Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သုတ္တနိပာတပာဠိ • Suttanipātapāḷi |
ပာရာယနာနုဂီတိဂာထာ
Pārāyanānugītigāthā
၁၁၃၇.
1137.
‘‘ပာရာယနမနုဂာယိသ္သံ၊ (ဣစ္စာယသ္မာ ပိင္ဂိယော)
‘‘Pārāyanamanugāyissaṃ, (iccāyasmā piṅgiyo)
ယထာဒ္ဒက္ခိ တထာက္ခာသိ၊ ဝိမလော ဘူရိမေဓသော။
Yathāddakkhi tathākkhāsi, vimalo bhūrimedhaso;
၁၁၃၈.
1138.
‘‘ပဟီနမလမောဟသ္သ ၊ မာနမက္ခပ္ပဟာယိနော။
‘‘Pahīnamalamohassa , mānamakkhappahāyino;
ဟန္ဒာဟံ ကိတ္တယိသ္သာမိ၊ ဂိရံ ဝဏ္ဏူပသဉ္ဟိတံ။
Handāhaṃ kittayissāmi, giraṃ vaṇṇūpasañhitaṃ.
၁၁၃၉.
1139.
‘‘တမောနုဒော ဗုဒ္ဓော သမန္တစက္ခု၊ လောကန္တဂူ သဗ္ဗဘဝာတိဝတ္တော။
‘‘Tamonudo buddho samantacakkhu, lokantagū sabbabhavātivatto;
အနာသဝော သဗ္ဗဒုက္ခပဟီနော၊ သစ္စဝ္ဟယော ဗ္ရဟ္မေ ဥပာသိတော မေ။
Anāsavo sabbadukkhapahīno, saccavhayo brahme upāsito me.
၁၁၄၀.
1140.
‘‘ဒိဇော ယထာ ကုဗ္ဗနကံ ပဟာယ၊ ဗဟုပ္ဖလံ ကာနနမာဝသေယ္ယ။
‘‘Dijo yathā kubbanakaṃ pahāya, bahupphalaṃ kānanamāvaseyya;
ဧဝံ ပဟံ အပ္ပဒသ္သေ ပဟာယ၊ မဟောဒဓိံ ဟံသောရိဝ အဇ္ဈပတ္တော။
Evaṃ pahaṃ appadasse pahāya, mahodadhiṃ haṃsoriva ajjhapatto.
၁၁၄၁.
1141.
‘‘ယေမေ ပုဗ္ဗေ ဝိယာကံသု၊ ဟုရံ ဂောတမသာသနာ။
‘‘Yeme pubbe viyākaṃsu, huraṃ gotamasāsanā;
ဣစ္စာသိ ဣတိ ဘဝိသ္သတိ။
Iccāsi iti bhavissati;
သဗ္ဗံ တံ ဣတိဟိတိဟံ၊ သဗ္ဗံ တံ တက္ကဝဍ္ဎနံ။
Sabbaṃ taṃ itihitihaṃ, sabbaṃ taṃ takkavaḍḍhanaṃ.
၁၁၄၂.
1142.
‘‘ဧကော တမနုဒာသိနော၊ ဇုတိမာ သော ပဘင္ကရော။
‘‘Eko tamanudāsino, jutimā so pabhaṅkaro;
ဂောတမော ဘူရိပညာဏော၊ ဂောတမော ဘူရိမေဓသော။
Gotamo bhūripaññāṇo, gotamo bhūrimedhaso.
၁၁၄၃.
1143.
‘‘ယော မေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ သန္ဒိဋ္ဌိကမကာလိကံ။
‘‘Yo me dhammamadesesi, sandiṭṭhikamakālikaṃ;
တဏ္ဟက္ခယမနီတိကံ ၊ ယသ္သ နတ္ထိ ဥပမာ က္ဝစိ’’။
Taṇhakkhayamanītikaṃ , yassa natthi upamā kvaci’’.
၁၁၄၄.
1144.
‘‘ကိံနု တမ္ဟာ ဝိပ္ပဝသသိ၊ မုဟုတ္တမပိ ပိင္ဂိယ။
‘‘Kiṃnu tamhā vippavasasi, muhuttamapi piṅgiya;
ဂောတမာ ဘူရိပညာဏာ၊ ဂောတမာ ဘူရိမေဓသာ။
Gotamā bhūripaññāṇā, gotamā bhūrimedhasā.
