Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
6. பாராபரியத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
6. Pārāpariyattheragāthāvaṇṇanā
ச²ப²ஸ்ஸாயதனே ஹித்வாதி ஆயஸ்மதோ பாராபரியத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? அயம்பி புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே புஞ்ஞானி உபசினந்தோ பியத³ஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே நேஸாத³யோனியங் நிப்³ப³த்தித்வா தஸ்ஸ விஞ்ஞுதங் பத்தஸ்ஸ விசரணட்டா²னே அஞ்ஞதரஸ்மிங் வனஸண்டே³ பியத³ஸ்ஸீ ப⁴க³வா தங் அனுக்³க³ண்ஹிதுங் நிரோத⁴ஸமாபத்திங் ஸமாபஜ்ஜித்வா நிஸீதி³. ஸோ ச மிகே³ பரியேஸந்தோ தங் டா²னங் க³தோ ஸத்தா²ரங் தி³ஸ்வா பஸன்னமானஸோ ப⁴க³வந்தங் அந்தோ கத்வா கதங் ஸாகா²மண்ட³பங் பது³மபுப்பே²ஹி கூடாகா³ராகாரேன ஸஞ்சா²தெ³த்வா உளாரங் பீதிஸோமனஸ்ஸங் படிஸங்வேதெ³ந்தோ ஸத்தாஹங் நமஸ்ஸமானோ அட்டா²ஸி. தி³வஸே தி³வஸே ச மிலாதமிலாதானி அபனெத்வா அபி⁴னவேஹி சா²தே³ஸி. ஸத்தா² ஸத்தாஹஸ்ஸ அச்சயேன நிரோத⁴தோ வுட்ட²ஹித்வா பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங் அனுஸ்ஸரி. தாவதே³வ அஸீதிஸஹஸ்ஸமத்தா பி⁴க்கூ² ஸத்தா²ரங் பரிவாரேஸுங். ‘‘மது⁴ரத⁴ம்மகத²ங் ஸுணிஸ்ஸாமா’’தி தே³வதா ஸன்னிபதிங்ஸு, மஹா ஸமாக³மோ அஹோஸி. ஸத்தா² அனுமோத³னங் கரொந்தோ தஸ்ஸ தே³வமனுஸ்ஸேஸு பா⁴வினிங் ஸம்பத்திங் இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ஸாவகபோ³தி⁴ஞ்ச ப்³யாகரித்வா பக்காமி. ஸோ தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ராஜக³ஹே ப்³ராஹ்மணகுலே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ திண்ணங் வேதா³னங் பாரகூ³ ஹுத்வா பராபரகொ³த்ததாய பாராபரியோதி லத்³த⁴ஸமஞ்ஞோ ப³ஹூ ப்³ராஹ்மணே மந்தே வாசெந்தோ ஸத்து² ராஜக³ஹக³மனே பு³த்³தா⁴னுபா⁴வங் தி³ஸ்வா படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ பப்³ப³ஜித்வா விபஸ்ஸனாய கம்மங் கரொந்தோ நசிரஸ்ஸேவ அரஹத்தங் பாபுணி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 1.40.353-385) –
Chaphassāyatanehitvāti āyasmato pārāpariyattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto piyadassissa bhagavato kāle nesādayoniyaṃ nibbattitvā tassa viññutaṃ pattassa vicaraṇaṭṭhāne aññatarasmiṃ vanasaṇḍe piyadassī bhagavā taṃ anuggaṇhituṃ nirodhasamāpattiṃ samāpajjitvā nisīdi. So ca mige pariyesanto taṃ ṭhānaṃ gato satthāraṃ disvā pasannamānaso bhagavantaṃ anto katvā kataṃ sākhāmaṇḍapaṃ padumapupphehi kūṭāgārākārena sañchādetvā uḷāraṃ pītisomanassaṃ paṭisaṃvedento sattāhaṃ namassamāno aṭṭhāsi. Divase divase ca milātamilātāni apanetvā abhinavehi chādesi. Satthā sattāhassa accayena nirodhato vuṭṭhahitvā bhikkhusaṅghaṃ anussari. Tāvadeva asītisahassamattā bhikkhū satthāraṃ parivāresuṃ. ‘‘Madhuradhammakathaṃ suṇissāmā’’ti devatā sannipatiṃsu, mahā samāgamo ahosi. Satthā anumodanaṃ karonto tassa devamanussesu bhāviniṃ sampattiṃ imasmiṃ buddhuppāde sāvakabodhiñca byākaritvā pakkāmi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde rājagahe brāhmaṇakule nibbattitvā viññutaṃ patto tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū hutvā parāparagottatāya pārāpariyoti laddhasamañño bahū brāhmaṇe mante vācento satthu rājagahagamane buddhānubhāvaṃ disvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.40.353-385) –
‘‘பியத³ஸ்ஸீ நாம ப⁴க³வா, ஸயம்பூ⁴ லோகனாயகோ;
‘‘Piyadassī nāma bhagavā, sayambhū lokanāyako;
விவேககாமோ ஸம்பு³த்³தோ⁴, ஸமாதி⁴குஸலோ முனி.
Vivekakāmo sambuddho, samādhikusalo muni.
‘‘வனஸண்ட³ங் ஸமொக்³க³ய்ஹ, பியத³ஸ்ஸீ மஹாமுனி;
‘‘Vanasaṇḍaṃ samoggayha, piyadassī mahāmuni;
பங்ஸுகூலங் பத்த²ரித்வா, நிஸீதி³ புரிஸுத்தமோ.
Paṃsukūlaṃ pattharitvā, nisīdi purisuttamo.
‘‘மிக³லுத்³தோ³ புரே ஆஸிங், அரஞ்ஞே கானநே அஹங்;
‘‘Migaluddo pure āsiṃ, araññe kānane ahaṃ;
பஸத³ங் மிக³மேஸந்தோ, ஆஹிண்டா³மி அஹங் ததா³.
Pasadaṃ migamesanto, āhiṇḍāmi ahaṃ tadā.
‘‘தத்த²த்³த³ஸாஸிங் ஸம்பு³த்³த⁴ங், ஓக⁴திண்ணமனாஸவங்;
‘‘Tatthaddasāsiṃ sambuddhaṃ, oghatiṇṇamanāsavaṃ;
புப்பி²தங் ஸாலராஜங்வ, ஸதரங்ஸிங்வ உக்³க³தங்.
Pupphitaṃ sālarājaṃva, sataraṃsiṃva uggataṃ.
‘‘தி³ஸ்வானஹங் தே³வதே³வங், பியத³ஸ்ஸிங் மஹாயஸங்;
‘‘Disvānahaṃ devadevaṃ, piyadassiṃ mahāyasaṃ;
ஜாதஸ்ஸரங் ஸமொக்³க³ய்ஹ, பது³மங் ஆஹரிங் ததா³.
Jātassaraṃ samoggayha, padumaṃ āhariṃ tadā.
‘‘ஆஹரித்வான பது³மங், ஸதபத்தங் மனோரமங்;
‘‘Āharitvāna padumaṃ, satapattaṃ manoramaṃ;
கூடாகா³ரங் கரித்வான, சா²த³யிங் பது³மேனஹங்.
Kūṭāgāraṃ karitvāna, chādayiṃ padumenahaṃ.
‘‘அனுகம்பகோ காருணிகோ, பியத³ஸ்ஸீ மஹாமுனி;
‘‘Anukampako kāruṇiko, piyadassī mahāmuni;
ஸத்தரத்திந்தி³வங் பு³த்³தோ⁴, கூடாகா³ரே வஸீ ஜினோ.
Sattarattindivaṃ buddho, kūṭāgāre vasī jino.
‘‘புராணங் ச²ட்³ட³யித்வான, நவேன சா²த³யிங் அஹங்;
‘‘Purāṇaṃ chaḍḍayitvāna, navena chādayiṃ ahaṃ;
அஞ்ஜலிங் பக்³க³ஹெத்வான, அட்டா²ஸிங் தாவதே³ அஹங்.
Añjaliṃ paggahetvāna, aṭṭhāsiṃ tāvade ahaṃ.
‘‘வுட்ட²ஹித்வா ஸமாதி⁴ம்ஹா, பியத³ஸ்ஸீ மஹாமுனி;
‘‘Vuṭṭhahitvā samādhimhā, piyadassī mahāmuni;
தி³ஸங் அனுவிலோகெந்தோ, நிஸீதி³ லோகனாயகோ.
Disaṃ anuvilokento, nisīdi lokanāyako.
‘‘ததா³ ஸுத³ஸ்ஸனோ நாம, உபட்டா²கோ மஹித்³தி⁴கோ;
‘‘Tadā sudassano nāma, upaṭṭhāko mahiddhiko;
சித்தமஞ்ஞாய பு³த்³த⁴ஸ்ஸ, பியத³ஸ்ஸிஸ்ஸ ஸத்து²னோ.
Cittamaññāya buddhassa, piyadassissa satthuno.
‘‘அஸீதியா ஸஹஸ்ஸேஹி, பி⁴க்கூ²ஹி பரிவாரிதோ;
‘‘Asītiyā sahassehi, bhikkhūhi parivārito;
வனந்தே ஸுக²மாஸீனங், உபேஸி லோகனாயகங்.
Vanante sukhamāsīnaṃ, upesi lokanāyakaṃ.
‘‘யாவதா வனஸண்ட³ம்ஹி, அதி⁴வத்தா² ச தே³வதா;
‘‘Yāvatā vanasaṇḍamhi, adhivatthā ca devatā;
பு³த்³த⁴ஸ்ஸ சித்தமஞ்ஞாய, ஸப்³பே³ ஸன்னிபதுங் ததா³.
Buddhassa cittamaññāya, sabbe sannipatuṃ tadā.
‘‘ஸமாக³தேஸு யக்கே²ஸு, கும்ப⁴ண்டே³ ஸஹரக்க²ஸே;
‘‘Samāgatesu yakkhesu, kumbhaṇḍe saharakkhase;
பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ ச ஸம்பத்தே, கா³தா² பப்³யாஹரீ ஜினோ.
Bhikkhusaṅghe ca sampatte, gāthā pabyāharī jino.
‘‘தோ²மங் ஸத்தாஹங் பூஜேஸி, ஆவாஸஞ்ச அகாஸி மே;
‘‘Thomaṃ sattāhaṃ pūjesi, āvāsañca akāsi me;
தமஹங் கித்தயிஸ்ஸாமி, ஸுணாத² மம பா⁴ஸதோ.
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
‘‘ஸுது³த்³த³ஸங் ஸுனிபுணங், க³ம்பீ⁴ரங் ஸுப்பகாஸிதங்;
‘‘Sududdasaṃ sunipuṇaṃ, gambhīraṃ suppakāsitaṃ;
ஞாணேன கித்தயிஸ்ஸாமி, ஸுணாத² மம பா⁴ஸதோ.
Ñāṇena kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
‘‘சதுத்³த³ஸானி கப்பானி, தே³வரஜ்ஜங் கரிஸ்ஸதி;
‘‘Catuddasāni kappāni, devarajjaṃ karissati;
கூடாகா³ரங் மஹந்தஸ்ஸ, பத்³மபுப்பே²ஹி சா²தி³தங்.
Kūṭāgāraṃ mahantassa, padmapupphehi chāditaṃ.
‘‘ஆகாஸே தா⁴ரயிஸ்ஸதி, புப்ப²கம்மஸ்ஸித³ங் ப²லங்;
‘‘Ākāse dhārayissati, pupphakammassidaṃ phalaṃ;
சதுப்³பீ³ஸே கப்பஸதே, வோகிண்ணங் ஸங்ஸரிஸ்ஸதி.
Catubbīse kappasate, vokiṇṇaṃ saṃsarissati.
‘‘தத்த² புப்ப²மயங் ப்³யம்ஹங், ஆகாஸே தா⁴ரயிஸ்ஸதி;
‘‘Tattha pupphamayaṃ byamhaṃ, ākāse dhārayissati;
யதா² பது³மபத்தம்ஹி, தோயங் ந உபலிம்பதி.
Yathā padumapattamhi, toyaṃ na upalimpati.
‘‘ததே²வீமஸ்ஸ ஞாணம்ஹி, கிலேஸா நோபலிம்பரே;
‘‘Tathevīmassa ñāṇamhi, kilesā nopalimpare;
மனஸா வினிவட்டெத்வா, பஞ்ச நீவரணே அயங்.
Manasā vinivaṭṭetvā, pañca nīvaraṇe ayaṃ.
‘‘சித்தங் ஜனெத்வா நெக்க²ம்மே, அகா³ரா பப்³ப³ஜிஸ்ஸதி;
‘‘Cittaṃ janetvā nekkhamme, agārā pabbajissati;
ததோ புப்ப²மயே ப்³யம்ஹே, தா⁴ரெந்தே நிக்க²மிஸ்ஸதி.
Tato pupphamaye byamhe, dhārente nikkhamissati.
‘‘ருக்க²மூலே வஸந்தஸ்ஸ, நிபகஸ்ஸ ஸதீமதோ;
‘‘Rukkhamūle vasantassa, nipakassa satīmato;
தத்த² புப்ப²மயங் ப்³யம்ஹங், மத்த²கே தா⁴ரயிஸ்ஸதி.
Tattha pupphamayaṃ byamhaṃ, matthake dhārayissati.
‘‘சீவரங் பிண்ட³பாதஞ்ச, பச்சயங் ஸயனாஸனங்;
‘‘Cīvaraṃ piṇḍapātañca, paccayaṃ sayanāsanaṃ;
த³த்வான பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ, நிப்³பா³யிஸ்ஸதினாஸவோ.
Datvāna bhikkhusaṅghassa, nibbāyissatināsavo.
‘‘கூடாகா³ரேன சரதா, பப்³ப³ஜ்ஜங் அபி⁴னிக்க²மிங்;
‘‘Kūṭāgārena caratā, pabbajjaṃ abhinikkhamiṃ;
ருக்க²மூலே வஸந்தம்பி, கூடாகா³ரங் த⁴ரீயதி.
Rukkhamūle vasantampi, kūṭāgāraṃ dharīyati.
‘‘சீவரே பிண்ட³பாதே ச, சேதனா மே ந விஜ்ஜதி;
‘‘Cīvare piṇḍapāte ca, cetanā me na vijjati;
புஞ்ஞகம்மேன ஸங்யுத்தோ, லபா⁴மி பரினிட்டி²தங்.
Puññakammena saṃyutto, labhāmi pariniṭṭhitaṃ.
‘‘க³ணனாதோ அஸங்கெ²ய்யா, கப்பகோடீ ப³ஹூ மம;
‘‘Gaṇanāto asaṅkheyyā, kappakoṭī bahū mama;
ரித்தகா தே அதிக்கந்தா, பமுத்தா லோகனாயகா.
Rittakā te atikkantā, pamuttā lokanāyakā.
‘‘அட்டா²ரஸே கப்பஸதே, பியத³ஸ்ஸீ வினாயகோ;
‘‘Aṭṭhārase kappasate, piyadassī vināyako;
தமஹங் பயிருபாஸித்வா, இமங் யோனிங் உபாக³தோ.
Tamahaṃ payirupāsitvā, imaṃ yoniṃ upāgato.
‘‘இத⁴ பஸ்ஸாமி ஸம்பு³த்³த⁴ங், அனோமங் நாம சக்கு²மங்;
‘‘Idha passāmi sambuddhaṃ, anomaṃ nāma cakkhumaṃ;
தமஹங் உபக³ந்த்வான, பப்³ப³ஜிங் அனகா³ரியங்.
Tamahaṃ upagantvāna, pabbajiṃ anagāriyaṃ.
‘‘து³க்க²ஸ்ஸந்தகரோ பு³த்³தோ⁴, மக்³க³ங் மே தே³ஸயீ ஜினோ;
‘‘Dukkhassantakaro buddho, maggaṃ me desayī jino;
தஸ்ஸ த⁴ம்மங் ஸுணித்வான, பத்தொம்ஹி அசலங் பத³ங்.
Tassa dhammaṃ suṇitvāna, pattomhi acalaṃ padaṃ.
‘‘தோஸயித்வான ஸம்பு³த்³த⁴ங், கோ³தமங் ஸக்யபுங்க³வங்;
‘‘Tosayitvāna sambuddhaṃ, gotamaṃ sakyapuṅgavaṃ;
ஸப்³பா³ஸவே பரிஞ்ஞாய, விஹராமி அனாஸவோ.
Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.
‘‘அட்டா²ரஸே கப்பஸதே, யங் பு³த்³த⁴மபி⁴பூஜயிங்;
‘‘Aṭṭhārase kappasate, yaṃ buddhamabhipūjayiṃ;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, பு³த்³த⁴பூஜாயித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா அத்தனோ படிபத்திங் பச்சவெக்கி²த்வா ஸஞ்ஜாதஸோமனஸ்ஸோ உதா³னவஸேன –
Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā sañjātasomanasso udānavasena –
116.
116.
‘‘ச²ப²ஸ்ஸாயதனே ஹித்வா, கு³த்தத்³வாரோ ஸுஸங்வுதோ;
‘‘Chaphassāyatane hitvā, guttadvāro susaṃvuto;
அக⁴மூலங் வமித்வான, பத்தோ மே ஆஸவக்க²யோ’’தி. – கா³த²ங் அபா⁴ஸி;
Aghamūlaṃ vamitvāna, patto me āsavakkhayo’’ti. – gāthaṃ abhāsi;
தத்த² ச²ப²ஸ்ஸாயதனே ஹித்வாதி சக்கு²ஸம்ப²ஸ்ஸாதீ³னங் ச²ன்னங் ஸம்ப²ஸ்ஸானங் உப்பத்திட்டா²னதாய ‘‘ப²ஸ்ஸாயதனானீ’’தி லத்³த⁴னாமானி சக்கா²தீ³னி ச² அஜ்ஜ²த்திகாயதனானி தப்படிப³த்³த⁴ஸங்கிலேஸப்பஹானவஸேன பஹாய. கு³த்தத்³வாரோ ஸுஸங்வுதோதி ததோ ஏவ சக்கு²த்³வாராதீ³னங் கு³த்தத்தா, தத்த² பவத்தனகானங் அபி⁴ஜ்ஜா²தீ³னங் பாபத⁴ம்மானங் பவேஸனநிவாரணேன ஸதிகவாடேன ஸுட்டு பிஹிதத்தா கு³த்தத்³வாரோ ஸுஸங்வுதோ. அத² வா மனச்ச²ட்டா²னங் ச²ன்னங் த்³வாரானங் வுத்தனயேன ரக்கி²தத்தா கு³த்தத்³வாரோ, காயாதீ³ஹி ஸுட்டு² ஸஞ்ஞதத்தா ஸுஸங்வுதோதி ஏவமெத்த² அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. அக⁴மூலங் வமித்வானாதி அக⁴ஸ்ஸ வட்டது³க்க²ஸ்ஸ மூலபூ⁴தங் அவிஜ்ஜாப⁴வதண்ஹாஸங்கா²தங் தோ³ஸங், ஸப்³ப³ங் வா கிலேஸதோ³ஸங் அரியமக்³க³ஸங்கா²தவமனயோக³பானேன உக்³கி³ரித்வா ஸந்தானதோ ப³ஹி கத்வா, ப³ஹிகரணஹேது வா. பத்தோ மே ஆஸவக்க²யோதி காமாஸவாத³யோ ஆஸவா எத்த² கீ²யந்தி, தேஸங் வா க²யேன பத்தப்³போ³தி ஆஸவக்க²யோ, நிப்³பா³னங் அரஹத்தஞ்ச. ஸோ ஆஸவக்க²யோ பத்தோ அதி⁴க³தோதி உதா³னவஸேன அஞ்ஞங் ப்³யாகாஸி.
Tattha chaphassāyatane hitvāti cakkhusamphassādīnaṃ channaṃ samphassānaṃ uppattiṭṭhānatāya ‘‘phassāyatanānī’’ti laddhanāmāni cakkhādīni cha ajjhattikāyatanāni tappaṭibaddhasaṃkilesappahānavasena pahāya. Guttadvāro susaṃvutoti tato eva cakkhudvārādīnaṃ guttattā, tattha pavattanakānaṃ abhijjhādīnaṃ pāpadhammānaṃ pavesananivāraṇena satikavāṭena suṭṭu pihitattā guttadvāro susaṃvuto. Atha vā manacchaṭṭhānaṃ channaṃ dvārānaṃ vuttanayena rakkhitattā guttadvāro, kāyādīhi suṭṭhu saññatattā susaṃvutoti evamettha attho veditabbo. Aghamūlaṃ vamitvānāti aghassa vaṭṭadukkhassa mūlabhūtaṃ avijjābhavataṇhāsaṅkhātaṃ dosaṃ, sabbaṃ vā kilesadosaṃ ariyamaggasaṅkhātavamanayogapānena uggiritvā santānato bahi katvā, bahikaraṇahetu vā. Patto me āsavakkhayoti kāmāsavādayo āsavā ettha khīyanti, tesaṃ vā khayena pattabboti āsavakkhayo, nibbānaṃ arahattañca. So āsavakkhayo patto adhigatoti udānavasena aññaṃ byākāsi.
பாராபரியத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Pārāpariyattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 6. பாராபரியத்தே²ரகா³தா² • 6. Pārāpariyattheragāthā