Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ൧൦. പരിഹാനസുത്തവണ്ണനാ

    10. Parihānasuttavaṇṇanā

    ൭൯. ദസമേ പരിഹാനായ സംവത്തന്തീതി അവുദ്ധിയാ ഭവന്തി, മഗ്ഗാധിഗമസ്സ പരിപന്ഥായ ഹോന്തി. അധിഗതസ്സ പന മഗ്ഗസ്സ പരിഹാനി നാമ നത്ഥി. ‘‘തയോ ധമ്മാ’’തി ധമ്മാധിട്ഠാനവസേന ഉദ്ദിട്ഠധമ്മേ പുഗ്ഗലാധിട്ഠാനായ ദേസനായ വിഭജന്തോ ‘‘ഇധ, ഭിക്ഖവേ, സേഖോ ഭിക്ഖൂ’’തിആദിമാഹ.

    79. Dasame parihānāya saṃvattantīti avuddhiyā bhavanti, maggādhigamassa paripanthāya honti. Adhigatassa pana maggassa parihāni nāma natthi. ‘‘Tayo dhammā’’ti dhammādhiṭṭhānavasena uddiṭṭhadhamme puggalādhiṭṭhānāya desanāya vibhajanto ‘‘idha, bhikkhave, sekho bhikkhū’’tiādimāha.

    തത്ഥ കമ്മം ആരമിതബ്ബതോ ആരാമോ ഏതസ്സാതി കമ്മാരാമോ. കമ്മേ രതോതി കമ്മരതോ. കമ്മാരാമതം കമ്മാഭിരതിം അനുയുത്തോ പയുത്തോതി കമ്മാരാമതമനുയുത്തോ. തത്ഥ കമ്മം നാമ ഇതികത്തബ്ബം കമ്മം, സേയ്യഥിദം – ചീവരവിചാരണം, ചീവരകരണം, ഉപത്ഥമ്ഭനം, പത്തത്ഥവികം, അംസബന്ധനം, കായബന്ധനം, ധമകരണം, ആധാരകം, പാദകഥലികം, സമ്മജ്ജനീതി ഏവമാദീനം ഉപകരണാനം കരണം, യഞ്ച വിഹാരേ ഖണ്ഡഫുല്ലാദിപടിസങ്ഖരണം . ഏകച്ചോ ഹി ഏതാനി കരോന്തോ സകലദിവസം ഏതാനേവ കരോതി. തം സന്ധായേതം വുത്തം. യോ പന ഏതേസം കരണവേലായമേവ ഏതാനി കരോതി, ഉദ്ദേസവേലായം ഉദ്ദേസം ഗണ്ഹാതി, സജ്ഝായവേലായം സജ്ഝായതി, ചേതിയങ്ഗണവത്താദികരണവേലായം ചേതിയങ്ഗണവത്താദീനി കരോതി, മനസികാരവേലായം മനസികാരം കരോതി സബ്ബത്ഥകകമ്മട്ഠാനേ വാ പാരിഹാരിയകമ്മട്ഠാനേ വാ, ന സോ കമ്മാരാമോ നാമ. തസ്സ തം –

    Tattha kammaṃ āramitabbato ārāmo etassāti kammārāmo. Kamme ratoti kammarato. Kammārāmataṃ kammābhiratiṃ anuyutto payuttoti kammārāmatamanuyutto. Tattha kammaṃ nāma itikattabbaṃ kammaṃ, seyyathidaṃ – cīvaravicāraṇaṃ, cīvarakaraṇaṃ, upatthambhanaṃ, pattatthavikaṃ, aṃsabandhanaṃ, kāyabandhanaṃ, dhamakaraṇaṃ, ādhārakaṃ, pādakathalikaṃ, sammajjanīti evamādīnaṃ upakaraṇānaṃ karaṇaṃ, yañca vihāre khaṇḍaphullādipaṭisaṅkharaṇaṃ . Ekacco hi etāni karonto sakaladivasaṃ etāneva karoti. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Yo pana etesaṃ karaṇavelāyameva etāni karoti, uddesavelāyaṃ uddesaṃ gaṇhāti, sajjhāyavelāyaṃ sajjhāyati, cetiyaṅgaṇavattādikaraṇavelāyaṃ cetiyaṅgaṇavattādīni karoti, manasikāravelāyaṃ manasikāraṃ karoti sabbatthakakammaṭṭhāne vā pārihāriyakammaṭṭhāne vā, na so kammārāmo nāma. Tassa taṃ –

    ‘‘യാനി ഖോ പന താനി സബ്രഹ്മചാരീനം ഉച്ചാവചാനി കിംകരണീയാനി, തത്ഥ ദക്ഖോ ഹോതി അനലസോ, തത്രുപായായ വീമംസായ സമന്നാഗതോ, അലം കാതും അലം സംവിധാതു’’ന്തി (ദീ॰ നി॰ ൩.൩൪൫; അ॰ നി॰ ൧൦.൧൮) –

    ‘‘Yāni kho pana tāni sabrahmacārīnaṃ uccāvacāni kiṃkaraṇīyāni, tattha dakkho hoti analaso, tatrupāyāya vīmaṃsāya samannāgato, alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātu’’nti (dī. ni. 3.345; a. ni. 10.18) –

    ആദിനാ സത്ഥാരാ അനുഞ്ഞാതകരണമേവ ഹോതി.

    Ādinā satthārā anuññātakaraṇameva hoti.

    ഭസ്സാരാമോതി യോ ഭഗവതാ പടിക്ഖിത്തരാജകഥാദിവസേന രത്തിന്ദിവം വീതിനാമേതി, അയം ഭസ്സേ പരിയന്തകാരീ ന ഹോതീതി ഭസ്സാരാമോ നാമ. യോ പന രത്തിമ്പി ദിവാപി ധമ്മം കഥേതി, പഞ്ഹം വിസ്സജ്ജേതി, അയം അപ്പഭസ്സോ ഭസ്സേ പരിയന്തകാരീയേവ. കസ്മാ? ‘‘സന്നിപതിതാനം വോ, ഭിക്ഖവേ, ദ്വയം കരണീയം – ധമ്മീ വാ കഥാ, അരിയോ വാ തുണ്ഹീഭാവോ’’തി (മ॰ നി॰ ൧.൨൭൩) വുത്തവിധിംയേവ പടിപന്നോതി.

    Bhassārāmoti yo bhagavatā paṭikkhittarājakathādivasena rattindivaṃ vītināmeti, ayaṃ bhasse pariyantakārī na hotīti bhassārāmo nāma. Yo pana rattimpi divāpi dhammaṃ katheti, pañhaṃ vissajjeti, ayaṃ appabhasso bhasse pariyantakārīyeva. Kasmā? ‘‘Sannipatitānaṃ vo, bhikkhave, dvayaṃ karaṇīyaṃ – dhammī vā kathā, ariyo vā tuṇhībhāvo’’ti (ma. ni. 1.273) vuttavidhiṃyeva paṭipannoti.

    നിദ്ദാരാമോതി യോ യാവദത്ഥം ഉദരാവദേഹകം ഭുഞ്ജിത്വാ സേയ്യസുഖം, പസ്സസുഖം, മിദ്ധസുഖം അനുയുഞ്ജതി, യോ ച ഗച്ഛന്തോപി നിസിന്നോപി ഠിതോപി ഥിനമിദ്ധാഭിഭൂതോ നിദ്ദായതി, അയം നിദ്ദാരാമോ നാമ. യസ്സ പന കരജകായഗേലഞ്ഞേന ചിത്തം ഭവങ്ഗം ഓതരതി, നായം നിദ്ദാരാമോ, തേനേവാഹ –

    Niddārāmoti yo yāvadatthaṃ udarāvadehakaṃ bhuñjitvā seyyasukhaṃ, passasukhaṃ, middhasukhaṃ anuyuñjati, yo ca gacchantopi nisinnopi ṭhitopi thinamiddhābhibhūto niddāyati, ayaṃ niddārāmo nāma. Yassa pana karajakāyagelaññena cittaṃ bhavaṅgaṃ otarati, nāyaṃ niddārāmo, tenevāha –

    ‘‘അഭിജാനാമി ഖോ പനാഹം, അഗ്ഗിവേസ്സന, ഗിമ്ഹാനം പച്ഛിമേ മാസേ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപ്പടിക്കന്തോ ചതുഗ്ഗുണം സങ്ഘാടിം പഞ്ഞാപേത്വാ ദക്ഖിണേന പസ്സേന സതോ സമ്പജാനോ നിദ്ദം ഓക്കമിതാ’’തി (മ॰ നി॰ ൧.൩൮൭).

    ‘‘Abhijānāmi kho panāhaṃ, aggivessana, gimhānaṃ pacchime māse pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññāpetvā dakkhiṇena passena sato sampajāno niddaṃ okkamitā’’ti (ma. ni. 1.387).

    ഏത്ഥ ച പുഥുജ്ജനകല്യാണകോപി സേഖോത്വേവ വേദിതബ്ബോ. തസ്മാ തസ്സ സബ്ബസ്സപി വിസേസാധിഗമസ്സ ഇതരേസം ഉപരി വിസേസാധിഗമസ്സ ച പരിഹാനായ വത്തന്തീതി വേദിതബ്ബം. സുക്കപക്ഖസ്സ വുത്തവിപരിയായേന അത്ഥവിഭാവനാ വേദിതബ്ബാ.

    Ettha ca puthujjanakalyāṇakopi sekhotveva veditabbo. Tasmā tassa sabbassapi visesādhigamassa itaresaṃ upari visesādhigamassa ca parihānāya vattantīti veditabbaṃ. Sukkapakkhassa vuttavipariyāyena atthavibhāvanā veditabbā.

    ഗാഥാസു ഉദ്ധതോതി ചിത്തവിക്ഖേപകരേന ഉദ്ധച്ചേന ഉദ്ധതോ അവൂപസന്തോ. അപ്പകിച്ചസ്സാതി അനുഞ്ഞാതസ്സപി വുത്തപ്പകാരസ്സ കിച്ചസ്സ യുത്തപ്പയുത്തകാലേയേവ കരണതോ അപ്പകിച്ചോ അസ്സ ഭവേയ്യ. അപ്പമിദ്ധോതി ‘‘ദിവസം ചങ്കമേന നിസജ്ജായാ’’തിആദിനാ വുത്തജാഗരിയാനുയോഗേന നിദ്ദാരഹിതോ അസ്സ. അനുദ്ധതോതി ഭസ്സാരാമതായ ഉപ്പജ്ജനകചിത്തവിക്ഖേപസ്സ അഭസ്സാരാമോ ഹുത്വാ പരിവജ്ജനേന ന ഉദ്ധതോ വൂപസന്തചിത്തോ, സമാഹിതോതി അത്ഥോ. സേസം പുബ്ബേ വുത്തനയത്താ സുവിഞ്ഞേയ്യമേവ. ഇതി ഇമസ്മിം വഗ്ഗേ പഠമദുതിയപഞ്ചമഛട്ഠസത്തമഅട്ഠമനവമേസു സുത്തേസു വട്ടം കഥിതം, ഇതരേസു വട്ടവിവട്ടം.

    Gāthāsu uddhatoti cittavikkhepakarena uddhaccena uddhato avūpasanto. Appakiccassāti anuññātassapi vuttappakārassa kiccassa yuttappayuttakāleyeva karaṇato appakicco assa bhaveyya. Appamiddhoti ‘‘divasaṃ caṅkamena nisajjāyā’’tiādinā vuttajāgariyānuyogena niddārahito assa. Anuddhatoti bhassārāmatāya uppajjanakacittavikkhepassa abhassārāmo hutvā parivajjanena na uddhato vūpasantacitto, samāhitoti attho. Sesaṃ pubbe vuttanayattā suviññeyyameva. Iti imasmiṃ vagge paṭhamadutiyapañcamachaṭṭhasattamaaṭṭhamanavamesu suttesu vaṭṭaṃ kathitaṃ, itaresu vaṭṭavivaṭṭaṃ.

    ദസമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Dasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

    തതിയവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Tatiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi / ൧൦. പരിഹാനസുത്തം • 10. Parihānasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact