| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කඞ්‌ඛාවිතරණී-අභිනව-ටීකා • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
3. පරම්‌පරභොජනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
3. Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā
ගණභොජනෙ වුත්‌තනයෙනෙවාති භික්‌ඛුං උපසඞ්‌කමිත්‌වා ‘‘තුම්‌හෙ, භන්‌තෙ, ඔදනෙන නිමන්‌තෙමි, ඔදනං මෙ ගණ්‌හථා’’තිආදිනා (පාචි. අට්‌ඨ. 217-218) නයෙන යෙන කෙනචි වෙවචනෙන වා භාසන්‌තරෙන වා පඤ්‌චන්‌නං භොජනානං අඤ්‌ඤතරස්‌ස නාමං ගහෙත්‌වා නිමන්‌තෙතීති වුත්‌තෙනෙව නයෙන . නිමන්‌තිතස්‌සාති අකප්‌පියනිමන්‌තනෙන නිමන්‌තිතස්‌ස. අවිකප්‌පෙත්‌වාති සම්‌මුඛාසම්‌මුඛවසෙන අවිකප්‌පෙත්‌වා, අපරිච්‌චජිත්‌වාති අත්‌ථො. අයඤ්‌හි භත්‌තවිකප්‌පනා නාම සම්‌මුඛාපරම්‌මුඛාපි වට්‌ටති. තෙනාහ ‘‘යො භික්‌ඛු පඤ්‌චසු සහධම්‌මිකෙසූ’’තිආදි.
Gaṇabhojane vuttanayenevāti bhikkhuṃ upasaṅkamitvā ‘‘tumhe, bhante, odanena nimantemi, odanaṃ me gaṇhathā’’tiādinā (pāci. aṭṭha. 217-218) nayena yena kenaci vevacanena vā bhāsantarena vā pañcannaṃ bhojanānaṃ aññatarassa nāmaṃ gahetvā nimantetīti vutteneva nayena . Nimantitassāti akappiyanimantanena nimantitassa. Avikappetvāti sammukhāsammukhavasena avikappetvā, apariccajitvāti attho. Ayañhi bhattavikappanā nāma sammukhāparammukhāpi vaṭṭati. Tenāha ‘‘yo bhikkhu pañcasu sahadhammikesū’’tiādi.
අඤ්‌ඤත්‍ර නිමන්‌තනභොජනවත්‌ථුස්‌මින්‌ති අඤ්‌ඤත්‍ර පඨමං නිමන්‌තිතා හුත්‌වා අඤ්‌ඤස්‌මිං නිමන්‌තනෙ භුඤ්‌ජනවත්‌ථුස්‌මිං. යදි තිවිධා අනුපඤ්‌ඤත්‌ති, අථ කස්‌මා පරිවාරෙ ‘‘චතස්‌සො අනුපඤ්‌ඤත්‌තියො’’ති වුත්‌තන්‌ති ආහ ‘‘පරිවාරෙ පනා’’තිආදි. විකප්‌පනම්‌පි ගහෙත්‌වාති විකප්‌පනානුජානනම්‌පි අනුපඤ්‌ඤත්‌තිසමානන්‌ති අනුපඤ්‌ඤත්‌තිභාවෙන ගහෙත්‌වා. එකසංසට්‌ඨානීති එකස්‌මිං මිස්‌සිතානි. ඉදං වුත්‌තං හොති (පාචි. අට්‌ඨ. 229) – ද්‌වෙ තීණි කුලානි නිමන්‌තෙත්‌වා එකස්‌මිං ඨානෙ නිසීදාපෙත්‌වා ඉතො චිතො ච ආහරිත්‌වා භත්‌තං ආකිරන්‌ති, සූපබ්‍යඤ්‌ජනං ආකිරන්‌ති, එකමිස්‌සකං හොති, එත්‌ථ අනාපත්‌තීති. සචෙ පන මූලනිමන්‌තනං හෙට්‌ඨා හොති, පච්‌ඡිමං පච්‌ඡිමං උපරි, තං උපරිතො පට්‌ඨාය භුඤ්‌ජන්‌තස්‌ස ආපත්‌ති. හත්‌ථං පන අන්‌තො පවෙසෙත්‌වා පඨමනිමන්‌තනතො එකම්‌පි කබළං උද්‌ධරිත්‌වා භුත්‌තකාලතො පට්‌ඨාය යථා තථා වා භුඤ්‌ජන්‌තස්‌ස අනාපත්‌ති. ද්‌වෙ තීණි නිමන්‌තනානි එකතො වා කත්‌වා භුඤ්‌ජතීති ද්‌වෙ තීණි නිමන්‌තනානි එකතො පක්‌ඛිපිත්‌වා මිස්‌සෙත්‌වා එකං කත්‌වා භුඤ්‌ජතීති අත්‌ථො. ‘‘සකලෙන ගාමෙන වා’’තිආදීසු සකලෙන ගාමෙන එකතො හුත්‌වා නිමන්‌තිතස්‌සෙව යත්‌ථ කත්‌ථචි භුඤ්‌ජතො අනාපත්‌ති. පූගෙපි එසෙව නයො. නිමන්‌තියමානො වා ‘‘භික්‌ඛං ගහෙස්‌සාමී’’ති වදතීති ‘‘භත්‌තං ගණ්‌හා’’ති නිමන්‌තියමානො ‘‘න මය්‌හං තව භත්‌තෙන අත්‌ථො, භික්‌ඛං ගහෙස්‌සාමී’’ති භණති. කිරියාකිරියන්‌ති එත්‌ථ භොජනං කිරියං, අවිකප්‌පනං අකිරියං.
Aññatra nimantanabhojanavatthusminti aññatra paṭhamaṃ nimantitā hutvā aññasmiṃ nimantane bhuñjanavatthusmiṃ. Yadi tividhā anupaññatti, atha kasmā parivāre ‘‘catasso anupaññattiyo’’ti vuttanti āha ‘‘parivāre panā’’tiādi. Vikappanampi gahetvāti vikappanānujānanampi anupaññattisamānanti anupaññattibhāvena gahetvā. Ekasaṃsaṭṭhānīti ekasmiṃ missitāni. Idaṃ vuttaṃ hoti (pāci. aṭṭha. 229) – dve tīṇi kulāni nimantetvā ekasmiṃ ṭhāne nisīdāpetvā ito cito ca āharitvā bhattaṃ ākiranti, sūpabyañjanaṃ ākiranti, ekamissakaṃ hoti, ettha anāpattīti. Sace pana mūlanimantanaṃ heṭṭhā hoti, pacchimaṃ pacchimaṃ upari, taṃ uparito paṭṭhāya bhuñjantassa āpatti. Hatthaṃ pana anto pavesetvā paṭhamanimantanato ekampi kabaḷaṃ uddharitvā bhuttakālato paṭṭhāya yathā tathā vā bhuñjantassa anāpatti. Dve tīṇi nimantanāni ekato vā katvā bhuñjatīti dve tīṇi nimantanāni ekato pakkhipitvā missetvā ekaṃ katvā bhuñjatīti attho. ‘‘Sakalena gāmena vā’’tiādīsu sakalena gāmena ekato hutvā nimantitasseva yattha katthaci bhuñjato anāpatti. Pūgepi eseva nayo. Nimantiyamāno vā ‘‘bhikkhaṃ gahessāmī’’ti vadatīti ‘‘bhattaṃ gaṇhā’’ti nimantiyamāno ‘‘na mayhaṃ tava bhattena attho, bhikkhaṃ gahessāmī’’ti bhaṇati. Kiriyākiriyanti ettha bhojanaṃ kiriyaṃ, avikappanaṃ akiriyaṃ.
පරම්‌පරභොජනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Paramparabhojanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
