Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
੩. ਪਰਮ੍ਪਰਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ
3. Paramparabhojanasikkhāpadaṃ
੨੨੧. ਤਤਿਯੇ ‘‘ਨ ਖੋ…ਪੇ॰… ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿਪਾਠਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸਮ੍ਬਨ੍ਧਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯੇਨ ਨਿਯਾਮੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਯੇਨ ਨਿਯਾਮੇਨਾ’’ਤਿਇਮਿਨਾ ‘‘ਯਥਯਿਮੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਯਂਸਦ੍ਦਤ੍ਥਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਨਿਯਾਮੇਨ। ਇਮਿਨਾ ਯਥਾਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਿਯਮਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਞਾਯਤੀ’’ਤਿਇਮਿਨਾ ਕਿਰਿਯਾਪਾਠਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਸਾਸਨਂ વਾ ਦਾਨਂ વਾ’’ਤਿਪਦੇਹਿ ਇਦਂਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖੇ ਸਙ੍ਘੇਤਿ ਸਮ੍ਪਦਾਨਤ੍ਥੇ ਚੇਤਾਨਿ ਭੁਮ੍ਮવਚਨਾਨਿ, ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਾਨਂ વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਪਰਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿਇਮਿਨਾ ਓਰਕਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਲਾਮਕ’’ਨ੍ਤਿਇਮਿਨਾ ਪਰਿਤ੍ਤਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਰਿવਾਰਤ੍ਥਂ ਨਿવਤ੍ਤੇਤਿ। ਕਿਰੋ ਏવ ਪਤਿਭਾવੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਕਿਰਪਤਿਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਕਿਰਪਤਿਕੋਤਿ ਏਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਆਦਿ। ਸੋਤਿ ਕਿਰਪਤਿਕੋ। ਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰੇਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਉਪਚਾਰવਸੇਨਾਤਿ વੋਹਾਰવਸੇਨ, ਉਪਲਕ੍ਖਣવਸੇਨ, ਪਧਾਨવਸੇਨ વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨ ਕੇવਲਂ ਬਦਰਾਯੇવ, ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਪਨ ਬਹੂ ਖਾਦਨੀਯਭੋਜਨੀਯਾ ਪਟਿਯਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਬਦਰੇਨ ਮਿਸ੍ਸੋ ਬਦਰਮਿਸ੍ਸੋ, ਬਦਰਸਾਲ਼વੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਬਦਰਸਾਲ਼વੇਨਾ’’ਤਿ। ਬਦਰਚੁਣ੍ਣੇਨ ਮਿਸ੍ਸੋ ਮਧੁਸਕ੍ਖਰਾਦਿ ‘‘ਬਦਰਸਾਲ਼વੋ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ।
221. Tatiye ‘‘na kho…pe… karontī’’tipāṭhassa atthasambandhaṃ dassento āha ‘‘yena niyāmenā’’tiādi. Tattha ‘‘yena niyāmenā’’tiiminā ‘‘yathayime manussā’’ti ettha yathāsaddassa yaṃsaddatthabhāvaṃ dasseti. Tenāti tena niyāmena. Iminā yathāsaddassa niyamaniddiṭṭhabhāvaṃ dasseti. ‘‘Ñāyatī’’tiiminā kiriyāpāṭhasesaṃ dasseti. ‘‘Sāsanaṃ vā dānaṃ vā’’tipadehi idaṃsaddassa atthaṃ dasseti. Buddhappamukhe saṅgheti sampadānatthe cetāni bhummavacanāni, buddhappamukhassa saṅghassa dānaṃ vāti attho. ‘‘Paritta’’ntiiminā orakasaddassa atthaṃ dasseti. ‘‘Lāmaka’’ntiiminā parittasaddassa parivāratthaṃ nivatteti. Kiro eva patibhāve niyutto kirapatikoti atthaṃ dassento āha ‘‘kirapatikoti etthā’’ti ādi. Soti kirapatiko. Kammaṃ kāretīti sambandho. Upacāravasenāti vohāravasena, upalakkhaṇavasena, padhānavasena vāti attho. Na kevalaṃ badarāyeva, aññepi pana bahū khādanīyabhojanīyā paṭiyattāti adhippāyo. Badarena misso badaramisso, badarasāḷavoti āha ‘‘badarasāḷavenā’’ti. Badaracuṇṇena misso madhusakkharādi ‘‘badarasāḷavo’’ti vuccati.
੨੨੨. ਉਦ੍ਧਂ ਸੂਰੋ ਉਗ੍ਗਤੋ ਅਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇਤਿ ਉਸ੍ਸੂਰੋਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਅਤਿਦਿવਾਕਾਲੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਤਿਦਿવਾ’’ਤਿ।
222. Uddhaṃ sūro uggato asmiṃ kāleti ussūroti vutte atidivākāloti āha ‘‘atidivā’’ti.
੨੨੬. ਅਯਂ ਭਤ੍ਤવਿਕਪ੍ਪਨਾ ਨਾਮ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਪਞ੍ਚਸੁ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇਸੂਤਿ ਨਿਦ੍ਧਾਰਣਸਮੁਦਾਯੋ, ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਯਦਿ ਪਨ ਸਮ੍ਮੁਖਾਪਿ વਿਕਪ੍ਪਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਤਦਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਸਹ ਠਿਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਕਸ੍ਮਾ ਨ વਿਕਪ੍ਪੇਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਾ ਚਾਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਸਾ ਅਯਂ વਿਕਪ੍ਪਨਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਕਸ੍ਮਾ ਭਗવਤੋ વਿਕਪ੍ਪੇਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਭਗવਤਿ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਹੀਤਿ ਸਚ੍ਚਂ, ਯਸ੍ਮਾ વਾ। ਸਙ੍ਘੇਨ ਕਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
226. Ayaṃ bhattavikappanā nāma vaṭṭatīti yojanā. Pañcasu sahadhammikesūti niddhāraṇasamudāyo, itthannāmassāti sambandho. Yadi pana sammukhāpi vikappituṃ vaṭṭati, tadā attanā saha ṭhitassa bhagavato kasmā na vikappetīti āha ‘‘sā cāya’’ntiādi. Sā ayaṃ vikappanā saṅgahitāti sambandho. Kasmā bhagavato vikappetuṃ na vaṭṭatīti āha ‘‘bhagavati hī’’tiādi. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Saṅghena katanti sambandho.
੨੨੯. ‘‘ਦ੍વੇ ਤਯੋ ਨਿਮਨ੍ਤਨੇ’’ਤਿਪਦਾਨਿ ਲਿਙ੍ਗવਿਪਲ੍ਲਾਸਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਦ੍વੇ ਤੀਣਿ ਨਿਮਨ੍ਤਨਾਨੀ’’ਤਿ। ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਬ੍ਬੋ ਏਤੇਹੀਤਿ ਨਿਮਨ੍ਤਨਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਦ੍વੇ ਤੀਣਿ ਕੁਲਾਨਿ ਆਕਿਰਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਸੂਪਬ੍ਯਞ੍ਜਨਨ੍ਤਿ ਸੂਪੋ ਚ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਞ੍ਚ ਸੂਪਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ। ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਏਕਤੋ ਮਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਮੂਲਨਿਮਨ੍ਤਨਨ੍ਤਿ ਪਠਮਨਿਮਨ੍ਤਨਂ ਭੋਜਨਂ। ਅਨ੍ਤੋਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ। ਏਕਮ੍ਪਿ ਕਬਲ਼ਨ੍ਤਿ ਏਕਮ੍ਪਿ ਆਲੋਪਂ। ਯਥਾ ਤਥਾ વਾਤਿ ਯੇਨ વਾ ਤੇਨ વਾ ਆਕਾਰੇਨ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਭੋਜਨੇ। ਰਸਂ વਾਤਿ ਖੀਰਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਰਸਂ વਾ। ਯੇਨ ਖੀਰਰਸੇਨ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਤਂ ਭਤ੍ਤਂ ਏਕਰਸਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਖੀਰਂ વਾ ਤਂ ਰਸਂ વਾ ਆਕਿਰਨ੍ਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਯਂਸਦ੍ਦੋ ਹਿ ਉਤ੍ਤਰવਾਕ੍ਯੇ ਠਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬવਾਕ੍ਯੇ ਤਂਸਦ੍ਦਂ ਅવਗਮਯਤਿ। ਖੀਰੇਨ ਸਂਸਟ੍ਠਂ ਭਤ੍ਤਂ ਖੀਰਭਤ੍ਤਂ। ਏવਂ ਰਸਭਤ੍ਤਂ। ਅਞ੍ਞੇਪੀਤਿ ਖੀਰਭਤ੍ਤਰਸਭਤ੍ਤਦਾਯਕਤੋ ਅਞ੍ਞੇਪਿ। ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਭਤ੍ਤੇਨ ਅਮਿਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ‘‘ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿਪਦਂ ‘‘ਭੁਞ੍ਜਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿਪਦੇ ਭਾવਕਤ੍ਤਾ। ਸਪ੍ਪਿਪਾਯਾਸੇਪੀਤਿ ਸਪ੍ਪਿਨਾ ਚ ਪਾਯਾਸੇਨ ਚ ਕਤੇ ਭਤ੍ਤੇਪਿ।
229. ‘‘Dve tayo nimantane’’tipadāni liṅgavipallāsānīti āha ‘‘dve tīṇi nimantanānī’’ti. Nimantitabbo etehīti nimantanāni bhojanāni bhuñjatīti sambandho. Dve tīṇi kulāni ākirantīti yojanā. Sūpabyañjananti sūpo ca byañjanañca sūpabyañjanaṃ. Anāpatti ekato missitattāti adhippāyo. Mūlanimantananti paṭhamanimantanaṃ bhojanaṃ. Antoti heṭṭhā. Ekampi kabaḷanti ekampi ālopaṃ. Yathā tathā vāti yena vā tena vā ākārena. Tatthāti tasmiṃ bhojane. Rasaṃ vāti khīrato aññaṃ rasaṃ vā. Yena khīrarasena ajjhotthataṃ bhattaṃ ekarasaṃ hoti, taṃ khīraṃ vā taṃ rasaṃ vā ākirantīti yojanā. Yaṃsaddo hi uttaravākye ṭhito pubbavākye taṃsaddaṃ avagamayati. Khīrena saṃsaṭṭhaṃ bhattaṃ khīrabhattaṃ. Evaṃ rasabhattaṃ. Aññepīti khīrabhattarasabhattadāyakato aññepi. Anāpatti bhattena amissitattāti adhippāyo. ‘‘Bhuñjantenā’’tipadaṃ ‘‘bhuñjitu’’ntipade bhāvakattā. Sappipāyāsepīti sappinā ca pāyāsena ca kate bhattepi.
ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਹਾਉਪਾਸਕਸ੍ਸ। ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਚ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਚ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾવਾਦਾਨਂ ਯੁਤ੍ਤਭਾવਂ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿવਾਦੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਦ੍વੇ ਅਟ੍ਠਕਥਾવਾਦਾ ਹਿ ਸਨ੍ਧਾਯਭਾਸਿਤਮਤ੍ਤਮੇવ વਿਸੇਸਾ, ਅਤ੍ਥਤੋ ਪਨ ਏਕਾ। ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਏਕੋવਾਤਿ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਏਕੋવ। ਪਰਮ੍ਪਰਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਪਰਸ੍ਸ ਪਰਸ੍ਸ ਭੋਜਨਂ । ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਮ੍ਹਾਤਿ ਅਹਂ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੋ ਅਮ੍ਹਿ ਨਨੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾਪੀਤਿ ਮਹਾਉਪਾਸਕਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾਪਿ।
Tassāti mahāupāsakassa. Āpattīti ca vaṭṭatīti ca dvinnaṃ aṭṭhakathāvādānaṃ yuttabhāvaṃ mahāpaccarivādena dassetuṃ vuttaṃ ‘‘mahāpaccariya’’ntiādi. Dve aṭṭhakathāvādā hi sandhāyabhāsitamattameva visesā, atthato pana ekā. Mahāpaccariyaṃ vuttanti sambandho. Ekovāti kumbhiyā ekova. Paramparabhojananti parassa parassa bhojanaṃ . Nimantitamhāti ahaṃ nimantito amhi nanūti attho. Āpucchitvāpīti mahāupāsakaṃ āpucchitvāpi.
ਸੋਤਿ ਅਨੁਮੋਦਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ। ਤਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਂ। ਅਞ੍ਞੋਤਿ ਅਞ੍ਞਤਰੋ। ਕਿਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ। ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਤ੍ਤਾਤਿ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਭਾવਤੋ।
Soti anumodako bhikkhu. Tanti bhikkhuṃ. Aññoti aññataro. Kinti kasmā. Nimantitattāti nimantitabhāvato.
ਸਕਲੇਨ ਗਾਮੇਨ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੋਪਿ ਏਕਤੋ ਹੁਤ੍વਾવ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਸ੍ਸ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਨ વਿਸੁਂ વਿਸੁਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਕਤੋ ਹੁਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਪੂਗੇਪੀਤਿ ਸਮਾਦਪੇਤ੍વਾ ਪੁਞ੍ਞਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਸਮੂਹੇਪਿ। ‘‘ਨਿਮਨ੍ਤਿਯਮਾਨੋ’’ਤਿਪਦਸ੍ਸ ਨਿਮਨ੍ਤਨਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਭਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾ’’ਤਿ। ਯਦਗ੍ਗੇਨਾਤਿ ਯਂ ਅਗ੍ਗੇਨ ਯੇਨ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦ੍વੀਸੁ ਥੇਰવਾਦੇਸੁ ਮਹਾਸੁਮਤ੍ਥੇਰવਾਦੋવ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸੋ ਪਚ੍ਛਾ વੁਤ੍ਤੋਤਿ। ਤਤਿਯਂ।
Sakalena gāmena nimantitopi ekato hutvāva nimantitassa kappati, na visuṃ visunti āha ‘‘ekato hutvā’’ti. Pūgepīti samādapetvā puññaṃ karontānaṃ samūhepi. ‘‘Nimantiyamāno’’tipadassa nimantanākāraṃ dassento āha ‘‘bhattaṃ gaṇhā’’ti. Yadaggenāti yaṃ aggena yena koṭṭhāsenāti attho. Dvīsu theravādesu mahāsumattheravādova yuttoti so pacchā vuttoti. Tatiyaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੪. ਭੋਜਨવਗ੍ਗੋ • 4. Bhojanavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੩. ਪਰਮ੍ਪਰਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੩. ਪਰਮ੍ਪਰਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੩. ਪਰਮ੍ਪਰਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੩. ਪਰਮ੍ਪਰਭੋਜਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā