| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi |
१. कत्थपञ्ञत्तिवारो
1. Katthapaññattivāro
१. पाराजिककण्डं
1. Pārājikakaṇḍaṃ
१८८. यं तेन भगवता जानता पस्सता अरहता सम्मासम्बुद्धेन मेथुनं धम्मं पटिसेवनपच्चया पाराजिकं कत्थ पञ्ञत्तं, कं आरब्भ, किस्मिं वत्थुस्मिं…पे॰… केनाभतन्ति?
188. Yaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena methunaṃ dhammaṃ paṭisevanapaccayā pārājikaṃ kattha paññattaṃ, kaṃ ārabbha, kismiṃ vatthusmiṃ…pe… kenābhatanti?
यं तेन भगवता जानता पस्सता अरहता सम्मासम्बुद्धेन मेथुनं धम्मं पटिसेवनपच्चया पाराजिकं कत्थ पञ्ञत्तन्ति? वेसालियं पञ्ञत्तं। कं आरब्भाति? सुदिन्नं कलन्दपुत्तं आरब्भ। किस्मिं वत्थुस्मिन्ति? सुदिन्नो कलन्दपुत्तो पुराणदुतियिकाय मेथुनं धम्मं पटिसेवि, तस्मिं वत्थुस्मिं। अत्थि तत्थ पञ्ञत्ति, अनुपञ्ञत्ति, अनुप्पन्नपञ्ञत्तीति? एका पञ्ञत्ति, द्वे अनुपञ्ञत्तियो। अनुप्पन्नपञ्ञत्ति तस्मिं नत्थि। सब्बत्थ पञ्ञत्ति, पदेसपञ्ञत्तीति? सब्बत्थपञ्ञत्ति। साधारणपञ्ञत्ति, असाधारणपञ्ञत्तीति? साधारणपञ्ञत्ति। एकतोपञ्ञत्ति, उभतोपञ्ञत्तीति? उभतोपञ्ञत्ति। पञ्चन्नं पातिमोक्खुद्देसानं कत्थोगधं कत्थ परियापन्नन्ति? निदानोगधं निदानपरियापन्नं। कतमेन उद्देसेन उद्देसं आगच्छतीति? दुतियेन उद्देसेन उद्देसं आगच्छति। चतुन्नं विपत्तीनं कतमा विपत्तीति? सीलविपत्ति। सत्तन्नं आपत्तिक्खन्धानं कतमो आपत्तिक्खन्धोति? पाराजिकापत्तिक्खन्धो। छन्नं आपत्तिसमुट्ठानानं कतिहि समुट्ठानेहि समुट्ठातीति? एकेन समुट्ठानेन समुट्ठाति – कायतो च चित्ततो च समुट्ठाति, न वाचतो…पे॰… केनाभतन्ति? परम्पराभतं –
Yaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena methunaṃ dhammaṃ paṭisevanapaccayā pārājikaṃ kattha paññattanti? Vesāliyaṃ paññattaṃ. Kaṃ ārabbhāti? Sudinnaṃ kalandaputtaṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Sudinno kalandaputto purāṇadutiyikāya methunaṃ dhammaṃ paṭisevi, tasmiṃ vatthusmiṃ. Atthi tattha paññatti, anupaññatti, anuppannapaññattīti? Ekā paññatti, dve anupaññattiyo. Anuppannapaññatti tasmiṃ natthi. Sabbattha paññatti, padesapaññattīti? Sabbatthapaññatti. Sādhāraṇapaññatti, asādhāraṇapaññattīti? Sādhāraṇapaññatti. Ekatopaññatti, ubhatopaññattīti? Ubhatopaññatti. Pañcannaṃ pātimokkhuddesānaṃ katthogadhaṃ kattha pariyāpannanti? Nidānogadhaṃ nidānapariyāpannaṃ. Katamena uddesena uddesaṃ āgacchatīti? Dutiyena uddesena uddesaṃ āgacchati. Catunnaṃ vipattīnaṃ katamā vipattīti? Sīlavipatti. Sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ katamo āpattikkhandhoti? Pārājikāpattikkhandho. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ katihi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti? Ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti – kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato…pe… kenābhatanti? Paramparābhataṃ –
उपालि दासको चेव, सोणको सिग्गवो तथा।
Upāli dāsako ceva, soṇako siggavo tathā;
मोग्गलिपुत्तेन पञ्चमा, एते जम्बुसिरिव्हये॥ …पे॰…।
Moggaliputtena pañcamā, ete jambusirivhaye. …pe…;
एते नागा महापञ्ञा, विनयञ्ञू मग्गकोविदा।
Ete nāgā mahāpaññā, vinayaññū maggakovidā;
विनयं दीपे पकासेसुं, पिटकं तम्बपण्णियाति॥
Vinayaṃ dīpe pakāsesuṃ, piṭakaṃ tambapaṇṇiyāti.
१८९. यं तेन भगवता जानता पस्सता अरहता सम्मासम्बुद्धेन अदिन्नं आदियनपच्चया पाराजिकं कत्थ पञ्ञत्तन्ति? राजगहे पञ्ञत्तं। कं आरब्भाति? धनियं कुम्भकारपुत्तं आरब्भ। किस्मिं वत्थुस्मिन्ति? धनियो कुम्भकारपुत्तो रञ्ञो दारूनि अदिन्नं आदियि, तस्मिं वत्थुस्मिं। एका पञ्ञत्ति, एका अनुपञ्ञत्ति। छन्नं आपत्तिसमुट्ठानानं तीहि समुट्ठानेहि समुट्ठाति – सिया कायतो च चित्ततो च समुट्ठाति, न वाचतो; सिया वाचतो च चित्ततो च समुट्ठाति, न कायतो; सिया कायतो च वाचतो च चित्ततो च समुट्ठाति…पे॰…।
189. Yaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena adinnaṃ ādiyanapaccayā pārājikaṃ kattha paññattanti? Rājagahe paññattaṃ. Kaṃ ārabbhāti? Dhaniyaṃ kumbhakāraputtaṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Dhaniyo kumbhakāraputto rañño dārūni adinnaṃ ādiyi, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti, ekā anupaññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti – siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato; siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti, na kāyato; siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti…pe….
१९०. सञ्चिच्च मनुस्सविग्गहं जीविता वोरोपनपच्चया पाराजिकं कत्थ पञ्ञत्तन्ति? वेसालियं पञ्ञत्तं। कं आरब्भाति? सम्बहुले भिक्खू आरब्भ। किस्मिं वत्थुस्मिन्ति? सम्बहुला भिक्खू अञ्ञमञ्ञं जीविता वोरोपेसुं, तस्मिं वत्थुस्मिं। एका पञ्ञत्ति, एका अनुपञ्ञत्ति। छन्नं आपत्तिसमुट्ठानानं तीहि समुट्ठानेहि समुट्ठाति – सिया कायतो च चित्ततो च समुट्ठाति, न वाचतो; सिया वाचतो च चित्ततो च समुट्ठाति, न कायतो; सिया कायतो च वाचतो च चित्ततो च समुट्ठाति…पे॰…।
190. Sañcicca manussaviggahaṃ jīvitā voropanapaccayā pārājikaṃ kattha paññattanti? Vesāliyaṃ paññattaṃ. Kaṃ ārabbhāti? Sambahule bhikkhū ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Sambahulā bhikkhū aññamaññaṃ jīvitā voropesuṃ, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti, ekā anupaññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti – siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato; siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti, na kāyato; siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti…pe….
१९१. असन्तं अभूतं उत्तरिमनुस्सधम्मं उल्लपनपच्चया पाराजिकं कत्थ पञ्ञत्तन्ति? वेसालियं पञ्ञत्तं। कं आरब्भाति? वग्गुमुदातीरिये भिक्खू आरब्भ। किस्मिं वत्थुस्मिन्ति? वग्गुमुदातीरिया भिक्खू गिहीनं अञ्ञमञ्ञस्स उत्तरिमनुस्सधम्मस्स वण्णं भासिंसु, तस्मिं वत्थुस्मिं। एका पञ्ञत्ति, एका अनुपञ्ञत्ति। छन्नं आपत्तिसमुट्ठानानं तीहि समुट्ठानेहि समुट्ठाति – सिया कायतो च चित्ततो च समुट्ठाति, न वाचतो; सिया वाचतो च चित्ततो च समुट्ठाति, न कायतो; सिया कायतो च वाचतो च चित्ततो च समुट्ठाति…पे॰…।
191. Asantaṃ abhūtaṃ uttarimanussadhammaṃ ullapanapaccayā pārājikaṃ kattha paññattanti? Vesāliyaṃ paññattaṃ. Kaṃ ārabbhāti? Vaggumudātīriye bhikkhū ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Vaggumudātīriyā bhikkhū gihīnaṃ aññamaññassa uttarimanussadhammassa vaṇṇaṃ bhāsiṃsu, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti, ekā anupaññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti – siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato; siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti, na kāyato; siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti…pe….
चत्तारो पाराजिका निट्ठिता।
Cattāro pārājikā niṭṭhitā.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā / कतापत्तिवारादिवण्णना • Katāpattivārādivaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / पञ्ञत्तिवारवण्णना • Paññattivāravaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / कतापत्तिवारादिवण्णना • Katāpattivārādivaṇṇanā
