| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
3. Paramparabhojanasikkhāpadaṃ
೨೨೧. ತತಿಯೇ ‘‘ನ ಖೋ…ಪೇ॰… ಕರೋನ್ತೀ’’ತಿಪಾಠಸ್ಸ ಅತ್ಥಸಮ್ಬನ್ಧಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಯೇನ ನಿಯಾಮೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ‘‘ಯೇನ ನಿಯಾಮೇನಾ’’ತಿಇಮಿನಾ ‘‘ಯಥಯಿಮೇ ಮನುಸ್ಸಾ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಯಥಾಸದ್ದಸ್ಸ ಯಂಸದ್ದತ್ಥಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ತೇನಾತಿ ತೇನ ನಿಯಾಮೇನ। ಇಮಿನಾ ಯಥಾಸದ್ದಸ್ಸ ನಿಯಮನಿದ್ದಿಟ್ಠಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಞಾಯತೀ’’ತಿಇಮಿನಾ ಕಿರಿಯಾಪಾಠಸೇಸಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಸಾಸನಂ ವಾ ದಾನಂ ವಾ’’ತಿಪದೇಹಿ ಇದಂಸದ್ದಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖೇ ಸಙ್ಘೇತಿ ಸಮ್ಪದಾನತ್ಥೇ ಚೇತಾನಿ ಭುಮ್ಮವಚನಾನಿ, ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ದಾನಂ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಪರಿತ್ತ’’ನ್ತಿಇಮಿನಾ ಓರಕಸದ್ದಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಲಾಮಕ’’ನ್ತಿಇಮಿನಾ ಪರಿತ್ತಸದ್ದಸ್ಸ ಪರಿವಾರತ್ಥಂ ನಿವತ್ತೇತಿ। ಕಿರೋ ಏವ ಪತಿಭಾವೇ ನಿಯುತ್ತೋ ಕಿರಪತಿಕೋತಿ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಕಿರಪತಿಕೋತಿ ಏತ್ಥಾ’’ತಿ ಆದಿ। ಸೋತಿ ಕಿರಪತಿಕೋ। ಕಮ್ಮಂ ಕಾರೇತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಉಪಚಾರವಸೇನಾತಿ ವೋಹಾರವಸೇನ, ಉಪಲಕ್ಖಣವಸೇನ, ಪಧಾನವಸೇನ ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ನ ಕೇವಲಂ ಬದರಾಯೇವ, ಅಞ್ಞೇಪಿ ಪನ ಬಹೂ ಖಾದನೀಯಭೋಜನೀಯಾ ಪಟಿಯತ್ತಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಬದರೇನ ಮಿಸ್ಸೋ ಬದರಮಿಸ್ಸೋ, ಬದರಸಾಳವೋತಿ ಆಹ ‘‘ಬದರಸಾಳವೇನಾ’’ತಿ। ಬದರಚುಣ್ಣೇನ ಮಿಸ್ಸೋ ಮಧುಸಕ್ಖರಾದಿ ‘‘ಬದರಸಾಳವೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ।
221. Tatiye ‘‘na kho…pe… karontī’’tipāṭhassa atthasambandhaṃ dassento āha ‘‘yena niyāmenā’’tiādi. Tattha ‘‘yena niyāmenā’’tiiminā ‘‘yathayime manussā’’ti ettha yathāsaddassa yaṃsaddatthabhāvaṃ dasseti. Tenāti tena niyāmena. Iminā yathāsaddassa niyamaniddiṭṭhabhāvaṃ dasseti. ‘‘Ñāyatī’’tiiminā kiriyāpāṭhasesaṃ dasseti. ‘‘Sāsanaṃ vā dānaṃ vā’’tipadehi idaṃsaddassa atthaṃ dasseti. Buddhappamukhe saṅgheti sampadānatthe cetāni bhummavacanāni, buddhappamukhassa saṅghassa dānaṃ vāti attho. ‘‘Paritta’’ntiiminā orakasaddassa atthaṃ dasseti. ‘‘Lāmaka’’ntiiminā parittasaddassa parivāratthaṃ nivatteti. Kiro eva patibhāve niyutto kirapatikoti atthaṃ dassento āha ‘‘kirapatikoti etthā’’ti ādi. Soti kirapatiko. Kammaṃ kāretīti sambandho. Upacāravasenāti vohāravasena, upalakkhaṇavasena, padhānavasena vāti attho. Na kevalaṃ badarāyeva, aññepi pana bahū khādanīyabhojanīyā paṭiyattāti adhippāyo. Badarena misso badaramisso, badarasāḷavoti āha ‘‘badarasāḷavenā’’ti. Badaracuṇṇena misso madhusakkharādi ‘‘badarasāḷavo’’ti vuccati.
೨೨೨. ಉದ್ಧಂ ಸೂರೋ ಉಗ್ಗತೋ ಅಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇತಿ ಉಸ್ಸೂರೋತಿ ವುತ್ತೇ ಅತಿದಿವಾಕಾಲೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅತಿದಿವಾ’’ತಿ।
222. Uddhaṃ sūro uggato asmiṃ kāleti ussūroti vutte atidivākāloti āha ‘‘atidivā’’ti.
೨೨೬. ಅಯಂ ಭತ್ತವಿಕಪ್ಪನಾ ನಾಮ ವಟ್ಟತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಪಞ್ಚಸು ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸೂತಿ ನಿದ್ಧಾರಣಸಮುದಾಯೋ, ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಯದಿ ಪನ ಸಮ್ಮುಖಾಪಿ ವಿಕಪ್ಪಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ತದಾ ಅತ್ತನಾ ಸಹ ಠಿತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕಸ್ಮಾ ನ ವಿಕಪ್ಪೇತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಸಾ ಚಾಯ’’ನ್ತಿಆದಿ। ಸಾ ಅಯಂ ವಿಕಪ್ಪನಾ ಸಙ್ಗಹಿತಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಕಸ್ಮಾ ಭಗವತೋ ವಿಕಪ್ಪೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಭಗವತಿ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ, ಯಸ್ಮಾ ವಾ। ಸಙ್ಘೇನ ಕತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
226. Ayaṃ bhattavikappanā nāma vaṭṭatīti yojanā. Pañcasu sahadhammikesūti niddhāraṇasamudāyo, itthannāmassāti sambandho. Yadi pana sammukhāpi vikappituṃ vaṭṭati, tadā attanā saha ṭhitassa bhagavato kasmā na vikappetīti āha ‘‘sā cāya’’ntiādi. Sā ayaṃ vikappanā saṅgahitāti sambandho. Kasmā bhagavato vikappetuṃ na vaṭṭatīti āha ‘‘bhagavati hī’’tiādi. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Saṅghena katanti sambandho.
೨೨೯. ‘‘ದ್ವೇ ತಯೋ ನಿಮನ್ತನೇ’’ತಿಪದಾನಿ ಲಿಙ್ಗವಿಪಲ್ಲಾಸಾನೀತಿ ಆಹ ‘‘ದ್ವೇ ತೀಣಿ ನಿಮನ್ತನಾನೀ’’ತಿ। ನಿಮನ್ತಿತಬ್ಬೋ ಏತೇಹೀತಿ ನಿಮನ್ತನಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ಭುಞ್ಜತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ದ್ವೇ ತೀಣಿ ಕುಲಾನಿ ಆಕಿರನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಸೂಪಬ್ಯಞ್ಜನನ್ತಿ ಸೂಪೋ ಚ ಬ್ಯಞ್ಜನಞ್ಚ ಸೂಪಬ್ಯಞ್ಜನಂ। ಅನಾಪತ್ತಿ ಏಕತೋ ಮಿಸ್ಸಿತತ್ತಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಮೂಲನಿಮನ್ತನನ್ತಿ ಪಠಮನಿಮನ್ತನಂ ಭೋಜನಂ। ಅನ್ತೋತಿ ಹೇಟ್ಠಾ। ಏಕಮ್ಪಿ ಕಬಳನ್ತಿ ಏಕಮ್ಪಿ ಆಲೋಪಂ। ಯಥಾ ತಥಾ ವಾತಿ ಯೇನ ವಾ ತೇನ ವಾ ಆಕಾರೇನ। ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಭೋಜನೇ। ರಸಂ ವಾತಿ ಖೀರತೋ ಅಞ್ಞಂ ರಸಂ ವಾ। ಯೇನ ಖೀರರಸೇನ ಅಜ್ಝೋತ್ಥತಂ ಭತ್ತಂ ಏಕರಸಂ ಹೋತಿ, ತಂ ಖೀರಂ ವಾ ತಂ ರಸಂ ವಾ ಆಕಿರನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಯಂಸದ್ದೋ ಹಿ ಉತ್ತರವಾಕ್ಯೇ ಠಿತೋ ಪುಬ್ಬವಾಕ್ಯೇ ತಂಸದ್ದಂ ಅವಗಮಯತಿ। ಖೀರೇನ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಭತ್ತಂ ಖೀರಭತ್ತಂ। ಏವಂ ರಸಭತ್ತಂ। ಅಞ್ಞೇಪೀತಿ ಖೀರಭತ್ತರಸಭತ್ತದಾಯಕತೋ ಅಞ್ಞೇಪಿ। ಅನಾಪತ್ತಿ ಭತ್ತೇನ ಅಮಿಸ್ಸಿತತ್ತಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ‘‘ಭುಞ್ಜನ್ತೇನಾ’’ತಿಪದಂ ‘‘ಭುಞ್ಜಿತು’’ನ್ತಿಪದೇ ಭಾವಕತ್ತಾ। ಸಪ್ಪಿಪಾಯಾಸೇಪೀತಿ ಸಪ್ಪಿನಾ ಚ ಪಾಯಾಸೇನ ಚ ಕತೇ ಭತ್ತೇಪಿ।
229. ‘‘Dve tayo nimantane’’tipadāni liṅgavipallāsānīti āha ‘‘dve tīṇi nimantanānī’’ti. Nimantitabbo etehīti nimantanāni bhojanāni bhuñjatīti sambandho. Dve tīṇi kulāni ākirantīti yojanā. Sūpabyañjananti sūpo ca byañjanañca sūpabyañjanaṃ. Anāpatti ekato missitattāti adhippāyo. Mūlanimantananti paṭhamanimantanaṃ bhojanaṃ. Antoti heṭṭhā. Ekampi kabaḷanti ekampi ālopaṃ. Yathā tathā vāti yena vā tena vā ākārena. Tatthāti tasmiṃ bhojane. Rasaṃ vāti khīrato aññaṃ rasaṃ vā. Yena khīrarasena ajjhotthataṃ bhattaṃ ekarasaṃ hoti, taṃ khīraṃ vā taṃ rasaṃ vā ākirantīti yojanā. Yaṃsaddo hi uttaravākye ṭhito pubbavākye taṃsaddaṃ avagamayati. Khīrena saṃsaṭṭhaṃ bhattaṃ khīrabhattaṃ. Evaṃ rasabhattaṃ. Aññepīti khīrabhattarasabhattadāyakato aññepi. Anāpatti bhattena amissitattāti adhippāyo. ‘‘Bhuñjantenā’’tipadaṃ ‘‘bhuñjitu’’ntipade bhāvakattā. Sappipāyāsepīti sappinā ca pāyāsena ca kate bhattepi.
ತಸ್ಸಾತಿ ಮಹಾಉಪಾಸಕಸ್ಸ। ಆಪತ್ತೀತಿ ಚ ವಟ್ಟತೀತಿ ಚ ದ್ವಿನ್ನಂ ಅಟ್ಠಕಥಾವಾದಾನಂ ಯುತ್ತಭಾವಂ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿವಾದೇನ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ ‘‘ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯ’’ನ್ತಿಆದಿ। ದ್ವೇ ಅಟ್ಠಕಥಾವಾದಾ ಹಿ ಸನ್ಧಾಯಭಾಸಿತಮತ್ತಮೇವ ವಿಸೇಸಾ, ಅತ್ಥತೋ ಪನ ಏಕಾ। ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಏಕೋವಾತಿ ಕುಮ್ಭಿಯಾ ಏಕೋವ। ಪರಮ್ಪರಭೋಜನನ್ತಿ ಪರಸ್ಸ ಪರಸ್ಸ ಭೋಜನಂ । ನಿಮನ್ತಿತಮ್ಹಾತಿ ಅಹಂ ನಿಮನ್ತಿತೋ ಅಮ್ಹಿ ನನೂತಿ ಅತ್ಥೋ। ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾಪೀತಿ ಮಹಾಉಪಾಸಕಂ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾಪಿ।
Tassāti mahāupāsakassa. Āpattīti ca vaṭṭatīti ca dvinnaṃ aṭṭhakathāvādānaṃ yuttabhāvaṃ mahāpaccarivādena dassetuṃ vuttaṃ ‘‘mahāpaccariya’’ntiādi. Dve aṭṭhakathāvādā hi sandhāyabhāsitamattameva visesā, atthato pana ekā. Mahāpaccariyaṃ vuttanti sambandho. Ekovāti kumbhiyā ekova. Paramparabhojananti parassa parassa bhojanaṃ . Nimantitamhāti ahaṃ nimantito amhi nanūti attho. Āpucchitvāpīti mahāupāsakaṃ āpucchitvāpi.
ಸೋತಿ ಅನುಮೋದಕೋ ಭಿಕ್ಖು। ತನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುಂ। ಅಞ್ಞೋತಿ ಅಞ್ಞತರೋ। ಕಿನ್ತಿ ಕಸ್ಮಾ। ನಿಮನ್ತಿತತ್ತಾತಿ ನಿಮನ್ತಿತಭಾವತೋ।
Soti anumodako bhikkhu. Tanti bhikkhuṃ. Aññoti aññataro. Kinti kasmā. Nimantitattāti nimantitabhāvato.
ಸಕಲೇನ ಗಾಮೇನ ನಿಮನ್ತಿತೋಪಿ ಏಕತೋ ಹುತ್ವಾವ ನಿಮನ್ತಿತಸ್ಸ ಕಪ್ಪತಿ, ನ ವಿಸುಂ ವಿಸುನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಏಕತೋ ಹುತ್ವಾ’’ತಿ। ಪೂಗೇಪೀತಿ ಸಮಾದಪೇತ್ವಾ ಪುಞ್ಞಂ ಕರೋನ್ತಾನಂ ಸಮೂಹೇಪಿ। ‘‘ನಿಮನ್ತಿಯಮಾನೋ’’ತಿಪದಸ್ಸ ನಿಮನ್ತನಾಕಾರಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಭತ್ತಂ ಗಣ್ಹಾ’’ತಿ। ಯದಗ್ಗೇನಾತಿ ಯಂ ಅಗ್ಗೇನ ಯೇನ ಕೋಟ್ಠಾಸೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ದ್ವೀಸು ಥೇರವಾದೇಸು ಮಹಾಸುಮತ್ಥೇರವಾದೋವ ಯುತ್ತೋತಿ ಸೋ ಪಚ್ಛಾ ವುತ್ತೋತಿ। ತತಿಯಂ।
Sakalena gāmena nimantitopi ekato hutvāva nimantitassa kappati, na visuṃ visunti āha ‘‘ekato hutvā’’ti. Pūgepīti samādapetvā puññaṃ karontānaṃ samūhepi. ‘‘Nimantiyamāno’’tipadassa nimantanākāraṃ dassento āha ‘‘bhattaṃ gaṇhā’’ti. Yadaggenāti yaṃ aggena yena koṭṭhāsenāti attho. Dvīsu theravādesu mahāsumattheravādova yuttoti so pacchā vuttoti. Tatiyaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೪. ಭೋಜನವಗ್ಗೋ • 4. Bhojanavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
