| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi |
ភិក្ខុនីវិភង្គោ
Bhikkhunīvibhaṅgo
១. កត្ថបញ្ញត្តិវារោ
1. Katthapaññattivāro
១. បារាជិកកណ្ឌំ
1. Pārājikakaṇḍaṃ
២០១. យំ តេន ភគវតា ជានតា បស្សតា អរហតា សម្មាសម្ពុទ្ធេន ភិក្ខុនីនំ បញ្ចមំ បារាជិកំ កត្ថ បញ្ញត្តំ? កំ អារព្ភ? កិស្មិំ វត្ថុស្មិំ? អត្ថិ តត្ថ បញ្ញត្តិ, អនុបញ្ញត្តិ, អនុប្បន្នបញ្ញត្តិ? សព្ពត្ថបញ្ញត្តិ, បទេសបញ្ញត្តិ? សាធារណបញ្ញត្តិ, អសាធារណបញ្ញត្តិ? ឯកតោបញ្ញត្តិ, ឧភតោបញ្ញត្តិ? ចតុន្នំ បាតិមោក្ខុទ្ទេសានំ កត្ថោគធំ កត្ថ បរិយាបន្នំ? កតមេន ឧទ្ទេសេន ឧទ្ទេសំ អាគច្ឆតិ? ចតុន្នំ វិបត្តីនំ កតមា វិបត្តិ? សត្តន្នំ អាបត្តិក្ខន្ធានំ កតមោ អាបត្តិក្ខន្ធោ? ឆន្នំ អាបត្តិសមុដ្ឋានានំ កតិហិ សមុដ្ឋានេហិ សមុដ្ឋាតិ? ចតុន្នំ អធិករណានំ កតមំ អធិករណំ? សត្តន្នំ សមថានំ កតិហិ សមថេហិ សម្មតិ? កោ តត្ថ វិនយោ? កោ តត្ថ អភិវិនយោ? កិំ តត្ថ បាតិមោក្ខំ? កិំ តត្ថ អធិបាតិមោក្ខំ? កា វិបត្តិ? កា សម្បត្តិ? កា បដិបត្តិ? កតិ អត្ថវសេ បដិច្ច ភគវតា ភិក្ខុនីនំ បញ្ចមំ បារាជិកំ បញ្ញត្តំ? កា សិក្ខន្តិ? កា សិក្ខិតសិក្ខា? កត្ថ ឋិតំ? កា ធារេន្តិ? កស្ស វចនំ? កេនាភតន្តិ?
201. Yaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena bhikkhunīnaṃ pañcamaṃ pārājikaṃ kattha paññattaṃ? Kaṃ ārabbha? Kismiṃ vatthusmiṃ? Atthi tattha paññatti, anupaññatti, anuppannapaññatti? Sabbatthapaññatti, padesapaññatti? Sādhāraṇapaññatti, asādhāraṇapaññatti? Ekatopaññatti, ubhatopaññatti? Catunnaṃ pātimokkhuddesānaṃ katthogadhaṃ kattha pariyāpannaṃ? Katamena uddesena uddesaṃ āgacchati? Catunnaṃ vipattīnaṃ katamā vipatti? Sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ katamo āpattikkhandho? Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ katihi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti? Catunnaṃ adhikaraṇānaṃ katamaṃ adhikaraṇaṃ? Sattannaṃ samathānaṃ katihi samathehi sammati? Ko tattha vinayo? Ko tattha abhivinayo? Kiṃ tattha pātimokkhaṃ? Kiṃ tattha adhipātimokkhaṃ? Kā vipatti? Kā sampatti? Kā paṭipatti? Kati atthavase paṭicca bhagavatā bhikkhunīnaṃ pañcamaṃ pārājikaṃ paññattaṃ? Kā sikkhanti? Kā sikkhitasikkhā? Kattha ṭhitaṃ? Kā dhārenti? Kassa vacanaṃ? Kenābhatanti?
២០២. យំ តេន ភគវតា ជានតា បស្សតា អរហតា សម្មាសម្ពុទ្ធេន ភិក្ខុនីនំ បញ្ចមំ បារាជិកំ កត្ថ បញ្ញត្តន្តិ? សាវត្ថិយំ បញ្ញត្តំ។ កំ អារព្ភាតិ? សុន្ទរីនន្ទំ ភិក្ខុនិំ អារព្ភ។ កិស្មិំ វត្ថុស្មិន្តិ? សុន្ទរីនន្ទា ភិក្ខុនី អវស្សុតា អវស្សុតស្ស បុរិសបុគ្គលស្ស កាយសំសគ្គំ សាទិយិ, តស្មិំ វត្ថុស្មិំ។ អត្ថិ តត្ថ បញ្ញត្តិ អនុបញ្ញត្តិ អនុប្បន្នបញ្ញត្តីតិ? ឯកា បញ្ញត្តិ។ អនុបញ្ញត្តិ អនុប្បន្នបញ្ញត្តិ តស្មិំ នត្ថិ។ សព្ពត្ថបញ្ញត្តិ , បទេសបញ្ញត្តីតិ? សព្ពត្ថបញ្ញត្តិ។ សាធារណបញ្ញត្តិ, អសាធារណបញ្ញត្តីតិ? អសាធារណបញ្ញត្តិ។ ឯកតោបញ្ញត្តិ, ឧភតោបញ្ញត្តីតិ? ឯកតោបញ្ញត្តិ។ ចតុន្នំ បាតិមោក្ខុទ្ទេសានំ កត្ថោគធំ កត្ថ បរិយាបន្នន្តិ? និទានោគធំ និទានបរិយាបន្នំ។ កតមេន ឧទ្ទេសេន ឧទ្ទេសំ អាគច្ឆតីតិ? ទុតិយេន ឧទ្ទេសេន ឧទ្ទេសំ អាគច្ឆតិ។ ចតុន្នំ វិបត្តីនំ កតមា វិបត្តីតិ? សីលវិបត្តិ។ សត្តន្នំ អាបត្តិក្ខន្ធានំ កតមោ អាបត្តិក្ខន្ធោតិ? បារាជិកាបត្តិក្ខន្ធោ។ ឆន្នំ អាបត្តិសមុដ្ឋានានំ កតិហិ សមុដ្ឋានេហិ សមុដ្ឋាតីតិ? ឯកេន សមុដ្ឋានេ សមុដ្ឋាតិ – កាយតោ ច ចិត្តតោ ច សមុដ្ឋាតិ, ន វាចតោ។ ចតុន្នំ អធិករណានំ កតមំ អធិករណន្តិ? អាបត្តាធិករណំ? សត្តន្នំ សមថានំ កតិហិ សមថេហិ សម្មតីតិ? ទ្វីហិ សមថេហិ សម្មតិ – សម្មុខាវិនយេន ច បដិញ្ញាតករណេន ច។ កោ តត្ថ វិនយោ, កោ តត្ថ អភិវិនយោតិ? បញ្ញត្តិ វិនយោ, វិភត្តិ អភិវិនយោ។ កិំ តត្ថ បាតិមោក្ខំ, កិំ តត្ថ អធិបាតិមោក្ខន្តិ? បញ្ញត្តិ បាតិមោក្ខំ, វិភត្តិ អធិបាតិមោក្ខំ។ កា វិបត្តីតិ? អសំវរោ វិបត្តិ។ កា សម្បត្តីតិ ? សំវរោ សម្បត្តិ។ កា បដិបត្តីតិ? ន ឯវរូបំ ករិស្សាមីតិ យាវជីវំ អាបាណកោដិកំ សមាទាយ សិក្ខតិ សិក្ខាបទេសុ។ 1 កតិ អត្ថវសេ បដិច្ច ភគវតា ភិក្ខុនីនំ បញ្ចមំ បារាជិកំ បញ្ញត្តន្តិ? ទស អត្ថវសេ បដិច្ច ភគវតា ភិក្ខុនីនំ បញ្ចមំ បារាជិកំ បញ្ញត្តំ – សង្ឃសុដ្ឋុតាយ, សង្ឃផាសុតាយ, ទុម្មង្កូនំ ភិក្ខុនីនំ និគ្គហាយ, បេសលានំ ភិក្ខុនីនំ ផាសុវិហារាយ, ទិដ្ឋធម្មិកានំ អាសវានំ សំវរាយ, សម្បរាយិកានំ អាសវានំ បដិឃាតាយ, អប្បសន្នានំ បសាទាយ, បសន្នានំ ភិយ្យោភាវាយ, សទ្ធម្មដ្ឋិតិយា, វិនយានុគ្គហាយ។ កា សិក្ខន្តីតិ? សេក្ខា ច បុថុជ្ជនកល្យាណិកា ច សិក្ខន្តិ។ កា សិក្ខិតសិក្ខាតិ? អរហន្តិយោ 2 សិក្ខិតសិក្ខា។ កត្ថ ឋិតន្តិ? សិក្ខាកាមាសុ ឋិតំ។ កា ធារេន្តីតិ? យាសំ វត្តតិ តា ធារេន្តិ។ កស្ស វចនន្តិ? ភគវតោ វចនំ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស។ កេនាភតន្តិ? បរម្បរាភតំ –
202. Yaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena bhikkhunīnaṃ pañcamaṃ pārājikaṃ kattha paññattanti? Sāvatthiyaṃ paññattaṃ. Kaṃ ārabbhāti? Sundarīnandaṃ bhikkhuniṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Sundarīnandā bhikkhunī avassutā avassutassa purisapuggalassa kāyasaṃsaggaṃ sādiyi, tasmiṃ vatthusmiṃ. Atthi tattha paññatti anupaññatti anuppannapaññattīti? Ekā paññatti. Anupaññatti anuppannapaññatti tasmiṃ natthi. Sabbatthapaññatti , padesapaññattīti? Sabbatthapaññatti. Sādhāraṇapaññatti, asādhāraṇapaññattīti? Asādhāraṇapaññatti. Ekatopaññatti, ubhatopaññattīti? Ekatopaññatti. Catunnaṃ pātimokkhuddesānaṃ katthogadhaṃ kattha pariyāpannanti? Nidānogadhaṃ nidānapariyāpannaṃ. Katamena uddesena uddesaṃ āgacchatīti? Dutiyena uddesena uddesaṃ āgacchati. Catunnaṃ vipattīnaṃ katamā vipattīti? Sīlavipatti. Sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ katamo āpattikkhandhoti? Pārājikāpattikkhandho. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ katihi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti? Ekena samuṭṭhāne samuṭṭhāti – kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato. Catunnaṃ adhikaraṇānaṃ katamaṃ adhikaraṇanti? Āpattādhikaraṇaṃ? Sattannaṃ samathānaṃ katihi samathehi sammatīti? Dvīhi samathehi sammati – sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca. Ko tattha vinayo, ko tattha abhivinayoti? Paññatti vinayo, vibhatti abhivinayo. Kiṃ tattha pātimokkhaṃ, kiṃ tattha adhipātimokkhanti? Paññatti pātimokkhaṃ, vibhatti adhipātimokkhaṃ. Kā vipattīti? Asaṃvaro vipatti. Kā sampattīti ? Saṃvaro sampatti. Kā paṭipattīti? Na evarūpaṃ karissāmīti yāvajīvaṃ āpāṇakoṭikaṃ samādāya sikkhati sikkhāpadesu. 3 Kati atthavase paṭicca bhagavatā bhikkhunīnaṃ pañcamaṃ pārājikaṃ paññattanti? Dasa atthavase paṭicca bhagavatā bhikkhunīnaṃ pañcamaṃ pārājikaṃ paññattaṃ – saṅghasuṭṭhutāya, saṅghaphāsutāya, dummaṅkūnaṃ bhikkhunīnaṃ niggahāya, pesalānaṃ bhikkhunīnaṃ phāsuvihārāya, diṭṭhadhammikānaṃ āsavānaṃ saṃvarāya, samparāyikānaṃ āsavānaṃ paṭighātāya, appasannānaṃ pasādāya, pasannānaṃ bhiyyobhāvāya, saddhammaṭṭhitiyā, vinayānuggahāya. Kā sikkhantīti? Sekkhā ca puthujjanakalyāṇikā ca sikkhanti. Kā sikkhitasikkhāti? Arahantiyo 4 sikkhitasikkhā. Kattha ṭhitanti? Sikkhākāmāsu ṭhitaṃ. Kā dhārentīti? Yāsaṃ vattati tā dhārenti. Kassa vacananti? Bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa. Kenābhatanti? Paramparābhataṃ –
ឧបាលិ ទាសកោ ចេវ, សោណកោ សិគ្គវោ តថា;
Upāli dāsako ceva, soṇako siggavo tathā;
មោគ្គលិបុត្តេន បញ្ចមា, ឯតេ ជម្ពុសិរិវ្ហយេ។
Moggaliputtena pañcamā, ete jambusirivhaye.
តតោ មហិន្ទោ ឥដ្ដិយោ, ឧត្តិយោ សម្ពលោ តថា;
Tato mahindo iṭṭiyo, uttiyo sambalo tathā;
ភទ្ទនាមោ ច បណ្ឌិតោ។
Bhaddanāmo ca paṇḍito.
ឯតេ នាគា មហាបញ្ញា, ជម្ពុទីបា ឥធាគតា;
Ete nāgā mahāpaññā, jambudīpā idhāgatā;
វិនយំ តេ វាចយិំសុ, បិដកំ តម្ពបណ្ណិយា។
Vinayaṃ te vācayiṃsu, piṭakaṃ tambapaṇṇiyā.
និកាយេ បញ្ច វាចេសុំ, សត្ត ចេវ បករណេ;
Nikāye pañca vācesuṃ, satta ceva pakaraṇe;
តតោ អរិដ្ឋោ មេធាវី, តិស្សទត្តោ ច បណ្ឌិតោ។
Tato ariṭṭho medhāvī, tissadatto ca paṇḍito.
វិសារទោ កាឡសុមនោ, ថេរោ ច ទីឃនាមកោ;
Visārado kāḷasumano, thero ca dīghanāmako;
ទីឃសុមនោ ច បណ្ឌិតោ។
Dīghasumano ca paṇḍito.
បុនទេវ កាឡសុមនោ, នាគត្ថេរោ ច ពុទ្ធរក្ខិតោ;
Punadeva kāḷasumano, nāgatthero ca buddharakkhito;
តិស្សត្ថេរោ ច មេធាវី, ទេវត្ថេរោ ច បណ្ឌិតោ។
Tissatthero ca medhāvī, devatthero ca paṇḍito.
បុនទេវ សុមនោ មេធាវី, វិនយេ ច វិសារទោ;
Punadeva sumano medhāvī, vinaye ca visārado;
ពហុស្សុតោ ចូឡនាគោ, គជោវ ទុប្បធំសិយោ។
Bahussuto cūḷanāgo, gajova duppadhaṃsiyo.
ធម្មបាលិតនាមោ ច, រោហណេ សាធុបូជិតោ;
Dhammapālitanāmo ca, rohaṇe sādhupūjito;
តស្ស សិស្សោ មហាបញ្ញោ, ខេមនាមោ តិបេដកោ។
Tassa sisso mahāpañño, khemanāmo tipeṭako.
ទីបេ តារករាជាវ បញ្ញាយ អតិរោចថ;
Dīpe tārakarājāva paññāya atirocatha;
ឧបតិស្សោ ច មេធាវី, ផុស្សទេវោ មហាកថី។
Upatisso ca medhāvī, phussadevo mahākathī.
បុនទេវ សុមនោ មេធាវី, បុប្ផនាមោ ពហុស្សុតោ;
Punadeva sumano medhāvī, pupphanāmo bahussuto;
មហាកថី មហាសិវោ, បិដកេ សព្ពត្ថ កោវិទោ។
Mahākathī mahāsivo, piṭake sabbattha kovido.
បុនទេវ ឧបាលិ មេធាវី, វិនយេ ច វិសារទោ;
Punadeva upāli medhāvī, vinaye ca visārado;
មហានាគោ មហាបញ្ញោ, សទ្ធម្មវំសកោវិទោ។
Mahānāgo mahāpañño, saddhammavaṃsakovido.
បុនទេវ អភយោ មេធាវី, បិដកេ សព្ពត្ថ កោវិទោ;
Punadeva abhayo medhāvī, piṭake sabbattha kovido;
តិស្សត្ថេរោ ច មេធាវី, វិនយេ ច វិសារទោ។
Tissatthero ca medhāvī, vinaye ca visārado.
តស្ស សិស្សោ មហាបញ្ញោ, បុប្ផនាមោ ពហុស្សុតោ;
Tassa sisso mahāpañño, pupphanāmo bahussuto;
សាសនំ អនុរក្ខន្តោ, ជម្ពុទីបេ បតិដ្ឋិតោ។
Sāsanaṃ anurakkhanto, jambudīpe patiṭṭhito.
ចូឡាភយោ ច មេធាវី, វិនយេ ច វិសារទោ;
Cūḷābhayo ca medhāvī, vinaye ca visārado;
តិស្សត្ថេរោ ច មេធាវី, សទ្ធម្មវំសកោវិទោ។
Tissatthero ca medhāvī, saddhammavaṃsakovido.
ចូឡទេវោ ច មេធាវី, វិនយេ ច វិសារទោ;
Cūḷadevo ca medhāvī, vinaye ca visārado;
សិវត្ថេរោ ច មេធាវី, វិនយេ សព្ពត្ថ កោវិទោ។
Sivatthero ca medhāvī, vinaye sabbattha kovido.
ឯតេ នាគា មហាបញ្ញា, វិនយញ្ញូ មគ្គកោវិទា;
Ete nāgā mahāpaññā, vinayaññū maggakovidā;
វិនយំ ទីបេ បកាសេសុំ, បិដកំ តម្ពបណ្ណិយាតិ។
Vinayaṃ dīpe pakāsesuṃ, piṭakaṃ tambapaṇṇiyāti.
២០៣. យំ តេន ភគវតា ជានតា បស្សតា អរហតា សម្មាសម្ពុទ្ធេន ភិក្ខុនីនំ ឆដ្ឋំ បារាជិកំ កត្ថ បញ្ញត្តន្តិ? សាវត្ថិយំ បញ្ញត្តំ។ កំ អារព្ភាតិ? ថុល្លនន្ទំ ភិក្ខុនិំ អារព្ភ។ កិស្មិំ វត្ថុស្មិន្តិ? ថុល្លនន្ទា ភិក្ខុនី ជានំ បារាជិកំ ធម្មំ អជ្ឈាបន្នំ ភិក្ខុនិំ នេវត្តនា បដិចោទេសិ គណស្ស អារោចេសិ, តស្មិំ វត្ថុស្មិំ។ ឯកា បញ្ញត្តិ។ ឆន្នំ អាបត្តិសមុដ្ឋានានំ ឯកេន សមុដ្ឋានេន សមុដ្ឋាតិ – កាយតោ ច វាចតោ ច ចិត្តតោ ច សមុដ្ឋាតិ…បេ.…។
203. Yaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena bhikkhunīnaṃ chaṭṭhaṃ pārājikaṃ kattha paññattanti? Sāvatthiyaṃ paññattaṃ. Kaṃ ārabbhāti? Thullanandaṃ bhikkhuniṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Thullanandā bhikkhunī jānaṃ pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpannaṃ bhikkhuniṃ nevattanā paṭicodesi gaṇassa ārocesi, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti – kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti…pe….
២០៤. ភិក្ខុនីនំ សត្តមំ បារាជិកំ កត្ថ បញ្ញត្តន្តិ? សាវត្ថិយំ បញ្ញត្តំ។ កំ អារព្ភាតិ? ថុល្លនន្ទំ ភិក្ខុនិំ អារព្ភ។ កិស្មិំ វត្ថុស្មិន្តិ? ថុល្លនន្ទា ភិក្ខុនី សមគ្គេន សង្ឃេន ឧក្ខិត្តំ អរិដ្ឋំ ភិក្ខុំ គទ្ធពាធិបុព្ពំ អនុវត្តិ, តស្មិំ វត្ថុស្មិំ។ ឯកា បញ្ញត្តិ។ ឆន្នំ អាបត្តិសមុដ្ឋានានំ ឯកេន សមុដ្ឋានេន សមុដ្ឋាតិ – ធុរនិក្ខេបេ…បេ.…។
204. Bhikkhunīnaṃ sattamaṃ pārājikaṃ kattha paññattanti? Sāvatthiyaṃ paññattaṃ. Kaṃ ārabbhāti? Thullanandaṃ bhikkhuniṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Thullanandā bhikkhunī samaggena saṅghena ukkhittaṃ ariṭṭhaṃ bhikkhuṃ gaddhabādhipubbaṃ anuvatti, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti – dhuranikkhepe…pe….
២០៥. ភិក្ខុនីនំ អដ្ឋមំ បារាជិកំ កត្ថ បញ្ញត្តន្តិ? សាវត្ថិយំ បញ្ញត្តំ។ កំ អារព្ភាតិ? ឆព្ពគ្គិយា ភិក្ខុនិយោ អារព្ភ។ កិស្មិំ វត្ថុស្មិន្តិ? ឆព្ពគ្គិយា ភិក្ខុនិយោ អដ្ឋមំ វត្ថុំ បរិបូរេសុំ, តស្មិំ វត្ថុស្មិំ។ ឯកា បញ្ញត្តិ។ ឆន្នំ អាបត្តិសមុដ្ឋានានំ ឯកេន សមុដ្ឋានេន សមុដ្ឋាតិ – ធុរនិក្ខេបេ…បេ.…។
205. Bhikkhunīnaṃ aṭṭhamaṃ pārājikaṃ kattha paññattanti? Sāvatthiyaṃ paññattaṃ. Kaṃ ārabbhāti? Chabbaggiyā bhikkhuniyo ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Chabbaggiyā bhikkhuniyo aṭṭhamaṃ vatthuṃ paripūresuṃ, tasmiṃ vatthusmiṃ. Ekā paññatti. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhāti – dhuranikkhepe…pe….
អដ្ឋ បារាជិកា និដ្ឋិតា។
Aṭṭha pārājikā niṭṭhitā.
តស្សុទ្ទានំ –
Tassuddānaṃ –
មេថុនាទិន្នាទានញ្ច , មនុស្សវិគ្គហុត្តរិ;
Methunādinnādānañca , manussaviggahuttari;
កាយសំសគ្គំ ឆាទេតិ, ឧក្ខិត្តា អដ្ឋ វត្ថុកា;
Kāyasaṃsaggaṃ chādeti, ukkhittā aṭṭha vatthukā;
បញ្ញាបេសិ មហាវីរោ, ឆេជ្ជវត្ថូ អសំសយាតិ។
Paññāpesi mahāvīro, chejjavatthū asaṃsayāti.
Footnotes:
