| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi |
7. සත්‌තමවග්‌ගො
7. Sattamavaggo
(67) 5. පරිභොගමයපුඤ්‌ඤකථා
(67) 5. Paribhogamayapuññakathā
483. පරිභොගමයං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪතීති? ආමන්‌තා. පරිභොගමයො ඵස්‌සො වඩ්‌ඪති, වෙදනා වඩ්‌ඪති, සඤ්‌ඤා වඩ්‌ඪති, චෙතනා වඩ්‌ඪති, චිත්‌තං වඩ්‌ඪති, සද්‌ධා වඩ්‌ඪති, වීරියං වඩ්‌ඪති, සති වඩ්‌ඪති, සමාධි වඩ්‌ඪති, පඤ්‌ඤා වඩ්‌ඪතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
483. Paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatīti? Āmantā. Paribhogamayo phasso vaḍḍhati, vedanā vaḍḍhati, saññā vaḍḍhati, cetanā vaḍḍhati, cittaṃ vaḍḍhati, saddhā vaḍḍhati, vīriyaṃ vaḍḍhati, sati vaḍḍhati, samādhi vaḍḍhati, paññā vaḍḍhatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
පරිභොගමයං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪතීති? ආමන්‌තා. ලතා විය වඩ්‌ඪති, මාලුවා විය වඩ්‌ඪති, රුක්‌ඛො විය වඩ්‌ඪති, තිණං විය වඩ්‌ඪති, මුඤ්‌ජපුඤ්‌ජො විය වඩ්‌ඪතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.….
Paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatīti? Āmantā. Latā viya vaḍḍhati, māluvā viya vaḍḍhati, rukkho viya vaḍḍhati, tiṇaṃ viya vaḍḍhati, muñjapuñjo viya vaḍḍhatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
484. පරිභොගමයං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪතීති? ආමන්‌තා. දායකො දානං දත්‌වා න සමන්‌නාහරති, හොති පුඤ්‌ඤන්‌ති? ආමන්‌තා. අනාවට්‌ටෙන්‌තස්‌ස 1 හොති… අනාභොගස්‌ස හොති… අසමන්‌නාහරන්‌තස්‌ස හොති… අමනසිකරොන්‌තස්‌ස හොති… අචෙතයන්‌තස්‌ස හොති… අපත්‌ථයන්‌තස්‌ස හොති… අප්‌පණිදහන්‌තස්‌ස හොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… නනු ආවට්‌ටෙන්‌තස්‌ස හොති… ආභොගස්‌ස හොති… සමන්‌නාහරන්‌තස්‌ස හොති… මනසිකරොන්‌තස්‌ස හොති… චෙතයන්‌තස්‌ස හොති… පත්‌ථයන්‌තස්‌ස හොති… පණිදහන්‌තස්‌ස හොතීති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි ආවට්‌ටෙන්‌තස්‌ස හොති… ආභොගස්‌ස හොති… සමන්‌නාහරන්‌තස්‌ස හොති… මනසිකරොන්‌තස්‌ස හොති… චෙතයන්‌තස්‌ස හොති… පත්‌ථයන්‌තස්‌ස හොති… පණිදහන්‌තස්‌ස හොති, නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘පරිභොගමයං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪතී’’ති.
484. Paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatīti? Āmantā. Dāyako dānaṃ datvā na samannāharati, hoti puññanti? Āmantā. Anāvaṭṭentassa 2 hoti… anābhogassa hoti… asamannāharantassa hoti… amanasikarontassa hoti… acetayantassa hoti… apatthayantassa hoti… appaṇidahantassa hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… nanu āvaṭṭentassa hoti… ābhogassa hoti… samannāharantassa hoti… manasikarontassa hoti… cetayantassa hoti… patthayantassa hoti… paṇidahantassa hotīti? Āmantā. Hañci āvaṭṭentassa hoti… ābhogassa hoti… samannāharantassa hoti… manasikarontassa hoti… cetayantassa hoti… patthayantassa hoti… paṇidahantassa hoti, no ca vata re vattabbe – ‘‘paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatī’’ti.
485. පරිභොගමයං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪතීති? ආමන්‌තා. දායකො දානං දත්‌වා කාමවිතක්‌කං විතක්‌කෙති, බ්‍යාපාදවිතක්‌කං විතක්‌කෙති, විහිංසාවිතක්‌කං විතක්‌කෙති , හොති පුඤ්‌ඤන්‌ති? ආමන්‌තා. ද්‌වින්‌නං ඵස්‌සානං…පෙ.… ද්‌වින්‌නං චිත්‌තානං සමොධානං හොතීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… ද්‌වින්‌නං ඵස්‌සානං…පෙ.… ද්‌වින්‌නං චිත්‌තානං සමොධානං හොතීති? ආමන්‌තා. කුසලාකුසලා සාවජ්‌ජානවජ්‌ජා හීනපණීතා කණ්‌හසුක්‌කසප්‌පටිභාගා ධම්‌මා සම්‌මුඛීභාවං ආගච්‌ඡන්‌තීති? න හෙවං වත්‌තබ්‌බෙ…පෙ.… කුසලාකුසලා සාවජ්‌ජානවජ්‌ජා හීනපණීතා කණ්‌හසුක්‌කසප්‌පටිභාගා ධම්‌මා සම්‌මුඛීභාවං ආගච්‌ඡන්‌තීති? ආමන්‌තා. නනු වුත්‌තං භගවතා – ‘‘චත්‌තාරිමානි, භික්‌ඛවෙ, සුවිදූරවිදූරානි! කතමානි චත්‌තාරි? නභඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, පථවී ච – ඉදං පඨමං සුවිදූරවිදූරං. ඔරිමඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, තීරං සමුද්‌දස්‌ස පාරිමඤ්‌ච තීරං – ඉදං දුතියං සුවිදූරවිදූරං. යතො ච, භික්‌ඛවෙ, වෙරොචනො අබ්‌භුදෙති යත්‌ථ ච අත්‌ථමෙති – ඉදං තතියං සුවිදූරවිදූරං. සතඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මො අසතඤ්‌ච ධම්‌මො – ඉදං චතුත්‌ථං සුවිදූරවිදූරං. ඉමානි ඛො, භික්‌ඛවෙ, චත්‌තාරි සුවිදූරවිදූරානීති.
485. Paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatīti? Āmantā. Dāyako dānaṃ datvā kāmavitakkaṃ vitakketi, byāpādavitakkaṃ vitakketi, vihiṃsāvitakkaṃ vitakketi , hoti puññanti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Āmantā. Kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnapaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā sammukhībhāvaṃ āgacchantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnapaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā sammukhībhāvaṃ āgacchantīti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘cattārimāni, bhikkhave, suvidūravidūrāni! Katamāni cattāri? Nabhañca, bhikkhave, pathavī ca – idaṃ paṭhamaṃ suvidūravidūraṃ. Orimañca, bhikkhave, tīraṃ samuddassa pārimañca tīraṃ – idaṃ dutiyaṃ suvidūravidūraṃ. Yato ca, bhikkhave, verocano abbhudeti yattha ca atthameti – idaṃ tatiyaṃ suvidūravidūraṃ. Satañca, bhikkhave, dhammo asatañca dhammo – idaṃ catutthaṃ suvidūravidūraṃ. Imāni kho, bhikkhave, cattāri suvidūravidūrānīti.
‘‘නභඤ්‌ච දූරෙ පථවී ච දූරෙ,
‘‘Nabhañca dūre pathavī ca dūre,
පාරං සමුද්‌දස්‌ස තදාහු දූරෙ;
Pāraṃ samuddassa tadāhu dūre;
යතො ච වෙරොචනො අබ්‌භුදෙති,
Yato ca verocano abbhudeti,
පභඞ්‌කරො යත්‌ථ ච අත්‌ථමෙති.
Pabhaṅkaro yattha ca atthameti.
‘‘තතො හවෙ දූරතරං වදන්‌ති,
‘‘Tato have dūrataraṃ vadanti,
සතඤ්‌ච ධම්‌මං අසතඤ්‌ච ධම්‌මං;
Satañca dhammaṃ asatañca dhammaṃ;
අබ්‍යායිකො හොති සතං සමාගමො,
Abyāyiko hoti sataṃ samāgamo,
යාවම්‌පි තිට්‌ඨෙය්‍ය තථෙව හොති.
Yāvampi tiṭṭheyya tatheva hoti.
අත්‌ථෙව සුත්‌තන්‌තොති? ආමන්‌තා. තෙන හි න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘කුසලාකුසලා සාවජ්‌ජානවජ්‌ජා හීනපණීතා කණ්‌හසුක්‌කසප්‌පටිභාගා ධම්‌මා සම්‌මුඛීභාවං ආගච්‌ඡන්‌තී’’ති.
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnapaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā sammukhībhāvaṃ āgacchantī’’ti.
486. න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘පරිභොගමයං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪතී’’ති? ආමන්‌තා. නනු වුත්‌තං භගවතා –
486. Na vattabbaṃ – ‘‘paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘ආරාමරොපා වනරොපා, යෙ ජනා සෙතුකාරකා;
‘‘Ārāmaropā vanaropā, ye janā setukārakā;
පපඤ්‌ච උදපානඤ්‌ච, යෙ දදන්‌ති උපස්‌සයං.
Papañca udapānañca, ye dadanti upassayaṃ.
‘‘තෙසං දිවා ච රත්‌තො ච, සදා පුඤ්‌ඤං පවඩ්‌ඪති;
‘‘Tesaṃ divā ca ratto ca, sadā puññaṃ pavaḍḍhati;
ධම්‌මට්‌ඨා සීලසම්‌පන්‌නා, තෙ ජනා සග්‌ගගාමිනො’’ති 7.
Dhammaṭṭhā sīlasampannā, te janā saggagāmino’’ti 8.
අත්‌ථෙව සුත්‌තන්‌තොති? ආමන්‌තා. තෙන හි පරිභොගමයං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪතීති.
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatīti.
න වත්‌තබ්‌බං – ‘‘පරිභොගමයං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪතී’’ති? ආමන්‌තා. නනු වුත්‌තං භගවතා – ‘‘චත්‌තාරොමෙ, භික්‌ඛවෙ, පුඤ්‌ඤාභිසන්‌දා කුසලාභිසන්‌දා සුඛස්‌සාහාරා සොවග්‌ගිකා සුඛවිපාකා සග්‌ගසංවත්‌තනිකා ඉට්‌ඨාය කන්‌තාය මනාපාය හිතාය සුඛාය සංවත්‌තන්‌ති! කතමෙ චත්‌තාරො? යස්‌ස, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු චීවරං පරිභුඤ්‌ජමානො අප්‌පමාණං චෙතොසමාධිං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති, අප්‌පමාණො තස්‌ස පුඤ්‌ඤාභිසන්‌දො කුසලාභිසන්‌දො සුඛස්‌සාහාරො සොවග්‌ගිකො සුඛවිපාකො සග්‌ගසංවත්‌තනිකො ඉට්‌ඨාය කන්‌තාය මනාපාය හිතාය සුඛාය සංවත්‌තති. යස්‌ස, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු පිණ්‌ඩපාතං පරිභුඤ්‌ජමානො…පෙ.… සෙනාසනං පරිභුඤ්‌ජමානො…පෙ.… ගිලානපච්‌චයභෙසජ්‌ජපරික්‌ඛාරං පරිභුඤ්‌ජමානො අප්‌පමාණං චෙතොසමාධිං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති, අප්‌පමාණො තස්‌ස පුඤ්‌ඤාභිසන්‌දො කුසලාභිසන්‌දො සුඛස්‌සාහාරො සොවග්‌ගිකො සුඛවිපාකො සග්‌ගසංවත්‌තනිකො ඉට්‌ඨාය කන්‌තාය මනාපාය හිතාය සුඛාය සංවත්‌තති. ඉමෙ ඛො, භික්‌ඛවෙ, චත්‌තාරො පුඤ්‌ඤාභිසන්‌දා කුසලාභිසන්‌දා සුඛස්‌සාහාරා සොවග්‌ගිකා සුඛවිපාකා සග්‌ගසංවත්‌තනිකා ඉට්‌ඨාය කන්‌තාය මනාපාය හිතාය සුඛාය සංවත්‌තන්‌තී’’ති 9. අත්‌ථෙව සුත්‌තන්‌තොති? ආමන්‌තා. තෙන හි පරිභොගමයං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪතීති.
