Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / നേത്തിപ്പകരണപാളി • Nettippakaraṇapāḷi |
൧൧. പഞ്ഞത്തിഹാരവിഭങ്ഗോ
11. Paññattihāravibhaṅgo
൩൯. തത്ഥ കതമോ പഞ്ഞത്തിഹാരോ? ‘‘ഏകം ഭഗവാ ധമ്മം പഞ്ഞത്തീഹി വിവിധാഹി ദേസേതീ’’തി.
39. Tattha katamo paññattihāro? ‘‘Ekaṃ bhagavā dhammaṃ paññattīhi vividhāhi desetī’’ti.
യാ പകതികഥായ ദേസനാ. അയം നിക്ഖേപപഞ്ഞത്തി. കാ ച പകതികഥായ ദേസനാ, ചത്താരി സച്ചാനി. യഥാ ഭഗവാ ആഹ ‘‘ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി അയം പഞ്ഞത്തി പഞ്ചന്നം ഖന്ധാനം ഛന്നം ധാതൂനം അട്ഠാരസന്നം ധാതൂനം ദ്വാദസന്നം ആയതനാനം ദസന്നം ഇന്ദ്രിയാനം നിക്ഖേപപഞ്ഞത്തി.
Yā pakatikathāya desanā. Ayaṃ nikkhepapaññatti. Kā ca pakatikathāya desanā, cattāri saccāni. Yathā bhagavā āha ‘‘idaṃ dukkha’’nti ayaṃ paññatti pañcannaṃ khandhānaṃ channaṃ dhātūnaṃ aṭṭhārasannaṃ dhātūnaṃ dvādasannaṃ āyatanānaṃ dasannaṃ indriyānaṃ nikkhepapaññatti.
കബളീകാരേ ചേ, ഭിക്ഖവേ, ആഹാരേ അത്ഥി രാഗോ അത്ഥി നന്ദീ 1 അത്ഥി തണ്ഹാ, പതിട്ഠിതം തത്ഥ വിഞ്ഞാണം വിരൂള്ഹം. യത്ഥ പതിട്ഠിതം വിഞ്ഞാണം വിരൂള്ഹം, അത്ഥി തത്ഥ നാമരൂപസ്സ അവക്കന്തി. യത്ഥ അത്ഥി നാമരൂപസ്സ അവക്കന്തി, അത്ഥി തത്ഥ സങ്ഖാരാനം വുദ്ധി 2. യത്ഥ അത്ഥി സങ്ഖാരാനം വുദ്ധി, അത്ഥി തത്ഥ ആയതിം പുനബ്ഭവാഭിനിബ്ബത്തി. യത്ഥ അത്ഥി ആയതിം പുനബ്ഭവാഭിനിബ്ബത്തി, അത്ഥി തത്ഥ ആയതിം ജാതിജരാമരണം. യത്ഥ അത്ഥി ആയതിം ജാതിജരാമരണം, സസോകം തം, ഭിക്ഖവേ, സദരം സഉപായാസന്തി വദാമി.
Kabaḷīkāre ce, bhikkhave, āhāre atthi rāgo atthi nandī 3 atthi taṇhā, patiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ virūḷhaṃ. Yattha patiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ virūḷhaṃ, atthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha atthi nāmarūpassa avakkanti, atthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi 4. Yattha atthi saṅkhārānaṃ vuddhi, atthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha atthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, atthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha atthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, sasokaṃ taṃ, bhikkhave, sadaraṃ saupāyāsanti vadāmi.
ഫസ്സേ ചേ…പേ॰… മനോസഞ്ചേതനായ ചേ, ഭിക്ഖവേ, ആഹാരേ. വിഞ്ഞാണേ ചേ, ഭിക്ഖവേ, ആഹാരേ അത്ഥി രാഗോ അത്ഥി നന്ദീ അത്ഥി തണ്ഹാ, പതിട്ഠിതം തത്ഥ വിഞ്ഞാണം വിരൂള്ഹം. യത്ഥ പതിട്ഠിതം വിഞ്ഞാണം വിരൂള്ഹം, അത്ഥി തത്ഥ നാമരൂപസ്സ അവക്കന്തി. യത്ഥ അത്ഥി നാമരൂപസ്സ അവക്കന്തി , അത്ഥി തത്ഥ സങ്ഖാരാനം വുദ്ധി. യത്ഥ അത്ഥി സങ്ഖാരാനം വുദ്ധി, അത്ഥി തത്ഥ ആയതിം പുനബ്ഭവാഭിനിബ്ബത്തി. യത്ഥ അത്ഥി ആയതിം പുനബ്ഭവാഭിനിബ്ബത്തി, അത്ഥി തത്ഥ ആയതിം ജാതിജരാമരണം. യത്ഥ അത്ഥി ആയതിം ജാതിജരാമരണം, സസോകം തം, ഭിക്ഖവേ, സദരം സഉപായാസന്തി വദാമി. അയം പഭവപഞ്ഞത്തി ദുക്ഖസ്സ ച സമുദയസ്സ ച.
