| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣಪಾಳಿ • Nettippakaraṇapāḷi |
೧೧. ಪಞ್ಞತ್ತಿಹಾರವಿಭಙ್ಗೋ
11. Paññattihāravibhaṅgo
೩೯. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪಞ್ಞತ್ತಿಹಾರೋ? ‘‘ಏಕಂ ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಂ ಪಞ್ಞತ್ತೀಹಿ ವಿವಿಧಾಹಿ ದೇಸೇತೀ’’ತಿ।
39. Tattha katamo paññattihāro? ‘‘Ekaṃ bhagavā dhammaṃ paññattīhi vividhāhi desetī’’ti.
ಯಾ ಪಕತಿಕಥಾಯ ದೇಸನಾ। ಅಯಂ ನಿಕ್ಖೇಪಪಞ್ಞತ್ತಿ। ಕಾ ಚ ಪಕತಿಕಥಾಯ ದೇಸನಾ, ಚತ್ತಾರಿ ಸಚ್ಚಾನಿ। ಯಥಾ ಭಗವಾ ಆಹ ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಅಯಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಖನ್ಧಾನಂ ಛನ್ನಂ ಧಾತೂನಂ ಅಟ್ಠಾರಸನ್ನಂ ಧಾತೂನಂ ದ್ವಾದಸನ್ನಂ ಆಯತನಾನಂ ದಸನ್ನಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಂ ನಿಕ್ಖೇಪಪಞ್ಞತ್ತಿ।
Yā pakatikathāya desanā. Ayaṃ nikkhepapaññatti. Kā ca pakatikathāya desanā, cattāri saccāni. Yathā bhagavā āha ‘‘idaṃ dukkha’’nti ayaṃ paññatti pañcannaṃ khandhānaṃ channaṃ dhātūnaṃ aṭṭhārasannaṃ dhātūnaṃ dvādasannaṃ āyatanānaṃ dasannaṃ indriyānaṃ nikkhepapaññatti.
ಕಬಳೀಕಾರೇ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಹಾರೇ ಅತ್ಥಿ ರಾಗೋ ಅತ್ಥಿ ನನ್ದೀ 1 ಅತ್ಥಿ ತಣ್ಹಾ, ಪತಿಟ್ಠಿತಂ ತತ್ಥ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿರೂಳ್ಹಂ। ಯತ್ಥ ಪತಿಟ್ಠಿತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿರೂಳ್ಹಂ, ಅತ್ಥಿ ತತ್ಥ ನಾಮರೂಪಸ್ಸ ಅವಕ್ಕನ್ತಿ। ಯತ್ಥ ಅತ್ಥಿ ನಾಮರೂಪಸ್ಸ ಅವಕ್ಕನ್ತಿ, ಅತ್ಥಿ ತತ್ಥ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ವುದ್ಧಿ 2। ಯತ್ಥ ಅತ್ಥಿ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ವುದ್ಧಿ, ಅತ್ಥಿ ತತ್ಥ ಆಯತಿಂ ಪುನಬ್ಭವಾಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ಯತ್ಥ ಅತ್ಥಿ ಆಯತಿಂ ಪುನಬ್ಭವಾಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ, ಅತ್ಥಿ ತತ್ಥ ಆಯತಿಂ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಂ। ಯತ್ಥ ಅತ್ಥಿ ಆಯತಿಂ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಂ, ಸಸೋಕಂ ತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸದರಂ ಸಉಪಾಯಾಸನ್ತಿ ವದಾಮಿ।
Kabaḷīkāre ce, bhikkhave, āhāre atthi rāgo atthi nandī 3 atthi taṇhā, patiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ virūḷhaṃ. Yattha patiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ virūḷhaṃ, atthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha atthi nāmarūpassa avakkanti, atthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi 4. Yattha atthi saṅkhārānaṃ vuddhi, atthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha atthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, atthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha atthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, sasokaṃ taṃ, bhikkhave, sadaraṃ saupāyāsanti vadāmi.
