Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / चूळनिद्देसपाळि • Cūḷaniddesapāḷi

    १७. पारायनत्थुतिगाथा

    17. Pārāyanatthutigāthā

    इदमवोच भगवा मगधेसु विहरन्तो पासाणके चेतिये, परिचारकसोळसानं 1 ब्राह्मणानं अज्झिट्ठो पुट्ठो पुट्ठो पञ्हं 2 ब्याकासि। एकमेकस्स चेपि पञ्हस्स अत्थमञ्‍ञाय धम्ममञ्‍ञाय धम्मानुधम्मं पटिपज्‍जेय्य, गच्छेय्येव जरामरणस्स पारं। ‘‘पारङ्गमनीया इमे धम्मा’’ति – तस्मा इमस्स धम्मपरियायस्स पारायनन्तेव 3 अधिवचनं।

    Idamavoca bhagavā magadhesu viharanto pāsāṇake cetiye, paricārakasoḷasānaṃ 4 brāhmaṇānaṃ ajjhiṭṭho puṭṭho puṭṭho pañhaṃ 5 byākāsi. Ekamekassa cepi pañhassa atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammaṃ paṭipajjeyya, gaccheyyeva jarāmaraṇassa pāraṃ. ‘‘Pāraṅgamanīyā ime dhammā’’ti – tasmā imassa dhammapariyāyassa pārāyananteva 6 adhivacanaṃ.

    १४९.

    149.

    अजितो तिस्समेत्तेय्यो, पुण्णको अथ मेत्तगू।

    Ajito tissametteyyo, puṇṇako atha mettagū;

    धोतको उपसीवो च, नन्दो च अथ हेमको॥

    Dhotako upasīvo ca, nando ca atha hemako.

    १५०.

    150.

    तोदेय्यकप्पा दुभयो, जतुकण्णी च पण्डितो।

    Todeyyakappā dubhayo, jatukaṇṇī ca paṇḍito;

    भद्रावुधो उदयो च, पोसालो चापि ब्राह्मणो।

    Bhadrāvudho udayo ca, posālo cāpi brāhmaṇo;

    मोघराजा च मेधावी, पिङ्गियो च महाइसि॥

    Mogharājā ca medhāvī, piṅgiyo ca mahāisi.

    १५१.

    151.

    एते बुद्धं उपागच्छुं, सम्पन्‍नचरणं इसिं।

    Ete buddhaṃ upāgacchuṃ, sampannacaraṇaṃ isiṃ;

    पुच्छन्ता निपुणे पञ्हे, बुद्धसेट्ठं उपागमुं॥

    Pucchantā nipuṇe pañhe, buddhaseṭṭhaṃ upāgamuṃ.

    १५२.

    152.

    तेसं बुद्धो पब्याकासि, पञ्हे पुट्ठो यथातथं।

    Tesaṃ buddho pabyākāsi, pañhe puṭṭho yathātathaṃ;

    पञ्हानं वेय्याकरणेन, तोसेसि ब्राह्मणे मुनि॥

    Pañhānaṃ veyyākaraṇena, tosesi brāhmaṇe muni.

    १५३.

    153.

    ते तोसिता चक्खुमता, बुद्धेनादिच्‍चबन्धुना।

    Te tositā cakkhumatā, buddhenādiccabandhunā;

    ब्रह्मचरियमचरिंसु, वरपञ्‍ञस्स सन्तिके॥

    Brahmacariyamacariṃsu, varapaññassa santike.

    १५४.

    154.

    एकमेकस्स पञ्हस्स, यथा बुद्धेन देसितं।

    Ekamekassa pañhassa, yathā buddhena desitaṃ;

    तथा यो पटिपज्‍जेय्य, गच्छे पारं अपारतो॥

    Tathā yo paṭipajjeyya, gacche pāraṃ apārato.

    १५५.

    155.

    अपारा पारं गच्छेय्य, भावेन्तो मग्गमुत्तमं।

    Apārā pāraṃ gaccheyya, bhāvento maggamuttamaṃ;

    मग्गो सो पारं गमनाय, तस्मा पारायनं इति॥

    Maggo so pāraṃ gamanāya, tasmā pārāyanaṃ iti.







    Footnotes:
    1. परिचारकसोळसन्‍नं (स्या॰ क॰)
    2. पञ्हे (सी॰ पी॰)
    3. पारायणंत्वेव (सी॰ अट्ठ॰)
    4. paricārakasoḷasannaṃ (syā. ka.)
    5. pañhe (sī. pī.)
    6. pārāyaṇaṃtveva (sī. aṭṭha.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / चूळनिद्देस-अट्ठकथा • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā / १७. पारायनत्थुतिगाथानिद्देसवण्णना • 17. Pārāyanatthutigāthāniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact