| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā |
(๒) ปาราชิกาทิปญฺหาวณฺณนา
(2) Pārājikādipañhāvaṇṇanā
๔๘๐. ฉิทฺทํ ตสฺมิํ ฆเร นตฺถีติ อยํ ปญฺหา ทุสฺสกุฎิอาทีนิ สนฺถตเปยฺยาลญฺจ สนฺธาย วุตฺตาฯ
480.Chiddaṃ tasmiṃ ghare natthīti ayaṃ pañhā dussakuṭiādīni santhatapeyyālañca sandhāya vuttā.
เตลํ มธุํ ผาณิตนฺติ คาถา ลิงฺคปริวตฺตํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Telaṃ madhuṃ phāṇitanti gāthā liṅgaparivattaṃ sandhāya vuttā.
นิสฺสคฺคิเยนาติ คาถา ปริณามนํ สนฺธาย วุตฺตาฯ โย หิ สงฺฆสฺส ปริณตลาภโต เอกํ จีวรํ อตฺตโน, เอกํ อญฺญสฺสาติ เทฺว จีวรานิ ‘‘เอกํ มยฺหํ, เอกํ ตสฺส เทหี’’ติ เอกปยโอเคน ปริณาเมติ, โส นิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยเญฺจว สุทฺธิกปาจิตฺติยญฺจ เอกโต อาปชฺชติฯ
Nissaggiyenāti gāthā pariṇāmanaṃ sandhāya vuttā. Yo hi saṅghassa pariṇatalābhato ekaṃ cīvaraṃ attano, ekaṃ aññassāti dve cīvarāni ‘‘ekaṃ mayhaṃ, ekaṃ tassa dehī’’ti ekapayaogena pariṇāmeti, so nissaggiyapācittiyañceva suddhikapācittiyañca ekato āpajjati.
กมฺมญฺจ ตํ กุเปฺปยฺย วคฺคปจฺจยาติ อยํ ปญฺหา ทฺวาทสโยชนปมาเณสุ พาราณสิอาทีสุ นคเรสุ คามสีมํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Kammañca taṃ kuppeyya vaggapaccayāti ayaṃ pañhā dvādasayojanapamāṇesu bārāṇasiādīsu nagaresu gāmasīmaṃ sandhāya vuttā.
ปทวีติหารมเตฺตนาติ คาถา สญฺจริตฺตํ สนฺธาย วุตฺตา, อโตฺถปิ จสฺสา สญฺจริตฺตวณฺณนายเมว วุโตฺตฯ
Padavītihāramattenāti gāthā sañcarittaṃ sandhāya vuttā, atthopi cassā sañcarittavaṇṇanāyameva vutto.
สพฺพานิ ตานิ นิสฺสคฺคิยานีติ อยํ ปญฺหา อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา โธวาปนํ สนฺธาย วุตฺตาฯ สเจ หิ ติณฺณมฺปิ จีวรานํ กากอูหทนํ วา กทฺทมมกฺขิตํ วา กณฺณํ คเหตฺวา ภิกฺขุนี อุทเกน โธวติ, ภิกฺขุสฺส กายคตาเนว นิสฺสคฺคิยานิ โหนฺติฯ
Sabbāni tāni nissaggiyānīti ayaṃ pañhā aññātikāya bhikkhuniyā dhovāpanaṃ sandhāya vuttā. Sace hi tiṇṇampi cīvarānaṃ kākaūhadanaṃ vā kaddamamakkhitaṃ vā kaṇṇaṃ gahetvā bhikkhunī udakena dhovati, bhikkhussa kāyagatāneva nissaggiyāni honti.
สรณคมนมฺปิ น ตสฺส อตฺถีติ สรณคมนอุปสมฺปทาปิ นตฺถิฯ อยํ ปน ปญฺหา มหาปชาปติยา อุปสมฺปทํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Saraṇagamanampi na tassa atthīti saraṇagamanaupasampadāpi natthi. Ayaṃ pana pañhā mahāpajāpatiyā upasampadaṃ sandhāya vuttā.
หเนยฺย อนริยํ มโนฺทติ ตญฺหิ อิตฺถิํ วา ปุริสํ วา อนริยํ หเนยฺยฯ อยํ ปญฺหา ลิงฺคปริวเตฺตน อิตฺถิภูตํ ปิตรํ ปุริสภูตญฺจ มาตรํ สนฺธาย วุตฺตาฯ
Haneyyaanariyaṃ mandoti tañhi itthiṃ vā purisaṃ vā anariyaṃ haneyya. Ayaṃ pañhā liṅgaparivattena itthibhūtaṃ pitaraṃ purisabhūtañca mātaraṃ sandhāya vuttā.
น เตนานนฺตรํ ผุเสติ อยํ ปญฺหา มิคสิงฺคตาปสสีหกุมาราทีนํ วิย ติรจฺฉานมาตาปิตโร สนฺธาย วุตฺตาฯ
Na tenānantaraṃ phuseti ayaṃ pañhā migasiṅgatāpasasīhakumārādīnaṃ viya tiracchānamātāpitaro sandhāya vuttā.
อโจทยิตฺวาติ คาถา ทูเตนุปสมฺปทํ สนฺธาย วุตฺตาฯ โจทยิตฺวาติ คาถา ปณฺฑกาทีนํ อุปสมฺปทํ สนฺธาย วุตฺตาฯ กุรุนฺทิยํ ปน ‘‘ปฐมคาถา อฎฺฐ อสมฺมุขากมฺมานิ, ทุติยา อนาปตฺติกสฺส กมฺมํ สนฺธาย วุตฺตา’’ติ อาคตํฯ
Acodayitvāti gāthā dūtenupasampadaṃ sandhāya vuttā. Codayitvāti gāthā paṇḍakādīnaṃ upasampadaṃ sandhāya vuttā. Kurundiyaṃ pana ‘‘paṭhamagāthā aṭṭha asammukhākammāni, dutiyā anāpattikassa kammaṃ sandhāya vuttā’’ti āgataṃ.
ฉินฺทนฺตสฺส อาปตฺตีติ วนปฺปติํ ฉินฺทนฺตสฺส ปาราชิกํ, ติณลตาทิํ ฉินฺทนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ, องฺคชาตํ ฉินฺทนฺตสฺส ถุลฺลจฺจยํฯ ฉินฺทนฺตสฺส อนาปตฺตีติ เกเส จ นเข จ ฉินฺทนฺตสฺส อนาปตฺติฯ ฉาเทนฺตสฺส อาปตฺตีติ อตฺตโน อาปตฺติํ ฉาเทนฺตสฺส อเญฺญสํ วา อาปตฺติํฯ ฉาเทนฺตสฺส อนาปตฺตีติ เคหาทีนิ ฉาเทนฺตสฺส อนาปตฺติฯ
Chindantassa āpattīti vanappatiṃ chindantassa pārājikaṃ, tiṇalatādiṃ chindantassa pācittiyaṃ, aṅgajātaṃ chindantassa thullaccayaṃ. Chindantassa anāpattīti kese ca nakhe ca chindantassa anāpatti. Chādentassa āpattīti attano āpattiṃ chādentassa aññesaṃ vā āpattiṃ. Chādentassa anāpattīti gehādīni chādentassa anāpatti.
สจฺจํ ภณโนฺตติ คาถาย ‘‘สิขรณีสิ อุภโตพฺยญฺชนาสี’’ติ สจฺจํ ภณโนฺต ครุกํ อาปชฺชติ, สมฺปชานมุสาวาเท ปน มุสา ภาสโต ลหุกาปตฺติ โหติ, อภูตาโรจเน มุสา ภณโนฺต ครุกํ อาปชฺชติ, ภูตาโรจเน สจฺจํ ภาสโต ลหุกาปตฺติ โหตีติฯ
Saccaṃbhaṇantoti gāthāya ‘‘sikharaṇīsi ubhatobyañjanāsī’’ti saccaṃ bhaṇanto garukaṃ āpajjati, sampajānamusāvāde pana musā bhāsato lahukāpatti hoti, abhūtārocane musā bhaṇanto garukaṃ āpajjati, bhūtārocane saccaṃ bhāsato lahukāpatti hotīti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi / ๒. ปาราชิกาทิปญฺหา • 2. Pārājikādipañhā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ปาราชิกาทิปญฺหวณฺณนา • Pārājikādipañhavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ปาราชิกาทิปญฺหาวณฺณนา • Pārājikādipañhāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ปาราชิกาทิปญฺหาวณฺณนา • Pārājikādipañhāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / (๒) ปาราชิกาทิปญฺหาวณฺณนา • (2) Pārājikādipañhāvaṇṇanā