ಫಸ್ಸೇ ಚೇ…ಪೇ॰… ಮನೋಸಞ್ಚೇತನಾಯ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಹಾರೇ। ವಿಞ್ಞಾಣೇ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಹಾರೇ ಅತ್ಥಿ ರಾಗೋ ಅತ್ಥಿ ನನ್ದೀ ಅತ್ಥಿ ತಣ್ಹಾ, ಪತಿಟ್ಠಿತಂ ತತ್ಥ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿರೂಳ್ಹಂ। ಯತ್ಥ ಪತಿಟ್ಠಿತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿರೂಳ್ಹಂ, ಅತ್ಥಿ ತತ್ಥ ನಾಮರೂಪಸ್ಸ ಅವಕ್ಕನ್ತಿ। ಯತ್ಥ ಅತ್ಥಿ ನಾಮರೂಪಸ್ಸ ಅವಕ್ಕನ್ತಿ , ಅತ್ಥಿ ತತ್ಥ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ವುದ್ಧಿ। ಯತ್ಥ ಅತ್ಥಿ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ವುದ್ಧಿ, ಅತ್ಥಿ ತತ್ಥ ಆಯತಿಂ ಪುನಬ್ಭವಾಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ಯತ್ಥ ಅತ್ಥಿ ಆಯತಿಂ ಪುನಬ್ಭವಾಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ, ಅತ್ಥಿ ತತ್ಥ ಆಯತಿಂ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಂ। ಯತ್ಥ ಅತ್ಥಿ ಆಯತಿಂ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಂ, ಸಸೋಕಂ ತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸದರಂ ಸಉಪಾಯಾಸನ್ತಿ ವದಾಮಿ। ಅಯಂ ಪಭವಪಞ್ಞತ್ತಿ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಸಮುದಯಸ್ಸ ಚ।
Phasse ce…pe… manosañcetanāya ce, bhikkhave, āhāre. Viññāṇe ce, bhikkhave, āhāre atthi rāgo atthi nandī atthi taṇhā, patiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ virūḷhaṃ. Yattha patiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ virūḷhaṃ, atthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha atthi nāmarūpassa avakkanti , atthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha atthi saṅkhārānaṃ vuddhi, atthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha atthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, atthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha atthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, sasokaṃ taṃ, bhikkhave, sadaraṃ saupāyāsanti vadāmi. Ayaṃ pabhavapaññatti dukkhassa ca samudayassa ca.
ಕಬಳೀಕಾರೇ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ 5, ಆಹಾರೇ ನತ್ಥಿ ರಾಗೋ ನತ್ಥಿ ನನ್ದೀ ನತ್ಥಿ ತಣ್ಹಾ, ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಂ ತತ್ಥ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅವಿರೂಳ್ಹಂ। ಯತ್ಥ ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅವಿರೂಳ್ಹಂ, ನತ್ಥಿ ತತ್ಥ ನಾಮರೂಪಸ್ಸ ಅವಕ್ಕನ್ತಿ। ಯತ್ಥ ನತ್ಥಿ ನಾಮರೂಪಸ್ಸ ಅವಕ್ಕನ್ತಿ, ನತ್ಥಿ ತತ್ಥ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ವುದ್ಧಿ। ಯತ್ಥ ನತ್ಥಿ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ವುದ್ಧಿ, ನತ್ಥಿ ತತ್ಥ ಆಯತಿಂ ಪುನಬ್ಭವಾಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ಯತ್ಥ ನತ್ಥಿ ಆಯತಿಂ ಪುನಬ್ಭವಾಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ, ನತ್ಥಿ ತತ್ಥ ಆಯತಿಂ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಂ। ಯತ್ಥ ನತ್ಥಿ ಆಯತಿಂ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಂ, ಅಸೋಕಂ ತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅದರಂ ಅನುಪಾಯಾಸನ್ತಿ ವದಾಮಿ।
Kabaḷīkāre ce, bhikkhave 6, āhāre natthi rāgo natthi nandī natthi taṇhā, appatiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ avirūḷhaṃ. Yattha appatiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ avirūḷhaṃ, natthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha natthi nāmarūpassa avakkanti, natthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha natthi saṅkhārānaṃ vuddhi, natthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha natthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, natthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha natthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, asokaṃ taṃ, bhikkhave, adaraṃ anupāyāsanti vadāmi.
ಫಸ್ಸೇ ಚೇ…ಪೇ॰… ಮನೋಸಞ್ಚೇತನಾಯ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಹಾರೇ। ವಿಞ್ಞಾಣೇ ಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಹಾರೇ ನತ್ಥಿ ರಾಗೋ ನತ್ಥಿ ನನ್ದೀ ನತ್ಥಿ ತಣ್ಹಾ, ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಂ ತತ್ಥ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅವಿರೂಳ್ಹಂ। ಯತ್ಥ ಅಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅವಿರೂಳ್ಹಂ, ನತ್ಥಿ ತತ್ಥ ನಾಮರೂಪಸ್ಸ ಅವಕ್ಕನ್ತಿ। ಯತ್ಥ ನತ್ಥಿ ನಾಮರೂಪಸ್ಸ ಅವಕ್ಕನ್ತಿ, ನತ್ಥಿ ತತ್ಥ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ವುದ್ಧಿ। ಯತ್ಥ ನತ್ಥಿ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ವುದ್ಧಿ, ನತ್ಥಿ ತತ್ಥ ಆಯತಿಂ ಪುನಬ್ಭವಾಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ಯತ್ಥ ನತ್ಥಿ ಆಯತಿಂ ಪುನಬ್ಭವಾಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿ, ನತ್ಥಿ ತತ್ಥ ಆಯತಿಂ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಂ। ಯತ್ಥ ನತ್ಥಿ ಆಯತಿಂ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಂ, ಅಸೋಕಂ ತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅದರಂ ಅನುಪಾಯಾಸನ್ತಿ ವದಾಮಿ।
Phasse ce…pe… manosañcetanāya ce, bhikkhave, āhāre. Viññāṇe ce, bhikkhave, āhāre natthi rāgo natthi nandī natthi taṇhā, appatiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ avirūḷhaṃ. Yattha appatiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ avirūḷhaṃ, natthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha natthi nāmarūpassa avakkanti, natthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha natthi saṅkhārānaṃ vuddhi, natthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha natthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, natthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha natthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, asokaṃ taṃ, bhikkhave, adaraṃ anupāyāsanti vadāmi.
ಅಯಂ ಪರಿಞ್ಞಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ದುಕ್ಖಸ್ಸ, ಪಹಾನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಮುದಯಸ್ಸ, ಭಾವನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಮಗ್ಗಸ್ಸ, ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಿರೋಧಸ್ಸ।
Ayaṃ pariññāpaññatti dukkhassa, pahānapaññatti samudayassa, bhāvanāpaññatti maggassa, sacchikiriyāpaññatti nirodhassa.
೪೦. ಸಮಾಧಿಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಾವೇಥ। ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ನಿಪಕೋ ಸತೋ, ಸಮಾಹಿತೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಕಿಞ್ಚ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ? ‘‘ಚಕ್ಖು 7 ಅನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ರೂಪಾ ಅನಿಚ್ಚಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ ‘‘ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಅನಿಚ್ಚೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಮ್ಪಿದಂ 8 ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ವೇದಯಿತಂ ಸುಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ತಮ್ಪಿ ಅನಿಚ್ಚನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ।
40. Samādhiṃ, bhikkhave, bhāvetha. Appamatto nipako sato, samāhito, bhikkhave, bhikkhu yathābhūtaṃ pajānāti. Kiñca yathābhūtaṃ pajānāti? ‘‘Cakkhu 9 anicca’’nti yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Rūpā aniccā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti ‘‘cakkhuviññāṇaṃ anicca’’nti yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Cakkhusamphasso anicco’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Yampidaṃ 10 cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, tampi aniccanti yathābhūtaṃ pajānāti.
ಸೋತಂ …ಪೇ॰… ಘಾನಂ…ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಾ…ಪೇ॰… ಕಾಯೋ…ಪೇ॰… ‘‘ಮನೋ ಅನಿಚ್ಚೋ’’ತಿ 11 ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಧಮ್ಮಾ ಅನಿಚ್ಚಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಿಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಅನಿಚ್ಚೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಮ್ಪಿದಂ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ವೇದಯಿತಂ ಸುಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ವಾ, ತಮ್ಪಿ ಅನಿಚ್ಚನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ।
Sotaṃ …pe… ghānaṃ…pe… jivhā…pe… kāyo…pe… ‘‘mano anicco’’ti 12 yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Dhammā aniccā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Manoviññāṇaṃ anicca’’nti yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Manosamphasso anicco’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, tampi aniccanti yathābhūtaṃ pajānāti.
ಅಯಂ ಭಾವನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಮಗ್ಗಸ್ಸ, ಪರಿಞ್ಞಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ದುಕ್ಖಸ್ಸ, ಪಹಾನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಮುದಯಸ್ಸ, ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಿರೋಧಸ್ಸ।
Ayaṃ bhāvanāpaññatti maggassa, pariññāpaññatti dukkhassa, pahānapaññatti samudayassa, sacchikiriyāpaññatti nirodhassa.
ರೂಪಂ , ರಾಧ, ವಿಕಿರಥ ವಿಧಮಥ ವಿದ್ಧಂಸೇಥ ವಿಕೀಳನಿಯಂ 13 ಕರೋಥ, ಪಞ್ಞಾಯ ತಣ್ಹಕ್ಖಯಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜಥ। ತಣ್ಹಕ್ಖಯಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯೋ, ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ವೇದನಂ…ಪೇ॰…। ಸಞ್ಞಂ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಖಾರೇ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಕಿರಥ ವಿಧಮಥ ವಿದ್ಧಂಸೇಥ ವಿಕೀಳನಿಯಂ ಕರೋಥ, ಪಞ್ಞಾಯ ತಣ್ಹಕ್ಖಯಾಯ ಪಟಿಪಜ್ಜಥ। ತಣ್ಹಕ್ಖಯಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯೋ, ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾ ನಿಬ್ಬಾನಂ।
Rūpaṃ , rādha, vikiratha vidhamatha viddhaṃsetha vikīḷaniyaṃ 14 karotha, paññāya taṇhakkhayāya paṭipajjatha. Taṇhakkhayā dukkhakkhayo, dukkhakkhayā nibbānaṃ. Vedanaṃ…pe…. Saññaṃ…pe… saṅkhāre viññāṇaṃ vikiratha vidhamatha viddhaṃsetha vikīḷaniyaṃ karotha, paññāya taṇhakkhayāya paṭipajjatha. Taṇhakkhayā dukkhakkhayo, dukkhakkhayā nibbānaṃ.
ಅಯಂ ನಿರೋಧಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಿರೋಧಸ್ಸ, ನಿಬ್ಬಿದಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅಸ್ಸಾದಸ್ಸ, ಪರಿಞ್ಞಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ದುಕ್ಖಸ್ಸ, ಪಹಾನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಮುದಯಸ್ಸ, ಭಾವನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಮಗ್ಗಸ್ಸ, ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಿರೋಧಸ್ಸ।
Ayaṃ nirodhapaññatti nirodhassa, nibbidāpaññatti assādassa, pariññāpaññatti dukkhassa, pahānapaññatti samudayassa, bhāvanāpaññatti maggassa, sacchikiriyāpaññatti nirodhassa.
‘‘ಸೋ ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ।
‘‘So idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti.
ಅಯಂ ಪಟಿವೇಧಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಚ್ಚಾನಂ, ನಿಕ್ಖೇಪಪಞ್ಞತ್ತಿ ದಸ್ಸನಭೂಮಿಯಾ, ಭಾವನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಮಗ್ಗಸ್ಸ, ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಸ್ಸ। ‘‘ಸೋ ಇಮೇ ಆಸವಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಆಸವಸಮುದಯೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ‘‘ಅಯಂ ಆಸವನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಅಯಂ ಆಸವನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ। ‘‘ಇಮೇ ಆಸವಾ ಅಸೇಸಂ ನಿರುಜ್ಝನ್ತೀ’’ತಿ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ।
Ayaṃ paṭivedhapaññatti saccānaṃ, nikkhepapaññatti dassanabhūmiyā, bhāvanāpaññatti maggassa, sacchikiriyāpaññatti sotāpattiphalassa. ‘‘So ime āsavā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Ime āsavā asesaṃ nirujjhantī’’ti yathābhūtaṃ pajānāti.
ಅಯಂ ಉಪ್ಪಾದಪಞ್ಞತ್ತಿ ಖಯೇ ಞಾಣಸ್ಸ, ಓಕಾಸಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅನುಪ್ಪಾದೇ ಞಾಣಸ್ಸ, ಭಾವನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಮಗ್ಗಸ್ಸ, ಪರಿಞ್ಞಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ದುಕ್ಖಸ್ಸ, ಪಹಾನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಮುದಯಸ್ಸ, ಆರಮ್ಭಪಞ್ಞತ್ತಿ ವೀರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ, ಆಸಾಟನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಆಸಾಟಿಕಾನಂ, ನಿಕ್ಖೇಪಪಞ್ಞತ್ತಿ ಭಾವನಾಭೂಮಿಯಾ, ಅಭಿನಿಘಾತಪಞ್ಞತ್ತಿ ಪಾಪಕಾನಂ ಅಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ।
Ayaṃ uppādapaññatti khaye ñāṇassa, okāsapaññatti anuppāde ñāṇassa, bhāvanāpaññatti maggassa, pariññāpaññatti dukkhassa, pahānapaññatti samudayassa, ārambhapaññatti vīriyindriyassa, āsāṭanapaññatti āsāṭikānaṃ, nikkhepapaññatti bhāvanābhūmiyā, abhinighātapaññatti pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ.
೪೧. ಇದಂ ‘‘ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಬ್ಬೇ ಅನನುಸ್ಸುತೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ, ಞಾಣಂ ಉದಪಾದಿ, ಪಞ್ಞಾ ಉದಪಾದಿ, ವಿಜ್ಜಾ ಉದಪಾದಿ, ಆಲೋಕೋ ಉದಪಾದಿ। ಅಯಂ ‘‘ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ…ಪೇ॰…। ಅಯಂ ‘‘ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಬ್ಬೇ ಅನನುಸ್ಸುತೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ, ಞಾಣಂ ಉದಪಾದಿ, ಪಞ್ಞಾ ಉದಪಾದಿ, ವಿಜ್ಜಾ ಉದಪಾದಿ, ಆಲೋಕೋ ಉದಪಾದಿ।
41. Idaṃ ‘‘dukkha’’nti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Ayaṃ ‘‘dukkhasamudayo’’ti me, bhikkhave…pe… ayaṃ ‘‘dukkhanirodho’’ti me, bhikkhave…pe…. Ayaṃ ‘‘dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
ಅಯಂ ದೇಸನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಚ್ಚಾನಂ, ನಿಕ್ಖೇಪಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸುತಮಯಿಯಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅನಞ್ಞಾತಞ್ಞಸ್ಸಾಮೀತಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ, ಪವತ್ತನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಸ್ಸ।
Ayaṃ desanāpaññatti saccānaṃ, nikkhepapaññatti sutamayiyā paññāya sacchikiriyāpaññatti anaññātaññassāmītindriyassa, pavattanāpaññatti dhammacakkassa.
‘‘ತಂ ಖೋ ಪನಿದಂ ದುಕ್ಖಂ ಪರಿಞ್ಞೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಬ್ಬೇ ಅನನುಸ್ಸುತೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ, ಞಾಣಂ ಉದಪಾದಿ, ಪಞ್ಞಾ ಉದಪಾದಿ, ವಿಜ್ಜಾ ಉದಪಾದಿ, ಆಲೋಕೋ ಉದಪಾದಿ। ‘‘ಸೋ ಖೋ ಪನಾಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ ಪಹಾತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ…ಪೇ॰… ‘‘ಸೋ ಖೋ ಪನಾಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ ಸಚ್ಛಿಕಾತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಾ ಖೋ ಪನಾಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ ಭಾವೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ ಪುಬ್ಬೇ ಅನನುಸ್ಸುತೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ, ಞಾಣಂ ಉದಪಾದಿ, ಪಞ್ಞಾ ಉದಪಾದಿ, ವಿಜ್ಜಾ ಉದಪಾದಿ, ಆಲೋಕೋ ಉದಪಾದಿ।
‘‘Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ pariññeyya’’nti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. ‘‘So kho panāyaṃ dukkhasamudayo pahātabbo’’ti me, bhikkhave…pe… ‘‘so kho panāyaṃ dukkhanirodho sacchikātabbo’’ti me, bhikkhave…pe… ‘‘sā kho panāyaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā bhāvetabbā’’ti me, bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
ಅಯಂ ಭಾವನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಮಗ್ಗಸ್ಸ, ನಿಕ್ಖೇಪಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚಿನ್ತಾಮಯಿಯಾ ಪಞ್ಞಾಯ, ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ।
Ayaṃ bhāvanāpaññatti maggassa, nikkhepapaññatti cintāmayiyā paññāya, sacchikiriyāpaññatti aññindriyassa.
‘‘ತಂ ಖೋ ಪನಿದಂ ದುಕ್ಖಂ ಪರಿಞ್ಞಾತ’’ನ್ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಬ್ಬೇ ಅನನುಸ್ಸುತೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ, ಞಾಣಂ ಉದಪಾದಿ, ಪಞ್ಞಾ ಉದಪಾದಿ, ವಿಜ್ಜಾ ಉದಪಾದಿ, ಆಲೋಕೋ ಉದಪಾದಿ। ‘‘ಸೋ ಖೋ ಪನಾಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ ಪಹೀನೋ’’ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ…ಪೇ॰… ‘‘ಸೋ ಖೋ ಪನಾಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ ಸಚ್ಛಿಕತೋ’’ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಾ ಖೋ ಪನಾಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ ಭಾವಿತಾ’’ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ ಪುಬ್ಬೇ ಅನನುಸ್ಸುತೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ, ಞಾಣಂ ಉದಪಾದಿ, ಪಞ್ಞಾ ಉದಪಾದಿ, ವಿಜ್ಜಾ ಉದಪಾದಿ, ಆಲೋಕೋ ಉದಪಾದಿ। ಅಯಂ ಭಾವನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಮಗ್ಗಸ್ಸ, ನಿಕ್ಖೇಪಪಞ್ಞತ್ತಿ ಭಾವನಾಮಯಿಯಾ ಪಞ್ಞಾಯ, ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅಞ್ಞಾತಾವಿನೋ ಇನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ, ಪವತ್ತನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಸ್ಸ।
‘‘Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ pariññāta’’nti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. ‘‘So kho panāyaṃ dukkhasamudayo pahīno’’ti me, bhikkhave…pe… ‘‘so kho panāyaṃ dukkhanirodho sacchikato’’ti me, bhikkhave…pe… ‘‘sā kho panāyaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā bhāvitā’’ti me, bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Ayaṃ bhāvanāpaññatti maggassa, nikkhepapaññatti bhāvanāmayiyā paññāya, sacchikiriyāpaññatti aññātāvino indriyassa, pavattanāpaññatti dhammacakkassa.
‘‘ತುಲಮತುಲಞ್ಚ ಸಮ್ಭವಂ, ಭವಸಙ್ಖಾರಮವಸ್ಸಜಿ ಮುನಿ।
‘‘Tulamatulañca sambhavaṃ, bhavasaṅkhāramavassaji muni;
ಅಜ್ಝತ್ತರತೋ ಸಮಾಹಿತೋ, ಅಭಿನ್ದಿ 15 ಕವಚಮಿವತ್ತಸಮ್ಭವ’’ನ್ತಿ॥
Ajjhattarato samāhito, abhindi 16 kavacamivattasambhava’’nti.
‘‘ತುಲ’’ನ್ತಿ ಸಙ್ಖಾರಧಾತು। ‘‘ಅತುಲ’’ನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಧಾತು, ‘‘ತುಲಮತುಲಞ್ಚ ಸಮ್ಭವ’’ನ್ತಿ ಅಭಿಞ್ಞಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮಾನಂ। ನಿಕ್ಖೇಪಪಞ್ಞತ್ತಿ ಧಮ್ಮಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಯ। ‘‘ಭವಸಙ್ಖಾರಮವಸ್ಸಜಿ ಮುನೀ’’ತಿ ಪರಿಚ್ಚಾಗಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಮುದಯಸ್ಸ। ಪರಿಞ್ಞಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ದುಕ್ಖಸ್ಸ। ‘‘ಅಜ್ಝತ್ತರತೋ ಸಮಾಹಿತೋ’’ತಿ ಭಾವನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಕಾಯಗತಾಯ ಸತಿಯಾ। ಠಿತಿಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗತಾಯ। ‘‘ಅಭಿನ್ದಿ ಕವಚಮಿವತ್ತಸಮ್ಭವ’’ನ್ತಿ ಅಭಿನಿಬ್ಬಿದಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚಿತ್ತಸ್ಸ, ಉಪಾದಾನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಾಯ, ಪದಾಲನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅವಿಜ್ಜಣ್ಡಕೋಸಾನಂ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ ‘‘ತುಲಮತುಲಞ್ಚ ಸಮ್ಭವ’’ನ್ತಿ।
‘‘Tula’’nti saṅkhāradhātu. ‘‘Atula’’nti nibbānadhātu, ‘‘tulamatulañca sambhava’’nti abhiññāpaññatti sabbadhammānaṃ. Nikkhepapaññatti dhammapaṭisambhidāya. ‘‘Bhavasaṅkhāramavassaji munī’’ti pariccāgapaññatti samudayassa. Pariññāpaññatti dukkhassa. ‘‘Ajjhattarato samāhito’’ti bhāvanāpaññatti kāyagatāya satiyā. Ṭhitipaññatti cittekaggatāya. ‘‘Abhindi kavacamivattasambhava’’nti abhinibbidāpaññatti cittassa, upādānapaññatti sabbaññutāya, padālanāpaññatti avijjaṇḍakosānaṃ. Tenāha bhagavā ‘‘tulamatulañca sambhava’’nti.
