Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਥੇਰਗਾਥਾਪਾਲ਼ਿ • Theragāthāpāḷi |
੧੦. ਪਾਰਾਪਰਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ
10. Pārāpariyattheragāthā
੯੨੦.
920.
ਸਮਣਸ੍ਸ ਅਹੁ ਚਿਨ੍ਤਾ, ਪੁਪ੍ਫਿਤਮ੍ਹਿ ਮਹਾવਨੇ।
Samaṇassa ahu cintā, pupphitamhi mahāvane;
ਏਕਗ੍ਗਸ੍ਸ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ, ਪવਿવਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਝਾਯਿਨੋ॥
Ekaggassa nisinnassa, pavivittassa jhāyino.
੯੨੧.
921.
‘‘ਅਞ੍ਞਥਾ ਲੋਕਨਾਥਮ੍ਹਿ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੇ ਪੁਰਿਸੁਤ੍ਤਮੇ।
‘‘Aññathā lokanāthamhi, tiṭṭhante purisuttame;
ਇਰਿਯਂ ਆਸਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਦਾਨਿ ਦਿਸ੍ਸਤਿ॥
Iriyaṃ āsi bhikkhūnaṃ, aññathā dāni dissati.
੯੨੨.
922.
‘‘ਸੀਤવਾਤਪਰਿਤ੍ਤਾਨਂ, ਹਿਰਿਕੋਪੀਨਛਾਦਨਂ।
‘‘Sītavātaparittānaṃ, hirikopīnachādanaṃ;
ਮਤ੍ਤਟ੍ਠਿਯਂ ਅਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਾ ਇਤਰੀਤਰੇ॥
Mattaṭṭhiyaṃ abhuñjiṃsu, santuṭṭhā itarītare.
੯੨੩.
923.
‘‘ਪਣੀਤਂ ਯਦਿ વਾ ਲੂਖਂ, ਅਪ੍ਪਂ વਾ ਯਦਿ વਾ ਬਹੁਂ।
‘‘Paṇītaṃ yadi vā lūkhaṃ, appaṃ vā yadi vā bahuṃ;
ਯਾਪਨਤ੍ਥਂ ਅਭੁਞ੍ਜਿਂਸੁ, ਅਗਿਦ੍ਧਾ ਨਾਧਿਮੁਚ੍ਛਿਤਾ॥
Yāpanatthaṃ abhuñjiṃsu, agiddhā nādhimucchitā.
੯੨੪.
924.
‘‘ਜੀવਿਤਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇ, ਭੇਸਜ੍ਜੇ ਅਥ ਪਚ੍ਚਯੇ।
‘‘Jīvitānaṃ parikkhāre, bhesajje atha paccaye;
ਨ ਬਾਲ਼੍ਹਂ ਉਸ੍ਸੁਕਾ ਆਸੁਂ, ਯਥਾ ਤੇ ਆਸવਕ੍ਖਯੇ॥
Na bāḷhaṃ ussukā āsuṃ, yathā te āsavakkhaye.
੯੨੫.
925.
‘‘ਅਰਞ੍ਞੇ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇਸੁ, ਕਨ੍ਦਰਾਸੁ ਗੁਹਾਸੁ ਚ।
‘‘Araññe rukkhamūlesu, kandarāsu guhāsu ca;
વਿવੇਕਮਨੁਬ੍ਰੂਹਨ੍ਤਾ, વਿਹਂਸੁ ਤਪ੍ਪਰਾਯਨਾ॥
Vivekamanubrūhantā, vihaṃsu tapparāyanā.
੯੨੬.
926.
‘‘ਨੀਚਾ ਨਿવਿਟ੍ਠਾ ਸੁਭਰਾ, ਮੁਦੂ ਅਤ੍ਥਦ੍ਧਮਾਨਸਾ।
‘‘Nīcā niviṭṭhā subharā, mudū atthaddhamānasā;
ਅਬ੍ਯਾਸੇਕਾ ਅਮੁਖਰਾ, ਅਤ੍ਥਚਿਨ੍ਤਾ વਸਾਨੁਗਾ॥
Abyāsekā amukharā, atthacintā vasānugā.
੯੨੭.
927.
‘‘ਤਤੋ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਆਸਿ, ਗਤਂ ਭੁਤ੍ਤਂ ਨਿਸੇવਿਤਂ।
‘‘Tato pāsādikaṃ āsi, gataṃ bhuttaṃ nisevitaṃ;
ਸਿਨਿਦ੍ਧਾ ਤੇਲਧਾਰਾવ, ਅਹੋਸਿ ਇਰਿਯਾਪਥੋ॥
Siniddhā teladhārāva, ahosi iriyāpatho.
੯੨੮.
928.
‘‘ਸਬ੍ਬਾਸવਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ, ਮਹਾਝਾਯੀ ਮਹਾਹਿਤਾ।
‘‘Sabbāsavaparikkhīṇā, mahājhāyī mahāhitā;
ਨਿਬ੍ਬੁਤਾ ਦਾਨਿ ਤੇ ਥੇਰਾ, ਪਰਿਤ੍ਤਾ ਦਾਨਿ ਤਾਦਿਸਾ॥
Nibbutā dāni te therā, parittā dāni tādisā.
੯੨੯.
929.
‘‘ਕੁਸਲਾਨਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਚ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ।
‘‘Kusalānañca dhammānaṃ, paññāya ca parikkhayā;
ਸਬ੍ਬਾਕਾਰવਰੂਪੇਤਂ, ਲੁਜ੍ਜਤੇ ਜਿਨਸਾਸਨਂ॥
Sabbākāravarūpetaṃ, lujjate jinasāsanaṃ.
੯੩੦.
930.
‘‘ਪਾਪਕਾਨਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਕਿਲੇਸਾਨਞ੍ਚ ਯੋ ਉਤੁ।
‘‘Pāpakānañca dhammānaṃ, kilesānañca yo utu;
ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ વਿવੇਕਾਯ, ਯੇ ਚ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸੇਸਕਾ॥
Upaṭṭhitā vivekāya, ye ca saddhammasesakā.
੯੩੧.
931.
‘‘ਤੇ ਕਿਲੇਸਾ ਪવਡ੍ਢਨ੍ਤਾ, ਆવਿਸਨ੍ਤਿ ਬਹੁਂ ਜਨਂ।
‘‘Te kilesā pavaḍḍhantā, āvisanti bahuṃ janaṃ;
ਕੀਲ਼ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞੇ ਬਾਲੇਹਿ, ਉਮ੍ਮਤ੍ਤੇਹਿવ ਰਕ੍ਖਸਾ॥
Kīḷanti maññe bālehi, ummattehiva rakkhasā.
੯੩੨.
932.
‘‘ਕਿਲੇਸੇਹਾਭਿਭੂਤਾ ਤੇ, ਤੇਨ ਤੇਨ વਿਧਾવਿਤਾ।
‘‘Kilesehābhibhūtā te, tena tena vidhāvitā;
ਨਰਾ ਕਿਲੇਸવਤ੍ਥੂਸੁ, ਸਸਙ੍ਗਾਮੇવ ਘੋਸਿਤੇ॥
Narā kilesavatthūsu, sasaṅgāmeva ghosite.
੯੩੩.
933.
‘‘ਪਰਿਚ੍ਚਜਿਤ੍વਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ, ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞੇਹਿ ਭਣ੍ਡਰੇ।
‘‘Pariccajitvā saddhammaṃ, aññamaññehi bhaṇḍare;
ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾਨਿ ਅਨ੍વੇਨ੍ਤਾ, ਇਦਂ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਮਞ੍ਞਰੇ॥
Diṭṭhigatāni anventā, idaṃ seyyoti maññare.
੯੩੪.
934.
‘‘ਧਨਞ੍ਚ ਪੁਤ੍ਤਂ ਭਰਿਯਞ੍ਚ, ਛਡ੍ਡਯਿਤ੍વਾਨ ਨਿਗ੍ਗਤਾ।
‘‘Dhanañca puttaṃ bhariyañca, chaḍḍayitvāna niggatā;
ਕਟਚ੍ਛੁਭਿਕ੍ਖਹੇਤੂਪਿ, ਅਕਿਚ੍ਛਾਨਿ ਨਿਸੇવਰੇ॥
Kaṭacchubhikkhahetūpi, akicchāni nisevare.
