്ഞാ ഉപ്പജ്ജമാനാ അവിജ്ജന്ധകാരം വിധമേതി, വിജ്ജോഭാസം ജനേതി, ഞാണാലോകം വിദംസേതി, അരിയസച്ചാനി പാകടാനി കരോതി. തതോ യോഗാവചരോ ‘അനിച്ച’ന്തി വാ ‘ദുക്ഖ’ന്തി വാ ‘അനത്താ’തി വാ സമ്മപ്പഞ്ഞായ പസ്സതി. ഏവം ഖോ, മഹാരാജ, ഓഭാസനലക്ഖണാ പഞ്ഞാ’’തി.
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, puriso andhakāre gehe padīpaṃ paveseyya, paviṭṭho padīpo andhakāraṃ vidhameti, obhāsaṃ janeti, ālokaṃ vidaṃseti, rūpāni pākaṭāni karoti. Evameva kho, mahārāja, paññā uppajjamānā avijjandhakāraṃ vidhameti, vijjobhāsaṃ janeti, ñāṇālokaṃ vidaṃseti, ariyasaccāni pākaṭāni karoti. Tato yogāvacaro ‘anicca’nti vā ‘dukkha’nti vā ‘anattā’ti vā sammappaññāya passati. Evaṃ kho, mahārāja, obhāsanalakkhaṇā paññā’’ti.
‘‘കല്ലോസി, ഭന്തേ നാഗസേനാ’’തി.
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
പഞ്ഞാലക്ഖണപഞ്ഹോ പന്നരസമോ.
Paññālakkhaṇapañho pannarasamo.