| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੫. ਪਰਿਭੋਗਮਯਪੁਞ੍ਞਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
5. Paribhogamayapuññakathāvaṇṇanā
੪੮੩. ਇਦਾਨਿ ਪਰਿਭੋਗਮਯਪੁਞ੍ਞਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਤੇਸਂ ਦਿવਾ ਚ ਰਤ੍ਤੋ ਚ, ਸਦਾ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪવਡ੍ਢਤੀ’’ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੪੭) ਚ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚੀવਰਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਮਾਨੋ’’ਤਿ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੫੧) ਚ ਏવਮਾਦੀਨਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਅਯੋਨਿਸੋ ਗਹੇਤ੍વਾ ਯੇਸਂ ਪਰਿਭੋਗਮਯਂ ਨਾਮ ਪੁਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਰਾਜਗਿਰਿਕਸਿਦ੍ਧਤ੍ਥਿਕਸਮ੍ਮਿਤਿਯਾਨਂ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਰਿਭੋਗਮਯਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਅਥ ਨਂ ‘‘ਪੁਞ੍ਞਂ ਨਾਮ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਨ ਤਤੋ ਪਰਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਫਸ੍ਸਾਦੀਹਿ ਤੇ વਡ੍ਢਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ ਪਰਿਭੋਗਮਯੋ ਫਸ੍ਸੋਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਇਤਰੇਨ ਤੇਸਂ ਅવਡ੍ਢਨਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ। ਲਤਾવਿਯਾਤਿਆਦੀਨਿ ‘‘ਕਿਰਿਯਾਯ વਾ ਭਾવਨਾਯ વਾ વਿਨਾਪਿ ਯਥਾ ਲਤਾਦੀਨਿ ਸਯਮੇવ વਡ੍ਢਨ੍ਤਿ, ਕਿਂ ਤੇ ਏવਂ વਡ੍ਢਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਚੋਦਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਾਨਿ। ਤਥਾ ਪਨਸ੍ਸ ਅવਡ੍ਢਨਤੋ ਨ ਹੇવਾਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ।
483. Idāni paribhogamayapuññakathā nāma hoti. Tattha ‘‘tesaṃ divā ca ratto ca, sadā puññaṃ pavaḍḍhatī’’ti (saṃ. ni. 1.47) ca ‘‘yassa bhikkhave, bhikkhu cīvaraṃ paribhuñjamāno’’ti (a. ni. 4.51) ca evamādīni suttāni ayoniso gahetvā yesaṃ paribhogamayaṃ nāma puññaṃ atthī’’ti laddhi, seyyathāpi rājagirikasiddhatthikasammitiyānaṃ; te sandhāya paribhogamayanti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘puññaṃ nāma phassādayo kusalā dhammā, na tato paraṃ, tasmā phassādīhi te vaḍḍhitabba’’nti codetuṃ paribhogamayo phassotiādi āraddhaṃ. Taṃ sabbaṃ itarena tesaṃ avaḍḍhanato paṭikkhittaṃ. Latāviyātiādīni ‘‘kiriyāya vā bhāvanāya vā vināpi yathā latādīni sayameva vaḍḍhanti, kiṃ te evaṃ vaḍḍhantī’’ti codanatthaṃ vuttāni. Tathā panassa avaḍḍhanato na hevāti paṭikkhittaṃ.
੪੮੪. ਨ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਤੀਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗੇਨ ਪੁਰਿਮਚੇਤਨਾ વਡ੍ਢਤਿ, ਏવਂ ਤਂ ਹੋਤਿ ਪੁਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਿવਸੇਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਤਤੋ ਅਨਾવਟ੍ਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿਆਦੀਹਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਚਾਗਚੇਤਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਅਨਾવਟ੍ਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦਾਨਚੇਤਨਾਯ ਪੁਰੇਚਾਰਿਕੇਨ ਆવਜ੍ਜਨੇਨ ਭવਙ੍ਗਂ ਅਨਾવਟ੍ਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਪਰਿવਟ੍ਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਅਨਾਭੋਗਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਰਾਭੋਗਸ੍ਸ। ਅਸਮਨ੍ਨਾਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਨ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਆવਜ੍ਜਨਞ੍ਹਿ ਭવਙ੍ਗਂ વਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗਤਮਗ੍ਗੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ ਦਾਨਚੇਤਨਂ ਸਮਨ੍ਨਾਹਰਤਿ ਨਾਮ। ਏવਂਕਿਚ੍ਚੇਨ ਇਮਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਸਮਨ੍ਨਾਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਂ ਹੋਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਅਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਨਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਆવਜ੍ਜਨੇਨ ਹਿ ਤਦਨਨ੍ਤਰਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ ਮਨਂ ਕਰੋਤਿ ਨਾਮ। ਏવਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਉਪਯੋਗવਚਨਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਏਤਂ ਭੁਮ੍ਮਂ। ਅਚੇਤਯਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚੇਤਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਅਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਪਤ੍ਥਨਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕੁਸਲਚ੍ਛਨ੍ਦਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਅਪ੍ਪਣਿਦਹਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦਾਨਚੇਤਨਾવਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਨੁ ਆવਟ੍ਟੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ વਾਰੇ ਆਭੋਗਸ੍ਸਾਤਿ ਆਭੋਗવਤੋ। ਅਥ વਾ ਆਭੋਗਾ ਅਸ੍ਸ, ਆਭੋਗਸ੍ਸ વਾ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਤਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
484. Na samannāharatīti pañhe paṭiggāhakānaṃ paribhogena purimacetanā vaḍḍhati, evaṃ taṃ hoti puññanti laddhivasena paṭijānāti. Tato anāvaṭṭentassātiādīhi puṭṭho dāyakassa cāgacetanaṃ sandhāya paṭikkhipati. Tattha anāvaṭṭentassāti dānacetanāya purecārikena āvajjanena bhavaṅgaṃ anāvaṭṭentassa aparivaṭṭentassa. Anābhogassāti nirābhogassa. Asamannāharantassāti na samannāharantassa. Āvajjanañhi bhavaṅgaṃ vicchinditvā attano gatamagge uppajjamānaṃ dānacetanaṃ samannāharati nāma. Evaṃkiccena iminā cittena asamannāharantassa puññaṃ hotīti pucchati. Amanasikarontassāti manaṃ akarontassa. Āvajjanena hi tadanantaraṃ uppajjamānaṃ manaṃ karoti nāma. Evaṃ akarontassāti attho. Upayogavacanasmiñhi etaṃ bhummaṃ. Acetayantassāti cetanaṃ anuppādentassa. Apatthentassāti patthanāsaṅkhātaṃ kusalacchandaṃ akarontassa. Appaṇidahantassāti dānacetanāvasena cittaṃ aṭṭhapentassāti attho. Nanu āvaṭṭentassāti vāre ābhogassāti ābhogavato. Atha vā ābhogā assa, ābhogassa vā anantaraṃ taṃ puññaṃ hotīti attho.
੪੮੫. ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਕਕ੍ਖਣੇ ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਅਭਾવਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਚ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚਾਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਦਯੋ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਅਪਿਚਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ વਿਞ੍ਞਾਣਾਨਂ ਸਮੋਧਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਤਸ੍ਸਾਪਿ વਸੇਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਅਥ ਨਂ ਸਕવਾਦੀ ਪਰਿਯਾਯਸ੍ਸ ਦ੍વਾਰਂਪਿਦਹਿਤ੍વਾ ਉਜੁવਿਪਚ੍ਚਨੀਕવਸੇਨ ਚੋਦੇਤੁਂ ਕੁਸਲਾਦਿਪਞ੍ਹਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਨਂ ਏਕਸ੍ਸੇਕਕ੍ਖਣੇ ਸਮ੍ਪਯੋਗਾਭਾવਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਪਰਿਭੋਗਮਯਂ ਪਨ ਚਿਤ੍ਤવਿਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਅਥ ਨਂ ਸਕવਾਦੀ ਸੁਤ੍ਤੇਨ ਨਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।
485. Dvinnaṃ phassānantiādīsupi ekakkhaṇe dāyakassa dvinnaṃ phassādīnaṃ abhāvā paṭikkhipati, dāyakassa ca paribhuñjantassa cāti ubhinnaṃ phassādayo sandhāya paṭijānāti. Apicassa pañcannaṃ viññāṇānaṃ samodhānaṃ hotīti laddhi, tassāpi vasena paṭijānāti. Atha naṃ sakavādī pariyāyassa dvāraṃpidahitvā ujuvipaccanīkavasena codetuṃ kusalādipañhaṃ pucchati. Tatrāpi kusalākusalānaṃ ekassekakkhaṇe sampayogābhāvaṃ sandhāya paṭikkhipati. Paribhogamayaṃ pana cittavippayuttaṃ uppajjatīti laddhiyā paṭijānāti. Atha naṃ sakavādī suttena niggaṇhāti.
੪੮੬. ਸੁਤ੍ਤਸਾਧਨੇ ਆਰਾਮਰੋਪਕਾਦੀਨਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਪਟਿਸਙ੍ਖਰਣਾਦਿવਸੇਨ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸਦਾ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪવਡ੍ਢਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਪ੍ਪਮਾਣੋ ਤਸ੍ਸ ਪੁਞ੍ਞਾਭਿਸਨ੍ਦੋਤਿ ਇਦਂ ਅਪ੍ਪਮਾਣવਿਹਾਰਿਨੋ ਦਿਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ ਚ ‘‘ਏવਰੂਪੋ ਮੇ ਚੀવਰਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੀ’’ਤਿ ਅਨੁਮੋਦਨવਸੇਨ ਚ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਂ ਸੋ ਪਰਿਭੋਗਮਯਨ੍ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਪਰਿਭੁਤ੍ਤੇਪਿ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇ ਪੁਞ੍ਞਂ ਹੋਤਿਯੇવ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਕવਾਦੀવਾਦੋવ ਬਲવਾ, ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੇਨ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
486. Suttasādhane ārāmaropakādīnaṃ anussaraṇapaṭisaṅkharaṇādivasena antarantarā uppajjamānaṃ puññaṃ sandhāya sadā puññaṃ pavaḍḍhatīti vuttaṃ. Appamāṇo tassa puññābhisandoti idaṃ appamāṇavihārino dinnapaccayattā ca ‘‘evarūpo me cīvaraṃ paribhuñjatī’’ti anumodanavasena ca vuttaṃ. Taṃ so paribhogamayanti sallakkheti. Yasmā pana paṭiggāhakena paṭiggahetvā aparibhuttepi deyyadhamme puññaṃ hotiyeva, tasmā sakavādīvādova balavā, tattha paṭiggāhakena paṭiggahiteti attho daṭṭhabbo. Sesaṃ uttānatthamevāti.
ਪਰਿਭੋਗਮਯਪੁਞ੍ਞਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Paribhogamayapuññakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੬੭) ੫. ਪਰਿਭੋਗਮਯਪੁਞ੍ਞਕਥਾ • (67) 5. Paribhogamayapuññakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੫. ਪਰਿਭੋਗਮਯਪੁਞ੍ਞਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 5. Paribhogamayapuññakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੫. ਪਰਿਭੋਗਮਯਪੁਞ੍ਞਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 5. Paribhogamayapuññakathāvaṇṇanā
