Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    ၃. ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ

    3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā

    ၂၂၁. တတိယေ ကုလပဋိပာဋိယာ အဗ္ဗောစ္ဆိန္နံ ကတ္ဝာ နိရန္တရံ ဒိယ္ယမာနတ္တာ ‘‘ဘတ္တပဋိပာဋိ အဋ္ဌိတာ ဟောတီ’’တိ ပာဠိယံ ဝုတ္တံ, အန္တရာ အဋ္ဌတ္ဝာ နိရန္တရံ ပဝတ္တာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဥပစာရဝသေနာတိ ဝောဟာရဝသေန။ န ဟိ သော ဗဒရမတ္တမေဝ ဒေတိ, ဥပစာရဝသေန ပန ဧဝံ ဝဒတိ။ ဗဒရစုဏ္ဏသက္ခရာဒီဟိ ပယောဇိတံ ‘‘ဗဒရသာဠဝ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။

    221. Tatiye kulapaṭipāṭiyā abbocchinnaṃ katvā nirantaraṃ diyyamānattā ‘‘bhattapaṭipāṭi aṭṭhitā hotī’’ti pāḷiyaṃ vuttaṃ, antarā aṭṭhatvā nirantaraṃ pavattāti vuttaṃ hoti. Upacāravasenāti vohāravasena. Na hi so badaramattameva deti, upacāravasena pana evaṃ vadati. Badaracuṇṇasakkharādīhi payojitaṃ ‘‘badarasāḷava’’nti vuccati.

    ၂၂၆. ဝိကပ္ပနာဝသေနေဝ တံ ဘတ္တံ အသန္တံ နာမ ဟောတီတိ အနုပညတ္တိဝသေန ဝိကပ္ပနံ အဋ္ဌပေတ္ဝာ ယထာပညတ္တံ သိက္ခာပဒမေဝ ဌပိတံ။ ပရိဝာရေ ပန ဝိကပ္ပနာယ အနုဇာနနမ္ပိ အနုပညတ္တိသမာနန္တိ ကတ္ဝာ ‘‘စတသ္သော အနုပညတ္တိယော’’တိ ဝုတ္တံ။ မဟာပစ္စရိအာဒီသု ဝုတ္တနယံ ပစ္ဆာ ဝဒန္တော ပာဠိယာ သံသန္ဒနတော ပရမ္မုခာဝိကပ္ပနမေဝ ပတိဋ္ဌာပေသိ။ ကေစိ ပန ‘‘တဒာ အတ္တနော သန္တိကေ ဌပေတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အညသ္သ အဘာဝတော ထေရော သမ္မုခာဝိကပ္ပနံ နာကာသိ, ဘဂဝတာ စ ဝိသုံ သမ္မုခာဝိကပ္ပနာ န ဝုတ္တာ, တထာပိ သမ္မုခာဝိကပ္ပနာပိ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝဒန္တိ။ တေနေဝ မာတိကာအဋ္ဌကထာယမ္ပိ (ကင္ခာ. အဋ္ဌ. ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ) ‘‘ယော ဘိက္ခု ပဉ္စသု သဟဓမ္မိကေသု အညတရသ္သ ‘မယ္ဟံ ဘတ္တပစ္စာသံ တုယ္ဟံ ဒမ္မီ’တိ ဝာ ‘ဝိကပ္ပေမီ’တိ ဝာ ဧဝံ သမ္မုခာ ဝာ ‘ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဒမ္မီ’တိ ဝာ ‘ဝိကပ္ပေမီ’တိ ဝာ ဧဝံ ပရမ္မုခာ ဝာ ပဌမနိမန္တနံ အဝိကပ္ပေတ္ဝာ ပစ္ဆာ နိမန္တိတကုလေ လဒ္ဓဘိက္ခတော ဧကသိတ္ထမ္ပိ အဇ္ဈောဟရတိ, ပာစိတ္တိယ’’န္တိ ဝုတ္တံ။

    226. Vikappanāvaseneva taṃ bhattaṃ asantaṃ nāma hotīti anupaññattivasena vikappanaṃ aṭṭhapetvā yathāpaññattaṃ sikkhāpadameva ṭhapitaṃ. Parivāre pana vikappanāya anujānanampi anupaññattisamānanti katvā ‘‘catasso anupaññattiyo’’ti vuttaṃ. Mahāpaccariādīsu vuttanayaṃ pacchā vadanto pāḷiyā saṃsandanato parammukhāvikappanameva patiṭṭhāpesi. Keci pana ‘‘tadā attano santike ṭhapetvā bhagavantaṃ aññassa abhāvato thero sammukhāvikappanaṃ nākāsi, bhagavatā ca visuṃ sammukhāvikappanā na vuttā, tathāpi sammukhāvikappanāpi vaṭṭatī’’ti vadanti. Teneva mātikāaṭṭhakathāyampi (kaṅkhā. aṭṭha. paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā) ‘‘yo bhikkhu pañcasu sahadhammikesu aññatarassa ‘mayhaṃ bhattapaccāsaṃ tuyhaṃ dammī’ti vā ‘vikappemī’ti vā evaṃ sammukhā vā ‘itthannāmassa dammī’ti vā ‘vikappemī’ti vā evaṃ parammukhā vā paṭhamanimantanaṃ avikappetvā pacchā nimantitakule laddhabhikkhato ekasitthampi ajjhoharati, pācittiya’’nti vuttaṃ.

    ၂၂၉. ပဉ္စဟိ ဘောဇနေဟိ နိမန္တိတသ္သ ယေန ယေန ပဌမံ နိမန္တိတော, တသ္သ တသ္သ ဘောဇနတော ဥပ္ပဋိပာဋိယာ အဝိကပ္ပေတ္ဝာ ဝာ ပရသ္သ ပရသ္သ ဘောဇနံ ပရမ္ပရဘောဇနန္တိ အာဟ ‘‘သစေ ပန မူလနိမန္တနံ ဟေဋ္ဌာ ဟောတိ, ပစ္ဆိမံ ပစ္ဆိမံ ဥပရိ, တံ ဥပရိတော ပဋ္ဌာယ ဘုဉ္ဇန္တသ္သ အာပတ္တီ’’တိ။ ဟတ္ထံ အန္တော ပဝေသေတ္ဝာ သဗ္ဗဟေဋ္ဌိမံ ဂဏ္ဟန္တသ္သ မဇ္ဈေ ဌိတမ္ပိ အန္တောဟတ္ထဂတံ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ဟတ္ထံ ပန။ပေ.။ ယထာ တထာ ဝာ ဘုဉ္ဇန္တသ္သ အနာပတ္တီ’’တိ။ ခီရသ္သ ရသသ္သ စ ဘတ္တေန အမိသ္သံ ဟုတ္ဝာ ဥပရိ ဌိတတ္တာ ‘‘ခီရံ ဝာ ရသံ ဝာ ပိဝတော အနာပတ္တီ’’တိ ဝုတ္တံ။

    229. Pañcahi bhojanehi nimantitassa yena yena paṭhamaṃ nimantito, tassa tassa bhojanato uppaṭipāṭiyā avikappetvā vā parassa parassa bhojanaṃ paramparabhojananti āha ‘‘sace pana mūlanimantanaṃ heṭṭhā hoti, pacchimaṃ pacchimaṃ upari, taṃ uparito paṭṭhāya bhuñjantassa āpattī’’ti. Hatthaṃ anto pavesetvā sabbaheṭṭhimaṃ gaṇhantassa majjhe ṭhitampi antohatthagataṃ hotīti āha ‘‘hatthaṃ pana…pe… yathā tathā vā bhuñjantassa anāpattī’’ti. Khīrassa rasassa ca bhattena amissaṃ hutvā upari ṭhitattā ‘‘khīraṃ vā rasaṃ vā pivato anāpattī’’ti vuttaṃ.

    မဟာဥပာသကောတိ ဂေဟသာမိကော။ ‘‘မဟာအဋ္ဌကထာယံ ‘အာပတ္တီ’တိ ဝစနေန ကုရုန္ဒိယံ ‘ဝဋ္ဋတီ’တိ ဝစနံ ဝိရုဒ္ဓံ ဝိယ ဒိသ္သတိ, ဒ္ဝိန္နမ္ပိ အဓိပ္ပာယော မဟာပစ္စရိယံ ဝိဘာဝိတော’’တိ မဟာဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။ သဗ္ဗေ နိမန္တေန္တီတိ အကပ္ပိယနိမန္တနေန နိမန္တေန္တိ။ ‘‘ပရမ္ပရဘောဇနံ နာမ ပဉ္စန္နံ ဘောဇနာနံ အညတရေန ဘောဇနေန နိမန္တိတော, တံ ဌပေတ္ဝာ အညံ ပဉ္စန္နံ ဘောဇနာနံ အညတရံ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇတိ, ဧတံ ပရမ္ပရဘောဇနံ နာမာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ သတိပိ ဘိက္ခာစရိယာယ ပဌမံ လဒ္ဓဘာဝေ ‘‘ပိဏ္ဍာယ စရိတ္ဝာ လဒ္ဓဘတ္တံ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တီ’’တိ ဝုတ္တံ။ အဝိကပ္ပဝသေန ‘‘ဝစီကမ္မ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ပရမ္ပရဘောဇနတာ, သမယာဘာဝော, အဇ္ဈောဟရဏန္တိ ဣမာနိ ပနေတ္ထ တီဏိ အင္ဂာနိ။

    Mahāupāsakoti gehasāmiko. ‘‘Mahāaṭṭhakathāyaṃ ‘āpattī’ti vacanena kurundiyaṃ ‘vaṭṭatī’ti vacanaṃ viruddhaṃ viya dissati, dvinnampi adhippāyo mahāpaccariyaṃ vibhāvito’’ti mahāgaṇṭhipadesu vuttaṃ. Sabbe nimantentīti akappiyanimantanena nimantenti. ‘‘Paramparabhojanaṃ nāma pañcannaṃ bhojanānaṃ aññatarena bhojanena nimantito, taṃ ṭhapetvā aññaṃ pañcannaṃ bhojanānaṃ aññataraṃ bhojanaṃ bhuñjati, etaṃ paramparabhojanaṃ nāmā’’ti vuttattā satipi bhikkhācariyāya paṭhamaṃ laddhabhāve ‘‘piṇḍāya caritvā laddhabhattaṃ bhuñjati, āpattī’’ti vuttaṃ. Avikappavasena ‘‘vacīkamma’’nti vuttaṃ. Sesamettha uttānameva. Paramparabhojanatā, samayābhāvo, ajjhoharaṇanti imāni panettha tīṇi aṅgāni.

    ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၄. ဘောဇနဝဂ္ဂော • 4. Bhojanavaggo

    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၃. ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၃. ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၃. ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၃. ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပဒံ • 3. Paramparabhojanasikkhāpadaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact