| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Aṅguttara Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationඅඞ්ගුත්තර නිකාය 10.55
Numbered Discourses 10.55
6. සචිත්තවග්ග
6. Your Own Mind
පරිහානසුත්ත
Decline
තත්‍ර ඛෝ ආයස්මා සාරිපුත්තෝ භික්ඛූ ආමන්තේසි: “ආවුසෝ භික්ඛවේ”ති.
There Sāriputta addressed the bhikkhus: “Friends, bhikkhus!”
“ආවුසෝ”ති ඛෝ තේ භික්ඛූ ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස පච්චස්සෝසුං. ආයස්මා සාරිපුත්තෝ ඒතදවෝච:
“Friend,” they replied. Sāriputta said this:
“‘පරිහානධම්මෝ පුග්ගලෝ, පරිහානධම්මෝ පුග්ගලෝ(අ)ති, ආවුසෝ, වුච්චති. ‘අපරිහානධම්මෝ පුග්ගලෝ, අපරිහානධම්මෝ පුග්ගලෝ(අ)ති, ආවුසෝ, වුච්චති. කිත්තාවතා නු ඛෝ, ආවුසෝ, පරිහානධම්මෝ පුග්ගලෝ වුත්තෝ භගවතා, කිත්තාවතා ච පන අපරිහානධම්මෝ පුග්ගලෝ වුත්තෝ භගවතා”ති?
“Friends, they speak of a person liable to decline, and one not liable to decline. But how did the Buddha define a person liable to decline, and one not liable to decline?”
“දූරතෝපි ඛෝ මයං, ආවුසෝ, ආගච්ඡාම ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස සන්තිකේ ඒතස්ස භාසිතස්ස අත්ථමඤ්ඤාතුං. සාධු වතායස්මන්තංයේව සාරිපුත්තං පටිභාතු ඒතස්ස භාසිතස්ස අත්ථෝ. ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස සුත්වා භික්ඛූ ධාරේස්සන්තී”ති.
“Friend, we would travel a long way to learn the meaning of this statement in the presence of Venerable Sāriputta. May Venerable Sāriputta himself please clarify the meaning of this. The bhikkhus will listen and remember it.”
“තේනහාවුසෝ, සුණාථ, සාධුකං මනසි කරෝථ, භාසිස්සාමී”ති.
“Then listen and apply your mind well, I will speak.”
“ඒවමාවුසෝ”ති ඛෝ තේ භික්ඛූ ආයස්මතෝ සාරිපුත්තස්ස පච්චස්සෝසුං. ආයස්මා සාරිපුත්තෝ ඒතදවෝච:
“Yes, friend,” they replied. Sāriputta said this:
“කිත්තාවතා නු ඛෝ, ආවුසෝ, පරිහානධම්මෝ පුග්ගලෝ වුත්තෝ භගවතා? ඉධාවුසෝ, භික්ඛු අස්සුතඤ්චේව ධම්මං න සුණාති, සුතා චස්ස ධම්මා සම්මෝසං ගච්ඡන්ති, යේ චස්ස ධම්මා පුබ්බේ චේතසෝ අසම්ඵුට්ඨපුබ්බා තේ චස්ස න සමුදාචරන්ති, අවිඤ්ඤාතඤ්චේව න විජානාති. ඒත්තාවතා ඛෝ, ආවුසෝ, පරිහානධම්මෝ පුග්ගලෝ වුත්තෝ භගවතා.
“How did the Buddha define a person liable to decline? It’s when a bhikkhu doesn’t get to hear a teaching they haven’t heard before. They forget those teachings they have heard. They don’t keep rehearsing the teachings they’ve already got to know. And they don’t come to understand what they haven’t understood before. That’s how the Buddha defined a person liable to decline.
කිත්තාවතා ච පනාවුසෝ, අපරිහානධම්මෝ පුග්ගලෝ වුත්තෝ භගවතා? ඉධාවුසෝ, භික්ඛු අස්සුතඤ්චේව ධම්මං සුණාති, සුතා චස්ස ධම්මා න සම්මෝසං ගච්ඡන්ති, යේ චස්ස ධම්මා පුබ්බේ චේතසෝ අසම්ඵුට්ඨපුබ්බා තේ චස්ස සමුදාචරන්ති, අවිඤ්ඤාතඤ්චේව විජානාති. ඒත්තාවතා ඛෝ, ආවුසෝ, අපරිහානධම්මෝ පුග්ගලෝ වුත්තෝ භගවතා.
And how did the Buddha define a person not liable to decline? It’s when a bhikkhu gets to hear a teaching they haven’t heard before. They remember those teachings they have heard. They keep rehearsing the teachings they’ve already got to know. And they come to understand what they haven’t understood before. That’s how the Buddha defined a person not liable to decline.
නෝ චේ, ආවුසෝ, භික්ඛු පරචිත්තපරියායකුසලෝ හෝති, අථ ‘සචිත්තපරියායකුසලෝ භවිස්සාමී(අ)ති—ඒවඤ්හි වෝ, ආවුසෝ, සික්ඛිතබ්බං.
If a bhikkhu isn’t skilled in the ways of another’s mind, then they should train themselves: ‘I will be skilled in the ways of my own mind.’
කථඤ්චාවුසෝ, භික්ඛු සචිත්තපරියායකුසලෝ හෝති? සේය්‍යථාපි, ආවුසෝ, ඉත්ථී වා පුරිසෝ වා දහරෝ යුවා මණ්ඩනකජාතිකෝ ආදාසේ වා පරිසුද්ධේ පරියෝදාතේ අච්ඡේ වා උදපත්තේ සකං මුඛනිමිත්තං පච්චවේක්ඛමානෝ සචේ තත්ථ පස්සති රජං වා අඞ්ගණං වා, තස්සේව රජස්ස වා අඞ්ගණස්ස වා පහානාය වායමති. නෝ චේ තත්ථ පස්සති රජං වා අඞ්ගණං වා, තේනේවත්තමනෝ හෝති පරිපුණ්ණසඞ්කප්පෝ: ‘ලාභා වත මේ, පරිසුද්ධං වත මේ(අ)ති.
And how is a bhikkhu skilled in the ways of their own mind? Suppose there was a woman or man who was young, youthful, and fond of adornments, and they check their own reflection in a clean bright mirror or a clear bowl of water. If they see any dirt or blemish there, they’d try to remove it. But if they don’t see any dirt or blemish there, they’re happy with that, as they’ve got all they wished for: ‘How fortunate that I’m clean!’
ඒවමේව ඛෝ, ආවුසෝ, භික්ඛුනෝ පච්චවේක්ඛණා බහුකාරා හෝති කුසලේසු ධම්මේසු: ‘අනභිජ්ඣාලු නු ඛෝ බහුලං විහරාමි, සංවිජ්ජති නු ඛෝ මේ ඒසෝ ධම්මෝ උදාහු නෝ, අබ්‍යාපන්නචිත්තෝ නු ඛෝ බහුලං විහරාමි, සංවිජ්ජති නු ඛෝ මේ ඒසෝ ධම්මෝ උදාහු නෝ, විගතථිනමිද්ධෝ නු ඛෝ බහුලං විහරාමි, සංවිජ්ජති නු ඛෝ මේ ඒසෝ ධම්මෝ උදාහු නෝ, අනුද්ධතෝ නු ඛෝ බහුලං විහරාමි, සංවිජ්ජති නු ඛෝ මේ ඒසෝ ධම්මෝ උදාහු නෝ, තිණ්ණවිචිකිච්ඡෝ නු ඛෝ බහුලං විහරාමි, සංවිජ්ජති නු ඛෝ මේ ඒසෝ ධම්මෝ උදාහු නෝ, අක්කෝධනෝ නු ඛෝ බහුලං විහරාමි, සංවිජ්ජති නු ඛෝ මේ ඒසෝ ධම්මෝ උදාහු නෝ, අසඞ්කිලිට්ඨචිත්තෝ නු ඛෝ බහුලං විහරාමි, සංවිජ්ජති නු ඛෝ මේ ඒසෝ ධම්මෝ උදාහු නෝ, ලාභී නු ඛෝම්හි අජ්ඣත්තං ධම්මපාමෝජ්ජස්ස, සංවිජ්ජති නු ඛෝ මේ ඒසෝ ධම්මෝ උදාහු නෝ, ලාභී නු ඛෝම්හි අජ්ඣත්තං චේතෝසමථස්ස, සංවිජ්ජති නු ඛෝ මේ ඒසෝ ධම්මෝ උදාහු නෝ, ලාභී නු ඛෝම්හි අධිපඤ්ඤාධම්මවිපස්සනාය, සංවිජ්ජති නු ඛෝ මේ ඒසෝ ධම්මෝ උදාහු නෝ(අ)ති.
In the same way, checking is very helpful for a bhikkhu’s skillful qualities. ‘Is contentment often found in me or not? Is kind-heartedness often found in me or not? Is freedom from dullness and drowsiness often found in me or not? Is calm often found in me or not? Is confidence often found in me or not? Is love often found in me or not? Is purity of mind often found in me or not? Is internal joy with the teaching found in me or not? Is internal serenity of heart found in me or not? Is the higher wisdom of discernment of principles found in me or not?’
සචේ පන, ආවුසෝ, භික්ඛු පච්චවේක්ඛමානෝ සබ්බේපිමේ කුසලේ ධම්මේ අත්තනි න සමනුපස්සති, තේනාවුසෝ, භික්ඛුනා සබ්බේසංයේව ඉමේසං කුසලානං ධම්මානං පටිලාභාය අධිමත්තෝ ඡන්දෝ ච වායාමෝ ච උස්සාහෝ ච උස්සෝළ්හී ච අප්පටිවානී ච සති ච සම්පජඤ්ඤඤ්ච කරණීයං. සේය්‍යථාපි, ආවුසෝ, ආදිත්තචේලෝ වා ආදිත්තසීසෝ වා. තස්සේව චේලස්ස වා සීසස්ස වා නිබ්බාපනාය අධිමත්තං ඡන්දඤ්ච වායාමඤ්ච උස්සාහඤ්ච උස්සෝළ්හිඤ්ච අප්පටිවානිඤ්ච සතිඤ්ච සම්පජඤ්ඤඤ්ච කරේය්‍ය. ඒවමේවං ඛෝ, ආවුසෝ, තේන භික්ඛුනා සබ්බේසංයේව කුසලානං ධම්මානං පටිලාභාය අධිමත්තෝ ඡන්දෝ ච වායාමෝ ච උස්සාහෝ ච උස්සෝළ්හී ච අප්පටිවානී ච සති ච සම්පජඤ්ඤඤ්ච කරණීයං.
Suppose a bhikkhu, while checking, doesn’t see any of these skillful qualities in themselves. In order to get them they should apply intense enthusiasm, effort, zeal, vigor, perseverance, mindfulness, and situational awareness. Suppose your clothes or head were on fire. In order to extinguish it, you’d apply intense enthusiasm, effort, zeal, vigor, perseverance, mindfulness, and situational awareness. In the same way, they should apply intense enthusiasm to get those skillful qualities …
සචේ පනාවුසෝ, භික්ඛු පච්චවේක්ඛමානෝ ඒකච්චේ කුසලේ ධම්මේ අත්තනි සමනුපස්සති, ඒකච්චේ කුසලේ ධම්මේ අත්තනි න සමනුපස්සති, තේනාවුසෝ, භික්ඛුනා යේ කුසලේ ධම්මේ අත්තනි සමනුපස්සති තේසු කුසලේසු ධම්මේසු පතිට්ඨාය, යේ කුසලේ ධම්මේ අත්තනි න සමනුපස්සති තේසං කුසලානං ධම්මානං පටිලාභාය අධිමත්තෝ ඡන්දෝ ච වායාමෝ ච උස්සාහෝ ච උස්සෝළ්හී ච අප්පටිවානී ච සති ච සම්පජඤ්ඤඤ්ච කරණීයං. සේය්‍යථාපි, ආවුසෝ, ආදිත්තචේලෝ වා ආදිත්තසීසෝ වා. තස්සේව චේලස්ස වා සීසස්ස වා නිබ්බාපනාය අධිමත්තං ඡන්දඤ්ච වායාමඤ්ච උස්සාහඤ්ච උස්සෝළ්හිඤ්ච අප්පටිවානිඤ්ච සතිඤ්ච සම්පජඤ්ඤඤ්ච කරේය්‍ය. ඒවමේවං ඛෝ, ආවුසෝ, තේන භික්ඛුනා යේ කුසලේ ධම්මේ අත්තනි සමනුපස්සති තේසු කුසලේසු ධම්මේසු පතිට්ඨාය, යේ කුසලේ ධම්මේ අත්තනි න සමනුපස්සති තේසං කුසලානං ධම්මානං පටිලාභාය අධිමත්තෝ ඡන්දෝ ච වායාමෝ ච උස්සාහෝ ච උස්සෝළ්හී ච අප්පටිවානී ච සති ච සම්පජඤ්ඤඤ්ච කරණීයං.
Suppose a bhikkhu, while checking, sees some of these skillful qualities in themselves, but doesn’t see others. Grounded on the skillful qualities they see, they should apply intense enthusiasm, effort, zeal, vigor, perseverance, mindfulness, and situational awareness in order to get the skillful qualities they don’t see. Suppose your clothes or head were on fire. In order to extinguish it, you’d apply intense enthusiasm, effort, zeal, vigor, perseverance, mindfulness, and situational awareness. In the same way, grounded on the skillful qualities they see, they should apply intense enthusiasm to get those skillful qualities they don’t see.
සචේ පනාවුසෝ, භික්ඛු පච්චවේක්ඛමානෝ සබ්බේපිමේ කුසලේ ධම්මේ අත්තනි සමනුපස්සති, තේනාවුසෝ, භික්ඛුනා සබ්බේස්වේව ඉමේසු කුසලේසු ධම්මේසු පතිට්ඨාය උත්තරි ආසවානං ඛයාය යෝගෝ කරණීයෝ”ති.
But suppose a bhikkhu, while checking, sees all of these skillful qualities in themselves. Grounded on all these skillful qualities they should practice meditation further to end the defilements.”
පඤ්චමං.
The authoritative text of the Aṅguttara Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