੯੩੫.
935.
‘‘ਉਦਰਾવਦੇਹਕਂ ਭੁਤ੍વਾ, ਸਯਨ੍ਤੁਤ੍ਤਾਨਸੇਯ੍ਯਕਾ।
‘‘Udarāvadehakaṃ bhutvā, sayantuttānaseyyakā;
ਕਥਂ વਤ੍ਤੇਨ੍ਤਿ 1 ਪਟਿਬੁਦ੍ਧਾ, ਯਾ ਕਥਾ ਸਤ੍ਥੁਗਰਹਿਤਾ॥
Kathaṃ vattenti 2 paṭibuddhā, yā kathā satthugarahitā.
੯੩੬.
936.
੯੩੭.
937.
‘‘ਮਤ੍ਤਿਕਂ ਤੇਲਚੁਣ੍ਣਞ੍ਚ, ਉਦਕਾਸਨਭੋਜਨਂ।
‘‘Mattikaṃ telacuṇṇañca, udakāsanabhojanaṃ;
ਗਿਹੀਨਂ ਉਪਨਾਮੇਨ੍ਤਿ, ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤਾ ਬਹੁਤ੍ਤਰਂ॥
Gihīnaṃ upanāmenti, ākaṅkhantā bahuttaraṃ.
੯੩੮.
938.
‘‘ਦਨ੍ਤਪੋਨਂ ਕਪਿਤ੍ਥਞ੍ਚ, ਪੁਪ੍ਫਂ ਖਾਦਨਿਯਾਨਿ ਚ।
‘‘Dantaponaṃ kapitthañca, pupphaṃ khādaniyāni ca;
ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਚ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ, ਅਮ੍ਬੇ ਆਮਲਕਾਨਿ ਚ॥
Piṇḍapāte ca sampanne, ambe āmalakāni ca.
੯੩੯.
939.
‘‘ਭੇਸਜ੍ਜੇਸੁ ਯਥਾ વੇਜ੍ਜਾ, ਕਿਚ੍ਚਾਕਿਚ੍ਚੇ ਯਥਾ ਗਿਹੀ।
‘‘Bhesajjesu yathā vejjā, kiccākicce yathā gihī;
ਗਣਿਕਾવ વਿਭੂਸਾਯਂ, ਇਸ੍ਸਰੇ ਖਤ੍ਤਿਯਾ ਯਥਾ॥
Gaṇikāva vibhūsāyaṃ, issare khattiyā yathā.
੯੪੦.
940.
‘‘ਨੇਕਤਿਕਾ વਞ੍ਚਨਿਕਾ, ਕੂਟਸਕ੍ਖੀ ਅਪਾਟੁਕਾ।
‘‘Nekatikā vañcanikā, kūṭasakkhī apāṭukā;
ਬਹੂਹਿ ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਹਿ, ਆਮਿਸਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਰੇ॥
Bahūhi parikappehi, āmisaṃ paribhuñjare.
੯੪੧.
941.
‘‘ਲੇਸਕਪ੍ਪੇ ਪਰਿਯਾਯੇ, ਪਰਿਕਪ੍ਪੇਨੁਧਾવਿਤਾ।
‘‘Lesakappe pariyāye, parikappenudhāvitā;
ਜੀવਿਕਤ੍ਥਾ ਉਪਾਯੇਨ, ਸਙ੍ਕਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਬਹੁਂ ਧਨਂ॥
Jīvikatthā upāyena, saṅkaḍḍhanti bahuṃ dhanaṃ.
੯੪੨.
942.
‘‘ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ ਪਰਿਸਂ, ਕਮ੍ਮਤੋ ਨੋ ਚ ਧਮ੍ਮਤੋ।
‘‘Upaṭṭhāpenti parisaṃ, kammato no ca dhammato;
ਧਮ੍ਮਂ ਪਰੇਸਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ, ਲਾਭਤੋ ਨੋ ਚ ਅਤ੍ਥਤੋ॥
Dhammaṃ paresaṃ desenti, lābhato no ca atthato.
੯੪੩.
943.
‘‘ਸਙ੍ਘਲਾਭਸ੍ਸ ਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ, ਸਙ੍ਘਤੋ ਪਰਿਬਾਹਿਰਾ।
‘‘Saṅghalābhassa bhaṇḍanti, saṅghato paribāhirā;
ਪਰਲਾਭੋਪਜੀવਨ੍ਤਾ, ਅਹਿਰੀਕਾ ਨ ਲਜ੍ਜਰੇ॥
Paralābhopajīvantā, ahirīkā na lajjare.
੯੪੪.
944.
‘‘ਨਾਨੁਯੁਤ੍ਤਾ ਤਥਾ ਏਕੇ, ਮੁਣ੍ਡਾ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਾਰੁਤਾ।
‘‘Nānuyuttā tathā eke, muṇḍā saṅghāṭipārutā;
ਸਮ੍ਭਾવਨਂਯੇવਿਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਮੁਚ੍ਛਿਤਾ॥
Sambhāvanaṃyevicchanti, lābhasakkāramucchitā.
੯੪੫.
945.
‘‘ਏવਂ ਨਾਨਪ੍ਪਯਾਤਮ੍ਹਿ, ਨ ਦਾਨਿ ਸੁਕਰਂ ਤਥਾ।
‘‘Evaṃ nānappayātamhi, na dāni sukaraṃ tathā;
ਅਫੁਸਿਤਂ વਾ ਫੁਸਿਤੁਂ, ਫੁਸਿਤਂ વਾਨੁਰਕ੍ਖਿਤੁਂ॥
Aphusitaṃ vā phusituṃ, phusitaṃ vānurakkhituṃ.
੯੪੬.
946.
‘‘ਯਥਾ ਕਣ੍ਟਕਟ੍ਠਾਨਮ੍ਹਿ, ਚਰੇਯ੍ਯ ਅਨੁਪਾਹਨੋ।
‘‘Yathā kaṇṭakaṭṭhānamhi, careyya anupāhano;
ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾਨ, ਏવਂ ਗਾਮੇ ਮੁਨੀ ਚਰੇ॥
Satiṃ upaṭṭhapetvāna, evaṃ gāme munī care.
੯੪੭.
947.
‘‘ਸਰਿਤ੍વਾ ਪੁਬ੍ਬਕੇ ਯੋਗੀ, ਤੇਸਂ વਤ੍ਤਮਨੁਸ੍ਸਰਂ।
‘‘Saritvā pubbake yogī, tesaṃ vattamanussaraṃ;
ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਕਾਲੋ, ਫੁਸੇਯ੍ਯ ਅਮਤਂ ਪਦਂ॥
Kiñcāpi pacchimo kālo, phuseyya amataṃ padaṃ.
੯੪੮.
948.
‘‘ਇਦਂ વਤ੍વਾ ਸਾਲવਨੇ, ਸਮਣੋ ਭਾવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ।
‘‘Idaṃ vatvā sālavane, samaṇo bhāvitindriyo;
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ, ਇਸਿ ਖੀਣਪੁਨਬ੍ਭવੋ’’ਤਿ॥
Brāhmaṇo parinibbāyī, isi khīṇapunabbhavo’’ti.
વੀਸਤਿਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Vīsatinipāto niṭṭhito.
ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tatruddānaṃ –
ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਪਾਰਾਪਰਿਯੋ, ਤੇਲਕਾਨਿ ਰਟ੍ਠਪਾਲੋ।
Adhimutto pārāpariyo, telakāni raṭṭhapālo;
ਮਾਲੁਕ੍ਯਸੇਲੋ ਭਦ੍ਦਿਯੋ, ਅਙ੍ਗੁਲਿ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਕੋ॥
Mālukyaselo bhaddiyo, aṅguli dibbacakkhuko.
ਪਾਰਾਪਰਿਯੋ ਦਸੇਤੇ, વੀਸਮ੍ਹਿ ਪਰਿਕਿਤ੍ਤਿਤਾ।
Pārāpariyo dasete, vīsamhi parikittitā;
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਥੇਰਗਾਥਾ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Theragāthā-aṭṭhakathā / ੧੦. ਪਾਰਾਪਰਿਯਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 10. Pārāpariyattheragāthāvaṇṇanā