Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
൧൦. പരിബ്ബാജകസുത്തവണ്ണനാ
10. Paribbājakasuttavaṇṇanā
൩൦. ദസമേ അഭിഞ്ഞാതാതി ഏദിസോ ച ഏദിസോ ചാതി അഭിലക്ഖണവസേന ഞാതാ. തേനാഹ ‘‘ഞാതാ പാകടാ’’തി. പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോതി ഏത്ഥ പടിസല്ലാനന്തി തേഹി തേഹി സദ്ധിവിഹാരികഅന്തേവാസികഉപാസകാദിസത്തേഹി ചേവ രൂപാരമ്മണാദിസങ്ഖാരേഹി ച പടിനിവത്തിത്വാ അപസക്കിത്വാ സല്ലീനം നിലീയനം, ഏകീഭാവോ പവിവേകോതി വുത്തം ഹോതി. യോ തതോ വുട്ഠിതോ, സോ പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോ നാമ ഹോതി. ഭഗവാ പന യസ്മാ പടിസല്ലാനാ ഉത്തമതോ ഫലസമാപത്തിതോ വുട്ഠാസി, തസ്മാ വുത്തം ‘‘പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോതി ഫലസമാപത്തിതോ വുട്ഠിതോ’’തി. വത്ഥുകാമേസൂതി രൂപാദീസു കിലേസകാമസ്സ വത്ഥുഭൂതേസു കാമേസു. ബഹലരാഗന്തി ഥിരമൂലദുമ്മോചനീയതാഹി അജ്ഝോസാനേന ബഹലഭൂതം കിലേസകാമം . സകാരണാതി യേഹി കാരണേഹി പരേസം വാദേ ദോസം ദസ്സേന്തി, തേഹി കാരണേഹി സകാരണാ. ന ഹി ലക്ഖണയുത്തേന ഹേതുനാ വിനാ പരവാദേസു ദോസം ദസ്സേതും സക്കാ.
30. Dasame abhiññātāti ediso ca ediso cāti abhilakkhaṇavasena ñātā. Tenāha ‘‘ñātā pākaṭā’’ti. Paṭisallānā vuṭṭhitoti ettha paṭisallānanti tehi tehi saddhivihārikaantevāsikaupāsakādisattehi ceva rūpārammaṇādisaṅkhārehi ca paṭinivattitvā apasakkitvā sallīnaṃ nilīyanaṃ, ekībhāvo pavivekoti vuttaṃ hoti. Yo tato vuṭṭhito, so paṭisallānā vuṭṭhito nāma hoti. Bhagavā pana yasmā paṭisallānā uttamato phalasamāpattito vuṭṭhāsi, tasmā vuttaṃ ‘‘paṭisallānā vuṭṭhitoti phalasamāpattito vuṭṭhito’’ti. Vatthukāmesūti rūpādīsu kilesakāmassa vatthubhūtesu kāmesu. Bahalarāganti thiramūladummocanīyatāhi ajjhosānena bahalabhūtaṃ kilesakāmaṃ . Sakāraṇāti yehi kāraṇehi paresaṃ vāde dosaṃ dassenti, tehi kāraṇehi sakāraṇā. Na hi lakkhaṇayuttena hetunā vinā paravādesu dosaṃ dassetuṃ sakkā.
ഏവമാദീതി ഏത്ഥ ആദിസദ്ദേന ‘‘നത്ഥി ഹേതു നത്ഥി പച്ചയോ സത്താനം സംകിലേസായാ’’തി (ദീ॰ നി॰ ൧.൧൬൮) ഏവമാദിം സങ്ഗണ്ഹാതി, തസ്മാ ഏവമാദിവാദിനോ ഏവം ഹേതുപ്പടിക്ഖേപവാദിനോതി അത്ഥോ. ഏത്ഥ ച നത്ഥികദിട്ഠി വിപാകം പടിബാഹതി, അകിരിയദിട്ഠി കമ്മം പടിബാഹതി, അഹേതുകദിട്ഠി ഉഭയം പടിബാഹതി. തത്ഥ കമ്മം പടിബാഹന്തേന വിപാകോ പടിബാഹിതോ ഹോതി, വിപാകം പടിബാഹന്തേനപി കമ്മം പടിബാഹിതം. ഇതി സബ്ബേപേതേ അത്ഥതോ ഉഭയപടിബാഹകാ അഹേതുവാദാ ചേവ അകിരിയവാദാ ച നത്ഥികവാദാ ച ഹോന്തി.
Evamādīti ettha ādisaddena ‘‘natthi hetu natthi paccayo sattānaṃ saṃkilesāyā’’ti (dī. ni. 1.168) evamādiṃ saṅgaṇhāti, tasmā evamādivādino evaṃ hetuppaṭikkhepavādinoti attho. Ettha ca natthikadiṭṭhi vipākaṃ paṭibāhati, akiriyadiṭṭhi kammaṃ paṭibāhati, ahetukadiṭṭhi ubhayaṃ paṭibāhati. Tattha kammaṃ paṭibāhantena vipāko paṭibāhito hoti, vipākaṃ paṭibāhantenapi kammaṃ paṭibāhitaṃ. Iti sabbepete atthato ubhayapaṭibāhakā ahetuvādā ceva akiriyavādā ca natthikavādā ca honti.
ഓക്കന്തനിയമാതി ഓഗാള്ഹമിച്ഛത്തനിയമാ. സജ്ഝായതീതി തം ദിട്ഠിദീപകം ഗന്ഥം ഉഗ്ഗഹേത്വാ പഠതി. വീമംസതീതി തസ്സ അത്ഥം വിചാരേതി. തസ്സാതിആദി വീമംസനാകാരദസ്സനം. തസ്മിം ആരമ്മണേതി യഥാപരികപ്പിതഹേതുപച്ചയാഭാവാദികേ നത്ഥി ഹേതൂതിആദിനയപ്പവത്തായ ലദ്ധിയാ ആരമ്മണേ. മിച്ഛാസതി സന്തിട്ഠതീതി ‘‘നത്ഥി ഹേതൂ’’തിആദിവസേന അനുസ്സവൂപലദ്ധേ അത്ഥേ തദാകാരപരിവിതക്കനേഹി സവിഗ്ഗഹേ വിയ സരൂപതോ ചിത്തസ്സ പച്ചുപട്ഠിതേ ചിരകാലപരിചയേന ഏവമേതന്തി നിജ്ഝാനക്ഖമഭാവൂപഗമനേന നിജ്ഝാനക്ഖന്തിയാ തഥാഗഹിതേ പുനപ്പുനം തഥേവ ആസേവന്തസ്സ ബഹുലീകരോന്തസ്സ മിച്ഛാവിതക്കേന സമാനീയമാനാ മിച്ഛാവായാമോപത്ഥമ്ഭിതാ അതംസഭാവം തംസഭാവന്തി ഗണ്ഹന്തീ മിച്ഛാസതീതി ലദ്ധനാമാ തംലദ്ധിസഹഗതാ തണ്ഹാ സന്തിട്ഠതി. ചിത്തം ഏകഗ്ഗം ഹോതീതി യഥാവുത്തവിതക്കാദിപച്ചയലാഭേന തസ്മിം ആരമ്മണേ അവട്ഠിതതായ അനേകഗ്ഗതം പഹായ ചിത്തം ഏകഗ്ഗം അപ്പിതം വിയ ഹോതി മിച്ഛാസമാധിനാ. സോപി ഹി പച്ചയവിസേസേന ലദ്ധഭാവനാബലോ കദാചി സമാധാനപടിരൂപകിച്ചകരോ ഹോതിയേവ പഹരണവിജ്ഝനാദീസു വിയാതി ദട്ഠബ്ബം.
Okkantaniyamāti ogāḷhamicchattaniyamā. Sajjhāyatīti taṃ diṭṭhidīpakaṃ ganthaṃ uggahetvā paṭhati. Vīmaṃsatīti tassa atthaṃ vicāreti. Tassātiādi vīmaṃsanākāradassanaṃ. Tasmiṃārammaṇeti yathāparikappitahetupaccayābhāvādike natthi hetūtiādinayappavattāya laddhiyā ārammaṇe. Micchāsati santiṭṭhatīti ‘‘natthi hetū’’tiādivasena anussavūpaladdhe atthe tadākāraparivitakkanehi saviggahe viya sarūpato cittassa paccupaṭṭhite cirakālaparicayena evametanti nijjhānakkhamabhāvūpagamanena nijjhānakkhantiyā tathāgahite punappunaṃ tatheva āsevantassa bahulīkarontassa micchāvitakkena samānīyamānā micchāvāyāmopatthambhitā ataṃsabhāvaṃ taṃsabhāvanti gaṇhantī micchāsatīti laddhanāmā taṃladdhisahagatā taṇhā santiṭṭhati. Cittaṃ ekaggaṃ hotīti yathāvuttavitakkādipaccayalābhena tasmiṃ ārammaṇe avaṭṭhitatāya anekaggataṃ pahāya cittaṃ ekaggaṃ appitaṃ viya hoti micchāsamādhinā. Sopi hi paccayavisesena laddhabhāvanābalo kadāci samādhānapaṭirūpakiccakaro hotiyeva paharaṇavijjhanādīsu viyāti daṭṭhabbaṃ.
ജവനാനി ജവന്തീതി അനേകക്ഖത്തും തേനാകാരേന പുബ്ബഭാഗിയേസു ജവനവാരേസു പവത്തേസു സബ്ബപച്ഛിമേ ജവനവാരേ സത്ത ജവനാനി ജവന്തി. പഠമജവനേ സതേകിച്ഛോ ഹോതി, തഥാ ദുതിയാദീസൂതി ധമ്മസഭാവദസ്സനമേതം, ന പന തസ്മിം ഖണേ തേസം സതേകിച്ഛഭാവാപാദനം കേനചി സക്കാ കാതും. തത്ഥാതി തേസു തീസു മിച്ഛാദസ്സനേസു. കോചി ഏകം ദസ്സനം ഓക്കമതീതി യസ്സ ഏകസ്മിംയേവ അഭിനിവേസോ ആസേവനാ പവത്താ, സോ ഏകംയേവ ദസ്സനം ഓക്കമതി. യസ്സ ദ്വീസു തീസുപി വാ അഭിനിവേസോ ആസേവനാ പവത്താ, സോ ദ്വേ തീണി ഓക്കമതി. ഏതേന യാ പുബ്ബേ ഉഭയപടിബാഹികതാമുഖേന പവത്താ അത്ഥസിദ്ധാ സബ്ബദിട്ഠികാ, സാ പുബ്ബഭാഗിയാ, മിച്ഛാനിയാമോക്കന്തിയാ പന യഥാസകം പച്ചയസമുദാഗമദിട്ഠിതോ ഭിന്നാരമ്മണാനം വിയ വിസേസാധിഗമാനം ഏകജ്ഝം അനുപ്പത്തിയാ അഭികിണ്ണാ ഏവാതി ദസ്സേതി. ഏകസ്മിം ഓക്കന്തേപി ദ്വീസു തീസു ഓക്കന്തേസുപി നിയതമിച്ഛാദിട്ഠികോവ ഹോതീതി ഇമിനാ തിസ്സന്നമ്പി ദിട്ഠീനം സമാനഫലതം സമാനബലഞ്ച ദസ്സേതി. തസ്മാ തിസ്സോപി ചേതനാ ഏകസ്സ ഉപ്പന്നാ അഞ്ഞമഞ്ഞം അനുബലപ്പദായികാ ഹോന്തി.
Javanāni javantīti anekakkhattuṃ tenākārena pubbabhāgiyesu javanavāresu pavattesu sabbapacchime javanavāre satta javanāni javanti. Paṭhamajavane satekiccho hoti, tathā dutiyādīsūti dhammasabhāvadassanametaṃ, na pana tasmiṃ khaṇe tesaṃ satekicchabhāvāpādanaṃ kenaci sakkā kātuṃ. Tatthāti tesu tīsu micchādassanesu. Koci ekaṃ dassanaṃ okkamatīti yassa ekasmiṃyeva abhiniveso āsevanā pavattā, so ekaṃyeva dassanaṃ okkamati. Yassa dvīsu tīsupi vā abhiniveso āsevanā pavattā, so dve tīṇi okkamati. Etena yā pubbe ubhayapaṭibāhikatāmukhena pavattā atthasiddhā sabbadiṭṭhikā, sā pubbabhāgiyā, micchāniyāmokkantiyā pana yathāsakaṃ paccayasamudāgamadiṭṭhito bhinnārammaṇānaṃ viya visesādhigamānaṃ ekajjhaṃ anuppattiyā abhikiṇṇā evāti dasseti. Ekasmiṃ okkantepi dvīsu tīsu okkantesupi niyatamicchādiṭṭhikova hotīti iminā tissannampi diṭṭhīnaṃ samānaphalataṃ samānabalañca dasseti. Tasmā tissopi cetanā ekassa uppannā aññamaññaṃ anubalappadāyikā honti.
കിം പനേസ ഏതസ്മിഞ്ഞേവ അത്തഭാവേ നിയതോ, ഉദാഹു അഞ്ഞസ്മിമ്പീതി? ഏതസ്മിഞ്ഞേവ നിയതോ. അകുസലഞ്ഹി നാമേതം അബലം, ന കുസലം വിയ മഹാബലം. അഞ്ഞഥാ സമ്മത്തനിയാമോ വിയ അച്ചന്തികോ സിയാ, ആസേവനവസേന പന ഭവന്തരേപി തം തം ദിട്ഠിം രോചേതിയേവ. തേനേവാഹ ‘‘വട്ടഖാണുകോ നാമേസ സത്തോ’’തി. തസ്മാ ‘‘സകിം നിമുഗ്ഗോ നിമുഗ്ഗോ ഏവ ബാലോ’’തി വിയ വട്ടഖാണുജോതനാ, യാദിസേഹി പന പച്ചയേഹി അയം തം ദസ്സനം ഓക്കന്തോ പുന കദാചി മിച്ഛത്തനിയാമോ തപ്പടിക്ഖേപപച്ചയേ പടിച്ച തതോ സീസുക്ഖേപനമസ്സ ന ഹോതീതി ന വത്തബ്ബം. തേന വുത്തം ‘‘യേഭുയ്യേനാ’’തി. ഏദിസാതി ‘‘ബുദ്ധാനമ്പി അതേകിച്ഛാ’’തിആദിനാ വുത്തസദിസാ.
Kiṃ panesa etasmiññeva attabhāve niyato, udāhu aññasmimpīti? Etasmiññeva niyato. Akusalañhi nāmetaṃ abalaṃ, na kusalaṃ viya mahābalaṃ. Aññathā sammattaniyāmo viya accantiko siyā, āsevanavasena pana bhavantarepi taṃ taṃ diṭṭhiṃ rocetiyeva. Tenevāha ‘‘vaṭṭakhāṇuko nāmesa satto’’ti. Tasmā ‘‘sakiṃ nimuggo nimuggo eva bālo’’ti viya vaṭṭakhāṇujotanā, yādisehi pana paccayehi ayaṃ taṃ dassanaṃ okkanto puna kadāci micchattaniyāmo tappaṭikkhepapaccaye paṭicca tato sīsukkhepanamassa na hotīti na vattabbaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘yebhuyyenā’’ti. Edisāti ‘‘buddhānampi atekicchā’’tiādinā vuttasadisā.
അത്തനോ നിന്ദാഭയേനാതി ‘‘സമ്മാ ദിട്ഠിഞ്ച നാമ തേ ഗരഹന്തീ’’തിആദിനാ അത്തനോ ഉപരി പരേഹി വത്തബ്ബനിന്ദാഭയേന. ഘട്ടനഭയേനാതി തഥാ പരേസം അപസാദനഭയേന. സഹധമ്മേന പരേന അത്തനോ ഉപരി കാതബ്ബനിഗ്ഗഹോ ഉപാരമ്ഭോ, തതോ പരിത്താസോ ഉപാരമ്ഭഭയം. തം പന അത്ഥതോ ഉപവാദഭയം ഹോതീതി ആഹ ‘‘ഉപവാദഭയേനാ’’തി. പടിപ്പസ്സദ്ധിവസേന അഭിജ്ഝാ വിനയതി ഏതേനാതി അഭിജ്ഝാവിനയോ, അരഹത്തഫലം. തേനാഹ ‘‘അഭിജ്ഝാവിനയോ വുച്ചതി അരഹത്ത’’ന്തി.
Attanonindābhayenāti ‘‘sammā diṭṭhiñca nāma te garahantī’’tiādinā attano upari parehi vattabbanindābhayena. Ghaṭṭanabhayenāti tathā paresaṃ apasādanabhayena. Sahadhammena parena attano upari kātabbaniggaho upārambho, tato parittāso upārambhabhayaṃ. Taṃ pana atthato upavādabhayaṃ hotīti āha ‘‘upavādabhayenā’’ti. Paṭippassaddhivasena abhijjhā vinayati etenāti abhijjhāvinayo, arahattaphalaṃ. Tenāha ‘‘abhijjhāvinayo vuccati arahatta’’nti.
പരിബ്ബാജകസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Paribbājakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ഉരുവേലവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Uruvelavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൧൦. പരിബ്ബാജകസുത്തം • 10. Paribbājakasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. പരിബ്ബാജകസുത്തവണ്ണനാ • 10. Paribbājakasuttavaṇṇanā