| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மிலிந்த³பஞ்ஹபாளி • Milindapañhapāḷi |
2-3. மிலிந்த³பஞ்ஹோ
2-3. Milindapañho
1. மஹாவக்³கோ³
1. Mahāvaggo
1. பஞ்ஞத்திபஞ்ஹோ
1. Paññattipañho
1. அத² கோ² மிலிந்தோ³ ராஜா யேனாயஸ்மா நாக³ஸேனோ தேனுபஸங்கமி, உபஸங்கமித்வா ஆயஸ்மதா நாக³ஸேனேன ஸத்³தி⁴ங் ஸம்மோதி³, ஸம்மோத³னீயங் கத²ங் ஸாரணீயங் வீதிஸாரெத்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³. ஆயஸ்மாபி கோ² நாக³ஸேனோ படிஸம்மோத³னீயேனேவ 1 மிலிந்த³ஸ்ஸ ரஞ்ஞோ சித்தங் ஆராதே⁴ஸி. அத² கோ² மிலிந்தோ³ ராஜா ஆயஸ்மந்தங் நாக³ஸேனங் ஏதத³வோச ‘‘கத²ங் ப⁴த³ந்தோ ஞாயதி, கின்னாமோஸி ப⁴ந்தே’’தி? ‘‘நாக³ஸேனோ’’தி கோ² அஹங், மஹாராஜ, ஞாயாமி, ‘‘நாக³ஸேனோ’’தி கோ² மங், மஹாராஜ, ஸப்³ரஹ்மசாரீ ஸமுதா³சரந்தி, அபி ச மாதாபிதரோ நாமங் கரொந்தி ‘‘நாக³ஸேனோ’’தி வா ‘‘ஸூரஸேனோ’’தி வா ‘‘வீரஸேனோ’’தி வா ‘‘ஸீஹஸேனோ’’தி வா, அபி ச கோ², மஹாராஜ, ஸங்கா² ஸமஞ்ஞா பஞ்ஞத்தி வோஹாரோ நாமமத்தங் யதி³த³ங் நாக³ஸேனோதி, ந ஹெத்த² புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீதி.
1. Atha kho milindo rājā yenāyasmā nāgaseno tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmatā nāgasenena saddhiṃ sammodi, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Āyasmāpi kho nāgaseno paṭisammodanīyeneva 2 milindassa rañño cittaṃ ārādhesi. Atha kho milindo rājā āyasmantaṃ nāgasenaṃ etadavoca ‘‘kathaṃ bhadanto ñāyati, kinnāmosi bhante’’ti? ‘‘Nāgaseno’’ti kho ahaṃ, mahārāja, ñāyāmi, ‘‘nāgaseno’’ti kho maṃ, mahārāja, sabrahmacārī samudācaranti, api ca mātāpitaro nāmaṃ karonti ‘‘nāgaseno’’ti vā ‘‘sūraseno’’ti vā ‘‘vīraseno’’ti vā ‘‘sīhaseno’’ti vā, api ca kho, mahārāja, saṅkhā samaññā paññatti vohāro nāmamattaṃ yadidaṃ nāgasenoti, na hettha puggalo upalabbhatīti.
அத² கோ² மிலிந்தோ³ ராஜா ஏவமாஹ ‘‘ஸுணந்து மே பொ⁴ந்தோ பஞ்சஸதா யோனகா அஸீதிஸஹஸ்ஸா ச பி⁴க்கூ², அயங் நாக³ஸேனோ ஏவமாஹ ‘ந ஹெத்த² புக்³க³லோ உபலப்³ப⁴தீ’தி, கல்லங் நு கோ² தத³பி⁴னந்தி³து’’ந்தி. அத² கோ² மிலிந்தோ³ ராஜா ஆயஸ்மந்தங் நாக³ஸேனங் ஏதத³வோச ‘‘ஸசே, ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, புக்³க³லோ நூபலப்³ப⁴தி, கோ சரஹி தும்ஹாகங் சீவரபிண்ட³பாதஸேனாஸனகி³லானப்பச்சயபே⁴ஸஜ்ஜபரிக்கா²ரங் தே³தி, கோ தங் பரிபு⁴ஞ்ஜதி, கோ ஸீலங் ரக்க²தி, கோ பா⁴வனமனுயுஞ்ஜதி, கோ மக்³க³ப²லனிப்³பா³னானி ஸச்சி²கரோதி, கோ பாணங் ஹனதி, கோ அதி³ன்னங் ஆதி³யதி, கோ காமேஸுமிச்சா²சாரங் சரதி, கோ முஸா ப⁴ணதி, கோ மஜ்ஜங் பிவதி, கோ பஞ்சானந்தரியகம்மங் கரோதி, தஸ்மா நத்தி² குஸலங், நத்தி² அகுஸலங், நத்தி² குஸலாகுஸலானங் கம்மானங் கத்தா வா காரேதா வா, நத்தி² ஸுகதது³க்கடானங் கம்மானங் ப²லங் விபாகோ, ஸசே , ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, யோ தும்ஹே மாரேதி, நத்தி² தஸ்ஸாபி பாணாதிபாதோ, தும்ஹாகம்பி, ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, நத்தி² ஆசரியோ, நத்தி² உபஜ்ஜா²யோ, நத்தி² உபஸம்பதா³. ‘நாக³ஸேனோதி மங், மஹாராஜ, ஸப்³ரஹ்மசாரீ ஸமுதா³சரந்தீ’தி யங் வதே³ஸி, ‘கதமோ எத்த² நாக³ஸேனோ ? கின்னு கோ², ப⁴ந்தே, கேஸா நாக³ஸேனோ’’தி? ‘‘ந ஹி மஹாராஜா’’தி. ‘‘லோமா நாக³ஸேனோ’’தி? ‘‘ந ஹி மஹாராஜா’’தி. ‘‘நகா²…பே॰… த³ந்தா…பே॰… தசோ…பே॰… மங்ஸங்…பே॰… ந்ஹாரு…பே॰… அட்டி²…பே॰… அட்டி²மிஞ்ஜங்…பே॰… வக்கங்…பே॰… ஹத³யங்…பே॰… யகனங்…பே॰… கிலோமகங்…பே॰… பிஹகங்…பே॰… பப்பா²ஸங்…பே॰… அந்தங்…பே॰… அந்தகு³ணங்…பே॰… உத³ரியங்…பே॰… கரீஸங்…பே॰… பித்தங்…பே॰… ஸெம்ஹங்…பே॰… புப்³போ³…பே॰… லோஹிதங்…பே॰… ஸேதோ³…பே॰… மேதோ³…பே॰… அஸ்ஸு…பே॰… வஸா…பே॰… கே²ளோ…பே॰… ஸிங்கா⁴ணிகா…பே॰… லஸிகா…பே॰… முத்தங்…பே॰… மத்த²கே மத்த²லுங்க³ங் நாக³ஸேனோ’’தி? ‘‘ந ஹிமஹாராஜா’’தி. ‘‘கிங் நு கோ², ப⁴ந்தே, ரூபங் நாக³ஸேனோ’’தி? ‘‘நஹி மஹாராஜா’’தி. ‘‘வேத³னா நாக³ஸேனோ’’தி?‘‘ந ஹி மஹாராஜா’’தி. ‘‘ஸஞ்ஞா நாக³ஸேனோ’’தி? ‘‘ந ஹி மஹாராஜா’’தி. ‘‘ஸங்கா²ரா நாக³ஸேனோ’’தி? ‘‘ந ஹி மஹாராஜா’’தி. ‘‘விஞ்ஞாணங் நாக³ஸேனோ’’தி? ‘‘ந ஹி மஹாராஜா’’தி. ‘‘கிங் பன, ப⁴ந்தே, ரூபவேத³னாஸஞ்ஞாஸங்கா²ரவிஞ்ஞாணங் நாக³ஸேனோ’’தி? ‘‘ந ஹி மஹாராஜா’’தி. ‘‘கிங் பன, ப⁴ந்தே, அஞ்ஞத்ர ரூபவேத³னாஸஞ்ஞாஸங்கா²ரவிஞ்ஞாணங் நாக³ஸேனோ’’தி? ‘‘ந ஹி மஹாராஜா’’தி. ‘‘தமஹங் ப⁴ந்தே, புச்ச²ந்தோ புச்ச²ந்தோ ந பஸ்ஸாமி நாக³ஸேனங். நாக³ஸேனஸத்³தோ³ யேவ நு கோ², ப⁴ந்தே, நாக³ஸேனோ’’தி? ‘‘ந ஹி மஹாராஜா’’தி. ‘‘கோ பனெத்த² நாக³ஸேனோ, அலிகங் த்வங், ப⁴ந்தே, பா⁴ஸஸி முஸாவாத³ங், நத்தி² நாக³ஸேனோ’’தி.
Atha kho milindo rājā evamāha ‘‘suṇantu me bhonto pañcasatā yonakā asītisahassā ca bhikkhū, ayaṃ nāgaseno evamāha ‘na hettha puggalo upalabbhatī’ti, kallaṃ nu kho tadabhinanditu’’nti. Atha kho milindo rājā āyasmantaṃ nāgasenaṃ etadavoca ‘‘sace, bhante nāgasena, puggalo nūpalabbhati, ko carahi tumhākaṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhāraṃ deti, ko taṃ paribhuñjati, ko sīlaṃ rakkhati, ko bhāvanamanuyuñjati, ko maggaphalanibbānāni sacchikaroti, ko pāṇaṃ hanati, ko adinnaṃ ādiyati, ko kāmesumicchācāraṃ carati, ko musā bhaṇati, ko majjaṃ pivati, ko pañcānantariyakammaṃ karoti, tasmā natthi kusalaṃ, natthi akusalaṃ, natthi kusalākusalānaṃ kammānaṃ kattā vā kāretā vā, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, sace , bhante nāgasena, yo tumhe māreti, natthi tassāpi pāṇātipāto, tumhākampi, bhante nāgasena, natthi ācariyo, natthi upajjhāyo, natthi upasampadā. ‘Nāgasenoti maṃ, mahārāja, sabrahmacārī samudācarantī’ti yaṃ vadesi, ‘katamo ettha nāgaseno ? Kinnu kho, bhante, kesā nāgaseno’’ti? ‘‘Na hi mahārājā’’ti. ‘‘Lomā nāgaseno’’ti? ‘‘Na hi mahārājā’’ti. ‘‘Nakhā…pe… dantā…pe… taco…pe… maṃsaṃ…pe… nhāru…pe… aṭṭhi…pe… aṭṭhimiñjaṃ…pe… vakkaṃ…pe… hadayaṃ…pe… yakanaṃ…pe… kilomakaṃ…pe… pihakaṃ…pe… papphāsaṃ…pe… antaṃ…pe… antaguṇaṃ…pe… udariyaṃ…pe… karīsaṃ…pe… pittaṃ…pe… semhaṃ…pe… pubbo…pe… lohitaṃ…pe… sedo…pe… medo…pe… assu…pe… vasā…pe… kheḷo…pe… siṅghāṇikā…pe… lasikā…pe… muttaṃ…pe… matthake matthaluṅgaṃ nāgaseno’’ti? ‘‘Na himahārājā’’ti. ‘‘Kiṃ nu kho, bhante, rūpaṃ nāgaseno’’ti? ‘‘Nahi mahārājā’’ti. ‘‘Vedanā nāgaseno’’ti?‘‘Na hi mahārājā’’ti. ‘‘Saññā nāgaseno’’ti? ‘‘Na hi mahārājā’’ti. ‘‘Saṅkhārā nāgaseno’’ti? ‘‘Na hi mahārājā’’ti. ‘‘Viññāṇaṃ nāgaseno’’ti? ‘‘Na hi mahārājā’’ti. ‘‘Kiṃ pana, bhante, rūpavedanāsaññāsaṅkhāraviññāṇaṃ nāgaseno’’ti? ‘‘Na hi mahārājā’’ti. ‘‘Kiṃ pana, bhante, aññatra rūpavedanāsaññāsaṅkhāraviññāṇaṃ nāgaseno’’ti? ‘‘Na hi mahārājā’’ti. ‘‘Tamahaṃ bhante, pucchanto pucchanto na passāmi nāgasenaṃ. Nāgasenasaddo yeva nu kho, bhante, nāgaseno’’ti? ‘‘Na hi mahārājā’’ti. ‘‘Ko panettha nāgaseno, alikaṃ tvaṃ, bhante, bhāsasi musāvādaṃ, natthi nāgaseno’’ti.
அத² கோ² ஆயஸ்மா நாக³ஸேனோ மிலிந்த³ங் ராஜானங் ஏதத³வோச ‘‘த்வங் கோ²ஸி, மஹாராஜ, க²த்தியஸுகு²மாலோ அச்சந்தஸுகு²மாலோ, தஸ்ஸ தே, மஹாராஜ, மஜ்ஜ²ன்ஹிகஸமயங் தத்தாய பூ⁴மியா உண்ஹாய வாலிகாய க²ராய ஸக்க²ரகத²லிகாய 3 மத்³தி³த்வா பாதே³னாக³ச்ச²ந்தஸ்ஸ பாதா³ ருஜ்ஜந்தி, காயோ கிலமதி, சித்தங் உபஹஞ்ஞதி, து³க்க²ஸஹக³தங் காயவிஞ்ஞாணங் உப்பஜ்ஜதி, கிங் நு கோ² த்வங் பாதே³னாக³தோஸி, உதா³ஹு வாஹனேனா’’தி? ‘‘நாஹங், ப⁴ந்தே, பாதே³னாக³ச்சா²மி, ரதே²னாஹங் ஆக³தொஸ்மீ’’தி. ‘‘ஸசே, த்வங் மஹாராஜ, ரதே²னாக³தோஸி, ரத²ங் மே ஆரோசேஹி, கிங் நு கோ², மஹாராஜ, ஈஸா ரதோ²’’தி? ‘‘ந ஹி ப⁴ந்தே’’தி. ‘‘அக்கோ² ரதோ²’’தி? ‘‘ந ஹி ப⁴ந்தே’’தி. ‘‘சக்கானி ரதோ²’’தி? ‘‘ந ஹி ப⁴ந்தே’’தி. ‘‘ரத²பஞ்ஜரங் ரதோ²’’தி? ‘‘ந ஹி ப⁴ந்தே’’தி. ‘‘ரத²த³ண்ட³கோ ரதோ²’’தி? ‘‘ந ஹி ப⁴ந்தே’’தி. ‘‘யுக³ங் ரதோ²’’தி? ‘‘ந ஹி ப⁴ந்தே’’தி. ‘‘ரஸ்மியோ ரதோ²’’தி? ‘‘ந ஹி ப⁴ந்தே’’தி. ‘‘பதோத³லட்டி² ரதோ²’’தி? ‘‘ந ஹி ப⁴ந்தே’’தி. ‘‘கிங் நு கோ², மஹாராஜ, ஈஸாஅக்க²சக்கரத²பஞ்ஜரரத²த³ண்ட³யுக³ரஸ்மிபதோதா³ ரதோ²’’தி? ‘‘ந ஹி ப⁴ந்தே’’தி. ‘‘கிங் பன, மஹாராஜ , அஞ்ஞத்ர ஈஸாஅக்க²சக்கரத²பஞ்ஜரரத²த³ண்ட³யுக³ரஸ்மிபதோதா³ ரதோ²’’தி? ‘‘ந ஹி ப⁴ந்தே’’தி. ‘‘தமஹங், மஹாராஜ, புச்ச²ந்தோ புச்ச²ந்தோ ந பஸ்ஸாமி ரத²ங். ரத²ஸத்³தோ³யேவ நு கோ², மஹாராஜ, ரதோ²’’தி? ‘‘ந ஹி ப⁴ந்தே’’தி. ‘‘கோ பனெத்த² ரதோ², அலிகங், த்வங் மஹாராஜ, பா⁴ஸஸி முஸாவாத³ங், நத்தி² ரதோ², த்வங்ஸி, மஹாராஜ, ஸகலஜம்பு³தீ³பே அக்³க³ராஜா, கஸ்ஸ பன த்வங் பா⁴யித்வா முஸாவாத³ங் பா⁴ஸஸி, ஸுணந்து மே பொ⁴ந்தோ பஞ்சஸதா யோனகா அஸீதிஸஹஸ்ஸா ச பி⁴க்கூ², அயங் மிலிந்தோ³ ராஜா ஏவமாஹ ‘ரதே²னாஹங் ஆக³தொஸ்மீ’தி, ஸசே த்வங், மஹாராஜ, ரதே²னாக³தோ‘ஸி, ரத²ங் மே ஆரோசேஹீ’தி வுத்தோ ஸமானோ ரத²ங் ந ஸம்பாதே³தி, கல்லங் நு கோ² தத³பி⁴னந்தி³து’’ந்தி. ஏவங் வுத்தே பஞ்சஸதா யோனகா ஆயஸ்மதோ நாக³ஸேனஸ்ஸ ஸாது⁴காரங் த³த்வா மிலிந்த³ங் ராஜானங் ஏதத³வோசுங் ‘‘இதா³னி கோ² த்வங், மஹாராஜ, ஸக்கொந்தோ பா⁴ஸஸ்ஸூ’’தி.
Atha kho āyasmā nāgaseno milindaṃ rājānaṃ etadavoca ‘‘tvaṃ khosi, mahārāja, khattiyasukhumālo accantasukhumālo, tassa te, mahārāja, majjhanhikasamayaṃ tattāya bhūmiyā uṇhāya vālikāya kharāya sakkharakathalikāya 4 madditvā pādenāgacchantassa pādā rujjanti, kāyo kilamati, cittaṃ upahaññati, dukkhasahagataṃ kāyaviññāṇaṃ uppajjati, kiṃ nu kho tvaṃ pādenāgatosi, udāhu vāhanenā’’ti? ‘‘Nāhaṃ, bhante, pādenāgacchāmi, rathenāhaṃ āgatosmī’’ti. ‘‘Sace, tvaṃ mahārāja, rathenāgatosi, rathaṃ me ārocehi, kiṃ nu kho, mahārāja, īsā ratho’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Akkho ratho’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Cakkāni ratho’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Rathapañjaraṃ ratho’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Rathadaṇḍako ratho’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Yugaṃ ratho’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Rasmiyo ratho’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Patodalaṭṭhi ratho’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Kiṃ nu kho, mahārāja, īsāakkhacakkarathapañjararathadaṇḍayugarasmipatodā ratho’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Kiṃ pana, mahārāja , aññatra īsāakkhacakkarathapañjararathadaṇḍayugarasmipatodā ratho’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Tamahaṃ, mahārāja, pucchanto pucchanto na passāmi rathaṃ. Rathasaddoyeva nu kho, mahārāja, ratho’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Ko panettha ratho, alikaṃ, tvaṃ mahārāja, bhāsasi musāvādaṃ, natthi ratho, tvaṃsi, mahārāja, sakalajambudīpe aggarājā, kassa pana tvaṃ bhāyitvā musāvādaṃ bhāsasi, suṇantu me bhonto pañcasatā yonakā asītisahassā ca bhikkhū, ayaṃ milindo rājā evamāha ‘rathenāhaṃ āgatosmī’ti, sace tvaṃ, mahārāja, rathenāgato‘si, rathaṃ me ārocehī’ti vutto samāno rathaṃ na sampādeti, kallaṃ nu kho tadabhinanditu’’nti. Evaṃ vutte pañcasatā yonakā āyasmato nāgasenassa sādhukāraṃ datvā milindaṃ rājānaṃ etadavocuṃ ‘‘idāni kho tvaṃ, mahārāja, sakkonto bhāsassū’’ti.
அத² கோ² மிலிந்தோ³ ராஜா ஆயஸ்மந்தங் நாக³ஸேனங் ஏதத³வோச ‘‘நாஹங், ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, முஸா ப⁴ணாமி, ஈஸஞ்ச படிச்ச அக்க²ஞ்ச படிச்ச சக்கானி ச படிச்ச ரத²பஞ்ஜரஞ்ச படிச்ச ரத²த³ண்ட³கஞ்ச படிச்ச ‘ரதோ²’தி ஸங்கா² ஸமஞ்ஞா பஞ்ஞத்தி வோஹாரோ நாமமத்தங் பவத்ததீ’’தி.
Atha kho milindo rājā āyasmantaṃ nāgasenaṃ etadavoca ‘‘nāhaṃ, bhante nāgasena, musā bhaṇāmi, īsañca paṭicca akkhañca paṭicca cakkāni ca paṭicca rathapañjarañca paṭicca rathadaṇḍakañca paṭicca ‘ratho’ti saṅkhā samaññā paññatti vohāro nāmamattaṃ pavattatī’’ti.
‘‘ஸாது⁴ கோ², த்வங் மஹாராஜ, ரத²ங் ஜானாஸி, ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, மய்ஹம்பி கேஸே ச படிச்ச லோமே ச படிச்ச…பே॰… மத்த²கே மத்த²லுங்க³ஞ்ச படிச்ச ரூபஞ்ச படிச்ச வேத³னஞ்ச படிச்ச ஸஞ்ஞஞ்ச படிச்ச ஸங்கா²ரே ச படிச்ச விஞ்ஞாணஞ்ச படிச்ச ‘நாக³ஸேனோ’தி ஸங்கா² ஸமஞ்ஞா பஞ்ஞத்தி வோஹாரோ நாமமத்தங் பவத்ததி, பரமத்த²தோ பனெத்த² புக்³க³லோ நூபலப்³ப⁴தி. பா⁴ஸிதம்பேதங், மஹாராஜ, வஜிராய பி⁴க்கு²னியா ப⁴க³வதோ ஸம்முகா² –
‘‘Sādhu kho, tvaṃ mahārāja, rathaṃ jānāsi, evameva kho, mahārāja, mayhampi kese ca paṭicca lome ca paṭicca…pe… matthake matthaluṅgañca paṭicca rūpañca paṭicca vedanañca paṭicca saññañca paṭicca saṅkhāre ca paṭicca viññāṇañca paṭicca ‘nāgaseno’ti saṅkhā samaññā paññatti vohāro nāmamattaṃ pavattati, paramatthato panettha puggalo nūpalabbhati. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, vajirāya bhikkhuniyā bhagavato sammukhā –
‘‘‘யதா² ஹி அங்க³ஸம்பா⁴ரா, ஹோதி ஸத்³தோ³ ரதோ² இதி;
‘‘‘Yathā hi aṅgasambhārā, hoti saddo ratho iti;
ஏவங் க²ந்தே⁴ஸு ஸந்தேஸு, ஹோதி ‘‘ஸத்தோ’’தி ஸம்முதீ’’’தி 5.
Evaṃ khandhesu santesu, hoti ‘‘satto’’ti sammutī’’’ti 6.
‘‘அச்ச²ரியங், ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, அப்³பு⁴தங், ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, அதிசித்ரானி பஞ்ஹபடிபா⁴னானி விஸஜ்ஜிதானி, யதி³ பு³த்³தோ⁴ திட்டெ²ய்ய ஸாது⁴காரங் த³தெ³ய்ய, ஸாது⁴ ஸாது⁴ நாக³ஸேன, அதிசித்ரானி பஞ்ஹபடிபா⁴னானி விஸஜ்ஜிதானீ’’தி.
‘‘Acchariyaṃ, bhante nāgasena, abbhutaṃ, bhante nāgasena, aticitrāni pañhapaṭibhānāni visajjitāni, yadi buddho tiṭṭheyya sādhukāraṃ dadeyya, sādhu sādhu nāgasena, aticitrāni pañhapaṭibhānāni visajjitānī’’ti.
பஞ்ஞத்திபஞ்ஹோ பட²மோ.
Paññattipañho paṭhamo.
Footnotes:
