Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရဂာထာပာဠိ • Theragāthāpāḷi |
၁၀. ပာရာပရိယတ္ထေရဂာထာ
10. Pārāpariyattheragāthā
၉၂၀.
920.
သမဏသ္သ အဟု စိန္တာ၊ ပုပ္ဖိတမ္ဟိ မဟာဝနေ။
Samaṇassa ahu cintā, pupphitamhi mahāvane;
ဧကဂ္ဂသ္သ နိသိန္နသ္သ၊ ပဝိဝိတ္တသ္သ ဈာယိနော။
Ekaggassa nisinnassa, pavivittassa jhāyino.
၉၂၁.
921.
‘‘အညထာ လောကနာထမ္ဟိ၊ တိဋ္ဌန္တေ ပုရိသုတ္တမေ။
‘‘Aññathā lokanāthamhi, tiṭṭhante purisuttame;
ဣရိယံ အာသိ ဘိက္ခူနံ၊ အညထာ ဒာနိ ဒိသ္သတိ။
Iriyaṃ āsi bhikkhūnaṃ, aññathā dāni dissati.
၉၂၂.
922.
‘‘သီတဝာတပရိတ္တာနံ၊ ဟိရိကောပီနဆာဒနံ။
‘‘Sītavātaparittānaṃ, hirikopīnachādanaṃ;
မတ္တဋ္ဌိယံ အဘုဉ္ဇိံသု၊ သန္တုဋ္ဌာ ဣတရီတရေ။
Mattaṭṭhiyaṃ abhuñjiṃsu, santuṭṭhā itarītare.
၉၂၃.
923.
‘‘ပဏီတံ ယဒိ ဝာ လူခံ၊ အပ္ပံ ဝာ ယဒိ ဝာ ဗဟုံ။
‘‘Paṇītaṃ yadi vā lūkhaṃ, appaṃ vā yadi vā bahuṃ;
ယာပနတ္ထံ အဘုဉ္ဇိံသု၊ အဂိဒ္ဓာ နာဓိမုစ္ဆိတာ။
Yāpanatthaṃ abhuñjiṃsu, agiddhā nādhimucchitā.
၉၂၄.
924.
‘‘ဇီဝိတာနံ ပရိက္ခာရေ၊ ဘေသဇ္ဇေ အထ ပစ္စယေ။
‘‘Jīvitānaṃ parikkhāre, bhesajje atha paccaye;
န ဗာဠ္ဟံ ဥသ္သုကာ အာသုံ၊ ယထာ တေ အာသဝက္ခယေ။
Na bāḷhaṃ ussukā āsuṃ, yathā te āsavakkhaye.
၉၂၅.
925.
‘‘အရညေ ရုက္ခမူလေသု၊ ကန္ဒရာသု ဂုဟာသု စ။
‘‘Araññe rukkhamūlesu, kandarāsu guhāsu ca;
ဝိဝေကမနုဗ္ရူဟန္တာ၊ ဝိဟံသု တပ္ပရာယနာ။
Vivekamanubrūhantā, vihaṃsu tapparāyanā.
၉၂၆.
926.
‘‘နီစာ နိဝိဋ္ဌာ သုဘရာ၊ မုဒူ အတ္ထဒ္ဓမာနသာ။
‘‘Nīcā niviṭṭhā subharā, mudū atthaddhamānasā;
အဗ္ယာသေကာ အမုခရာ၊ အတ္ထစိန္တာ ဝသာနုဂာ။
Abyāsekā amukharā, atthacintā vasānugā.
၉၂၇.
927.
‘‘တတော ပာသာဒိကံ အာသိ၊ ဂတံ ဘုတ္တံ နိသေဝိတံ။
‘‘Tato pāsādikaṃ āsi, gataṃ bhuttaṃ nisevitaṃ;
သိနိဒ္ဓာ တေလဓာရာဝ၊ အဟောသိ ဣရိယာပထော။
Siniddhā teladhārāva, ahosi iriyāpatho.
၉၂၈.
928.
‘‘သဗ္ဗာသဝပရိက္ခီဏာ၊ မဟာဈာယီ မဟာဟိတာ။
‘‘Sabbāsavaparikkhīṇā, mahājhāyī mahāhitā;
နိဗ္ဗုတာ ဒာနိ တေ ထေရာ၊ ပရိတ္တာ ဒာနိ တာဒိသာ။
Nibbutā dāni te therā, parittā dāni tādisā.
၉၂၉.
929.
‘‘ကုသလာနဉ္စ ဓမ္မာနံ၊ ပညာယ စ ပရိက္ခယာ။
‘‘Kusalānañca dhammānaṃ, paññāya ca parikkhayā;
သဗ္ဗာကာရဝရူပေတံ၊ လုဇ္ဇတေ ဇိနသာသနံ။
Sabbākāravarūpetaṃ, lujjate jinasāsanaṃ.
၉၃၀.
930.
‘‘ပာပကာနဉ္စ ဓမ္မာနံ၊ ကိလေသာနဉ္စ ယော ဥတု။
‘‘Pāpakānañca dhammānaṃ, kilesānañca yo utu;
ဥပဋ္ဌိတာ ဝိဝေကာယ၊ ယေ စ သဒ္ဓမ္မသေသကာ။
Upaṭṭhitā vivekāya, ye ca saddhammasesakā.
၉၃၁.
931.
‘‘တေ ကိလေသာ ပဝဍ္ဎန္တာ၊ အာဝိသန္တိ ဗဟုံ ဇနံ။
‘‘Te kilesā pavaḍḍhantā, āvisanti bahuṃ janaṃ;
ကီဠန္တိ မညေ ဗာလေဟိ၊ ဥမ္မတ္တေဟိဝ ရက္ခသာ။
Kīḷanti maññe bālehi, ummattehiva rakkhasā.
၉၃၂.
932.
‘‘ကိလေသေဟာဘိဘူတာ တေ၊ တေန တေန ဝိဓာဝိတာ။
‘‘Kilesehābhibhūtā te, tena tena vidhāvitā;
နရာ ကိလေသဝတ္ထူသု၊ သသင္ဂာမေဝ ဃောသိတေ။
Narā kilesavatthūsu, sasaṅgāmeva ghosite.
၉၃၃.
933.
‘‘ပရိစ္စဇိတ္ဝာ သဒ္ဓမ္မံ၊ အညမညေဟိ ဘဏ္ဍရေ။
‘‘Pariccajitvā saddhammaṃ, aññamaññehi bhaṇḍare;
ဒိဋ္ဌိဂတာနိ အန္ဝေန္တာ၊ ဣဒံ သေယ္ယောတိ မညရေ။
Diṭṭhigatāni anventā, idaṃ seyyoti maññare.
၉၃၄.
934.
‘‘ဓနဉ္စ ပုတ္တံ ဘရိယဉ္စ၊ ဆဍ္ဍယိတ္ဝာန နိဂ္ဂတာ။
‘‘Dhanañca puttaṃ bhariyañca, chaḍḍayitvāna niggatā;
ကဋစ္ဆုဘိက္ခဟေတူပိ၊ အကိစ္ဆာနိ နိသေဝရေ။
Kaṭacchubhikkhahetūpi, akicchāni nisevare.
၉၃၅.
935.
‘‘ဥဒရာဝဒေဟကံ ဘုတ္ဝာ၊ သယန္တုတ္တာနသေယ္ယကာ။
‘‘Udarāvadehakaṃ bhutvā, sayantuttānaseyyakā;
ကထံ ဝတ္တေန္တိ 1 ပဋိဗုဒ္ဓာ၊ ယာ ကထာ သတ္ထုဂရဟိတာ။
Kathaṃ vattenti 2 paṭibuddhā, yā kathā satthugarahitā.
၉၃၆.
936.
၉၃၇.
937.
‘‘မတ္တိကံ တေလစုဏ္ဏဉ္စ၊ ဥဒကာသနဘောဇနံ။
‘‘Mattikaṃ telacuṇṇañca, udakāsanabhojanaṃ;
ဂိဟီနံ ဥပနာမေန္တိ၊ အာကင္ခန္တာ ဗဟုတ္တရံ။
Gihīnaṃ upanāmenti, ākaṅkhantā bahuttaraṃ.
၉၃၈.
938.
‘‘ဒန္တပောနံ ကပိတ္ထဉ္စ၊ ပုပ္ဖံ ခာဒနိယာနိ စ။
‘‘Dantaponaṃ kapitthañca, pupphaṃ khādaniyāni ca;
ပိဏ္ဍပာတေ စ သမ္ပန္နေ၊ အမ္ဗေ အာမလကာနိ စ။
Piṇḍapāte ca sampanne, ambe āmalakāni ca.
၉၃၉.
939.
‘‘ဘေသဇ္ဇေသု ယထာ ဝေဇ္ဇာ၊ ကိစ္စာကိစ္စေ ယထာ ဂိဟီ။
‘‘Bhesajjesu yathā vejjā, kiccākicce yathā gihī;
ဂဏိကာဝ ဝိဘူသာယံ၊ ဣသ္သရေ ခတ္တိယာ ယထာ။
Gaṇikāva vibhūsāyaṃ, issare khattiyā yathā.
၉၄၀.
940.
‘‘နေကတိကာ ဝဉ္စနိကာ၊ ကူဋသက္ခီ အပာဋုကာ။
‘‘Nekatikā vañcanikā, kūṭasakkhī apāṭukā;
ဗဟူဟိ ပရိကပ္ပေဟိ၊ အာမိသံ ပရိဘုဉ္ဇရေ။
Bahūhi parikappehi, āmisaṃ paribhuñjare.
၉၄၁.
941.
‘‘လေသကပ္ပေ ပရိယာယေ၊ ပရိကပ္ပေနုဓာဝိတာ။
‘‘Lesakappe pariyāye, parikappenudhāvitā;
ဇီဝိကတ္ထာ ဥပာယေန၊ သင္ကဍ္ဎန္တိ ဗဟုံ ဓနံ။
Jīvikatthā upāyena, saṅkaḍḍhanti bahuṃ dhanaṃ.
၉၄၂.
942.
‘‘ဥပဋ္ဌာပေန္တိ ပရိသံ၊ ကမ္မတော နော စ ဓမ္မတော။
‘‘Upaṭṭhāpenti parisaṃ, kammato no ca dhammato;
ဓမ္မံ ပရေသံ ဒေသေန္တိ၊ လာဘတော နော စ အတ္ထတော။
Dhammaṃ paresaṃ desenti, lābhato no ca atthato.
၉၄၃.
943.
‘‘သင္ဃလာဘသ္သ ဘဏ္ဍန္တိ၊ သင္ဃတော ပရိဗာဟိရာ။
‘‘Saṅghalābhassa bhaṇḍanti, saṅghato paribāhirā;
ပရလာဘောပဇီဝန္တာ၊ အဟိရီကာ န လဇ္ဇရေ။
Paralābhopajīvantā, ahirīkā na lajjare.
၉၄၄.
944.
‘‘နာနုယုတ္တာ တထာ ဧကေ၊ မုဏ္ဍာ သင္ဃာဋိပာရုတာ။
‘‘Nānuyuttā tathā eke, muṇḍā saṅghāṭipārutā;
သမ္ဘာဝနံယေဝိစ္ဆန္တိ၊ လာဘသက္ကာရမုစ္ဆိတာ။
Sambhāvanaṃyevicchanti, lābhasakkāramucchitā.
၉၄၅.
945.
‘‘ဧဝံ နာနပ္ပယာတမ္ဟိ၊ န ဒာနိ သုကရံ တထာ။
‘‘Evaṃ nānappayātamhi, na dāni sukaraṃ tathā;
အဖုသိတံ ဝာ ဖုသိတုံ၊ ဖုသိတံ ဝာနုရက္ခိတုံ။
Aphusitaṃ vā phusituṃ, phusitaṃ vānurakkhituṃ.
၉၄၆.
946.
‘‘ယထာ ကဏ္ဋကဋ္ဌာနမ္ဟိ၊ စရေယ္ယ အနုပာဟနော။
‘‘Yathā kaṇṭakaṭṭhānamhi, careyya anupāhano;
သတိံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာန၊ ဧဝံ ဂာမေ မုနီ စရေ။
Satiṃ upaṭṭhapetvāna, evaṃ gāme munī care.
၉၄၇.
947.
‘‘သရိတ္ဝာ ပုဗ္ဗကေ ယောဂီ၊ တေသံ ဝတ္တမနုသ္သရံ။
‘‘Saritvā pubbake yogī, tesaṃ vattamanussaraṃ;
ကိဉ္စာပိ ပစ္ဆိမော ကာလော၊ ဖုသေယ္ယ အမတံ ပဒံ။
Kiñcāpi pacchimo kālo, phuseyya amataṃ padaṃ.
၉၄၈.
948.
‘‘ဣဒံ ဝတ္ဝာ သာလဝနေ၊ သမဏော ဘာဝိတိန္ဒ္ရိယော။
‘‘Idaṃ vatvā sālavane, samaṇo bhāvitindriyo;
ဗ္ရာဟ္မဏော ပရိနိဗ္ဗာယီ၊ ဣသိ ခီဏပုနဗ္ဘဝော’’တိ။
Brāhmaṇo parinibbāyī, isi khīṇapunabbhavo’’ti.
ဝီသတိနိပာတော နိဋ္ဌိတော။
Vīsatinipāto niṭṭhito.
တတ္ရုဒ္ဒာနံ –
Tatruddānaṃ –
အဓိမုတ္တော ပာရာပရိယော၊ တေလကာနိ ရဋ္ဌပာလော။
Adhimutto pārāpariyo, telakāni raṭṭhapālo;
မာလုက္ယသေလော ဘဒ္ဒိယော၊ အင္ဂုလိ ဒိဗ္ဗစက္ခုကော။
Mālukyaselo bhaddiyo, aṅguli dibbacakkhuko.
ပာရာပရိယော ဒသေတေ၊ ဝီသမ္ဟိ ပရိကိတ္တိတာ။
Pārāpariyo dasete, vīsamhi parikittitā;
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ထေရဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Theragāthā-aṭṭhakathā / ၁၀. ပာရာပရိယတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ • 10. Pārāpariyattheragāthāvaṇṇanā