Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੨. ਪਪਾਤਸੁਤ੍ਤਂ
2. Papātasuttaṃ
੧੧੧੨. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੇ ਪਬ੍ਬਤੇ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਯਾਮ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯੇਨ ਪਟਿਭਾਨਕੂਟੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮ ਦਿવਾવਿਹਾਰਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਪਟਿਭਾਨਕੂਟੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਟਿਭਾਨਕੂਟੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਪਪਾਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਮਹਾ વਤਾਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਪਾਤੋ ਸੁਭਯਾਨਕੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਪਾਤੋ। ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਮ੍ਹਾ ਪਪਾਤਾ ਅਞ੍ਞੋ ਪਪਾਤੋ ਮਹਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਭਯਾਨਕਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਇਮਮ੍ਹਾ ਪਪਾਤਾ ਅਞ੍ਞੋ ਪਪਾਤੋ ਮਹਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਭਯਾਨਕਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ।
1112. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘āyāma, bhikkhave, yena paṭibhānakūṭo tenupasaṅkamissāma divāvihārāyā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Atha kho bhagavā sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ yena paṭibhānakūṭo tenupasaṅkami. Addasā kho aññataro bhikkhu paṭibhānakūṭe mahantaṃ papātaṃ. Disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mahā vatāyaṃ, bhante, papāto subhayānako, bhante, papāto. Atthi nu kho, bhante, imamhā papātā añño papāto mahantataro ca bhayānakataro cā’’ti? ‘‘Atthi kho, bhikkhu, imamhā papātā añño papāto mahantataro ca bhayānakataro cā’’ti.
‘‘ਕਤਮੋ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਮ੍ਹਾ ਪਪਾਤਾ ਅਞ੍ਞੋ ਪਪਾਤੋ ਮਹਨ੍ਤਤਰੋ ਚ ਭਯਾਨਕਤਰੋ ਚਾ’’ਤਿ? ‘‘ਯੇ ਹਿ ਕੇਚਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਣਾ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ વਾ ‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ, ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ, ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ, ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਜਾਤਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਭਿਰਮਨ੍ਤਿ, ਜਰਾਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਭਿਰਮਨ੍ਤਿ , ਮਰਣਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਭਿਰਮਨ੍ਤਿ, ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਭਿਰਮਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਜਾਤਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਭਿਰਤਾ ਜਰਾਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਭਿਰਤਾ ਮਰਣਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਭਿਰਤਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਭਿਰਤਾ ਜਾਤਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ, ਜਰਾਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ, ਮਰਣਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ, ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਜਾਤਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍વਾ ਜਰਾਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍વਾ ਮਰਣਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍વਾ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍વਾ ਜਾਤਿਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਜਰਾਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਮਰਣਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਪਪਤਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਜਰਾਯ ਮਰਣੇਨ ਸੋਕੇਹਿ ਪਰਿਦੇવੇਹਿ ਦੁਕ੍ਖੇਹਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਹਿ ਉਪਾਯਾਸੇਹਿ। ‘ਨ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਮਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ’’।
‘‘Katamo pana, bhante, imamhā papātā añño papāto mahantataro ca bhayānakataro cā’’ti? ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ nappajānanti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ nappajānanti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ nappajānanti, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ nappajānanti, te jātisaṃvattanikesu saṅkhāresu abhiramanti, jarāsaṃvattanikesu saṅkhāresu abhiramanti , maraṇasaṃvattanikesu saṅkhāresu abhiramanti, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsasaṃvattanikesu saṅkhāresu abhiramanti. Te jātisaṃvattanikesu saṅkhāresu abhiratā jarāsaṃvattanikesu saṅkhāresu abhiratā maraṇasaṃvattanikesu saṅkhāresu abhiratā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsasaṃvattanikesu saṅkhāresu abhiratā jātisaṃvattanikepi saṅkhāre abhisaṅkharonti, jarāsaṃvattanikepi saṅkhāre abhisaṅkharonti, maraṇasaṃvattanikepi saṅkhāre abhisaṅkharonti, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsasaṃvattanikepi saṅkhāre abhisaṅkharonti. Te jātisaṃvattanikepi saṅkhāre abhisaṅkharitvā jarāsaṃvattanikepi saṅkhāre abhisaṅkharitvā maraṇasaṃvattanikepi saṅkhāre abhisaṅkharitvā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsasaṃvattanikepi saṅkhāre abhisaṅkharitvā jātipapātampi papatanti, jarāpapātampi papatanti, maraṇapapātampi papatanti, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsapapātampi papatanti. Te na parimuccanti jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi. ‘Na parimuccanti dukkhasmā’ti vadāmi’’.
‘‘ਯੇ ਚ ਖੋ ਕੇਚਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਣਾ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ વਾ ‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਜਾਤਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਾਭਿਰਮਨ੍ਤਿ, ਜਰਾਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਾਭਿਰਮਨ੍ਤਿ, ਮਰਣਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਾਭਿਰਮਨ੍ਤਿ, ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਾਭਿਰਮਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਜਾਤਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਨਭਿਰਤਾ, ਜਰਾਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਨਭਿਰਤਾ, ਮਰਣਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਨਭਿਰਤਾ, ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਸੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਨਭਿਰਤਾ, ਜਾਤਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਨਾਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ, ਜਰਾਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਨਾਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ, ਮਰਣਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਨਾਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ, ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਨਾਭਿਸਙ੍ਖਰੋਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਜਾਤਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਨਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍વਾ, ਜਰਾਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਨਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍વਾ, ਮਰਣਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਨਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍વਾ, ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਪਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਨਭਿਸਙ੍ਖਰਿਤ੍વਾ, ਜਾਤਿਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਨਪ੍ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਜਰਾਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਨਪ੍ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਮਰਣਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਨਪ੍ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਪਪਾਤਮ੍ਪਿ ਨਪ੍ਪਪਤਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਜਾਤਿਯਾ ਜਰਾਯ ਮਰਣੇਨ ਸੋਕੇਹਿ ਪਰਿਦੇવੇਹਿ ਦੁਕ੍ਖੇਹਿ ਦੋਮਨਸ੍ਸੇਹਿ ਉਪਾਯਾਸੇਹਿ। ‘ਪਰਿਮੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਮਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ’’।
‘‘Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānanti…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānanti, te jātisaṃvattanikesu saṅkhāresu nābhiramanti, jarāsaṃvattanikesu saṅkhāresu nābhiramanti, maraṇasaṃvattanikesu saṅkhāresu nābhiramanti, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsasaṃvattanikesu saṅkhāresu nābhiramanti. Te jātisaṃvattanikesu saṅkhāresu anabhiratā, jarāsaṃvattanikesu saṅkhāresu anabhiratā, maraṇasaṃvattanikesu saṅkhāresu anabhiratā, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsasaṃvattanikesu saṅkhāresu anabhiratā, jātisaṃvattanikepi saṅkhāre nābhisaṅkharonti, jarāsaṃvattanikepi saṅkhāre nābhisaṅkharonti, maraṇasaṃvattanikepi saṅkhāre nābhisaṅkharonti, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsasaṃvattanikepi saṅkhāre nābhisaṅkharonti. Te jātisaṃvattanikepi saṅkhāre anabhisaṅkharitvā, jarāsaṃvattanikepi saṅkhāre anabhisaṅkharitvā, maraṇasaṃvattanikepi saṅkhāre anabhisaṅkharitvā, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsasaṃvattanikepi saṅkhāre anabhisaṅkharitvā, jātipapātampi nappapatanti, jarāpapātampi nappapatanti, maraṇapapātampi nappapatanti, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsapapātampi nappapatanti. Te parimuccanti jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi. ‘Parimuccanti dukkhasmā’ti vadāmi’’.
‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ‘ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’ਨ੍ਤਿ ਯੋਗੋ ਕਰਣੀਯੋ…ਪੇ॰… ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’ਤਿ ਯੋਗੋ ਕਰਣੀਯੋ’’ਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ।
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, ‘idaṃ dukkha’nti yogo karaṇīyo…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yogo karaṇīyo’’ti. Dutiyaṃ.
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੨-੩. ਪਪਾਤਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 2-3. Papātasuttādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੨-੩. ਪਪਾਤਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 2-3. Papātasuttādivaṇṇanā