| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
२. परिहानिकथा
2. Parihānikathā
१. वादयुत्तिपरिहानिकथावण्णना
1. Vādayuttiparihānikathāvaṇṇanā
२३९. ‘‘द्वेमे , भिक्खवे, धम्मा सेक्खस्स भिक्खुनो परिहानाय संवत्तन्ती’’ति (अ॰ नि॰ २.१८५) इदं सुत्तं अरहतो परिहानिलद्धिया न निस्सयो, अथ खो अनागामिआदीनं परिहानिलद्धिया, तस्मा अरहतोपि परिहानिं इच्छन्तीति एत्थ पि-सद्देन अनागामिस्सपि सकदागामिस्सपीति योजेतब्बं।
239. ‘‘Dveme , bhikkhave, dhammā sekkhassa bhikkhuno parihānāya saṃvattantī’’ti (a. ni. 2.185) idaṃ suttaṃ arahato parihāniladdhiyā na nissayo, atha kho anāgāmiādīnaṃ parihāniladdhiyā, tasmā arahatopi parihāniṃ icchantīti ettha pi-saddena anāgāmissapi sakadāgāmissapīti yojetabbaṃ.
‘‘ततियस्मिम्पि मुदिन्द्रियाव अधिप्पेता। तेसञ्हि सब्बेसम्पि परिहानि न होतीति तस्स लद्धी’’ति पुरिमपाठो, मुदिन्द्रियेस्वेव पन अधिप्पेतेसु परिक्खेपो न कातब्बो सिया, कतो च, तस्मा ‘‘ततियस्मिम्पि तिक्खिन्द्रियाव अधिप्पेता। तेसञ्हि सब्बेसम्पि परिहानि न होतीति तस्स लद्धी’’ति पठन्ति।
‘‘Tatiyasmimpi mudindriyāva adhippetā. Tesañhi sabbesampi parihāni na hotīti tassa laddhī’’ti purimapāṭho, mudindriyesveva pana adhippetesu parikkhepo na kātabbo siyā, kato ca, tasmā ‘‘tatiyasmimpi tikkhindriyāva adhippetā. Tesañhi sabbesampi parihāni na hotīti tassa laddhī’’ti paṭhanti.
अयोनिसो अत्थं गहेत्वाति सोतापन्नोयेव नियतोति वुत्तोति सोयेव न परिहायति, न इतरेति अत्थं गहेत्वा। ‘‘उपरिमग्गत्थाया’’ति वुत्तं अत्थं अग्गहेत्वा नियतोति सोतापत्तिफला न परिहायतीति एतमत्थं गण्हीति पन वदन्ति।
Ayoniso atthaṃ gahetvāti sotāpannoyeva niyatoti vuttoti soyeva na parihāyati, na itareti atthaṃ gahetvā. ‘‘Uparimaggatthāyā’’ti vuttaṃ atthaṃ aggahetvā niyatoti sotāpattiphalā na parihāyatīti etamatthaṃ gaṇhīti pana vadanti.
वादयुत्तिपरिहानिकथावण्णना निट्ठिता।
Vādayuttiparihānikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
२. अरियपुग्गलसंसन्दनपरिहानिवण्णना
2. Ariyapuggalasaṃsandanaparihānivaṇṇanā
२४१. यं पनेत्थातिआदिम्हि दस्सनमग्गफले ठितस्स अनन्तरं अरहत्तप्पत्तिं, ततो परिहायित्वा तत्थ च ठानं इच्छन्तो पुन वायामेन तदनन्तरं अरहत्तप्पत्तिं न इच्छतीति विचारेतब्बमेतं।
241. Yaṃpanetthātiādimhi dassanamaggaphale ṭhitassa anantaraṃ arahattappattiṃ, tato parihāyitvā tattha ca ṭhānaṃ icchanto puna vāyāmena tadanantaraṃ arahattappattiṃ na icchatīti vicāretabbametaṃ.
२६२. अवसिप्पत्तो झानलाभीति सेक्खो वुत्तोति दट्ठब्बो। पुथुज्जनो पन वसिप्पत्तो अवसिप्पत्तो च समयविमुत्तअसमयविमुत्ततन्तिया अग्गहितो, भजापियमानो पन समापत्तिविक्खम्भितानं किलेसानं वसेन समयविमुत्तभावं भजेय्याति वुत्तोति।
262. Avasippatto jhānalābhīti sekkho vuttoti daṭṭhabbo. Puthujjano pana vasippatto avasippatto ca samayavimuttaasamayavimuttatantiyā aggahito, bhajāpiyamāno pana samāpattivikkhambhitānaṃ kilesānaṃ vasena samayavimuttabhāvaṃ bhajeyyāti vuttoti.
अरियपुग्गलसंसन्दनपरिहानिवण्णना निट्ठिता।
Ariyapuggalasaṃsandanaparihānivaṇṇanā niṭṭhitā.
३. सुत्तसाधनपरिहानिवण्णना
3. Suttasādhanaparihānivaṇṇanā
२६५. उत्तमहीनभेदो ‘‘तत्र यायं पटिपदा सुखा खिप्पाभिञ्ञा, सा उभयेनेव पणीता अक्खायती’’तिआदिसुत्तवसेन (दी॰ नि॰ ३.१५२) वुत्तो। ‘‘दिट्ठं सुतं मुत’’न्ति एत्थ विय मुतसद्दो पत्तब्बं वदतीति आह ‘‘फुसनारह’’न्ति।
265. Uttamahīnabhedo ‘‘tatra yāyaṃ paṭipadā sukhā khippābhiññā, sā ubhayeneva paṇītā akkhāyatī’’tiādisuttavasena (dī. ni. 3.152) vutto. ‘‘Diṭṭhaṃ sutaṃ muta’’nti ettha viya mutasaddo pattabbaṃ vadatīti āha ‘‘phusanāraha’’nti.
२६७. अप्पत्तपरिहानाय चेव संवत्तन्ति यथाकतसन्निट्ठानस्स समयविमुत्तस्साति अधिप्पायो।
267. Appattaparihānāya ceva saṃvattanti yathākatasanniṭṭhānassa samayavimuttassāti adhippāyo.
सुत्तसाधनपरिहानिवण्णना निट्ठिता।
Suttasādhanaparihānivaṇṇanā niṭṭhitā.
परिहानिकथावण्णना निट्ठिता।
Parihānikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / कथावत्थुपाळि • Kathāvatthupāḷi / २. परिहानिकथा • 2. Parihānikathā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / अभिधम्मपिटक (अट्ठकथा) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / २. परिहानिकथा • 2. Parihānikathā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-अनुटीका • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / २. परिहानिकथा • 2. Parihānikathā
