Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
២. បរិហានិកថា
2. Parihānikathā
១. វាទយុត្តិបរិហានិកថាវណ្ណនា
1. Vādayuttiparihānikathāvaṇṇanā
២៣៩. ‘‘ទ្វេមេ , ភិក្ខវេ, ធម្មា សេក្ខស្ស ភិក្ខុនោ បរិហានាយ សំវត្តន្តី’’តិ (អ. និ. ២.១៨៥) ឥទំ សុត្តំ អរហតោ បរិហានិលទ្ធិយា ន និស្សយោ, អថ ខោ អនាគាមិអាទីនំ បរិហានិលទ្ធិយា, តស្មា អរហតោបិ បរិហានិំ ឥច្ឆន្តីតិ ឯត្ថ បិ-សទ្ទេន អនាគាមិស្សបិ សកទាគាមិស្សបីតិ យោជេតព្ពំ។
239. ‘‘Dveme , bhikkhave, dhammā sekkhassa bhikkhuno parihānāya saṃvattantī’’ti (a. ni. 2.185) idaṃ suttaṃ arahato parihāniladdhiyā na nissayo, atha kho anāgāmiādīnaṃ parihāniladdhiyā, tasmā arahatopi parihāniṃ icchantīti ettha pi-saddena anāgāmissapi sakadāgāmissapīti yojetabbaṃ.
‘‘តតិយស្មិម្បិ មុទិន្ទ្រិយាវ អធិប្បេតា។ តេសញ្ហិ សព្ពេសម្បិ បរិហានិ ន ហោតីតិ តស្ស លទ្ធី’’តិ បុរិមបាឋោ, មុទិន្ទ្រិយេស្វេវ បន អធិប្បេតេសុ បរិក្ខេបោ ន កាតព្ពោ សិយា, កតោ ច, តស្មា ‘‘តតិយស្មិម្បិ តិក្ខិន្ទ្រិយាវ អធិប្បេតា។ តេសញ្ហិ សព្ពេសម្បិ បរិហានិ ន ហោតីតិ តស្ស លទ្ធី’’តិ បឋន្តិ។
‘‘Tatiyasmimpi mudindriyāva adhippetā. Tesañhi sabbesampi parihāni na hotīti tassa laddhī’’ti purimapāṭho, mudindriyesveva pana adhippetesu parikkhepo na kātabbo siyā, kato ca, tasmā ‘‘tatiyasmimpi tikkhindriyāva adhippetā. Tesañhi sabbesampi parihāni na hotīti tassa laddhī’’ti paṭhanti.
អយោនិសោ អត្ថំ គហេត្វាតិ សោតាបន្នោយេវ និយតោតិ វុត្តោតិ សោយេវ ន បរិហាយតិ, ន ឥតរេតិ អត្ថំ គហេត្វា។ ‘‘ឧបរិមគ្គត្ថាយា’’តិ វុត្តំ អត្ថំ អគ្គហេត្វា និយតោតិ សោតាបត្តិផលា ន បរិហាយតីតិ ឯតមត្ថំ គណ្ហីតិ បន វទន្តិ។
Ayoniso atthaṃ gahetvāti sotāpannoyeva niyatoti vuttoti soyeva na parihāyati, na itareti atthaṃ gahetvā. ‘‘Uparimaggatthāyā’’ti vuttaṃ atthaṃ aggahetvā niyatoti sotāpattiphalā na parihāyatīti etamatthaṃ gaṇhīti pana vadanti.
វាទយុត្តិបរិហានិកថាវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Vādayuttiparihānikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
២. អរិយបុគ្គលសំសន្ទនបរិហានិវណ្ណនា
2. Ariyapuggalasaṃsandanaparihānivaṇṇanā
២៤១. យំ បនេត្ថាតិអាទិម្ហិ ទស្សនមគ្គផលេ ឋិតស្ស អនន្តរំ អរហត្តប្បត្តិំ, តតោ បរិហាយិត្វា តត្ថ ច ឋានំ ឥច្ឆន្តោ បុន វាយាមេន តទនន្តរំ អរហត្តប្បត្តិំ ន ឥច្ឆតីតិ វិចារេតព្ពមេតំ។
241. Yaṃpanetthātiādimhi dassanamaggaphale ṭhitassa anantaraṃ arahattappattiṃ, tato parihāyitvā tattha ca ṭhānaṃ icchanto puna vāyāmena tadanantaraṃ arahattappattiṃ na icchatīti vicāretabbametaṃ.
២៦២. អវសិប្បត្តោ ឈានលាភីតិ សេក្ខោ វុត្តោតិ ទដ្ឋព្ពោ។ បុថុជ្ជនោ បន វសិប្បត្តោ អវសិប្បត្តោ ច សមយវិមុត្តអសមយវិមុត្តតន្តិយា អគ្គហិតោ, ភជាបិយមានោ បន សមាបត្តិវិក្ខម្ភិតានំ កិលេសានំ វសេន សមយវិមុត្តភាវំ ភជេយ្យាតិ វុត្តោតិ។
262. Avasippatto jhānalābhīti sekkho vuttoti daṭṭhabbo. Puthujjano pana vasippatto avasippatto ca samayavimuttaasamayavimuttatantiyā aggahito, bhajāpiyamāno pana samāpattivikkhambhitānaṃ kilesānaṃ vasena samayavimuttabhāvaṃ bhajeyyāti vuttoti.
អរិយបុគ្គលសំសន្ទនបរិហានិវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Ariyapuggalasaṃsandanaparihānivaṇṇanā niṭṭhitā.
៣. សុត្តសាធនបរិហានិវណ្ណនា
3. Suttasādhanaparihānivaṇṇanā
២៦៥. ឧត្តមហីនភេទោ ‘‘តត្រ យាយំ បដិបទា សុខា ខិប្បាភិញ្ញា, សា ឧភយេនេវ បណីតា អក្ខាយតី’’តិអាទិសុត្តវសេន (ទី. និ. ៣.១៥២) វុត្តោ។ ‘‘ទិដ្ឋំ សុតំ មុត’’ន្តិ ឯត្ថ វិយ មុតសទ្ទោ បត្តព្ពំ វទតីតិ អាហ ‘‘ផុសនារហ’’ន្តិ។
265. Uttamahīnabhedo ‘‘tatra yāyaṃ paṭipadā sukhā khippābhiññā, sā ubhayeneva paṇītā akkhāyatī’’tiādisuttavasena (dī. ni. 3.152) vutto. ‘‘Diṭṭhaṃ sutaṃ muta’’nti ettha viya mutasaddo pattabbaṃ vadatīti āha ‘‘phusanāraha’’nti.
២៦៧. អប្បត្តបរិហានាយ ចេវ សំវត្តន្តិ យថាកតសន្និដ្ឋានស្ស សមយវិមុត្តស្សាតិ អធិប្បាយោ។
267. Appattaparihānāya ceva saṃvattanti yathākatasanniṭṭhānassa samayavimuttassāti adhippāyo.
សុត្តសាធនបរិហានិវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Suttasādhanaparihānivaṇṇanā niṭṭhitā.
បរិហានិកថាវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Parihānikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / ២. បរិហានិកថា • 2. Parihānikathā
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / អភិធម្មបិដក (អដ្ឋកថា) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ២. បរិហានិកថា • 2. Parihānikathā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ២. បរិហានិកថា • 2. Parihānikathā