၁၁၄၅.
1145.
‘‘ယော တေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ သန္ဒိဋ္ဌိကမကာလိကံ။
‘‘Yo te dhammamadesesi, sandiṭṭhikamakālikaṃ;
တဏ္ဟက္ခယမနီတိကံ၊ ယသ္သ နတ္ထိ ဥပမာ က္ဝစိ’’။
Taṇhakkhayamanītikaṃ, yassa natthi upamā kvaci’’.
၁၁၄၆.
1146.
‘‘နာဟံ တမ္ဟာ ဝိပ္ပဝသာမိ၊ မုဟုတ္တမပိ ဗ္ရာဟ္မဏ။
‘‘Nāhaṃ tamhā vippavasāmi, muhuttamapi brāhmaṇa;
ဂောတမာ ဘူရိပညာဏာ၊ ဂောတမာ ဘူရိမေဓသာ။
Gotamā bhūripaññāṇā, gotamā bhūrimedhasā.
၁၁၄၇.
1147.
‘‘ယော မေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ သန္ဒိဋ္ဌိကမကာလိကံ။
‘‘Yo me dhammamadesesi, sandiṭṭhikamakālikaṃ;
တဏ္ဟက္ခယမနီတိကံ၊ ယသ္သ နတ္ထိ ဥပမာ က္ဝစိ။
Taṇhakkhayamanītikaṃ, yassa natthi upamā kvaci.
၁၁၄၈.
1148.
‘‘ပသ္သာမိ နံ မနသာ စက္ခုနာဝ၊ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဗ္ရာဟ္မဏ အပ္ပမတ္တော။
‘‘Passāmi naṃ manasā cakkhunāva, rattindivaṃ brāhmaṇa appamatto;
နမသ္သမာနော ဝိဝသေမိ ရတ္တိံ၊ တေနေဝ မညာမိ အဝိပ္ပဝာသံ။
Namassamāno vivasemi rattiṃ, teneva maññāmi avippavāsaṃ.
၁၁၄၉.
1149.
‘‘သဒ္ဓာ စ ပီတိ စ မနော သတိ စ၊ နာပေန္တိ မေ ဂောတမသာသနမ္ဟာ။
‘‘Saddhā ca pīti ca mano sati ca, nāpenti me gotamasāsanamhā;
ယံ ယံ ဒိသံ ဝဇတိ ဘူရိပညော၊ သ တေန တေနေဝ နတောဟမသ္မိ။
Yaṃ yaṃ disaṃ vajati bhūripañño, sa tena teneva natohamasmi.
၁၁၅၀.
1150.
‘‘ဇိဏ္ဏသ္သ မေ ဒုဗ္ဗလထာမကသ္သ၊ တေနေဝ ကာယော န ပလေတိ တတ္ထ။
‘‘Jiṇṇassa me dubbalathāmakassa, teneva kāyo na paleti tattha;
သံကပ္ပယန္တာယ 3 ဝဇာမိ နိစ္စံ၊ မနော ဟိ မေ ဗ္ရာဟ္မဏ တေန ယုတ္တော။
Saṃkappayantāya 4 vajāmi niccaṃ, mano hi me brāhmaṇa tena yutto.
၁၁၅၁.
1151.
‘‘ပင္ကေ သယာနော ပရိဖန္ဒမာနော၊ ဒီပာ ဒီပံ ဥပပ္လဝိံ 5။
‘‘Paṅke sayāno pariphandamāno, dīpā dīpaṃ upaplaviṃ 6;
အထဒ္ဒသာသိံ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဩဃတိဏ္ဏမနာသဝံ’’။
Athaddasāsiṃ sambuddhaṃ, oghatiṇṇamanāsavaṃ’’.
၁၁၅၂.
1152.
‘‘ယထာ အဟူ ဝက္ကလိ မုတ္တသဒ္ဓော၊ ဘဒ္ရာဝုဓော အာဠဝိ ဂောတမော စ။
‘‘Yathā ahū vakkali muttasaddho, bhadrāvudho āḷavi gotamo ca;
ဧဝမေဝ တ္ဝမ္ပိ ပမုဉ္စသ္သု သဒ္ဓံ၊
Evameva tvampi pamuñcassu saddhaṃ,
၁၁၅၃.
1153.
‘‘ဧသ ဘိယ္ယော ပသီဒာမိ၊ သုတ္ဝာန မုနိနော ဝစော။
‘‘Esa bhiyyo pasīdāmi, sutvāna munino vaco;
ဝိဝဋ္ဋစ္ဆဒော သမ္ဗုဒ္ဓော၊ အခိလော ပဋိဘာနဝာ။
Vivaṭṭacchado sambuddho, akhilo paṭibhānavā.
၁၁၅၄.
1154.
ပဉ္ဟာနန္တကရော သတ္ထာ၊ ကင္ခီနံ ပဋိဇာနတံ။
Pañhānantakaro satthā, kaṅkhīnaṃ paṭijānataṃ.
၁၁၅၅.
1155.
‘‘အသံဟီရံ အသင္ကုပ္ပံ၊ ယသ္သ နတ္ထိ ဥပမာ က္ဝစိ။
‘‘Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ, yassa natthi upamā kvaci;
အဒ္ဓာ ဂမိသ္သာမိ န မေတ္ထ ကင္ခာ၊ ဧဝံ မံ ဓာရေဟိ အဓိမုတ္တစိတ္တ’’န္တိ။
Addhā gamissāmi na mettha kaṅkhā, evaṃ maṃ dhārehi adhimuttacitta’’nti.
ပာရာယနဝဂ္ဂော ပဉ္စမော နိဋ္ဌိတော။
Pārāyanavaggo pañcamo niṭṭhito.
သုတ္တုဒ္ဒာနံ –
Suttuddānaṃ –
၁.
1.
စုန္ဒော ဘဝော ပုနဒေဝ၊ ဝသလော စ ကရဏီယဉ္စ။
Cundo bhavo punadeva, vasalo ca karaṇīyañca;
ဟေမဝတော အထ ယက္ခော၊ ဝိဇယသုတ္တံ မုနိသုတ္တဝရန္တိ။
Hemavato atha yakkho, vijayasuttaṃ munisuttavaranti.
၂.
2.
ပဌမကဋ္ဌဝရော ဝရဝဂ္ဂော၊ ဒ္ဝာဒသသုတ္တဓရော သုဝိဘတ္တော။
Paṭhamakaṭṭhavaro varavaggo, dvādasasuttadharo suvibhatto;
ဒေသိတော စက္ခုမတာ ဝိမလေန၊ သုယ္ယတိ ဝဂ္ဂဝရော ဥရဂောတိ။
Desito cakkhumatā vimalena, suyyati vaggavaro uragoti.
၃.
3.
ရတနာမဂန္ဓော ဟိရိမင္ဂလနာမော၊ သုစိလောမကပိလော စ ဗ္ရာဟ္မဏဓမ္မော။
Ratanāmagandho hirimaṅgalanāmo, sucilomakapilo ca brāhmaṇadhammo;
နာဝာ 13 ကိံသီလဥဋ္ဌဟနော စ၊ ရာဟုလော စ ပုနပိ ဝင္ဂီသော။
Nāvā 14 kiṃsīlauṭṭhahano ca, rāhulo ca punapi vaṅgīso.
၄.
4.
သမ္မာပရိဗ္ဗာဇနီယောပိ စေတ္ထ၊ ဓမ္မိကသုတ္တဝရော သုဝိဘတ္တော။
Sammāparibbājanīyopi cettha, dhammikasuttavaro suvibhatto;
စုဒ္ဒသသုတ္တဓရော ဒုတိယမ္ဟိ၊ စူဠကဝဂ္ဂဝရောတိ တမာဟု။
Cuddasasuttadharo dutiyamhi, cūḷakavaggavaroti tamāhu.
၅.
5.
ပဗ္ဗဇ္ဇပဓာနသုဘာသိတနာမော၊ ပူရဠာသော ပုနဒေဝ မာဃော စ။
Pabbajjapadhānasubhāsitanāmo, pūraḷāso punadeva māgho ca;
သဘိယံ ကေဏိယမေဝ သလ္လနာမော၊ ဝာသေဋ္ဌဝရော ကာလိကောပိ စ။
Sabhiyaṃ keṇiyameva sallanāmo, vāseṭṭhavaro kālikopi ca.
၆.
6.
နာလကသုတ္တဝရော သုဝိဘတ္တော၊ တံ အနုပသ္သီ တထာ ပုနဒေဝ။
Nālakasuttavaro suvibhatto, taṃ anupassī tathā punadeva;
ဒ္ဝာဒသသုတ္တဓရော တတိယမ္ဟိ၊ သုယ္ယတိ ဝဂ္ဂဝရော မဟာနာမော။
Dvādasasuttadharo tatiyamhi, suyyati vaggavaro mahānāmo.
၇.
7.
ကာမဂုဟဋ္ဌကဒုဋ္ဌကနာမာ ၊ သုဒ္ဓဝရော ပရမဋ္ဌကနာမော။
Kāmaguhaṭṭhakaduṭṭhakanāmā , suddhavaro paramaṭṭhakanāmo;
ဇရာ မေတ္တိယဝရော သုဝိဘတ္တော၊ ပသူရမာဂဏ္ဍိယာ ပုရာဘေဒော။
Jarā mettiyavaro suvibhatto, pasūramāgaṇḍiyā purābhedo.
၈.
8.
ကလဟဝိဝာဒော ဥဘော ဝိယုဟာ စ၊ တုဝဋကအတ္တဒဏ္ဍသာရိပုတ္တာ။
Kalahavivādo ubho viyuhā ca, tuvaṭakaattadaṇḍasāriputtā;
သောဠသသုတ္တဓရော စတုတ္ထမ္ဟိ၊ အဋ္ဌကဝဂ္ဂဝရောတိ တမာဟု။
Soḷasasuttadharo catutthamhi, aṭṭhakavaggavaroti tamāhu.
၉.
9.
မဂဓေ ဇနပဒေ ရမဏီယေ၊ ဒေသဝရေ ကတပုညနိဝေသေ။
Magadhe janapade ramaṇīye, desavare katapuññanivese;
ပာသာဏကစေတိယဝရေ သုဝိဘတ္တေ၊ ဝသိ ဘဂဝာ ဂဏသေဋ္ဌော။
Pāsāṇakacetiyavare suvibhatte, vasi bhagavā gaṇaseṭṭho.
၁၀.
10.
သောဠသဗ္ရာဟ္မဏာနံ ကိရ ပုဋ္ဌော၊ ပုစ္ဆာယ သောဠသပဉ္ဟကမ္မိယာ။
Soḷasabrāhmaṇānaṃ kira puṭṭho, pucchāya soḷasapañhakammiyā;
နိပ္ပကာသယိ ဓမ္မမဒာသိ။
Nippakāsayi dhammamadāsi.
၁၁.
11.
အတ္ထပကာသကဗ္ယဉ္ဇနပုဏ္ဏံ၊ ဓမ္မမဒေသေသိ ပရခေမဇနိယံ 17။
Atthapakāsakabyañjanapuṇṇaṃ, dhammamadesesi parakhemajaniyaṃ 18;
လောကဟိတာယ ဇိနော ဒ္ဝိပဒဂ္ဂော၊ သုတ္တဝရံ ဗဟုဓမ္မဝိစိတ္ရံ။
Lokahitāya jino dvipadaggo, suttavaraṃ bahudhammavicitraṃ;
သဗ္ဗကိလေသပမောစနဟေတုံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒ္ဝိပဒဂ္ဂော။
Sabbakilesapamocanahetuṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.
၁၂.
12.
ဗ္ယဉ္ဇနမတ္ထပဒံ သမယုတ္တံ 19၊ အက္ခရသညိတဩပမဂာဠ္ဟံ။
Byañjanamatthapadaṃ samayuttaṃ 20, akkharasaññitaopamagāḷhaṃ;
လောကဝိစာရဏဉာဏပဘဂ္ဂံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒ္ဝိပဒဂ္ဂော။
Lokavicāraṇañāṇapabhaggaṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.
၁၃.
13.
ရာဂမလေ အမလံ ဝိမလဂ္ဂံ၊ ဒောသမလေ အမလံ ဝိမလဂ္ဂံ။
Rāgamale amalaṃ vimalaggaṃ, dosamale amalaṃ vimalaggaṃ;
မောဟမလေ အမလံ ဝိမလဂ္ဂံ၊ လောကဝိစာရဏဉာဏပဘဂ္ဂံ။
Mohamale amalaṃ vimalaggaṃ, lokavicāraṇañāṇapabhaggaṃ;
ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒ္ဝိပဒဂ္ဂော။
Desayi suttavaraṃ dvipadaggo.
၁၄.
14.
က္လေသမလေ အမလံ ဝိမလဂ္ဂံ၊ ဒုစ္စရိတမလေ အမလံ ဝိမလဂ္ဂံ။
Klesamale amalaṃ vimalaggaṃ, duccaritamale amalaṃ vimalaggaṃ;
လောကဝိစာရဏဉာဏပဘဂ္ဂံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒ္ဝိပဒဂ္ဂော။
Lokavicāraṇañāṇapabhaggaṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.
၁၅.
15.
အာသဝဗန္ဓနယောဂာကိလေသံ၊ နီဝရဏာနိ စ တီဏိ မလာနိ။
Āsavabandhanayogākilesaṃ, nīvaraṇāni ca tīṇi malāni;
တသ္သ ကိလေသပမောစနဟေတုံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒ္ဝိပဒဂ္ဂော။
Tassa kilesapamocanahetuṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.
၁၆.
16.
နိမ္မလသဗ္ဗကိလေသပနူဒံ၊ ရာဂဝိရာဂမနေဇမသောကံ။
Nimmalasabbakilesapanūdaṃ, rāgavirāgamanejamasokaṃ;
သန္တပဏီတသုဒုဒ္ဒသဓမ္မံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒ္ဝိပဒဂ္ဂော။
Santapaṇītasududdasadhammaṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.
၁၇.
17.
ရာဂဉ္စ ဒောသကမဘဉ္ဇိတသန္တံ 21၊ ယောနိစတုဂ္ဂတိပဉ္စဝိညာဏံ။
Rāgañca dosakamabhañjitasantaṃ 22, yonicatuggatipañcaviññāṇaṃ;
တဏ္ဟာရတစ္ဆဒနတာဏလတာပမောက္ခံ 23၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒ္ဝိပဒဂ္ဂော။
Taṇhāratacchadanatāṇalatāpamokkhaṃ 24, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.
၁၈.
18.
ဂမ္ဘီရဒုဒ္ဒသသဏ္ဟနိပုဏံ၊ ပဏ္ဍိတဝေဒနိယံ နိပုဏတ္ထံ။
Gambhīraduddasasaṇhanipuṇaṃ, paṇḍitavedaniyaṃ nipuṇatthaṃ;
လောကဝိစာရဏဉာဏပဘဂ္ဂံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒ္ဝိပဒဂ္ဂော။
Lokavicāraṇañāṇapabhaggaṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.
၁၉.
19.
နဝင္ဂကုသုမမာလဂီဝေယ္ယံ၊ ဣန္ဒ္ရိယဈာနဝိမောက္ခဝိဘတ္တံ။
Navaṅgakusumamālagīveyyaṃ, indriyajhānavimokkhavibhattaṃ;
အဋ္ဌင္ဂမဂ္ဂဓရံ ဝရယာနံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒ္ဝိပဒဂ္ဂော။
Aṭṭhaṅgamaggadharaṃ varayānaṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.
၂၀.
20.
သောမုပမံ ဝိမလံ ပရိသုဒ္ဓံ၊ အဏ္ဏဝမူပမရတနသုစိတ္တံ။
Somupamaṃ vimalaṃ parisuddhaṃ, aṇṇavamūpamaratanasucittaṃ;
ပုပ္ဖသမံ ရဝိမူပမတေဇံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒ္ဝိပဒဂ္ဂော။
Pupphasamaṃ ravimūpamatejaṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.
၂၁.
21.
ခေမသိဝံ သုခသီတလသန္တံ၊ မစ္စုတတာဏပရံ ပရမတ္ထံ။
Khemasivaṃ sukhasītalasantaṃ, maccutatāṇaparaṃ paramatthaṃ;
တသ္သ သုနိဗ္ဗုတဒသ္သနဟေတုံ၊ ဒေသယိ သုတ္တဝရံ ဒ္ဝိပဒဂ္ဂောတိ။
Tassa sunibbutadassanahetuṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggoti.
သုတ္တနိပာတပာဠိ နိဋ္ဌိတာ။
Suttanipātapāḷi niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / သုတ္တနိပာတ-အဋ္ဌကထာ • Suttanipāta-aṭṭhakathā / ပာရာယနာနုဂီတိဂာထာဝဏ္ဏနာ • Pārāyanānugītigāthāvaṇṇanā