ಯೋ ದುಕ್ಖಮದ್ದಕ್ಖಿ ಯತೋನಿದಾನಂ, ಕಾಮೇಸು ಸೋ ಜನ್ತು ಕಥಂ ನಮೇಯ್ಯ।
Yo dukkhamaddakkhi yatonidānaṃ, kāmesu so jantu kathaṃ nameyya;
ಕಾಮಾ ಹಿ ಲೋಕೇ ಸಙ್ಗೋತಿ ಞತ್ವಾ, ತೇಸಂ ಸತೀಮಾ ವಿನಯಾಯ ಸಿಕ್ಖೇತಿ॥
Kāmā hi loke saṅgoti ñatvā, tesaṃ satīmā vinayāya sikkheti.
‘‘ಯೋ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ವೇವಚನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಪರಿಞ್ಞಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ। ‘‘ಯತೋನಿದಾನ’’ನ್ತಿ ಪಭವಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ ಸಮುದಯಸ್ಸ ಪಹಾನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ। ‘‘ಅದ್ದಕ್ಖೀ’’ತಿ ವೇವಚನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ ಞಾಣಚಕ್ಖುಸ್ಸ ಪಟಿವೇಧಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ। ‘‘ಕಾಮೇಸು ಸೋ ಜನ್ತುಕಥಂ ನಮೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವೇವಚನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ ಕಾಮತಣ್ಹಾಯ ಅಭಿನಿವೇಸಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ। ‘‘ಕಾಮಾ ಹಿ ಲೋಕೇ ಸಙ್ಗೋತಿ ಞತ್ವಾ’’ತಿ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕತೋ ದಸ್ಸನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಕಾಮಾನಂ। ಕಾಮಾ ಹಿ ಅಙ್ಗಾರಕಾಸೂಪಮಾ ಮಂಸಪೇಸೂಪಮಾ ಪಾವಕಕಪ್ಪಾ ಪಪಾತಉರಗೋಪಮಾ ಚ। ‘‘ತೇಸಂ ಸತೀಮಾ’’ತಿ ಅಪಚಯಪಞ್ಞತ್ತಿ ಪಹಾನಾಯ, ನಿಕ್ಖೇಪಪಞ್ಞತ್ತಿ ಕಾಯಗತಾಯ ಸತಿಯಾ, ಭಾವನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಮಗ್ಗಸ್ಸ। ‘‘ವಿನಯಾಯ ಸಿಕ್ಖೇ’’ತಿ ಪಟಿವೇಧಪಞ್ಞತ್ತಿ ರಾಗವಿನಯಸ್ಸ ದೋಸವಿನಯಸ್ಸ ಮೋಹವಿನಯಸ್ಸ। ‘‘ಜನ್ತೂ’’ತಿ ವೇವಚನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಯೋಗಿಸ್ಸ। ಯದಾ ಹಿ ಯೋಗೀ ಕಾಮಾ ಸಙ್ಗೋತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಸೋ ಕಾಮಾನಂ ಅನುಪ್ಪಾದಾಯ ಕುಸಲೇ ಧಮ್ಮೇ ಉಪ್ಪಾದಯತಿ, ಸೋ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಉಪ್ಪಾದಾಯ ವಾಯಮತಿ। ಅಯಂ ವಾಯಾಮಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅಪ್ಪತ್ತಸ್ಸ ಪತ್ತಿಯಾ। ನಿಕ್ಖೇಪಪಞ್ಞತ್ತಿ ಓರಮತ್ತಿಕಾಯ ಅಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ। ತತ್ಥ ಸೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಠಿತಿಯಾ ವಾಯಮತೀತಿ ಅಯಂ ಅಪ್ಪಮಾದಪಞ್ಞತ್ತಿ ಭಾವನಾಯ, ನಿಕ್ಖೇಪಪಞ್ಞತ್ತಿ ವೀರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ, ಆರಕ್ಖಪಞ್ಞತ್ತಿ ಕುಸಲಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ, ಠಿತಿಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅಧಿಚಿತ್ತಸಿಕ್ಖಾಯ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ ‘‘ಯೋ ದುಕ್ಖಮದ್ದಕ್ಖಿ ಯತೋನಿದಾನ’’ನ್ತಿ।
‘‘Yo dukkha’’nti vevacanapaññatti ca dukkhassa pariññāpaññatti ca. ‘‘Yatonidāna’’nti pabhavapaññatti ca samudayassa pahānapaññatti ca. ‘‘Addakkhī’’ti vevacanapaññatti ca ñāṇacakkhussa paṭivedhapaññatti ca. ‘‘Kāmesu so jantukathaṃ nameyyā’’ti vevacanapaññatti ca kāmataṇhāya abhinivesapaññatti ca. ‘‘Kāmā hi loke saṅgoti ñatvā’’ti paccatthikato dassanapaññatti kāmānaṃ. Kāmā hi aṅgārakāsūpamā maṃsapesūpamā pāvakakappā papātauragopamā ca. ‘‘Tesaṃ satīmā’’ti apacayapaññatti pahānāya, nikkhepapaññatti kāyagatāya satiyā, bhāvanāpaññatti maggassa. ‘‘Vinayāya sikkhe’’ti paṭivedhapaññatti rāgavinayassa dosavinayassa mohavinayassa. ‘‘Jantū’’ti vevacanapaññatti yogissa. Yadā hi yogī kāmā saṅgoti pajānāti. So kāmānaṃ anuppādāya kusale dhamme uppādayati, so anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya vāyamati. Ayaṃ vāyāmapaññatti appattassa pattiyā. Nikkhepapaññatti oramattikāya asantuṭṭhiyā. Tattha so uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā vāyamatīti ayaṃ appamādapaññatti bhāvanāya, nikkhepapaññatti vīriyindriyassa, ārakkhapaññatti kusalānaṃ dhammānaṃ, ṭhitipaññatti adhicittasikkhāya. Tenāha bhagavā ‘‘yo dukkhamaddakkhi yatonidāna’’nti.
‘‘ಮೋಹಸಮ್ಬನ್ಧನೋ ಲೋಕೋ, ಭಬ್ಬರೂಪೋವ ದಿಸ್ಸತಿ।
‘‘Mohasambandhano loko, bhabbarūpova dissati;
ಅಸ್ಸಿರೀ ವಿಯ 19 ಖಾಯತಿ, ಪಸ್ಸತೋ ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚನ’’ನ್ತಿ॥
Assirī viya 20 khāyati, passato natthi kiñcana’’nti.
‘‘ಮೋಹಸಮ್ಬನ್ಧನೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ದೇಸನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ವಿಪಲ್ಲಾಸಾನಂ। ‘‘ಭಬ್ಬರೂಪೋವ ದಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವಿಪರೀತಪಞ್ಞತ್ತಿ ಲೋಕಸ್ಸ। ‘‘ಉಪಧಿಬನ್ಧನೋ ಬಾಲೋ’’ತಿ ಪಭವಪಞ್ಞತ್ತಿ ಪಾಪಕಾನಂ ಇಚ್ಛಾವಚರಾನಂ, ಕಿಚ್ಚಪಞ್ಞತ್ತಿ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನಾನಂ। ಬಲವಪಞ್ಞತ್ತಿ ಕಿಲೇಸಾನಂ। ವಿರೂಹನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ। ‘‘ತಮಸಾ ಪರಿವಾರಿತೋ’’ತಿ ದೇಸನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಅವಿಜ್ಜನ್ಧಕಾರಸ್ಸ ವೇವಚನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ। ‘‘ಅಸ್ಸಿರೀ ವಿಯ ಖಾಯತೀ’’ತಿ ದಸ್ಸನಪಞ್ಞತ್ತಿ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುಸ್ಸ, ನಿಕ್ಖೇಪಪಞ್ಞತ್ತಿ ಪಞ್ಞಾಚಕ್ಖುಸ್ಸ। ‘‘ಪಸ್ಸತೋ ನತ್ಥಿ ಕಿಞ್ಚನ’’ನ್ತಿ ಪಟಿವೇಧಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸತ್ತಾನಂ, ರಾಗೋ ಕಿಞ್ಚನಂ ದೋಸೋ ಕಿಞ್ಚನಂ ಮೋಹೋ ಕಿಞ್ಚನಂ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ ‘‘ಮೋಹಸಮ್ಬನ್ಧನೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ।
‘‘Mohasambandhano loko’’ti desanāpaññatti vipallāsānaṃ. ‘‘Bhabbarūpova dissatī’’ti viparītapaññatti lokassa. ‘‘Upadhibandhano bālo’’ti pabhavapaññatti pāpakānaṃ icchāvacarānaṃ, kiccapaññatti pariyuṭṭhānānaṃ. Balavapaññatti kilesānaṃ. Virūhanāpaññatti saṅkhārānaṃ. ‘‘Tamasā parivārito’’ti desanāpaññatti avijjandhakārassa vevacanapaññatti ca. ‘‘Assirī viya khāyatī’’ti dassanapaññatti dibbacakkhussa, nikkhepapaññatti paññācakkhussa. ‘‘Passato natthi kiñcana’’nti paṭivedhapaññatti sattānaṃ, rāgo kiñcanaṃ doso kiñcanaṃ moho kiñcanaṃ. Tenāha bhagavā ‘‘mohasambandhano loko’’ti.
‘‘ಅತ್ಥಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಜಾತಂ ಅಭೂತಂ ಅಕತಂ ಅಸಙ್ಖತಂ, ನೋ ಚೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಭವಿಸ್ಸ ಅಜಾತಂ ಅಭೂತಂ ಅಕತಂ ಅಸಙ್ಖತಂ। ನಯಿಧ 21 ಜಾತಸ್ಸ ಭೂತಸ್ಸ ಕತಸ್ಸ ಸಙ್ಖತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಪಞ್ಞಾಯೇಥ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅತ್ಥಿ ಅಜಾತಂ ಅಭೂತಂ ಅಕತಂ ಅಸಙ್ಖತಂ, ತಸ್ಮಾ ಜಾತಸ್ಸ ಭೂತಸ್ಸ ಕತಸ್ಸ ಸಙ್ಖತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ।
‘‘Atthi, bhikkhave, ajātaṃ abhūtaṃ akataṃ asaṅkhataṃ, no cetaṃ, bhikkhave, abhavissa ajātaṃ abhūtaṃ akataṃ asaṅkhataṃ. Nayidha 22 jātassa bhūtassa katassa saṅkhatassa nissaraṇaṃ paññāyetha. Yasmā ca kho, bhikkhave, atthi ajātaṃ abhūtaṃ akataṃ asaṅkhataṃ, tasmā jātassa bhūtassa katassa saṅkhatassa nissaraṇaṃ paññāyatī’’ti.
‘‘ನೋ ಚೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಭವಿಸ್ಸ ಅಜಾತಂ ಅಭೂತಂ ಅಕತಂ ಅಸಙ್ಖತ’’ನ್ತಿ ದೇಸನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ವೇವಚನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ। ‘‘ನಯಿಧ ಜಾತಸ್ಸ ಭೂತಸ್ಸ ಕತಸ್ಸ ಸಙ್ಖತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಪಞ್ಞಾಯೇಥಾ’’ತಿ ವೇವಚನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಙ್ಖತಸ್ಸ ಉಪನಯನಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ। ‘‘ಯಸ್ಮಾ ಚ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅತ್ಥಿ ಅಜಾತಂ ಅಭೂತಂ ಅಕತಂ ಅಸಙ್ಖತ’’ನ್ತಿ ವೇವಚನಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ ಜೋತನಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ಚ। ‘‘ತಸ್ಮಾ ಜಾತಸ್ಸ ಭೂತಸ್ಸ ಕತಸ್ಸ ಸಙ್ಖತಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಪಞ್ಞಾಯತೀ’’ತಿ ಅಯಂ ವೇವಚನಪಞ್ಞತ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸ, ನಿಯ್ಯಾನಿಕಪಞ್ಞತ್ತಿ ಮಗ್ಗಸ್ಸ, ನಿಸ್ಸರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ ಸಂಸಾರತೋ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ ‘‘ನೋ ಚೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಭವಿಸ್ಸಾ’’ತಿ। ತೇನಾಹ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕಚ್ಚಾಯನೋ ‘‘ಏಕಂ ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಂ, ಪಞ್ಞತ್ತೀಹಿ ವಿವಿಧಾಹಿ ದೇಸೇತೀ’’ತಿ।
‘‘No cetaṃ, bhikkhave, abhavissa ajātaṃ abhūtaṃ akataṃ asaṅkhata’’nti desanāpaññatti nibbānassa vevacanapaññatti ca. ‘‘Nayidha jātassa bhūtassa katassa saṅkhatassa nissaraṇaṃ paññāyethā’’ti vevacanapaññatti saṅkhatassa upanayanapaññatti ca. ‘‘Yasmā ca kho, bhikkhave, atthi ajātaṃ abhūtaṃ akataṃ asaṅkhata’’nti vevacanapaññatti nibbānassa jotanāpaññatti ca. ‘‘Tasmā jātassa bhūtassa katassa saṅkhatassa nissaraṇaṃ paññāyatī’’ti ayaṃ vevacanapaññatti nibbānassa, niyyānikapaññatti maggassa, nissaraṇapaññatti saṃsārato. Tenāha bhagavā ‘‘no cetaṃ, bhikkhave, abhavissā’’ti. Tenāha āyasmā mahākaccāyano ‘‘ekaṃ bhagavā dhammaṃ, paññattīhi vividhāhi desetī’’ti.
ನಿಯುತ್ತೋ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಹಾರೋ।
Niyutto paññatti hāro.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ೧೧. ಪಞ್ಞತ್ತಿಹಾರವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ • 11. Paññattihāravibhaṅgavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಟೀಕಾ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ೧೧. ಪಞ್ಞತ್ತಿಹಾರವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ • 11. Paññattihāravibhaṅgavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ನೇತ್ತಿವಿಭಾವಿನೀ • Nettivibhāvinī / ೧೧. ಪಞ್ಞತ್ತಿಹಾರವಿಭಙ್ಗವಿಭಾವನಾ • 11. Paññattihāravibhaṅgavibhāvanā