Phasse ce…pe… manosañcetanāya ce, bhikkhave, āhāre. Viññāṇe ce, bhikkhave, āhāre atthi rāgo atthi nandī atthi taṇhā, patiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ virūḷhaṃ. Yattha patiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ virūḷhaṃ, atthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha atthi nāmarūpassa avakkanti , atthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha atthi saṅkhārānaṃ vuddhi, atthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha atthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, atthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha atthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, sasokaṃ taṃ, bhikkhave, sadaraṃ saupāyāsanti vadāmi. Ayaṃ pabhavapaññatti dukkhassa ca samudayassa ca.
കബളീകാരേ ചേ, ഭിക്ഖവേ 5, ആഹാരേ നത്ഥി രാഗോ നത്ഥി നന്ദീ നത്ഥി തണ്ഹാ, അപ്പതിട്ഠിതം തത്ഥ വിഞ്ഞാണം അവിരൂള്ഹം. യത്ഥ അപ്പതിട്ഠിതം വിഞ്ഞാണം അവിരൂള്ഹം, നത്ഥി തത്ഥ നാമരൂപസ്സ അവക്കന്തി. യത്ഥ നത്ഥി നാമരൂപസ്സ അവക്കന്തി, നത്ഥി തത്ഥ സങ്ഖാരാനം വുദ്ധി. യത്ഥ നത്ഥി സങ്ഖാരാനം വുദ്ധി, നത്ഥി തത്ഥ ആയതിം പുനബ്ഭവാഭിനിബ്ബത്തി. യത്ഥ നത്ഥി ആയതിം പുനബ്ഭവാഭിനിബ്ബത്തി, നത്ഥി തത്ഥ ആയതിം ജാതിജരാമരണം. യത്ഥ നത്ഥി ആയതിം ജാതിജരാമരണം, അസോകം തം, ഭിക്ഖവേ, അദരം അനുപായാസന്തി വദാമി.
Kabaḷīkāre ce, bhikkhave 6, āhāre natthi rāgo natthi nandī natthi taṇhā, appatiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ avirūḷhaṃ. Yattha appatiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ avirūḷhaṃ, natthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha natthi nāmarūpassa avakkanti, natthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha natthi saṅkhārānaṃ vuddhi, natthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha natthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, natthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha natthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, asokaṃ taṃ, bhikkhave, adaraṃ anupāyāsanti vadāmi.
ഫസ്സേ ചേ…പേ॰… മനോസഞ്ചേതനായ ചേ, ഭിക്ഖവേ, ആഹാരേ. വിഞ്ഞാണേ ചേ, ഭിക്ഖവേ, ആഹാരേ നത്ഥി രാഗോ നത്ഥി നന്ദീ നത്ഥി തണ്ഹാ, അപ്പതിട്ഠിതം തത്ഥ വിഞ്ഞാണം അവിരൂള്ഹം. യത്ഥ അപ്പതിട്ഠിതം വിഞ്ഞാണം അവിരൂള്ഹം, നത്ഥി തത്ഥ നാമരൂപസ്സ അവക്കന്തി. യത്ഥ നത്ഥി നാമരൂപസ്സ അവക്കന്തി, നത്ഥി തത്ഥ സങ്ഖാരാനം വുദ്ധി. യത്ഥ നത്ഥി സങ്ഖാരാനം വുദ്ധി, നത്ഥി തത്ഥ ആയതിം പുനബ്ഭവാഭിനിബ്ബത്തി. യത്ഥ നത്ഥി ആയതിം പുനബ്ഭവാഭിനിബ്ബത്തി, നത്ഥി തത്ഥ ആയതിം ജാതിജരാമരണം. യത്ഥ നത്ഥി ആയതിം ജാതിജരാമരണം, അസോകം തം, ഭിക്ഖവേ, അദരം അനുപായാസന്തി വദാമി.
Phasse ce…pe… manosañcetanāya ce, bhikkhave, āhāre. Viññāṇe ce, bhikkhave, āhāre natthi rāgo natthi nandī natthi taṇhā, appatiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ avirūḷhaṃ. Yattha appatiṭṭhitaṃ viññāṇaṃ avirūḷhaṃ, natthi tattha nāmarūpassa avakkanti. Yattha natthi nāmarūpassa avakkanti, natthi tattha saṅkhārānaṃ vuddhi. Yattha natthi saṅkhārānaṃ vuddhi, natthi tattha āyatiṃ punabbhavābhinibbatti. Yattha natthi āyatiṃ punabbhavābhinibbatti, natthi tattha āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ. Yattha natthi āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ, asokaṃ taṃ, bhikkhave, adaraṃ anupāyāsanti vadāmi.
അയം പരിഞ്ഞാപഞ്ഞത്തി ദുക്ഖസ്സ, പഹാനപഞ്ഞത്തി സമുദയസ്സ, ഭാവനാപഞ്ഞത്തി മഗ്ഗസ്സ, സച്ഛികിരിയാപഞ്ഞത്തി നിരോധസ്സ.
