Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / เถรคาถาปาฬิ • Theragāthāpāḷi |
๒. ปาราปริยเตฺถรคาถา
2. Pārāpariyattheragāthā
๗๒๖.
726.
‘‘สมณสฺส อหุ จินฺตา, ปาราปริยสฺส ภิกฺขุโน;
‘‘Samaṇassa ahu cintā, pārāpariyassa bhikkhuno;
เอกกสฺส นิสินฺนสฺส, ปวิวิตฺตสฺส ฌายิโนฯ
Ekakassa nisinnassa, pavivittassa jhāyino.
๗๒๗.
727.
‘‘กิมานุปุพฺพํ ปุริโส, กิํ วตํ กิํ สมาจารํ;
‘‘Kimānupubbaṃ puriso, kiṃ vataṃ kiṃ samācāraṃ;
อตฺตโน กิจฺจการีสฺส, น จ กญฺจิ วิเหฐเยฯ
Attano kiccakārīssa, na ca kañci viheṭhaye.
๗๒๘.
728.
‘‘อินฺทฺริยานิ มนุสฺสานํ, หิตาย อหิตาย จ;
‘‘Indriyāni manussānaṃ, hitāya ahitāya ca;
อรกฺขิตานิ อหิตาย, รกฺขิตานิ หิตาย จฯ
Arakkhitāni ahitāya, rakkhitāni hitāya ca.
๗๒๙.
729.
‘‘อินฺทฺริยาเนว สารกฺขํ, อินฺทฺริยานิ จ โคปยํ;
‘‘Indriyāneva sārakkhaṃ, indriyāni ca gopayaṃ;
อตฺตโน กิจฺจการีสฺส, น จ กญฺจิ วิเหฐเยฯ
Attano kiccakārīssa, na ca kañci viheṭhaye.
๗๓๐.
730.
‘‘จกฺขุนฺทฺริยํ เจ รูเปสุ, คจฺฉนฺตํ อนิวารยํ;
‘‘Cakkhundriyaṃ ce rūpesu, gacchantaṃ anivārayaṃ;
อนาทีนวทสฺสาวี, โส ทุกฺขา น หิ มุจฺจติฯ
Anādīnavadassāvī, so dukkhā na hi muccati.
๗๓๑.
731.
‘‘โสตินฺทฺริยํ เจ สเทฺทสุ, คจฺฉนฺตํ อนิวารยํ;
‘‘Sotindriyaṃ ce saddesu, gacchantaṃ anivārayaṃ;
อนาทีนวทสฺสาวี, โส ทุกฺขา น หิ มุจฺจติฯ
Anādīnavadassāvī, so dukkhā na hi muccati.
๗๓๒.
732.
‘‘อนิสฺสรณทสฺสาวี , คเนฺธ เจ ปฎิเสวติ;
‘‘Anissaraṇadassāvī , gandhe ce paṭisevati;
น โส มุจฺจติ ทุกฺขมฺหา, คเนฺธสุ อธิมุจฺฉิโตฯ
Na so muccati dukkhamhā, gandhesu adhimucchito.
๗๓๓.
733.
‘‘อมฺพิลํ มธุรคฺคญฺจ, ติตฺตกคฺคมนุสฺสรํ;
‘‘Ambilaṃ madhuraggañca, tittakaggamanussaraṃ;
รสตณฺหาย คธิโต, หทยํ นาวพุชฺฌติฯ
Rasataṇhāya gadhito, hadayaṃ nāvabujjhati.
๗๓๔.
734.
‘‘สุภานฺยปฺปฎิกูลานิ, โผฎฺฐพฺพานิ อนุสฺสรํ;
‘‘Subhānyappaṭikūlāni, phoṭṭhabbāni anussaraṃ;
รโตฺต ราคาธิกรณํ, วิวิธํ วินฺทเต ทุขํฯ
Ratto rāgādhikaraṇaṃ, vividhaṃ vindate dukhaṃ.
๗๓๕.
735.
‘‘มนํ เจเตหิ ธเมฺมหิ, โย น สโกฺกติ รกฺขิตุํ;
‘‘Manaṃ cetehi dhammehi, yo na sakkoti rakkhituṃ;
ตโต นํ ทุกฺขมเนฺวติ, สเพฺพเหเตหิ ปญฺจหิฯ
Tato naṃ dukkhamanveti, sabbehetehi pañcahi.
๗๓๖.
736.
‘‘ปุพฺพโลหิตสมฺปุณฺณํ, พหุสฺส กุณปสฺส จ;
‘‘Pubbalohitasampuṇṇaṃ, bahussa kuṇapassa ca;
นรวีรกตํ วคฺคุํ, สมุคฺคมิว จิตฺติตํฯ
Naravīrakataṃ vagguṃ, samuggamiva cittitaṃ.
๗๓๗.
737.
‘‘กฎุกํ มธุรสฺสาทํ, ปิยนิพนฺธนํ ทุขํ;
‘‘Kaṭukaṃ madhurassādaṃ, piyanibandhanaṃ dukhaṃ;
ขุรํว มธุนา ลิตฺตํ, อุลฺลิหํ นาวพุชฺฌติฯ
Khuraṃva madhunā littaṃ, ullihaṃ nāvabujjhati.
๗๓๘.
738.
‘‘อิตฺถิรูเป อิตฺถิสเร, โผฎฺฐเพฺพปิ จ อิตฺถิยา;
‘‘Itthirūpe itthisare, phoṭṭhabbepi ca itthiyā;
อิตฺถิคเนฺธสุ สารโตฺต, วิวิธํ วินฺทเต ทุขํฯ
Itthigandhesu sāratto, vividhaṃ vindate dukhaṃ.
๗๓๙.
739.
‘‘อิตฺถิโสตานิ สพฺพานิ, สนฺทนฺติ ปญฺจ ปญฺจสุ;
‘‘Itthisotāni sabbāni, sandanti pañca pañcasu;
เตสมาวรณํ กาตุํ, โย สโกฺกติ วีริยวาฯ
Tesamāvaraṇaṃ kātuṃ, yo sakkoti vīriyavā.
๗๔๐.
740.
‘‘โส อตฺถวา โส ธมฺมโฎฺฐ, โส ทโกฺข โส วิจกฺขโณ;
‘‘So atthavā so dhammaṭṭho, so dakkho so vicakkhaṇo;
กเรยฺย รมมาโนปิ, กิจฺจํ ธมฺมตฺถสํหิตํฯ
Kareyya ramamānopi, kiccaṃ dhammatthasaṃhitaṃ.
๗๔๑.
741.
‘‘อโถ สีทติ สญฺญุตฺตํ, วเชฺช กิจฺจํ นิรตฺถกํ;
‘‘Atho sīdati saññuttaṃ, vajje kiccaṃ niratthakaṃ;
‘น ตํ กิจฺจ’นฺติ มญฺญิตฺวา, อปฺปมโตฺต วิจกฺขโณฯ
‘Na taṃ kicca’nti maññitvā, appamatto vicakkhaṇo.
๗๔๒.
742.
‘‘ยญฺจ อเตฺถน สญฺญุตฺตํ, ยา จ ธมฺมคตา รติ;
‘‘Yañca atthena saññuttaṃ, yā ca dhammagatā rati;
ตํ สมาทาย วเตฺตถ, สา หิ เว อุตฺตมา รติฯ
Taṃ samādāya vattetha, sā hi ve uttamā rati.
๗๔๓.
743.
‘‘อุจฺจาวเจหุปาเยหิ, ปเรสมภิชิคีสติ;
‘‘Uccāvacehupāyehi, paresamabhijigīsati;
หนฺตฺวา วธิตฺวา อถ โสจยิตฺวา, อาโลปติ สาหสา โย ปเรสํฯ
Hantvā vadhitvā atha socayitvā, ālopati sāhasā yo paresaṃ.
๗๔๔.
744.
‘‘ตจฺฉโนฺต อาณิยา อาณิํ, นิหนฺติ พลวา ยถา;
‘‘Tacchanto āṇiyā āṇiṃ, nihanti balavā yathā;
อินฺทฺริยานินฺทฺริเยเหว , นิหนฺติ กุสโล ตถาฯ
Indriyānindriyeheva , nihanti kusalo tathā.
๗๔๕.
745.
‘‘สทฺธํ วีริยํ สมาธิญฺจ, สติปญฺญญฺจ ภาวยํ;
‘‘Saddhaṃ vīriyaṃ samādhiñca, satipaññañca bhāvayaṃ;
ปญฺจ ปญฺจหิ หนฺตฺวาน, อนีโฆ ยาติ พฺราหฺมโณฯ
Pañca pañcahi hantvāna, anīgho yāti brāhmaṇo.
๗๔๖.
746.
‘‘โส อตฺถวา โส ธมฺมโฎฺฐ, กตฺวา วากฺยานุสาสนิํ;
‘‘So atthavā so dhammaṭṭho, katvā vākyānusāsaniṃ;
สเพฺพน สพฺพํ พุทฺธสฺส, โส นโร สุขเมธตี’’ติฯ
Sabbena sabbaṃ buddhassa, so naro sukhamedhatī’’ti.
…ปาราปริโย เถโร…ฯ
…Pārāpariyo thero….
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / เถรคาถา-อฎฺฐกถา • Theragāthā-aṭṭhakathā / ๒. ปาราปริยเตฺถรคาถาวณฺณนา • 2. Pārāpariyattheragāthāvaṇṇanā