| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೫. ಪರಿಭೋಗಮಯಪುಞ್ಞಕಥಾವಣ್ಣನಾ
5. Paribhogamayapuññakathāvaṇṇanā
೪೮೩. ಇದಾನಿ ಪರಿಭೋಗಮಯಪುಞ್ಞಕಥಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ‘‘ತೇಸಂ ದಿವಾ ಚ ರತ್ತೋ ಚ, ಸದಾ ಪುಞ್ಞಂ ಪವಡ್ಢತೀ’’ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೪೭) ಚ ‘‘ಯಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಚೀವರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಮಾನೋ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೫೧) ಚ ಏವಮಾದೀನಿ ಸುತ್ತಾನಿ ಅಯೋನಿಸೋ ಗಹೇತ್ವಾ ಯೇಸಂ ಪರಿಭೋಗಮಯಂ ನಾಮ ಪುಞ್ಞಂ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಲದ್ಧಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ರಾಜಗಿರಿಕಸಿದ್ಧತ್ಥಿಕಸಮ್ಮಿತಿಯಾನಂ; ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಪರಿಭೋಗಮಯನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ, ಪಟಿಞ್ಞಾ ಇತರಸ್ಸ। ಅಥ ನಂ ‘‘ಪುಞ್ಞಂ ನಾಮ ಫಸ್ಸಾದಯೋ ಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ನ ತತೋ ಪರಂ, ತಸ್ಮಾ ಫಸ್ಸಾದೀಹಿ ತೇ ವಡ್ಢಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಚೋದೇತುಂ ಪರಿಭೋಗಮಯೋ ಫಸ್ಸೋತಿಆದಿ ಆರದ್ಧಂ। ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಇತರೇನ ತೇಸಂ ಅವಡ್ಢನತೋ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ। ಲತಾವಿಯಾತಿಆದೀನಿ ‘‘ಕಿರಿಯಾಯ ವಾ ಭಾವನಾಯ ವಾ ವಿನಾಪಿ ಯಥಾ ಲತಾದೀನಿ ಸಯಮೇವ ವಡ್ಢನ್ತಿ, ಕಿಂ ತೇ ಏವಂ ವಡ್ಢನ್ತೀ’’ತಿ ಚೋದನತ್ಥಂ ವುತ್ತಾನಿ। ತಥಾ ಪನಸ್ಸ ಅವಡ್ಢನತೋ ನ ಹೇವಾತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ।
483. Idāni paribhogamayapuññakathā nāma hoti. Tattha ‘‘tesaṃ divā ca ratto ca, sadā puññaṃ pavaḍḍhatī’’ti (saṃ. ni. 1.47) ca ‘‘yassa bhikkhave, bhikkhu cīvaraṃ paribhuñjamāno’’ti (a. ni. 4.51) ca evamādīni suttāni ayoniso gahetvā yesaṃ paribhogamayaṃ nāma puññaṃ atthī’’ti laddhi, seyyathāpi rājagirikasiddhatthikasammitiyānaṃ; te sandhāya paribhogamayanti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘puññaṃ nāma phassādayo kusalā dhammā, na tato paraṃ, tasmā phassādīhi te vaḍḍhitabba’’nti codetuṃ paribhogamayo phassotiādi āraddhaṃ. Taṃ sabbaṃ itarena tesaṃ avaḍḍhanato paṭikkhittaṃ. Latāviyātiādīni ‘‘kiriyāya vā bhāvanāya vā vināpi yathā latādīni sayameva vaḍḍhanti, kiṃ te evaṃ vaḍḍhantī’’ti codanatthaṃ vuttāni. Tathā panassa avaḍḍhanato na hevāti paṭikkhittaṃ.
೪೮೪. ನ ಸಮನ್ನಾಹರತೀತಿ ಪಞ್ಹೇ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕಾನಂ ಪರಿಭೋಗೇನ ಪುರಿಮಚೇತನಾ ವಡ್ಢತಿ, ಏವಂ ತಂ ಹೋತಿ ಪುಞ್ಞನ್ತಿ ಲದ್ಧಿವಸೇನ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ತತೋ ಅನಾವಟ್ಟೇನ್ತಸ್ಸಾತಿಆದೀಹಿ ಪುಟ್ಠೋ ದಾಯಕಸ್ಸ ಚಾಗಚೇತನಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ತತ್ಥ ಅನಾವಟ್ಟೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ದಾನಚೇತನಾಯ ಪುರೇಚಾರಿಕೇನ ಆವಜ್ಜನೇನ ಭವಙ್ಗಂ ಅನಾವಟ್ಟೇನ್ತಸ್ಸ ಅಪರಿವಟ್ಟೇನ್ತಸ್ಸ। ಅನಾಭೋಗಸ್ಸಾತಿ ನಿರಾಭೋಗಸ್ಸ। ಅಸಮನ್ನಾಹರನ್ತಸ್ಸಾತಿ ನ ಸಮನ್ನಾಹರನ್ತಸ್ಸ। ಆವಜ್ಜನಞ್ಹಿ ಭವಙ್ಗಂ ವಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಗತಮಗ್ಗೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಂ ದಾನಚೇತನಂ ಸಮನ್ನಾಹರತಿ ನಾಮ। ಏವಂಕಿಚ್ಚೇನ ಇಮಿನಾ ಚಿತ್ತೇನ ಅಸಮನ್ನಾಹರನ್ತಸ್ಸ ಪುಞ್ಞಂ ಹೋತೀತಿ ಪುಚ್ಛತಿ। ಅಮನಸಿಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಮನಂ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ। ಆವಜ್ಜನೇನ ಹಿ ತದನನ್ತರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಂ ಮನಂ ಕರೋತಿ ನಾಮ। ಏವಂ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಉಪಯೋಗವಚನಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಏತಂ ಭುಮ್ಮಂ। ಅಚೇತಯನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಚೇತನಂ ಅನುಪ್ಪಾದೇನ್ತಸ್ಸ। ಅಪತ್ಥೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಪತ್ಥನಾಸಙ್ಖಾತಂ ಕುಸಲಚ್ಛನ್ದಂ ಅಕರೋನ್ತಸ್ಸ। ಅಪ್ಪಣಿದಹನ್ತಸ್ಸಾತಿ ದಾನಚೇತನಾವಸೇನ ಚಿತ್ತಂ ಅಟ್ಠಪೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ನನು ಆವಟ್ಟೇನ್ತಸ್ಸಾತಿ ವಾರೇ ಆಭೋಗಸ್ಸಾತಿ ಆಭೋಗವತೋ। ಅಥ ವಾ ಆಭೋಗಾ ಅಸ್ಸ, ಆಭೋಗಸ್ಸ ವಾ ಅನನ್ತರಂ ತಂ ಪುಞ್ಞಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
484. Na samannāharatīti pañhe paṭiggāhakānaṃ paribhogena purimacetanā vaḍḍhati, evaṃ taṃ hoti puññanti laddhivasena paṭijānāti. Tato anāvaṭṭentassātiādīhi puṭṭho dāyakassa cāgacetanaṃ sandhāya paṭikkhipati. Tattha anāvaṭṭentassāti dānacetanāya purecārikena āvajjanena bhavaṅgaṃ anāvaṭṭentassa aparivaṭṭentassa. Anābhogassāti nirābhogassa. Asamannāharantassāti na samannāharantassa. Āvajjanañhi bhavaṅgaṃ vicchinditvā attano gatamagge uppajjamānaṃ dānacetanaṃ samannāharati nāma. Evaṃkiccena iminā cittena asamannāharantassa puññaṃ hotīti pucchati. Amanasikarontassāti manaṃ akarontassa. Āvajjanena hi tadanantaraṃ uppajjamānaṃ manaṃ karoti nāma. Evaṃ akarontassāti attho. Upayogavacanasmiñhi etaṃ bhummaṃ. Acetayantassāti cetanaṃ anuppādentassa. Apatthentassāti patthanāsaṅkhātaṃ kusalacchandaṃ akarontassa. Appaṇidahantassāti dānacetanāvasena cittaṃ aṭṭhapentassāti attho. Nanu āvaṭṭentassāti vāre ābhogassāti ābhogavato. Atha vā ābhogā assa, ābhogassa vā anantaraṃ taṃ puññaṃ hotīti attho.
೪೮೫. ದ್ವಿನ್ನಂ ಫಸ್ಸಾನನ್ತಿಆದೀಸುಪಿ ಏಕಕ್ಖಣೇ ದಾಯಕಸ್ಸ ದ್ವಿನ್ನಂ ಫಸ್ಸಾದೀನಂ ಅಭಾವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ, ದಾಯಕಸ್ಸ ಚ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸ ಚಾತಿ ಉಭಿನ್ನಂ ಫಸ್ಸಾದಯೋ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ಅಪಿಚಸ್ಸ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ಸಮೋಧಾನಂ ಹೋತೀತಿ ಲದ್ಧಿ, ತಸ್ಸಾಪಿ ವಸೇನ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ಅಥ ನಂ ಸಕವಾದೀ ಪರಿಯಾಯಸ್ಸ ದ್ವಾರಂಪಿದಹಿತ್ವಾ ಉಜುವಿಪಚ್ಚನೀಕವಸೇನ ಚೋದೇತುಂ ಕುಸಲಾದಿಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ। ತತ್ರಾಪಿ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾನಂ ಏಕಸ್ಸೇಕಕ್ಖಣೇ ಸಮ್ಪಯೋಗಾಭಾವಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಪರಿಭೋಗಮಯಂ ಪನ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಲದ್ಧಿಯಾ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ಅಥ ನಂ ಸಕವಾದೀ ಸುತ್ತೇನ ನಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ।
485. Dvinnaṃ phassānantiādīsupi ekakkhaṇe dāyakassa dvinnaṃ phassādīnaṃ abhāvā paṭikkhipati, dāyakassa ca paribhuñjantassa cāti ubhinnaṃ phassādayo sandhāya paṭijānāti. Apicassa pañcannaṃ viññāṇānaṃ samodhānaṃ hotīti laddhi, tassāpi vasena paṭijānāti. Atha naṃ sakavādī pariyāyassa dvāraṃpidahitvā ujuvipaccanīkavasena codetuṃ kusalādipañhaṃ pucchati. Tatrāpi kusalākusalānaṃ ekassekakkhaṇe sampayogābhāvaṃ sandhāya paṭikkhipati. Paribhogamayaṃ pana cittavippayuttaṃ uppajjatīti laddhiyā paṭijānāti. Atha naṃ sakavādī suttena niggaṇhāti.
೪೮೬. ಸುತ್ತಸಾಧನೇ ಆರಾಮರೋಪಕಾದೀನಂ ಅನುಸ್ಸರಣಪಟಿಸಙ್ಖರಣಾದಿವಸೇನ ಅನ್ತರನ್ತರಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಂ ಪುಞ್ಞಂ ಸನ್ಧಾಯ ಸದಾ ಪುಞ್ಞಂ ಪವಡ್ಢತೀತಿ ವುತ್ತಂ। ಅಪ್ಪಮಾಣೋ ತಸ್ಸ ಪುಞ್ಞಾಭಿಸನ್ದೋತಿ ಇದಂ ಅಪ್ಪಮಾಣವಿಹಾರಿನೋ ದಿನ್ನಪಚ್ಚಯತ್ತಾ ಚ ‘‘ಏವರೂಪೋ ಮೇ ಚೀವರಂ ಪರಿಭುಞ್ಜತೀ’’ತಿ ಅನುಮೋದನವಸೇನ ಚ ವುತ್ತಂ। ತಂ ಸೋ ಪರಿಭೋಗಮಯನ್ತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತಿ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೇನ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅಪರಿಭುತ್ತೇಪಿ ದೇಯ್ಯಧಮ್ಮೇ ಪುಞ್ಞಂ ಹೋತಿಯೇವ, ತಸ್ಮಾ ಸಕವಾದೀವಾದೋವ ಬಲವಾ, ತತ್ಥ ಪಟಿಗ್ಗಾಹಕೇನ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇತಿ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವಾತಿ।
486. Suttasādhane ārāmaropakādīnaṃ anussaraṇapaṭisaṅkharaṇādivasena antarantarā uppajjamānaṃ puññaṃ sandhāya sadā puññaṃ pavaḍḍhatīti vuttaṃ. Appamāṇo tassa puññābhisandoti idaṃ appamāṇavihārino dinnapaccayattā ca ‘‘evarūpo me cīvaraṃ paribhuñjatī’’ti anumodanavasena ca vuttaṃ. Taṃ so paribhogamayanti sallakkheti. Yasmā pana paṭiggāhakena paṭiggahetvā aparibhuttepi deyyadhamme puññaṃ hotiyeva, tasmā sakavādīvādova balavā, tattha paṭiggāhakena paṭiggahiteti attho daṭṭhabbo. Sesaṃ uttānatthamevāti.
ಪರಿಭೋಗಮಯಪುಞ್ಞಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Paribhogamayapuññakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೬೭) ೫. ಪರಿಭೋಗಮಯಪುಞ್ಞಕಥಾ • (67) 5. Paribhogamayapuññakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೫. ಪರಿಭೋಗಮಯಪುಞ್ಞಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 5. Paribhogamayapuññakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೫. ಪರಿಭೋಗಮಯಪುಞ್ಞಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 5. Paribhogamayapuññakathāvaṇṇanā