Na vattabbaṃ – ‘‘paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatī’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘cattārome, bhikkhave, puññābhisandā kusalābhisandā sukhassāhārā sovaggikā sukhavipākā saggasaṃvattanikā iṭṭhāya kantāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattanti! Katame cattāro? Yassa, bhikkhave, bhikkhu cīvaraṃ paribhuñjamāno appamāṇaṃ cetosamādhiṃ upasampajja viharati, appamāṇo tassa puññābhisando kusalābhisando sukhassāhāro sovaggiko sukhavipāko saggasaṃvattaniko iṭṭhāya kantāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattati. Yassa, bhikkhave, bhikkhu piṇḍapātaṃ paribhuñjamāno…pe… senāsanaṃ paribhuñjamāno…pe… gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ paribhuñjamāno appamāṇaṃ cetosamādhiṃ upasampajja viharati, appamāṇo tassa puññābhisando kusalābhisando sukhassāhāro sovaggiko sukhavipāko saggasaṃvattaniko iṭṭhāya kantāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattati. Ime kho, bhikkhave, cattāro puññābhisandā kusalābhisandā sukhassāhārā sovaggikā sukhavipākā saggasaṃvattanikā iṭṭhāya kantāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattantī’’ti 10. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatīti.
487. පරිභොගමයං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪතීති? ආමන්‌තා. දායකො දානං දෙති, පටිග්‌ගාහකො පටිග්‌ගහෙත්‌වා න පරිභුඤ්‌ජති ඡඩ්‌ඩෙති විස්‌සජ්‌ජෙති, හොති පුඤ්‌ඤන්‌ති? ආමන්‌තා. හඤ්‌චි දායකො දානං දෙති, පටිග්‌ගාහකො පටිග්‌ගහෙත්‌වා න පරිභුඤ්‌ජති ඡඩ්‌ඩෙති විස්‌සජ්‌ජෙති, හොති පුඤ්‌ඤං; නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘පරිභොගමයං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪතී’’ති.
487. Paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatīti? Āmantā. Dāyako dānaṃ deti, paṭiggāhako paṭiggahetvā na paribhuñjati chaḍḍeti vissajjeti, hoti puññanti? Āmantā. Hañci dāyako dānaṃ deti, paṭiggāhako paṭiggahetvā na paribhuñjati chaḍḍeti vissajjeti, hoti puññaṃ; no ca vata re vattabbe – ‘‘paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatī’’ti.
පරිභොගමයං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪතීති? ආමන්‌තා. දායකො දානං දෙති, පටිග්‌ගාහකෙ පටිග්‌ගහිතෙ රාජානො වා හරන්‌ති, චොරා වා හරන්‌ති, අග්‌ගි වා දහති, උදකං වා වහති, අප්‌පියා වා දායාදා හරන්‌ති, හොති පුඤ්‌ඤන්‌ති? ආමන්‌තා . හඤ්‌චි දායකො දානං දෙති, පටිග්‌ගාහකෙ පටිග්‌ගහිතෙ රාජානො වා හරන්‌ති, චොරා වා හරන්‌ති, අග්‌ගි වා දහති, උදකං වා වහති, අප්‌පියා වා දායාදා හරන්‌ති, හොති පුඤ්‌ඤං; නො ච වත රෙ වත්‌තබ්‌බෙ – ‘‘පරිභොගමයං පුඤ්‌ඤං වඩ්‌ඪතී’’ති.
Paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatīti? Āmantā. Dāyako dānaṃ deti, paṭiggāhake paṭiggahite rājāno vā haranti, corā vā haranti, aggi vā dahati, udakaṃ vā vahati, appiyā vā dāyādā haranti, hoti puññanti? Āmantā . Hañci dāyako dānaṃ deti, paṭiggāhake paṭiggahite rājāno vā haranti, corā vā haranti, aggi vā dahati, udakaṃ vā vahati, appiyā vā dāyādā haranti, hoti puññaṃ; no ca vata re vattabbe – ‘‘paribhogamayaṃ puññaṃ vaḍḍhatī’’ti.
පරිභොගමයපුඤ්‌ඤකථා නිට්‌ඨිතා.
Paribhogamayapuññakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 5. පරිභොගමයපුඤ්‌ඤකථාවණ්‌ණනා • 5. Paribhogamayapuññakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 5. පරිභොගමයපුඤ්‌ඤකථාවණ්‌ණනා • 5. Paribhogamayapuññakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 5. පරිභොගමයපුඤ්‌ඤකථාවණ්‌ණනා • 5. Paribhogamayapuññakathāvaṇṇanā
