Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಭಿನವ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
೩. ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ಗಣಭೋಜನೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವಾತಿ ಭಿಕ್ಖುಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ‘‘ತುಮ್ಹೇ, ಭನ್ತೇ, ಓದನೇನ ನಿಮನ್ತೇಮಿ, ಓದನಂ ಮೇ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೧೭-೨೧೮) ನಯೇನ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ವೇವಚನೇನ ವಾ ಭಾಸನ್ತರೇನ ವಾ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಭೋಜನಾನಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ನಾಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಮನ್ತೇತೀತಿ ವುತ್ತೇನೇವ ನಯೇನ । ನಿಮನ್ತಿತಸ್ಸಾತಿ ಅಕಪ್ಪಿಯನಿಮನ್ತನೇನ ನಿಮನ್ತಿತಸ್ಸ। ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾತಿ ಸಮ್ಮುಖಾಸಮ್ಮುಖವಸೇನ ಅವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ, ಅಪರಿಚ್ಚಜಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಯಞ್ಹಿ ಭತ್ತವಿಕಪ್ಪನಾ ನಾಮ ಸಮ್ಮುಖಾಪರಮ್ಮುಖಾಪಿ ವಟ್ಟತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಪಞ್ಚಸು ಸಹಧಮ್ಮಿಕೇಸೂ’’ತಿಆದಿ।
Gaṇabhojane vuttanayenevāti bhikkhuṃ upasaṅkamitvā ‘‘tumhe, bhante, odanena nimantemi, odanaṃ me gaṇhathā’’tiādinā (pāci. aṭṭha. 217-218) nayena yena kenaci vevacanena vā bhāsantarena vā pañcannaṃ bhojanānaṃ aññatarassa nāmaṃ gahetvā nimantetīti vutteneva nayena . Nimantitassāti akappiyanimantanena nimantitassa. Avikappetvāti sammukhāsammukhavasena avikappetvā, apariccajitvāti attho. Ayañhi bhattavikappanā nāma sammukhāparammukhāpi vaṭṭati. Tenāha ‘‘yo bhikkhu pañcasu sahadhammikesū’’tiādi.
ಅಞ್ಞತ್ರ ನಿಮನ್ತನಭೋಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿನ್ತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಠಮಂ ನಿಮನ್ತಿತಾ ಹುತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ನಿಮನ್ತನೇ ಭುಞ್ಜನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ। ಯದಿ ತಿವಿಧಾ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅಥ ಕಸ್ಮಾ ಪರಿವಾರೇ ‘‘ಚತಸ್ಸೋ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಯೋ’’ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಪರಿವಾರೇ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ। ವಿಕಪ್ಪನಮ್ಪಿ ಗಹೇತ್ವಾತಿ ವಿಕಪ್ಪನಾನುಜಾನನಮ್ಪಿ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಸಮಾನನ್ತಿ ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿಭಾವೇನ ಗಹೇತ್ವಾ। ಏಕಸಂಸಟ್ಠಾನೀತಿ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಮಿಸ್ಸಿತಾನಿ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ (ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨೨೯) – ದ್ವೇ ತೀಣಿ ಕುಲಾನಿ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಇತೋ ಚಿತೋ ಚ ಆಹರಿತ್ವಾ ಭತ್ತಂ ಆಕಿರನ್ತಿ, ಸೂಪಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಆಕಿರನ್ತಿ, ಏಕಮಿಸ್ಸಕಂ ಹೋತಿ, ಏತ್ಥ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ। ಸಚೇ ಪನ ಮೂಲನಿಮನ್ತನಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಹೋತಿ, ಪಚ್ಛಿಮಂ ಪಚ್ಛಿಮಂ ಉಪರಿ, ತಂ ಉಪರಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ। ಹತ್ಥಂ ಪನ ಅನ್ತೋ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಪಠಮನಿಮನ್ತನತೋ ಏಕಮ್ಪಿ ಕಬಳಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಭುತ್ತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಯಥಾ ತಥಾ ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ। ದ್ವೇ ತೀಣಿ ನಿಮನ್ತನಾನಿ ಏಕತೋ ವಾ ಕತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತೀತಿ ದ್ವೇ ತೀಣಿ ನಿಮನ್ತನಾನಿ ಏಕತೋ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾ ಏಕಂ ಕತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಸಕಲೇನ ಗಾಮೇನ ವಾ’’ತಿಆದೀಸು ಸಕಲೇನ ಗಾಮೇನ ಏಕತೋ ಹುತ್ವಾ ನಿಮನ್ತಿತಸ್ಸೇವ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಭುಞ್ಜತೋ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಪೂಗೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ನಿಮನ್ತಿಯಮಾನೋ ವಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖಂ ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವದತೀತಿ ‘‘ಭತ್ತಂ ಗಣ್ಹಾ’’ತಿ ನಿಮನ್ತಿಯಮಾನೋ ‘‘ನ ಮಯ್ಹಂ ತವ ಭತ್ತೇನ ಅತ್ಥೋ, ಭಿಕ್ಖಂ ಗಹೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಭಣತಿ। ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಭೋಜನಂ ಕಿರಿಯಂ, ಅವಿಕಪ್ಪನಂ ಅಕಿರಿಯಂ।
Aññatra nimantanabhojanavatthusminti aññatra paṭhamaṃ nimantitā hutvā aññasmiṃ nimantane bhuñjanavatthusmiṃ. Yadi tividhā anupaññatti, atha kasmā parivāre ‘‘catasso anupaññattiyo’’ti vuttanti āha ‘‘parivāre panā’’tiādi. Vikappanampi gahetvāti vikappanānujānanampi anupaññattisamānanti anupaññattibhāvena gahetvā. Ekasaṃsaṭṭhānīti ekasmiṃ missitāni. Idaṃ vuttaṃ hoti (pāci. aṭṭha. 229) – dve tīṇi kulāni nimantetvā ekasmiṃ ṭhāne nisīdāpetvā ito cito ca āharitvā bhattaṃ ākiranti, sūpabyañjanaṃ ākiranti, ekamissakaṃ hoti, ettha anāpattīti. Sace pana mūlanimantanaṃ heṭṭhā hoti, pacchimaṃ pacchimaṃ upari, taṃ uparito paṭṭhāya bhuñjantassa āpatti. Hatthaṃ pana anto pavesetvā paṭhamanimantanato ekampi kabaḷaṃ uddharitvā bhuttakālato paṭṭhāya yathā tathā vā bhuñjantassa anāpatti. Dve tīṇi nimantanāni ekato vā katvā bhuñjatīti dve tīṇi nimantanāni ekato pakkhipitvā missetvā ekaṃ katvā bhuñjatīti attho. ‘‘Sakalena gāmena vā’’tiādīsu sakalena gāmena ekato hutvā nimantitasseva yattha katthaci bhuñjato anāpatti. Pūgepi eseva nayo. Nimantiyamāno vā ‘‘bhikkhaṃ gahessāmī’’ti vadatīti ‘‘bhattaṃ gaṇhā’’ti nimantiyamāno ‘‘na mayhaṃ tava bhattena attho, bhikkhaṃ gahessāmī’’ti bhaṇati. Kiriyākiriyanti ettha bhojanaṃ kiriyaṃ, avikappanaṃ akiriyaṃ.
ಪರಮ್ಪರಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.