| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៥-៦. បារិច្ឆត្តកសុត្តាទិវណ្ណនា
5-6. Pāricchattakasuttādivaṇṇanā
៦៩-៧០. បញ្ចមេ បតិតបលាសោតិ បតិតបត្តោ។ ឯត្ថ បឋមំ បណ្ឌុបលាសតំ, ទុតិយំ បន្នបលាសតញ្ច វត្វា តតិយំ ជាលកជាតតា, ចតុត្ថំ ខារកជាតតា ច បាឡិយំ វុត្តា។ ទីឃនិកាយដ្ឋកថាយំ បន មហាគោវិន្ទសុត្តវណ្ណនាយំ (ទី. និ. អដ្ឋ. ២.២៩៤) ឥមមេវ បាឡិំ អាហរិត្វា ទស្សេន្តេន បឋមំ បណ្ឌុបលាសតំ, ទុតិយំ បន្នបលាសតញ្ច វត្វា តតិយំ ខារកជាតតា, ចតុត្ថំ ជាលកជាតតា ច ទស្សិតា។ ឯវញ្ហិ តត្ថ វុត្តំ – ‘‘បារិច្ឆត្តកេ បុប្ផមានេ ឯកំ វស្សំ ឧបដ្ឋានំ គច្ឆន្តិ, តេ តស្ស បណ្ឌុបលាសភាវតោ បដ្ឋាយ អត្តមនា ហោន្តិ។ យថាហ –
69-70. Pañcame patitapalāsoti patitapatto. Ettha paṭhamaṃ paṇḍupalāsataṃ, dutiyaṃ pannapalāsatañca vatvā tatiyaṃ jālakajātatā, catutthaṃ khārakajātatā ca pāḷiyaṃ vuttā. Dīghanikāyaṭṭhakathāyaṃ pana mahāgovindasuttavaṇṇanāyaṃ (dī. ni. aṭṭha. 2.294) imameva pāḷiṃ āharitvā dassentena paṭhamaṃ paṇḍupalāsataṃ, dutiyaṃ pannapalāsatañca vatvā tatiyaṃ khārakajātatā, catutthaṃ jālakajātatā ca dassitā. Evañhi tattha vuttaṃ – ‘‘pāricchattake pupphamāne ekaṃ vassaṃ upaṭṭhānaṃ gacchanti, te tassa paṇḍupalāsabhāvato paṭṭhāya attamanā honti. Yathāha –
យស្មិំ, ភិក្ខវេ, សមយេ ទេវានំ តាវតិំសានំ បារិច្ឆត្តកោ កោវិឡារោ, បណ្ឌុបលាសោ ហោតិ, អត្តមនា, ភិក្ខវេ, ទេវា តាវតិំសា តស្មិំ សមយេ ហោន្តិ ‘បណ្ឌុបលាសោ ទានិ បារិច្ឆត្តកោ, កោវិឡារោ, ន ចិរស្សេវ បន្នបលាសោ ភវិស្សតី’តិ។ យស្មិំ សមយេ ទេវានំ តាវតិំសានំ បារិច្ឆត្តកោ, កោវិឡារោ, បន្នបលាសោ ហោតិ, ជាលកជាតោ ហោតិ, ខារកជាតោ ហោតិ, កុដុមលកជាតោ ហោតិ, កោរកជាតោ ហោតិ, អត្តមនា, ភិក្ខវេ , ទេវា តាវតិំសា តស្មិំ សមយេ ហោន្តិ ‘កោរកជាតោ ទានិ បារិច្ឆត្តកោ កោវិឡារោ, ន ចិរស្សេវ សព្ពបាលិផុល្លោ ភវិស្សតី’តិ។
Yasmiṃ, bhikkhave, samaye devānaṃ tāvatiṃsānaṃ pāricchattako koviḷāro, paṇḍupalāso hoti, attamanā, bhikkhave, devā tāvatiṃsā tasmiṃ samaye honti ‘paṇḍupalāso dāni pāricchattako, koviḷāro, na cirasseva pannapalāso bhavissatī’ti. Yasmiṃ samaye devānaṃ tāvatiṃsānaṃ pāricchattako, koviḷāro, pannapalāso hoti, jālakajāto hoti, khārakajāto hoti, kuṭumalakajāto hoti, korakajāto hoti, attamanā, bhikkhave , devā tāvatiṃsā tasmiṃ samaye honti ‘korakajāto dāni pāricchattako koviḷāro, na cirasseva sabbapāliphullo bhavissatī’ti.
លីនត្ថប្បកាសិនិយម្បិ (ទី. និ. ដី. ២.២៩៤) ឯត្ថ ឯវមត្ថោ ទស្សិតោ – បន្នបលាសោតិ បតិតបត្តោ។ ខារកជាតោតិ ជាតខុទ្ទកមកុឡោ។ យេ ហិ នីលបត្តកា អតិវិយ ខុទ្ទកា មកុឡា, តេ ‘‘ខារកា’’តិ វុច្ចន្តិ។ ជាលកជាតោតិ តេហិយេវ ខុទ្ទកមកុឡេហិ ជាតជាលកោ សព្ពសោ ជាលោ វិយ ជាតោ។ កេចិ បន ‘‘ជាលកជាតោតិ ឯកជាលោ វិយ ជាតោ’’តិ អត្ថំ វទន្តិ។ បារិច្ឆត្តកោ កិរ ខារកគ្គហណកាលេ សព្ពត្ថកមេវ បល្លវិកោ ហោតិ, តេ ចស្ស បល្លវា បភស្សរបវាឡវណ្ណសមុជ្ជលា ហោន្តិ។ តេន សោ សព្ពសោ សមុជ្ជលន្តោ តិដ្ឋតិ។ កុដុមលជាតោតិ សញ្ជាតមហាមកុឡោ។ កោរកជាតោតិ សញ្ជាតសូចិភេទោ សម្បតិវិកសមានាវត្ថោ។ សព្ពបាលិផុល្លោតិ សព្ពសោ ផុល្លិតវិកសិតោតិ។ អយញ្ច អនុក្កមោ ទីឃភាណកានំ វឡញ្ជនានុក្កមេន ទស្សិតោ, ន ឯត្ថ អាចរិយស្ស វិរោធោ អាសង្កិតព្ពោ។
Līnatthappakāsiniyampi (dī. ni. ṭī. 2.294) ettha evamattho dassito – pannapalāsoti patitapatto. Khārakajātoti jātakhuddakamakuḷo. Ye hi nīlapattakā ativiya khuddakā makuḷā, te ‘‘khārakā’’ti vuccanti. Jālakajātoti tehiyeva khuddakamakuḷehi jātajālako sabbaso jālo viya jāto. Keci pana ‘‘jālakajātoti ekajālo viya jāto’’ti atthaṃ vadanti. Pāricchattako kira khārakaggahaṇakāle sabbatthakameva pallaviko hoti, te cassa pallavā pabhassarapavāḷavaṇṇasamujjalā honti. Tena so sabbaso samujjalanto tiṭṭhati. Kuṭumalajātoti sañjātamahāmakuḷo. Korakajātoti sañjātasūcibhedo sampativikasamānāvattho. Sabbapāliphulloti sabbaso phullitavikasitoti. Ayañca anukkamo dīghabhāṇakānaṃ vaḷañjanānukkamena dassito, na ettha ācariyassa virodho āsaṅkitabbo.
កន្តនកវាតោតិ ទេវានំ បុញ្ញកម្មបច្ចយា បុប្ផានំ ឆិន្ទនកវាតោ។ កន្តតីតិ ឆិន្ទតិ។ សម្បដិច្ឆនកវាតោតិ ឆិន្នានំ ឆិន្នានំ បុប្ផានំ សម្បដិគ្គណ្ហកវាតោ។ ចិនន្តោតិ នានាវិធភត្តិសន្និវេសវសេន និចិនំ ករោន្តោ។ អញ្ញតរទេវតានន្តិ នាមគោត្តវសេន អបញ្ញាតទេវតានំ។ រេណុវដ្ដីតិ រេណុសង្ឃាតោ។ កណ្ណិកំ អាហច្ចាតិ សុធម្មាយ កូដំ អាហន្ត្វា។
Kantanakavātoti devānaṃ puññakammapaccayā pupphānaṃ chindanakavāto. Kantatīti chindati. Sampaṭicchanakavātoti chinnānaṃ chinnānaṃ pupphānaṃ sampaṭiggaṇhakavāto. Cinantoti nānāvidhabhattisannivesavasena nicinaṃ karonto. Aññataradevatānanti nāmagottavasena apaññātadevatānaṃ. Reṇuvaṭṭīti reṇusaṅghāto. Kaṇṇikaṃ āhaccāti sudhammāya kūṭaṃ āhantvā.
អនុផរណានុភាវោតិ ខីណាសវស្ស ភិក្ខុនោ កិត្តិសទ្ទស្ស យាវ ព្រហ្មលោកា អនុផរណសង្ខាតោ អានុភាវោ។ បព្ពជ្ជានិស្សិតំ ហោតីតិ បព្ពជ្ជាយ ចតុបារិសុទ្ធិសីលម្បិ ទស្សិតមេវាតិ អធិប្បាយោ។ បឋមជ្ឈានសន្និស្សិតន្តិអាទីសុបិ ឥមិនាវ នយេន អត្ថោ វេទិតព្ពោ។ ឥធ បន ឧភយតោ បរិច្ឆេទោ ហេដ្ឋា សីលតោ ឧបរិ អរហត្តតោ ច បរិច្ឆេទស្ស ទស្សិតត្តា។ តេនេតំ វុត្តន្តិ តេន ការណេន ឯតំ ‘‘ចតុបារិសុទ្ធិសីលំ បព្ពជ្ជានិស្សិតំ ហោតី’’តិអាទិវចនំ វុត្តំ។ ឆដ្ឋំ ឧត្តានមេវ។
Anupharaṇānubhāvoti khīṇāsavassa bhikkhuno kittisaddassa yāva brahmalokā anupharaṇasaṅkhāto ānubhāvo. Pabbajjānissitaṃ hotīti pabbajjāya catupārisuddhisīlampi dassitamevāti adhippāyo. Paṭhamajjhānasannissitantiādīsupi imināva nayena attho veditabbo. Idha pana ubhayato paricchedo heṭṭhā sīlato upari arahattato ca paricchedassa dassitattā. Tenetaṃ vuttanti tena kāraṇena etaṃ ‘‘catupārisuddhisīlaṃ pabbajjānissitaṃ hotī’’tiādivacanaṃ vuttaṃ. Chaṭṭhaṃ uttānameva.
បារិច្ឆត្តកសុត្តាទិវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Pāricchattakasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya
៥. បារិច្ឆត្តកសុត្តំ • 5. Pāricchattakasuttaṃ
៦. សក្កច្ចសុត្តំ • 6. Sakkaccasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
៥. បារិច្ឆត្តកសុត្តវណ្ណនា • 5. Pāricchattakasuttavaṇṇanā
៦. សក្កច្ចសុត្តវណ្ណនា • 6. Sakkaccasuttavaṇṇanā
