Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi |
౧౦. పారాపరియత్థేరగాథా
10. Pārāpariyattheragāthā
౯౨౦.
920.
సమణస్స అహు చిన్తా, పుప్ఫితమ్హి మహావనే;
Samaṇassa ahu cintā, pupphitamhi mahāvane;
ఏకగ్గస్స నిసిన్నస్స, పవివిత్తస్స ఝాయినో.
Ekaggassa nisinnassa, pavivittassa jhāyino.
౯౨౧.
921.
‘‘అఞ్ఞథా లోకనాథమ్హి, తిట్ఠన్తే పురిసుత్తమే;
‘‘Aññathā lokanāthamhi, tiṭṭhante purisuttame;
ఇరియం ఆసి భిక్ఖూనం, అఞ్ఞథా దాని దిస్సతి.
Iriyaṃ āsi bhikkhūnaṃ, aññathā dāni dissati.
౯౨౨.
922.
‘‘సీతవాతపరిత్తానం, హిరికోపీనఛాదనం;
‘‘Sītavātaparittānaṃ, hirikopīnachādanaṃ;
మత్తట్ఠియం అభుఞ్జింసు, సన్తుట్ఠా ఇతరీతరే.
Mattaṭṭhiyaṃ abhuñjiṃsu, santuṭṭhā itarītare.
౯౨౩.
923.
‘‘పణీతం యది వా లూఖం, అప్పం వా యది వా బహుం;
‘‘Paṇītaṃ yadi vā lūkhaṃ, appaṃ vā yadi vā bahuṃ;
యాపనత్థం అభుఞ్జింసు, అగిద్ధా నాధిముచ్ఛితా.
Yāpanatthaṃ abhuñjiṃsu, agiddhā nādhimucchitā.
౯౨౪.
924.
‘‘జీవితానం పరిక్ఖారే, భేసజ్జే అథ పచ్చయే;
‘‘Jīvitānaṃ parikkhāre, bhesajje atha paccaye;
న బాళ్హం ఉస్సుకా ఆసుం, యథా తే ఆసవక్ఖయే.
Na bāḷhaṃ ussukā āsuṃ, yathā te āsavakkhaye.
౯౨౫.
925.
‘‘అరఞ్ఞే రుక్ఖమూలేసు, కన్దరాసు గుహాసు చ;
‘‘Araññe rukkhamūlesu, kandarāsu guhāsu ca;
వివేకమనుబ్రూహన్తా, విహంసు తప్పరాయనా.
Vivekamanubrūhantā, vihaṃsu tapparāyanā.
౯౨౬.
926.
‘‘నీచా నివిట్ఠా సుభరా, ముదూ అత్థద్ధమానసా;
‘‘Nīcā niviṭṭhā subharā, mudū atthaddhamānasā;
అబ్యాసేకా అముఖరా, అత్థచిన్తా వసానుగా.
Abyāsekā amukharā, atthacintā vasānugā.
౯౨౭.
927.
‘‘తతో పాసాదికం ఆసి, గతం భుత్తం నిసేవితం;
‘‘Tato pāsādikaṃ āsi, gataṃ bhuttaṃ nisevitaṃ;
సినిద్ధా తేలధారావ, అహోసి ఇరియాపథో.
Siniddhā teladhārāva, ahosi iriyāpatho.
౯౨౮.
928.
‘‘సబ్బాసవపరిక్ఖీణా, మహాఝాయీ మహాహితా;
‘‘Sabbāsavaparikkhīṇā, mahājhāyī mahāhitā;
నిబ్బుతా దాని తే థేరా, పరిత్తా దాని తాదిసా.
Nibbutā dāni te therā, parittā dāni tādisā.
౯౨౯.
929.
‘‘కుసలానఞ్చ ధమ్మానం, పఞ్ఞాయ చ పరిక్ఖయా;
‘‘Kusalānañca dhammānaṃ, paññāya ca parikkhayā;
సబ్బాకారవరూపేతం, లుజ్జతే జినసాసనం.
Sabbākāravarūpetaṃ, lujjate jinasāsanaṃ.
౯౩౦.
930.
‘‘పాపకానఞ్చ ధమ్మానం, కిలేసానఞ్చ యో ఉతు;
‘‘Pāpakānañca dhammānaṃ, kilesānañca yo utu;
ఉపట్ఠితా వివేకాయ, యే చ సద్ధమ్మసేసకా.
Upaṭṭhitā vivekāya, ye ca saddhammasesakā.
౯౩౧.
931.
‘‘తే కిలేసా పవడ్ఢన్తా, ఆవిసన్తి బహుం జనం;
‘‘Te kilesā pavaḍḍhantā, āvisanti bahuṃ janaṃ;
కీళన్తి మఞ్ఞే బాలేహి, ఉమ్మత్తేహివ రక్ఖసా.
Kīḷanti maññe bālehi, ummattehiva rakkhasā.
౯౩౨.
932.
‘‘కిలేసేహాభిభూతా తే, తేన తేన విధావితా;
‘‘Kilesehābhibhūtā te, tena tena vidhāvitā;
నరా కిలేసవత్థూసు, ససఙ్గామేవ ఘోసితే.
Narā kilesavatthūsu, sasaṅgāmeva ghosite.
౯౩౩.
933.
‘‘పరిచ్చజిత్వా సద్ధమ్మం, అఞ్ఞమఞ్ఞేహి భణ్డరే;
‘‘Pariccajitvā saddhammaṃ, aññamaññehi bhaṇḍare;
దిట్ఠిగతాని అన్వేన్తా, ఇదం సేయ్యోతి మఞ్ఞరే.
Diṭṭhigatāni anventā, idaṃ seyyoti maññare.
౯౩౪.
934.
‘‘ధనఞ్చ పుత్తం భరియఞ్చ, ఛడ్డయిత్వాన నిగ్గతా;
‘‘Dhanañca puttaṃ bhariyañca, chaḍḍayitvāna niggatā;
కటచ్ఛుభిక్ఖహేతూపి, అకిచ్ఛాని నిసేవరే.
Kaṭacchubhikkhahetūpi, akicchāni nisevare.
౯౩౫.
935.
‘‘ఉదరావదేహకం భుత్వా, సయన్తుత్తానసేయ్యకా;
‘‘Udarāvadehakaṃ bhutvā, sayantuttānaseyyakā;
కథం వత్తేన్తి 1 పటిబుద్ధా, యా కథా సత్థుగరహితా.
Kathaṃ vattenti 2 paṭibuddhā, yā kathā satthugarahitā.
౯౩౬.
936.
౯౩౭.
937.
‘‘మత్తికం తేలచుణ్ణఞ్చ, ఉదకాసనభోజనం;
‘‘Mattikaṃ telacuṇṇañca, udakāsanabhojanaṃ;
గిహీనం ఉపనామేన్తి, ఆకఙ్ఖన్తా బహుత్తరం.
Gihīnaṃ upanāmenti, ākaṅkhantā bahuttaraṃ.
౯౩౮.
938.
‘‘దన్తపోనం కపిత్థఞ్చ, పుప్ఫం ఖాదనియాని చ;
‘‘Dantaponaṃ kapitthañca, pupphaṃ khādaniyāni ca;
పిణ్డపాతే చ సమ్పన్నే, అమ్బే ఆమలకాని చ.
Piṇḍapāte ca sampanne, ambe āmalakāni ca.
౯౩౯.
939.
‘‘భేసజ్జేసు యథా వేజ్జా, కిచ్చాకిచ్చే యథా గిహీ;
‘‘Bhesajjesu yathā vejjā, kiccākicce yathā gihī;
గణికావ విభూసాయం, ఇస్సరే ఖత్తియా యథా.
Gaṇikāva vibhūsāyaṃ, issare khattiyā yathā.
౯౪౦.
940.
‘‘నేకతికా వఞ్చనికా, కూటసక్ఖీ అపాటుకా;
‘‘Nekatikā vañcanikā, kūṭasakkhī apāṭukā;
బహూహి పరికప్పేహి, ఆమిసం పరిభుఞ్జరే.
Bahūhi parikappehi, āmisaṃ paribhuñjare.
౯౪౧.
941.
‘‘లేసకప్పే పరియాయే, పరికప్పేనుధావితా;
‘‘Lesakappe pariyāye, parikappenudhāvitā;
జీవికత్థా ఉపాయేన, సఙ్కడ్ఢన్తి బహుం ధనం.
Jīvikatthā upāyena, saṅkaḍḍhanti bahuṃ dhanaṃ.
౯౪౨.
942.
‘‘ఉపట్ఠాపేన్తి పరిసం, కమ్మతో నో చ ధమ్మతో;
‘‘Upaṭṭhāpenti parisaṃ, kammato no ca dhammato;
ధమ్మం పరేసం దేసేన్తి, లాభతో నో చ అత్థతో.
Dhammaṃ paresaṃ desenti, lābhato no ca atthato.
౯౪౩.
943.
‘‘సఙ్ఘలాభస్స భణ్డన్తి, సఙ్ఘతో పరిబాహిరా;
‘‘Saṅghalābhassa bhaṇḍanti, saṅghato paribāhirā;
పరలాభోపజీవన్తా, అహిరీకా న లజ్జరే.
Paralābhopajīvantā, ahirīkā na lajjare.
౯౪౪.
944.
‘‘నానుయుత్తా తథా ఏకే, ముణ్డా సఙ్ఘాటిపారుతా;
‘‘Nānuyuttā tathā eke, muṇḍā saṅghāṭipārutā;
సమ్భావనంయేవిచ్ఛన్తి, లాభసక్కారముచ్ఛితా.
Sambhāvanaṃyevicchanti, lābhasakkāramucchitā.
౯౪౫.
945.
‘‘ఏవం నానప్పయాతమ్హి, న దాని సుకరం తథా;
‘‘Evaṃ nānappayātamhi, na dāni sukaraṃ tathā;
అఫుసితం వా ఫుసితుం, ఫుసితం వానురక్ఖితుం.
Aphusitaṃ vā phusituṃ, phusitaṃ vānurakkhituṃ.
౯౪౬.
946.
‘‘యథా కణ్టకట్ఠానమ్హి, చరేయ్య అనుపాహనో;
‘‘Yathā kaṇṭakaṭṭhānamhi, careyya anupāhano;
సతిం ఉపట్ఠపేత్వాన, ఏవం గామే మునీ చరే.
Satiṃ upaṭṭhapetvāna, evaṃ gāme munī care.
౯౪౭.
947.
‘‘సరిత్వా పుబ్బకే యోగీ, తేసం వత్తమనుస్సరం;
‘‘Saritvā pubbake yogī, tesaṃ vattamanussaraṃ;
కిఞ్చాపి పచ్ఛిమో కాలో, ఫుసేయ్య అమతం పదం.
Kiñcāpi pacchimo kālo, phuseyya amataṃ padaṃ.
౯౪౮.
948.
‘‘ఇదం వత్వా సాలవనే, సమణో భావితిన్ద్రియో;
‘‘Idaṃ vatvā sālavane, samaṇo bhāvitindriyo;
బ్రాహ్మణో పరినిబ్బాయీ, ఇసి ఖీణపునబ్భవో’’తి.
Brāhmaṇo parinibbāyī, isi khīṇapunabbhavo’’ti.
వీసతినిపాతో నిట్ఠితో.
Vīsatinipāto niṭṭhito.
తత్రుద్దానం –
Tatruddānaṃ –
అధిముత్తో పారాపరియో, తేలకాని రట్ఠపాలో;
Adhimutto pārāpariyo, telakāni raṭṭhapālo;
మాలుక్యసేలో భద్దియో, అఙ్గులి దిబ్బచక్ఖుకో.
Mālukyaselo bhaddiyo, aṅguli dibbacakkhuko.
పారాపరియో దసేతే, వీసమ్హి పరికిత్తితా;
Pārāpariyo dasete, vīsamhi parikittitā;
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā / ౧౦. పారాపరియత్థేరగాథావణ్ణనా • 10. Pārāpariyattheragāthāvaṇṇanā