Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ථෙරගාථාපාළි • Theragāthāpāḷi |
10. පාරාපරියත්ථෙරගාථා
10. Pārāpariyattheragāthā
920.
920.
සමණස්ස අහු චින්තා, පුප්ඵිතම්හි මහාවනෙ;
Samaṇassa ahu cintā, pupphitamhi mahāvane;
එකග්ගස්ස නිසින්නස්ස, පවිවිත්තස්ස ඣායිනො.
Ekaggassa nisinnassa, pavivittassa jhāyino.
921.
921.
‘‘අඤ්ඤථා ලොකනාථම්හි, තිට්ඨන්තෙ පුරිසුත්තමෙ;
‘‘Aññathā lokanāthamhi, tiṭṭhante purisuttame;
ඉරියං ආසි භික්ඛූනං, අඤ්ඤථා දානි දිස්සති.
Iriyaṃ āsi bhikkhūnaṃ, aññathā dāni dissati.
922.
922.
‘‘සීතවාතපරිත්තානං, හිරිකොපීනඡාදනං;
‘‘Sītavātaparittānaṃ, hirikopīnachādanaṃ;
මත්තට්ඨියං අභුඤ්ජිංසු, සන්තුට්ඨා ඉතරීතරෙ.
Mattaṭṭhiyaṃ abhuñjiṃsu, santuṭṭhā itarītare.
923.
923.
‘‘පණීතං යදි වා ලූඛං, අප්පං වා යදි වා බහුං;
‘‘Paṇītaṃ yadi vā lūkhaṃ, appaṃ vā yadi vā bahuṃ;
යාපනත්ථං අභුඤ්ජිංසු, අගිද්ධා නාධිමුච්ඡිතා.
Yāpanatthaṃ abhuñjiṃsu, agiddhā nādhimucchitā.
924.
924.
‘‘ජීවිතානං පරික්ඛාරෙ, භෙසජ්ජෙ අථ පච්චයෙ;
‘‘Jīvitānaṃ parikkhāre, bhesajje atha paccaye;
න බාළ්හං උස්සුකා ආසුං, යථා තෙ ආසවක්ඛයෙ.
Na bāḷhaṃ ussukā āsuṃ, yathā te āsavakkhaye.
925.
925.
‘‘අරඤ්ඤෙ රුක්ඛමූලෙසු, කන්දරාසු ගුහාසු ච;
‘‘Araññe rukkhamūlesu, kandarāsu guhāsu ca;
විවෙකමනුබ්රූහන්තා, විහංසු තප්පරායනා.
Vivekamanubrūhantā, vihaṃsu tapparāyanā.
926.
926.
‘‘නීචා නිවිට්ඨා සුභරා, මුදූ අත්ථද්ධමානසා;
‘‘Nīcā niviṭṭhā subharā, mudū atthaddhamānasā;
අබ්යාසෙකා අමුඛරා, අත්ථචින්තා වසානුගා.
Abyāsekā amukharā, atthacintā vasānugā.
927.
927.
‘‘තතො පාසාදිකං ආසි, ගතං භුත්තං නිසෙවිතං;
‘‘Tato pāsādikaṃ āsi, gataṃ bhuttaṃ nisevitaṃ;
සිනිද්ධා තෙලධාරාව, අහොසි ඉරියාපථො.
Siniddhā teladhārāva, ahosi iriyāpatho.
928.
928.
‘‘සබ්බාසවපරික්ඛීණා, මහාඣායී මහාහිතා;
‘‘Sabbāsavaparikkhīṇā, mahājhāyī mahāhitā;
නිබ්බුතා දානි තෙ ථෙරා, පරිත්තා දානි තාදිසා.
Nibbutā dāni te therā, parittā dāni tādisā.
929.
929.
‘‘කුසලානඤ්ච ධම්මානං, පඤ්ඤාය ච පරික්ඛයා;
‘‘Kusalānañca dhammānaṃ, paññāya ca parikkhayā;
සබ්බාකාරවරූපෙතං, ලුජ්ජතෙ ජිනසාසනං.
Sabbākāravarūpetaṃ, lujjate jinasāsanaṃ.
930.
930.
‘‘පාපකානඤ්ච ධම්මානං, කිලෙසානඤ්ච යො උතු;
‘‘Pāpakānañca dhammānaṃ, kilesānañca yo utu;
උපට්ඨිතා විවෙකාය, යෙ ච සද්ධම්මසෙසකා.
Upaṭṭhitā vivekāya, ye ca saddhammasesakā.
931.
931.
‘‘තෙ කිලෙසා පවඩ්ඪන්තා, ආවිසන්ති බහුං ජනං;
‘‘Te kilesā pavaḍḍhantā, āvisanti bahuṃ janaṃ;
කීළන්ති මඤ්ඤෙ බාලෙහි, උම්මත්තෙහිව රක්ඛසා.
Kīḷanti maññe bālehi, ummattehiva rakkhasā.
932.
932.
‘‘කිලෙසෙහාභිභූතා තෙ, තෙන තෙන විධාවිතා;
‘‘Kilesehābhibhūtā te, tena tena vidhāvitā;
නරා කිලෙසවත්ථූසු, සසඞ්ගාමෙව ඝොසිතෙ.
Narā kilesavatthūsu, sasaṅgāmeva ghosite.
933.
933.
‘‘පරිච්චජිත්වා සද්ධම්මං, අඤ්ඤමඤ්ඤෙහි භණ්ඩරෙ;
‘‘Pariccajitvā saddhammaṃ, aññamaññehi bhaṇḍare;
දිට්ඨිගතානි අන්වෙන්තා, ඉදං සෙය්යොති මඤ්ඤරෙ.
Diṭṭhigatāni anventā, idaṃ seyyoti maññare.
934.
934.
‘‘ධනඤ්ච පුත්තං භරියඤ්ච, ඡඩ්ඩයිත්වාන නිග්ගතා;
‘‘Dhanañca puttaṃ bhariyañca, chaḍḍayitvāna niggatā;
කටච්ඡුභික්ඛහෙතූපි, අකිච්ඡානි නිසෙවරෙ.
Kaṭacchubhikkhahetūpi, akicchāni nisevare.
935.
935.
‘‘උදරාවදෙහකං භුත්වා, සයන්තුත්තානසෙය්යකා;
‘‘Udarāvadehakaṃ bhutvā, sayantuttānaseyyakā;
කථං වත්තෙන්ති 1 පටිබුද්ධා, යා කථා සත්ථුගරහිතා.
Kathaṃ vattenti 2 paṭibuddhā, yā kathā satthugarahitā.
936.
936.
‘‘සබ්බකාරුකසිප්පානි , චිත්තිං කත්වාන 3 සික්ඛරෙ;
‘‘Sabbakārukasippāni , cittiṃ katvāna 4 sikkhare;
937.
937.
‘‘මත්තිකං තෙලචුණ්ණඤ්ච, උදකාසනභොජනං;
‘‘Mattikaṃ telacuṇṇañca, udakāsanabhojanaṃ;
ගිහීනං උපනාමෙන්ති, ආකඞ්ඛන්තා බහුත්තරං.
Gihīnaṃ upanāmenti, ākaṅkhantā bahuttaraṃ.
938.
938.
‘‘දන්තපොනං කපිත්ථඤ්ච, පුප්ඵං ඛාදනියානි ච;
‘‘Dantaponaṃ kapitthañca, pupphaṃ khādaniyāni ca;
පිණ්ඩපාතෙ ච සම්පන්නෙ, අම්බෙ ආමලකානි ච.
Piṇḍapāte ca sampanne, ambe āmalakāni ca.
939.
939.
‘‘භෙසජ්ජෙසු යථා වෙජ්ජා, කිච්චාකිච්චෙ යථා ගිහී;
‘‘Bhesajjesu yathā vejjā, kiccākicce yathā gihī;
ගණිකාව විභූසායං, ඉස්සරෙ ඛත්තියා යථා.
Gaṇikāva vibhūsāyaṃ, issare khattiyā yathā.
940.
940.
‘‘නෙකතිකා වඤ්චනිකා, කූටසක්ඛී අපාටුකා;
‘‘Nekatikā vañcanikā, kūṭasakkhī apāṭukā;
බහූහි පරිකප්පෙහි, ආමිසං පරිභුඤ්ජරෙ.
Bahūhi parikappehi, āmisaṃ paribhuñjare.
941.
941.
‘‘ලෙසකප්පෙ පරියායෙ, පරිකප්පෙනුධාවිතා;
‘‘Lesakappe pariyāye, parikappenudhāvitā;
ජීවිකත්ථා උපායෙන, සඞ්කඩ්ඪන්ති බහුං ධනං.
Jīvikatthā upāyena, saṅkaḍḍhanti bahuṃ dhanaṃ.
942.
942.
‘‘උපට්ඨාපෙන්ති පරිසං, කම්මතො නො ච ධම්මතො;
‘‘Upaṭṭhāpenti parisaṃ, kammato no ca dhammato;
ධම්මං පරෙසං දෙසෙන්ති, ලාභතො නො ච අත්ථතො.
Dhammaṃ paresaṃ desenti, lābhato no ca atthato.
943.
943.
‘‘සඞ්ඝලාභස්ස භණ්ඩන්ති, සඞ්ඝතො පරිබාහිරා;
‘‘Saṅghalābhassa bhaṇḍanti, saṅghato paribāhirā;
පරලාභොපජීවන්තා, අහිරීකා න ලජ්ජරෙ.
Paralābhopajīvantā, ahirīkā na lajjare.
944.
944.
‘‘නානුයුත්තා තථා එකෙ, මුණ්ඩා සඞ්ඝාටිපාරුතා;
‘‘Nānuyuttā tathā eke, muṇḍā saṅghāṭipārutā;
සම්භාවනංයෙවිච්ඡන්ති, ලාභසක්කාරමුච්ඡිතා.
Sambhāvanaṃyevicchanti, lābhasakkāramucchitā.
945.
945.
‘‘එවං නානප්පයාතම්හි, න දානි සුකරං තථා;
‘‘Evaṃ nānappayātamhi, na dāni sukaraṃ tathā;
අඵුසිතං වා ඵුසිතුං, ඵුසිතං වානුරක්ඛිතුං.
Aphusitaṃ vā phusituṃ, phusitaṃ vānurakkhituṃ.
946.
946.
‘‘යථා කණ්ටකට්ඨානම්හි, චරෙය්ය අනුපාහනො;
‘‘Yathā kaṇṭakaṭṭhānamhi, careyya anupāhano;
සතිං උපට්ඨපෙත්වාන, එවං ගාමෙ මුනී චරෙ.
Satiṃ upaṭṭhapetvāna, evaṃ gāme munī care.
947.
947.
‘‘සරිත්වා පුබ්බකෙ යොගී, තෙසං වත්තමනුස්සරං;
‘‘Saritvā pubbake yogī, tesaṃ vattamanussaraṃ;
කිඤ්චාපි පච්ඡිමො කාලො, ඵුසෙය්ය අමතං පදං.
Kiñcāpi pacchimo kālo, phuseyya amataṃ padaṃ.
948.
948.
‘‘ඉදං වත්වා සාලවනෙ, සමණො භාවිතින්ද්රියො;
‘‘Idaṃ vatvā sālavane, samaṇo bhāvitindriyo;
බ්රාහ්මණො පරිනිබ්බායී, ඉසි ඛීණපුනබ්භවො’’ති.
Brāhmaṇo parinibbāyī, isi khīṇapunabbhavo’’ti.
වීසතිනිපාතො නිට්ඨිතො.
Vīsatinipāto niṭṭhito.
තත්රුද්දානං –
Tatruddānaṃ –
අධිමුත්තො පාරාපරියො, තෙලකානි රට්ඨපාලො;
Adhimutto pārāpariyo, telakāni raṭṭhapālo;
මාලුක්යසෙලො භද්දියො, අඞ්ගුලි දිබ්බචක්ඛුකො.
Mālukyaselo bhaddiyo, aṅguli dibbacakkhuko.
පාරාපරියො දසෙතෙ, වීසම්හි පරිකිත්තිතා;
Pārāpariyo dasete, vīsamhi parikittitā;
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ථෙරගාථා-අට්ඨකථා • Theragāthā-aṭṭhakathā / 10. පාරාපරියත්ථෙරගාථාවණ්ණනා • 10. Pārāpariyattheragāthāvaṇṇanā