Ayaṃ pariññāpaññatti dukkhassa, pahānapaññatti samudayassa, bhāvanāpaññatti maggassa, sacchikiriyāpaññatti nirodhassa.
൪൦. സമാധിം, ഭിക്ഖവേ, ഭാവേഥ. അപ്പമത്തോ നിപകോ സതോ, സമാഹിതോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു യഥാഭൂതം പജാനാതി. കിഞ്ച യഥാഭൂതം പജാനാതി? ‘‘ചക്ഖു 7 അനിച്ച’’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ‘‘രൂപാ അനിച്ചാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി ‘‘ചക്ഖുവിഞ്ഞാണം അനിച്ച’’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ‘‘ചക്ഖുസമ്ഫസ്സോ അനിച്ചോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. യമ്പിദം 8 ചക്ഖുസമ്ഫസ്സപച്ചയാ ഉപ്പജ്ജതി വേദയിതം സുഖം വാ ദുക്ഖം വാ അദുക്ഖമസുഖം വാ, തമ്പി അനിച്ചന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി.
40. Samādhiṃ, bhikkhave, bhāvetha. Appamatto nipako sato, samāhito, bhikkhave, bhikkhu yathābhūtaṃ pajānāti. Kiñca yathābhūtaṃ pajānāti? ‘‘Cakkhu 9 anicca’’nti yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Rūpā aniccā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti ‘‘cakkhuviññāṇaṃ anicca’’nti yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Cakkhusamphasso anicco’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Yampidaṃ 10 cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, tampi aniccanti yathābhūtaṃ pajānāti.
സോതം …പേ॰… ഘാനം…പേ॰… ജിവ്ഹാ…പേ॰… കായോ…പേ॰… ‘‘മനോ അനിച്ചോ’’തി 11 യഥാഭൂതം പജാനാതി. ‘‘ധമ്മാ അനിച്ചാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ‘‘മനോവിഞ്ഞാണം അനിച്ച’’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ‘‘മനോസമ്ഫസ്സോ അനിച്ചോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. യമ്പിദം മനോസമ്ഫസ്സപച്ചയാ ഉപ്പജ്ജതി വേദയിതം സുഖം വാ ദുക്ഖം വാ അദുക്ഖമസുഖം വാ, തമ്പി അനിച്ചന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി.
Sotaṃ …pe… ghānaṃ…pe… jivhā…pe… kāyo…pe… ‘‘mano anicco’’ti 12 yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Dhammā aniccā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Manoviññāṇaṃ anicca’’nti yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Manosamphasso anicco’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, tampi aniccanti yathābhūtaṃ pajānāti.
അയം ഭാവനാപഞ്ഞത്തി മഗ്ഗസ്സ, പരിഞ്ഞാപഞ്ഞത്തി ദുക്ഖസ്സ, പഹാനപഞ്ഞത്തി സമുദയസ്സ, സച്ഛികിരിയാപഞ്ഞത്തി നിരോധസ്സ.
Ayaṃ bhāvanāpaññatti maggassa, pariññāpaññatti dukkhassa, pahānapaññatti samudayassa, sacchikiriyāpaññatti nirodhassa.
രൂപം , രാധ, വികിരഥ വിധമഥ വിദ്ധംസേഥ വികീളനിയം 13 കരോഥ, പഞ്ഞായ തണ്ഹക്ഖയായ പടിപജ്ജഥ. തണ്ഹക്ഖയാ ദുക്ഖക്ഖയോ, ദുക്ഖക്ഖയാ നിബ്ബാനം. വേദനം…പേ॰…. സഞ്ഞം…പേ॰… സങ്ഖാരേ വിഞ്ഞാണം വികിരഥ വിധമഥ വിദ്ധംസേഥ വികീളനിയം കരോഥ, പഞ്ഞായ തണ്ഹക്ഖയായ പടിപജ്ജഥ. തണ്ഹക്ഖയാ ദുക്ഖക്ഖയോ, ദുക്ഖക്ഖയാ നിബ്ബാനം.
Rūpaṃ , rādha, vikiratha vidhamatha viddhaṃsetha vikīḷaniyaṃ 14 karotha, paññāya taṇhakkhayāya paṭipajjatha. Taṇhakkhayā dukkhakkhayo, dukkhakkhayā nibbānaṃ. Vedanaṃ…pe…. Saññaṃ…pe… saṅkhāre viññāṇaṃ vikiratha vidhamatha viddhaṃsetha vikīḷaniyaṃ karotha, paññāya taṇhakkhayāya paṭipajjatha. Taṇhakkhayā dukkhakkhayo, dukkhakkhayā nibbānaṃ.
അയം നിരോധപഞ്ഞത്തി നിരോധസ്സ, നിബ്ബിദാപഞ്ഞത്തി അസ്സാദസ്സ, പരിഞ്ഞാപഞ്ഞത്തി ദുക്ഖസ്സ, പഹാനപഞ്ഞത്തി സമുദയസ്സ, ഭാവനാപഞ്ഞത്തി മഗ്ഗസ്സ, സച്ഛികിരിയാപഞ്ഞത്തി നിരോധസ്സ.
Ayaṃ nirodhapaññatti nirodhassa, nibbidāpaññatti assādassa, pariññāpaññatti dukkhassa, pahānapaññatti samudayassa, bhāvanāpaññatti maggassa, sacchikiriyāpaññatti nirodhassa.
‘‘സോ ഇദം ദുക്ഖ’’ന്തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖസമുദയോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി ‘‘അയം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി.
‘‘So idaṃ dukkha’’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti.
അയം പടിവേധപഞ്ഞത്തി സച്ചാനം, നിക്ഖേപപഞ്ഞത്തി ദസ്സനഭൂമിയാ, ഭാവനാപഞ്ഞത്തി മഗ്ഗസ്സ, സച്ഛികിരിയാപഞ്ഞത്തി സോതാപത്തിഫലസ്സ. ‘‘സോ ഇമേ ആസവാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ആസവസമുദയോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി, ‘‘അയം ആസവനിരോധോ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ‘‘അയം ആസവനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി. ‘‘ഇമേ ആസവാ അസേസം നിരുജ്ഝന്തീ’’തി യഥാഭൂതം പജാനാതി.
Ayaṃ paṭivedhapaññatti saccānaṃ, nikkhepapaññatti dassanabhūmiyā, bhāvanāpaññatti maggassa, sacchikiriyāpaññatti sotāpattiphalassa. ‘‘So ime āsavā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavasamudayo’’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘‘ayaṃ āsavanirodho’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’’ti yathābhūtaṃ pajānāti. ‘‘Ime āsavā asesaṃ nirujjhantī’’ti yathābhūtaṃ pajānāti.
അയം ഉപ്പാദപഞ്ഞത്തി ഖയേ ഞാണസ്സ, ഓകാസപഞ്ഞത്തി അനുപ്പാദേ ഞാണസ്സ, ഭാവനാപഞ്ഞത്തി മഗ്ഗസ്സ, പരിഞ്ഞാപഞ്ഞത്തി ദുക്ഖസ്സ, പഹാനപഞ്ഞത്തി സമുദയസ്സ, ആരമ്ഭപഞ്ഞത്തി വീരിയിന്ദ്രിയസ്സ, ആസാടനപഞ്ഞത്തി ആസാടികാനം, നിക്ഖേപപഞ്ഞത്തി ഭാവനാഭൂമിയാ, അഭിനിഘാതപഞ്ഞത്തി പാപകാനം അകുസലാനം ധമ്മാനം.
Ayaṃ uppādapaññatti khaye ñāṇassa, okāsapaññatti anuppāde ñāṇassa, bhāvanāpaññatti maggassa, pariññāpaññatti dukkhassa, pahānapaññatti samudayassa, ārambhapaññatti vīriyindriyassa, āsāṭanapaññatti āsāṭikānaṃ, nikkhepapaññatti bhāvanābhūmiyā, abhinighātapaññatti pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ.
൪൧. ഇദം ‘‘ദുക്ഖ’’ന്തി മേ, ഭിക്ഖവേ, പുബ്ബേ അനനുസ്സുതേസു ധമ്മേസു ചക്ഖും ഉദപാദി, ഞാണം ഉദപാദി, പഞ്ഞാ ഉദപാദി, വിജ്ജാ ഉദപാദി, ആലോകോ ഉദപാദി. അയം ‘‘ദുക്ഖസമുദയോ’’തി മേ, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… അയം ‘‘ദുക്ഖനിരോധോ’’തി മേ, ഭിക്ഖവേ…പേ॰…. അയം ‘‘ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ’’തി മേ, ഭിക്ഖവേ, പുബ്ബേ അനനുസ്സുതേസു ധമ്മേസു ചക്ഖും ഉദപാദി, ഞാണം ഉദപാദി, പഞ്ഞാ ഉദപാദി, വിജ്ജാ ഉദപാദി, ആലോകോ ഉദപാദി.
41. Idaṃ ‘‘dukkha’’nti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Ayaṃ ‘‘dukkhasamudayo’’ti me, bhikkhave…pe… ayaṃ ‘‘dukkhanirodho’’ti me, bhikkhave…pe…. Ayaṃ ‘‘dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
അയം ദേസനാപഞ്ഞത്തി സച്ചാനം, നിക്ഖേപപഞ്ഞത്തി സുതമയിയാ പഞ്ഞായ സച്ഛികിരിയാപഞ്ഞത്തി അനഞ്ഞാതഞ്ഞസ്സാമീതിന്ദ്രിയസ്സ, പവത്തനാപഞ്ഞത്തി ധമ്മചക്കസ്സ.
Ayaṃ desanāpaññatti saccānaṃ, nikkhepapaññatti sutamayiyā paññāya sacchikiriyāpaññatti anaññātaññassāmītindriyassa, pavattanāpaññatti dhammacakkassa.
‘‘തം ഖോ പനിദം ദുക്ഖം പരിഞ്ഞേയ്യ’’ന്തി മേ, ഭിക്ഖവേ, പുബ്ബേ അനനുസ്സുതേസു ധമ്മേസു ചക്ഖും ഉദപാദി, ഞാണം ഉദപാദി, പഞ്ഞാ ഉദപാദി, വിജ്ജാ ഉദപാദി, ആലോകോ ഉദപാദി. ‘‘സോ ഖോ പനായം ദുക്ഖസമുദയോ പഹാതബ്ബോ’’തി മേ, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… ‘‘സോ ഖോ പനായം ദുക്ഖനിരോധോ സച്ഛികാതബ്ബോ’’തി മേ, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… ‘‘സാ ഖോ പനായം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ ഭാവേതബ്ബാ’’തി മേ, ഭിക്ഖവേ പുബ്ബേ അനനുസ്സുതേസു ധമ്മേസു ചക്ഖും ഉദപാദി, ഞാണം ഉദപാദി, പഞ്ഞാ ഉദപാദി, വിജ്ജാ ഉദപാദി, ആലോകോ ഉദപാദി.
‘‘Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ pariññeyya’’nti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. ‘‘So kho panāyaṃ dukkhasamudayo pahātabbo’’ti me, bhikkhave…pe… ‘‘so kho panāyaṃ dukkhanirodho sacchikātabbo’’ti me, bhikkhave…pe… ‘‘sā kho panāyaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā bhāvetabbā’’ti me, bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
അയം ഭാവനാപഞ്ഞത്തി മഗ്ഗസ്സ, നിക്ഖേപപഞ്ഞത്തി ചിന്താമയിയാ പഞ്ഞായ, സച്ഛികിരിയാപഞ്ഞത്തി അഞ്ഞിന്ദ്രിയസ്സ.
Ayaṃ bhāvanāpaññatti maggassa, nikkhepapaññatti cintāmayiyā paññāya, sacchikiriyāpaññatti aññindriyassa.
‘‘തം ഖോ പനിദം ദുക്ഖം പരിഞ്ഞാത’’ന്തി മേ, ഭിക്ഖവേ, പുബ്ബേ അനനുസ്സുതേസു ധമ്മേസു ചക്ഖും ഉദപാദി, ഞാണം ഉദപാദി, പഞ്ഞാ ഉദപാദി, വിജ്ജാ ഉദപാദി, ആലോകോ ഉദപാദി. ‘‘സോ ഖോ പനായം ദുക്ഖസമുദയോ പഹീനോ’’തി മേ, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… ‘‘സോ ഖോ പനായം ദുക്ഖനിരോധോ സച്ഛികതോ’’തി മേ, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… ‘‘സാ ഖോ പനായം ദുക്ഖനിരോധഗാമിനീ പടിപദാ ഭാവിതാ’’തി മേ, ഭിക്ഖവേ പുബ്ബേ അനനുസ്സുതേസു ധമ്മേസു ചക്ഖും ഉദപാദി, ഞാണം ഉദപാദി, പഞ്ഞാ ഉദപാദി, വിജ്ജാ ഉദപാദി, ആലോകോ ഉദപാദി. അയം ഭാവനാപഞ്ഞത്തി മഗ്ഗസ്സ, നിക്ഖേപപഞ്ഞത്തി ഭാവനാമയിയാ പഞ്ഞായ, സച്ഛികിരിയാപഞ്ഞത്തി അഞ്ഞാതാവിനോ ഇന്ദ്രിയസ്സ, പവത്തനാപഞ്ഞത്തി ധമ്മചക്കസ്സ.
‘‘Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ pariññāta’’nti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. ‘‘So kho panāyaṃ dukkhasamudayo pahīno’’ti me, bhikkhave…pe… ‘‘so kho panāyaṃ dukkhanirodho sacchikato’’ti me, bhikkhave…pe… ‘‘sā kho panāyaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā bhāvitā’’ti me, bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi. Ayaṃ bhāvanāpaññatti maggassa, nikkhepapaññatti bhāvanāmayiyā paññāya, sacchikiriyāpaññatti aññātāvino indriyassa, pavattanāpaññatti dhammacakkassa.
‘‘തുലമതുലഞ്ച സമ്ഭവം, ഭവസങ്ഖാരമവസ്സജി മുനി;
‘‘Tulamatulañca sambhavaṃ, bhavasaṅkhāramavassaji muni;
അജ്ഝത്തരതോ സമാഹിതോ, അഭിന്ദി 15 കവചമിവത്തസമ്ഭവ’’ന്തി.
Ajjhattarato samāhito, abhindi 16 kavacamivattasambhava’’nti.
‘‘തുല’’ന്തി സങ്ഖാരധാതു. ‘‘അതുല’’ന്തി നിബ്ബാനധാതു, ‘‘തുലമതുലഞ്ച സമ്ഭവ’’ന്തി അഭിഞ്ഞാപഞ്ഞത്തി സബ്ബധമ്മാനം. നിക്ഖേപപഞ്ഞത്തി ധമ്മപടിസമ്ഭിദായ. ‘‘ഭവസങ്ഖാരമവസ്സജി മുനീ’’തി പരിച്ചാഗപഞ്ഞത്തി സമുദയസ്സ. പരിഞ്ഞാപഞ്ഞത്തി ദുക്ഖസ്സ. ‘‘അജ്ഝത്തരതോ സമാഹിതോ’’തി ഭാവനാപഞ്ഞത്തി കായഗതായ സതിയാ. ഠിതിപഞ്ഞത്തി ചിത്തേകഗ്ഗതായ. ‘‘അഭിന്ദി കവചമിവത്തസമ്ഭവ’’ന്തി അഭിനിബ്ബിദാപഞ്ഞത്തി ചിത്തസ്സ, ഉപാദാനപഞ്ഞത്തി സബ്ബഞ്ഞുതായ, പദാലനാപഞ്ഞത്തി അവിജ്ജണ്ഡകോസാനം. തേനാഹ ഭഗവാ ‘‘തുലമതുലഞ്ച സമ്ഭവ’’ന്തി.
‘‘Tula’’nti saṅkhāradhātu. ‘‘Atula’’nti nibbānadhātu, ‘‘tulamatulañca sambhava’’nti abhiññāpaññatti sabbadhammānaṃ. Nikkhepapaññatti dhammapaṭisambhidāya. ‘‘Bhavasaṅkhāramavassaji munī’’ti pariccāgapaññatti samudayassa. Pariññāpaññatti dukkhassa. ‘‘Ajjhattarato samāhito’’ti bhāvanāpaññatti kāyagatāya satiyā. Ṭhitipaññatti cittekaggatāya. ‘‘Abhindi kavacamivattasambhava’’nti abhinibbidāpaññatti cittassa, upādānapaññatti sabbaññutāya, padālanāpaññatti avijjaṇḍakosānaṃ. Tenāha bhagavā ‘‘tulamatulañca sambhava’’nti.
യോ ദുക്ഖമദ്ദക്ഖി യതോനിദാനം, കാമേസു സോ ജന്തു കഥം നമേയ്യ;
Yo dukkhamaddakkhi yatonidānaṃ, kāmesu so jantu kathaṃ nameyya;
കാമാ ഹി ലോകേ സങ്ഗോതി ഞത്വാ, തേസം സതീമാ വിനയായ സിക്ഖേതി.
Kāmā hi loke saṅgoti ñatvā, tesaṃ satīmā vinayāya sikkheti.
‘‘യോ ദുക്ഖ’’ന്തി വേവചനപഞ്ഞത്തി ച ദുക്ഖസ്സ പരിഞ്ഞാപഞ്ഞത്തി ച. ‘‘യതോനിദാന’’ന്തി പഭവപഞ്ഞത്തി ച സമുദയസ്സ പഹാനപഞ്ഞത്തി ച. ‘‘അദ്ദക്ഖീ’’തി വേവചനപഞ്ഞത്തി ച ഞാണചക്ഖുസ്സ പടിവേധപഞ്ഞത്തി ച. ‘‘കാമേസു സോ ജന്തുകഥം നമേയ്യാ’’തി വേവചനപഞ്ഞത്തി ച കാമതണ്ഹായ അഭിനിവേസപഞ്ഞത്തി ച. ‘‘കാമാ ഹി ലോകേ സങ്ഗോതി ഞത്വാ’’തി പച്ചത്ഥികതോ ദസ്സനപഞ്ഞത്തി കാമാനം. കാമാ ഹി അങ്ഗാരകാസൂപമാ മംസപേസൂപമാ പാവകകപ്പാ പപാതഉരഗോപമാ ച. ‘‘തേസം സതീമാ’’തി അപചയപഞ്ഞത്തി പഹാനായ, നിക്ഖേപപഞ്ഞത്തി കായഗതായ സതിയാ, ഭാവനാപഞ്ഞത്തി മഗ്ഗസ്സ. ‘‘വിനയായ സിക്ഖേ’’തി പടിവേധപഞ്ഞത്തി രാഗവിനയസ്സ ദോസവിനയസ്സ മോഹവിനയസ്സ. ‘‘ജന്തൂ’’തി വേവചനപഞ്ഞത്തി യോഗിസ്സ. യദാ ഹി യോഗീ കാമാ സങ്ഗോതി പജാനാതി. സോ കാമാനം അനുപ്പാദായ കുസലേ ധമ്മേ ഉപ്പാദയതി, സോ അനുപ്പന്നാനം കുസലാനം ധമ്മാനം ഉപ്പാദായ വായമതി. അയം വായാമപഞ്ഞത്തി അപ്പത്തസ്സ പത്തിയാ. നിക്ഖേപപഞ്ഞത്തി ഓരമത്തികായ അസന്തുട്ഠിയാ. തത്ഥ സോ ഉപ്പന്നാനം കുസലാനം ധമ്മാനം ഠിതിയാ വായമതീതി അയം അപ്പമാദപഞ്ഞത്തി ഭാവനായ, നിക്ഖേപപഞ്ഞത്തി വീരിയിന്ദ്രിയസ്സ, ആരക്ഖപഞ്ഞത്തി കുസലാനം ധമ്മാനം, ഠിതിപഞ്ഞത്തി അധിചിത്തസിക്ഖായ. തേനാഹ ഭഗവാ ‘‘യോ ദുക്ഖമദ്ദക്ഖി യതോനിദാന’’ന്തി.
‘‘Yo dukkha’’nti vevacanapaññatti ca dukkhassa pariññāpaññatti ca. ‘‘Yatonidāna’’nti pabhavapaññatti ca samudayassa pahānapaññatti ca. ‘‘Addakkhī’’ti vevacanapaññatti ca ñāṇacakkhussa paṭivedhapaññatti ca. ‘‘Kāmesu so jantukathaṃ nameyyā’’ti vevacanapaññatti ca kāmataṇhāya abhinivesapaññatti ca. ‘‘Kāmā hi loke saṅgoti ñatvā’’ti paccatthikato dassanapaññatti kāmānaṃ. Kāmā hi aṅgārakāsūpamā maṃsapesūpamā pāvakakappā papātauragopamā ca. ‘‘Tesaṃ satīmā’’ti apacayapaññatti pahānāya, nikkhepapaññatti kāyagatāya satiyā, bhāvanāpaññatti maggassa. ‘‘Vinayāya sikkhe’’ti paṭivedhapaññatti rāgavinayassa dosavinayassa mohavinayassa. ‘‘Jantū’’ti vevacanapaññatti yogissa. Yadā hi yogī kāmā saṅgoti pajānāti. So kāmānaṃ anuppādāya kusale dhamme uppādayati, so anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya vāyamati. Ayaṃ vāyāmapaññatti appattassa pattiyā. Nikkhepapaññatti oramattikāya asantuṭṭhiyā. Tattha so uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā vāyamatīti ayaṃ appamādapaññatti bhāvanāya, nikkhepapaññatti vīriyindriyassa, ārakkhapaññatti kusalānaṃ dhammānaṃ, ṭhitipaññatti adhicittasikkhāya. Tenāha bhagavā ‘‘yo dukkhamaddakkhi yatonidāna’’nti.
‘‘മോഹസമ്ബന്ധനോ ലോകോ, ഭബ്ബരൂപോവ ദിസ്സതി;
‘‘Mohasambandhano loko, bhabbarūpova dissati;
അസ്സിരീ വിയ 19 ഖായതി, പസ്സതോ നത്ഥി കിഞ്ചന’’ന്തി.
Assirī viya 20 khāyati, passato natthi kiñcana’’nti.
‘‘മോഹസമ്ബന്ധനോ ലോകോ’’തി ദേസനാപഞ്ഞത്തി വിപല്ലാസാനം. ‘‘ഭബ്ബരൂപോവ ദിസ്സതീ’’തി വിപരീതപഞ്ഞത്തി ലോകസ്സ. ‘‘ഉപധിബന്ധനോ ബാലോ’’തി പഭവപഞ്ഞത്തി പാപകാനം ഇച്ഛാവചരാനം, കിച്ചപഞ്ഞത്തി പരിയുട്ഠാനാനം. ബലവപഞ്ഞത്തി കിലേസാനം. വിരൂഹനാപഞ്ഞത്തി സങ്ഖാരാനം. ‘‘തമസാ പരിവാരിതോ’’തി ദേസനാപഞ്ഞത്തി അവിജ്ജന്ധകാരസ്സ വേവചനപഞ്ഞത്തി ച. ‘‘അസ്സിരീ വിയ ഖായതീ’’തി ദസ്സനപഞ്ഞത്തി ദിബ്ബചക്ഖുസ്സ, നിക്ഖേപപഞ്ഞത്തി പഞ്ഞാചക്ഖുസ്സ. ‘‘പസ്സതോ നത്ഥി കിഞ്ചന’’ന്തി പടിവേധപഞ്ഞത്തി സത്താനം, രാഗോ കിഞ്ചനം ദോസോ കിഞ്ചനം മോഹോ കിഞ്ചനം. തേനാഹ ഭഗവാ ‘‘മോഹസമ്ബന്ധനോ ലോകോ’’തി.
‘‘Mohasambandhano loko’’ti desanāpaññatti vipallāsānaṃ. ‘‘Bhabbarūpova dissatī’’ti viparītapaññatti lokassa. ‘‘Upadhibandhano bālo’’ti pabhavapaññatti pāpakānaṃ icchāvacarānaṃ, kiccapaññatti pariyuṭṭhānānaṃ. Balavapaññatti kilesānaṃ. Virūhanāpaññatti saṅkhārānaṃ. ‘‘Tamasā parivārito’’ti desanāpaññatti avijjandhakārassa vevacanapaññatti ca. ‘‘Assirī viya khāyatī’’ti dassanapaññatti dibbacakkhussa, nikkhepapaññatti paññācakkhussa. ‘‘Passato natthi kiñcana’’nti paṭivedhapaññatti sattānaṃ, rāgo kiñcanaṃ doso kiñcanaṃ moho kiñcanaṃ. Tenāha bhagavā ‘‘mohasambandhano loko’’ti.
‘‘അത്ഥി, ഭിക്ഖവേ, അജാതം അഭൂതം അകതം അസങ്ഖതം, നോ ചേതം, ഭിക്ഖവേ, അഭവിസ്സ അജാതം അഭൂതം അകതം അസങ്ഖതം. നയിധ 21 ജാതസ്സ ഭൂതസ്സ കതസ്സ സങ്ഖതസ്സ നിസ്സരണം പഞ്ഞായേഥ. യസ്മാ ച ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അത്ഥി അജാതം അഭൂതം അകതം അസങ്ഖതം, തസ്മാ ജാതസ്സ ഭൂതസ്സ കതസ്സ സങ്ഖതസ്സ നിസ്സരണം പഞ്ഞായതീ’’തി.
‘‘Atthi, bhikkhave, ajātaṃ abhūtaṃ akataṃ asaṅkhataṃ, no cetaṃ, bhikkhave, abhavissa ajātaṃ abhūtaṃ akataṃ asaṅkhataṃ. Nayidha 22 jātassa bhūtassa katassa saṅkhatassa nissaraṇaṃ paññāyetha. Yasmā ca kho, bhikkhave, atthi ajātaṃ abhūtaṃ akataṃ asaṅkhataṃ, tasmā jātassa bhūtassa katassa saṅkhatassa nissaraṇaṃ paññāyatī’’ti.
‘‘നോ ചേതം, ഭിക്ഖവേ, അഭവിസ്സ അജാതം അഭൂതം അകതം അസങ്ഖത’’ന്തി ദേസനാപഞ്ഞത്തി നിബ്ബാനസ്സ വേവചനപഞ്ഞത്തി ച. ‘‘നയിധ ജാതസ്സ ഭൂതസ്സ കതസ്സ സങ്ഖതസ്സ നിസ്സരണം പഞ്ഞായേഥാ’’തി വേവചനപഞ്ഞത്തി സങ്ഖതസ്സ ഉപനയനപഞ്ഞത്തി ച. ‘‘യസ്മാ ച ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അത്ഥി അജാതം അഭൂതം അകതം അസങ്ഖത’’ന്തി വേവചനപഞ്ഞത്തി നിബ്ബാനസ്സ ജോതനാപഞ്ഞത്തി ച. ‘‘തസ്മാ ജാതസ്സ ഭൂതസ്സ കതസ്സ സങ്ഖതസ്സ നിസ്സരണം പഞ്ഞായതീ’’തി അയം വേവചനപഞ്ഞത്തി നിബ്ബാനസ്സ, നിയ്യാനികപഞ്ഞത്തി മഗ്ഗസ്സ, നിസ്സരണപഞ്ഞത്തി സംസാരതോ. തേനാഹ ഭഗവാ ‘‘നോ ചേതം, ഭിക്ഖവേ, അഭവിസ്സാ’’തി. തേനാഹ ആയസ്മാ മഹാകച്ചായനോ ‘‘ഏകം ഭഗവാ ധമ്മം, പഞ്ഞത്തീഹി വിവിധാഹി ദേസേതീ’’തി.
‘‘No cetaṃ, bhikkhave, abhavissa ajātaṃ abhūtaṃ akataṃ asaṅkhata’’nti desanāpaññatti nibbānassa vevacanapaññatti ca. ‘‘Nayidha jātassa bhūtassa katassa saṅkhatassa nissaraṇaṃ paññāyethā’’ti vevacanapaññatti saṅkhatassa upanayanapaññatti ca. ‘‘Yasmā ca kho, bhikkhave, atthi ajātaṃ abhūtaṃ akataṃ asaṅkhata’’nti vevacanapaññatti nibbānassa jotanāpaññatti ca. ‘‘Tasmā jātassa bhūtassa katassa saṅkhatassa nissaraṇaṃ paññāyatī’’ti ayaṃ vevacanapaññatti nibbānassa, niyyānikapaññatti maggassa, nissaraṇapaññatti saṃsārato. Tenāha bhagavā ‘‘no cetaṃ, bhikkhave, abhavissā’’ti. Tenāha āyasmā mahākaccāyano ‘‘ekaṃ bhagavā dhammaṃ, paññattīhi vividhāhi desetī’’ti.
നിയുത്തോ പഞ്ഞത്തി ഹാരോ.
Niyutto paññatti hāro.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / നേത്തിപ്പകരണ-അട്ഠകഥാ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ൧൧. പഞ്ഞത്തിഹാരവിഭങ്ഗവണ്ണനാ • 11. Paññattihāravibhaṅgavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ഖുദ്ദകനികായ (ടീകാ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / നേത്തിപ്പകരണ-ടീകാ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ൧൧. പഞ്ഞത്തിഹാരവിഭങ്ഗവണ്ണനാ • 11. Paññattihāravibhaṅgavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ഖുദ്ദകനികായ (ടീകാ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / നേത്തിവിഭാവിനീ • Nettivibhāvinī / ൧൧. പഞ്ഞത്തിഹാരവിഭങ്ഗവിഭാവനാ • 11. Paññattihāravibhaṅgavibhāvanā