೧. ವಾದಯುತ್ತಿಪರಿಹಾನಿವಣ್ಣನಾ

1. Vādayuttiparihānivaṇṇanā

೨೩೯. ಇದಾನಿ ಪರಿಹಾನಿಕಥಾ ಹೋತಿ। ಪರಿಹಾನಿಧಮ್ಮೋ ಅಪರಿಹಾನಿಧಮ್ಮೋ, ‘‘ದ್ವೇಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾ ಸೇಕ್ಖಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪರಿಹಾನಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ’’ (ಅ॰ ನಿ॰ ೨.೧೮೫), ‘‘ಪಞ್ಚಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾ ಸಮಯವಿಮುತ್ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪರಿಹಾನಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೫.೧೪೯) ಏವಮಾದೀನಿ ಹಿ ಸುತ್ತಾನಿ ನಿಸ್ಸಾಯ ಸಮ್ಮಿತಿಯಾ ವಜ್ಜಿಪುತ್ತಕಾ ಸಬ್ಬತ್ಥಿವಾದಿನೋ ಏಕಚ್ಚೇ ಚ ಮಹಾಸಙ್ಘಿಕಾ ಅರಹತೋಪಿ ಪರಿಹಾನಿಂ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ತೇ ವಾ ಹೋನ್ತು ಅಞ್ಞೇಯೇವ ವಾ, ಯೇಸಂ ಅಯಂ ಲದ್ಧಿ, ತೇಸಂ ಲದ್ಧಿಭಿನ್ದನತ್ಥಂ ಪರಿಹಾಯತಿ ಅರಹಾ ಅರಹತ್ತಾತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ತತ್ರ ಪರಿಹಾಯತೀತಿ ದ್ವೇ ಪರಿಹಾನಿಯೋ ಪತ್ತಪರಿಹಾನಿ ಚ ಅಪ್ಪತ್ತಪರಿಹಾನಿ ಚ। ತತ್ಥ ‘‘ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಗೋಧಿಕೋ ತಮ್ಹಾ ಸಾಮಯಿಕಾಯ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಪರಿಹಾಯೀ’’ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೧೫೯) ಅಯಂ ಪತ್ತಪರಿಹಾನಿ ನಾಮ। ‘‘ಮಾ ವೋ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥಿಕಾನಂ ಸತಂ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥೋ ಪರಿಹಾಯೀ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೪೧೬-೪೧೮) ಅಯಂ ಅಪ್ಪತ್ತಪರಿಹಾನಿ। ತಾಸು ಇಧ ಪತ್ತಪರಿಹಾನಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ। ತಞ್ಹಿ ಸನ್ಧಾಯ ಆಮನ್ತಾತಿ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸ। ಸಕಸಮಯೇ ಪನ ಇಮಂ ಪತ್ತಪರಿಹಾನಿಂ ನಾಮ ಲೋಕಿಯಸಮಾಪತ್ತಿಯಾವ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ನ ಅರಹತ್ತಾದೀಹಿ ಸಾಮಞ್ಞಫಲೇಹಿ। ಪರಸಮಯೇಪಿ ನಂ ಸಬ್ಬಸಾಮಞ್ಞಫಲೇಸು ಸಬ್ಬಭವೇಸು ಸಬ್ಬಕಾಲೇಸು ಸಬ್ಬೇಸಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲಾನಂ ನ ಇಚ್ಛನ್ತಿ। ತಂ ಪನ ತೇಸಂ ಲದ್ಧಿಮತ್ತಮೇವಾತಿ ಸಬ್ಬಂ ಲದ್ಧಿಜಾಲಂ ಭಿನ್ದಿತುಂ ಪುನ ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ದೇಸನಾ ವಡ್ಢಿತಾ।

239. Idāni parihānikathā hoti. Parihānidhammo aparihānidhammo, ‘‘dveme, bhikkhave, dhammā sekkhassa, bhikkhuno parihānāya saṃvattanti’’ (a. ni. 2.185), ‘‘pañcime, bhikkhave, dhammā samayavimuttassa bhikkhuno parihānāya saṃvattantī’’ti (a. ni. 5.149) evamādīni hi suttāni nissāya sammitiyā vajjiputtakā sabbatthivādino ekacce ca mahāsaṅghikā arahatopi parihāniṃ icchanti, tasmā te vā hontu aññeyeva vā, yesaṃ ayaṃ laddhi, tesaṃ laddhibhindanatthaṃ parihāyati arahā arahattāti pucchā sakavādissa. Tatra parihāyatīti dve parihāniyo pattaparihāni ca appattaparihāni ca. Tattha ‘‘dutiyampi kho āyasmā godhiko tamhā sāmayikāya cetovimuttiyā parihāyī’’ti (saṃ. ni. 1.159) ayaṃ pattaparihāni nāma. ‘‘Mā vo sāmaññatthikānaṃ sataṃ sāmaññattho parihāyī’’ti (ma. ni. 1.416-418) ayaṃ appattaparihāni. Tāsu idha pattaparihāni adhippetā. Tañhi sandhāya āmantāti paṭiññā paravādissa. Sakasamaye pana imaṃ pattaparihāniṃ nāma lokiyasamāpattiyāva icchanti, na arahattādīhi sāmaññaphalehi. Parasamayepi naṃ sabbasāmaññaphalesu sabbabhavesu sabbakālesu sabbesañca puggalānaṃ na icchanti. Taṃ pana tesaṃ laddhimattamevāti sabbaṃ laddhijālaṃ bhindituṃ puna sabbatthātiādinā nayena desanā vaḍḍhitā.

ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ಪರವಾದೀ ಕಮೇನ ಪರಿಹಾಯಿತ್ವಾ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಠಿತಸ್ಸ ಅರಹತೋ ಪರಿಹಾನಿಂ ನ ಇಚ್ಛತಿ, ಉಪರಿಫಲೇಸು ಠಿತಸ್ಸೇವ ಇಚ್ಛತಿ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ರೂಪಾರೂಪಭವೇಸು ಠಿತಸ್ಸ ನ ಇಚ್ಛತಿ, ಕಮ್ಮಾರಾಮತಾದೀನಂ ಪನ ಪರಿಹಾನಿಯಧಮ್ಮಾನಂ ಭಾವತೋ ಕಾಮಭವೇ ಠಿತಸ್ಸೇವ ಇಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಸಬ್ಬತ್ಥಾ’’ತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಪುನ ದಳ್ಹಂ ಕತ್ವಾ ಪುಟ್ಠೋ ಕಾಮಭವಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ಸಬ್ಬಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ಹಿ ಕಾಮಭವೇ ಪರಿಹಾನಿಕರಾ ಕಾಮಗುಣಾ ಅತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ತತ್ಥ ಪರಿಹಾಯತೀತಿ ತಸ್ಸ ಲದ್ಧಿ।

Tattha yasmā paravādī kamena parihāyitvā sotāpattiphale ṭhitassa arahato parihāniṃ na icchati, upariphalesu ṭhitasseva icchati. Yasmā ca rūpārūpabhavesu ṭhitassa na icchati, kammārāmatādīnaṃ pana parihāniyadhammānaṃ bhāvato kāmabhave ṭhitasseva icchati, tasmā ‘‘sabbatthā’’ti puṭṭho paṭikkhipati. Puna daḷhaṃ katvā puṭṭho kāmabhavaṃ sandhāya paṭijānāti. Sabbasmimpi hi kāmabhave parihānikarā kāmaguṇā atthi, tasmā tattha parihāyatīti tassa laddhi.

ತತಿಯಪುಚ್ಛಾಯ ಪರಿಹಾನೀತಿ ಪರಿಹಾನಿಕರೇ ಧಮ್ಮೇ ಪುಚ್ಛತಿ। ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ಪರಿಹಾನಿ ನಾಮ ಕಮ್ಮಾರಾಮತಾದಿಧಮ್ಮಾ, ವಿಸೇಸತೋ ವಾ ಕಾಮರಾಗಬ್ಯಾಪಾದಾ ಏವ, ತೇ ಚ ರೂಪಾರೂಪಭವೇ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ನ ಹೇವ’’ನ್ತಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಪರವಾದಿಸ್ಸ।

Tatiyapucchāya parihānīti parihānikare dhamme pucchati. Tattha yasmā parihāni nāma kammārāmatādidhammā, visesato vā kāmarāgabyāpādā eva, te ca rūpārūpabhave natthi, tasmā ‘‘na heva’’nti paṭikkhepo paravādissa.

ಸಬ್ಬದಾತಿ ಕಾಲಪುಚ್ಛಾ। ತತ್ಥ ಪಠಮಪಞ್ಹೇ ಯೋನಿಸೋಮನಸಿಕಾರಕಾಲೇ ಅಪರಿಹಾಯನತೋ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ದುತಿಯೇ ಅಯೋನಿಸೋಮನಸಿಕರೋತೋ ರತ್ತಿಭಾಗೇ ವಾ ದಿವಸಭಾಗೇ ವಾ ಸಬ್ಬದಾ ಪರಿಹಾಯನತೋ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ತತಿಯೇ ಪರಿಹಾನಿಕರಧಮ್ಮಸಮಾಯೋಗೇ ಸತಿ ಮುಹುತ್ತಮೇವ ಪರಿಹಾನಿ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತತೋ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪರಿಹೀನಸ್ಸ ಪಚ್ಛಾ ಪರಿಹೀನಸ್ಸ ಚ ಪರಿಹಾನಿ ನಾಮ ನತ್ಥೀತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ।

Sabbadāti kālapucchā. Tattha paṭhamapañhe yonisomanasikārakāle aparihāyanato paṭikkhipati. Dutiye ayonisomanasikaroto rattibhāge vā divasabhāge vā sabbadā parihāyanato paṭijānāti. Tatiye parihānikaradhammasamāyoge sati muhuttameva parihāni nāma hoti, tato pubbe aparihīnassa pacchā parihīnassa ca parihāni nāma natthīti paṭikkhipati.

ಸಬ್ಬೇವ ಅರಹನ್ತೋತಿ ಪಞ್ಹಾನಂ ಪಠಮಸ್ಮಿಂ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ದುತಿಯಸ್ಮಿಂ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ತತಿಯಸ್ಮಿಮ್ಪಿ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಾವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ। ತೇಸಞ್ಹಿ ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ಪರಿಹಾನಿ ನ ಹೋತೀತಿ ತಸ್ಸ ಲದ್ಧಿ।

Sabbeva arahantoti pañhānaṃ paṭhamasmiṃ tikkhindriye sandhāya paṭikkhipati. Dutiyasmiṃ mudindriye sandhāya paṭijānāti. Tatiyasmimpi tikkhindriyāva adhippetā. Tesañhi sabbesampi parihāni na hotīti tassa laddhi.

ಸೇಟ್ಠಿಉದಾಹರಣೇ ಪಠಮಪುಚ್ಛಾ ಪರವಾದಿಸ್ಸ, ದುತಿಯಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ। ತತ್ರಾಯಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ಯಂ ಮಂ ತುಮ್ಹೇ ಪುಚ್ಛಥ – ‘‘ಅರಹಾ ಅರಹತ್ತಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತೋ ಚತೂಹಿ ಫಲೇಹಿ ಪರಿಹಾಯತೀ’’ತಿ, ತತ್ರ ವೋ ಪಟಿಪುಚ್ಛಾಮಿ – ‘‘ಚತೂಹಿ ಸತಸಹಸ್ಸೇಹಿ ಸೇಟ್ಠೀ ಸೇಟ್ಠಿತ್ತಂ ಕರೋನ್ತೋ ಸತಸಹಸ್ಸೇಹಿ ಪರಿಹೀನೇ ಸೇಟ್ಠೀ ಸೇಟ್ಠಿತ್ತಾ ಪರಿಹೀನೋ ಹೋತೀ’’ತಿ। ತತೋ ಸಕವಾದಿನಾ ಏಕದೇಸೇನ ಪರಿಹಾನಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಆಮನ್ತಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಸಬ್ಬಸಾಪತೇಯ್ಯಾ ಪರಿಹೀನೋ ಹೋತೀತಿ ಪುಚ್ಛತಿ। ತಥಾ ಅಪರಿಹೀನತ್ತಾ ಸಕವಾದೀ ನ ಹೇವಾತಿ ವತ್ವಾ ಅಥ ನಂ ‘‘ಏವಮೇವ ಅರಹಾಪಿ ಪರಿಹಾಯತಿ ಚ। ನ ಚ ಚತೂಹಿ ಫಲೇಹೀ’’ತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಲದ್ಧಿಕಂ ದುತಿಯಂ ಭಬ್ಬಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛತಿ। ಪರವಾದೀ ಸೇಟ್ಠಿನೋ ಅಭಬ್ಬತಾಯ ನಿಯಮಂ ಅಪಸ್ಸನ್ತೋ ಪಟಿಜಾನಿತ್ವಾ ಅರಹತೋ ಚತೂಹಿ ಫಲೇಹಿ ಪರಿಹಾನಿಭಬ್ಬತಂ ಪುಟ್ಠೋ ‘‘ನಿಯತೋ ಸಮ್ಬೋಧಿಪರಾಯಣೋ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೩.೮೭) ವಚನಸ್ಸ ಅಯೋನಿಸೋ ಅತ್ಥಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಲದ್ಧಿಯಂ ಠಿತೋ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲತೋ ಪರಿಹಾಯಿತುಂ ಅಭಬ್ಬತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ತಂ ಪನಸ್ಸ ಲದ್ಧಿಮತ್ತಮೇವಾತಿ।

Seṭṭhiudāharaṇe paṭhamapucchā paravādissa, dutiyā sakavādissa. Tatrāyaṃ adhippāyo – yaṃ maṃ tumhe pucchatha – ‘‘arahā arahattā parihāyanto catūhi phalehi parihāyatī’’ti, tatra vo paṭipucchāmi – ‘‘catūhi satasahassehi seṭṭhī seṭṭhittaṃ karonto satasahassehi parihīne seṭṭhī seṭṭhittā parihīno hotī’’ti. Tato sakavādinā ekadesena parihāniṃ sandhāya ‘‘āmantā’’ti vutte sabbasāpateyyā parihīno hotīti pucchati. Tathā aparihīnattā sakavādī na hevāti vatvā atha naṃ ‘‘evameva arahāpi parihāyati ca. Na ca catūhi phalehī’’ti uppannaladdhikaṃ dutiyaṃ bhabbapañhaṃ pucchati. Paravādī seṭṭhino abhabbatāya niyamaṃ apassanto paṭijānitvā arahato catūhi phalehi parihānibhabbataṃ puṭṭho ‘‘niyato sambodhiparāyaṇo’’ti (a. ni. 3.87) vacanassa ayoniso atthaṃ gahetvā laddhiyaṃ ṭhito sotāpattiphalato parihāyituṃ abhabbataṃ sandhāya paṭikkhipati. Taṃ panassa laddhimattamevāti.

ಏತ್ತಾವತಾ ವಾದಯುತ್ತಿ ನಾಮ ನಿಟ್ಠಿತಾ ಹೋತಿ।

Ettāvatā vādayutti nāma niṭṭhitā hoti.

೨. ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲಸಂಸನ್ದನಪರಿಹಾನಿವಣ್ಣನಾ

2. Ariyapuggalasaṃsandanaparihānivaṇṇanā

೨೪೦. ಇದಾನಿ ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲಸಂಸನ್ದನಾ ಆರದ್ಧಾ। ತತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ಕೇಚಿ ಅರಹತೋವ ಪರಿಹಾನಿಂ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ಕೇಚಿ ಅನಾಗಾಮಿನೋಪಿ, ಕೇಚಿ ಸಕದಾಗಾಮಿಸ್ಸಪಿ। ಸೋತಾಪನ್ನಸ್ಸ ಪನ ಸಬ್ಬೇಪಿ ನ ಇಚ್ಛನ್ತಿಯೇವ। ಯೇ ಅರಹತ್ತಾ ಪರಿಹಾಯಿತ್ವಾ ಅನಾಗಾಮಿಸಕದಾಗಾಮಿಭಾವೇ ಠಿತಾ, ತೇಸಂ ಪರಿಹಾನಿಂ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ನ ಇತರೇಸಂ ಅನಾಗಾಮಿಸಕದಾಗಾಮೀನಂ। ಸೋತಾಪನ್ನಸ್ಸ ಪನ ತೇಪಿ ಸಬ್ಬಥಾಪಿ ನ ಇಚ್ಛನ್ತಿಯೇವ, ತಸ್ಮಾ ಪೇಯ್ಯಾಲಮುಖೇನ ಪುಚ್ಛಾ ಕತಾ। ತತ್ಥ ತೇಸಂ ಲದ್ಧಿವಸೇನ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಚ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ಚ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ‘‘ಪರಿಹಾಯತಿ ಅನಾಗಾಮೀ ಅನಾಗಾಮಿಫಲಾ’’ತಿ ಹಿ ಪಞ್ಹಸ್ಮಿಂ ಯೇ ಅನಾಗಾಮಿನೋ ಪರಿಹಾನಿಂ ನ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ತೇಸಂ ವಸೇನ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ। ಯೇ ಪಕತಿಅನಾಗಾಮಿನೋ ವಾ ಅರಹತ್ತಾ ಪರಿಹಾಯಿತ್ವಾ ಠಿತಅನಾಗಾಮಿನೋ ವಾ ಪರಿಹಾನಿಂ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ತೇಸಂ ವಸೇನ ಪಟಿಞ್ಞಾತಿ ಇದಮೇತ್ಥ ನಯಮುಖಂ। ತಸ್ಸಾನುಸಾರೇನ ಸಬ್ಬಪೇಯ್ಯಾಲಾ ಅತ್ಥತೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।

240. Idāni ariyapuggalasaṃsandanā āraddhā. Tattha yasmā keci arahatova parihāniṃ icchanti, keci anāgāminopi, keci sakadāgāmissapi. Sotāpannassa pana sabbepi na icchantiyeva. Ye arahattā parihāyitvā anāgāmisakadāgāmibhāve ṭhitā, tesaṃ parihāniṃ icchanti, na itaresaṃ anāgāmisakadāgāmīnaṃ. Sotāpannassa pana tepi sabbathāpi na icchantiyeva, tasmā peyyālamukhena pucchā katā. Tattha tesaṃ laddhivasena paṭiññā ca paṭikkhepo ca veditabbā. ‘‘Parihāyati anāgāmī anāgāmiphalā’’ti hi pañhasmiṃ ye anāgāmino parihāniṃ na icchanti, tesaṃ vasena paṭikkhepo. Ye pakatianāgāmino vā arahattā parihāyitvā ṭhitaanāgāmino vā parihāniṃ icchanti, tesaṃ vasena paṭiññāti idamettha nayamukhaṃ. Tassānusārena sabbapeyyālā atthato veditabbā.

೨೪೧. ಯಂ ಪನೇತ್ಥ ‘‘ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಸ್ಸ ಅನನ್ತರಾ ಅರಹತ್ತಂಯೇವ ಸಚ್ಛಿಕರೋತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಂ ಪರಿಹೀನಸ್ಸ ಪುನ ವಾಯಮತೋ ಅರಹತ್ತಪ್ಪತ್ತಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಇತರೋ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಾನನ್ತರಂ ಅರಹತ್ತಸ್ಸ ಅಭಾವಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ।

241. Yaṃ panettha ‘‘sotāpattiphalassa anantarā arahattaṃyeva sacchikarotī’’ti vuttaṃ, taṃ parihīnassa puna vāyamato arahattappattiṃ sandhāya vuttaṃ. Itaro sotāpattiphalānantaraṃ arahattassa abhāvā paṭikkhipati.

೨೪೨. ತತೋ ಪರಂ ‘‘ಪರಿಹಾನಿ ನಾಮೇಸಾ ಕಿಲೇಸಪ್ಪಹಾನಸ್ಸ ವಾ ಮನ್ದತಾಯ ಭವೇಯ್ಯ, ಮಗ್ಗಭಾವನಾದೀನಂ ವಾ ಅನಧಿಮತ್ತತಾಯ, ಸಚ್ಚಾನಂ ವಾ ಅದಸ್ಸನೇನಾ’’ತಿ ಏವಮಾದೀನಂ ವಸೇನ ಅನುಯುಞ್ಜಿತುಂ ಕಸ್ಸ ಬಹುತರಾ ಕಿಲೇಸಾ ಪಹೀನಾತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನಾಧಿಪ್ಪಾಯಮೇವ ಸುತ್ತಾನಂ ಪನತ್ಥೋ ಆಗಮಟ್ಠಕಥಾಸು ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।

242. Tato paraṃ ‘‘parihāni nāmesā kilesappahānassa vā mandatāya bhaveyya, maggabhāvanādīnaṃ vā anadhimattatāya, saccānaṃ vā adassanenā’’ti evamādīnaṃ vasena anuyuñjituṃ kassa bahutarā kilesā pahīnātiādi vuttaṃ. Taṃ sabbaṃ uttānādhippāyameva suttānaṃ panattho āgamaṭṭhakathāsu vuttanayeneva veditabbo.

೨೬೨. ಸಮಯವಿಮುತ್ತೋ ಅರಹಾ ಅರಹತ್ತಾ ಪರಿಹಾಯತೀತಿ ಏತ್ಥ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯೋ ಸಮಯವಿಮುತ್ತೋ, ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯೋ ಅಸಮಯವಿಮುತ್ತೋತಿ ತೇಸಂ ಲದ್ಧಿ। ಸಕಸಮಯೇ ಪನ ಅವಸಿಪ್ಪತ್ತೋ ಝಾನಲಾಭೀ ಸಮಯವಿಮುತ್ತೋ, ವಸಿಪ್ಪತ್ತೋ ಝಾನಲಾಭೀ ಚೇವ ಸಬ್ಬೇ ಚ ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲಾ ಅರಿಯೇ ವಿಮೋಕ್ಖೇ ಅಸಮಯವಿಮುತ್ತಾತಿ ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಂ। ಸೋ ಪನ ತಂ ಅತ್ತನೋ ಲದ್ಧಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಸಮಯವಿಮುತ್ತೋ ಪರಿಹಾಯತಿ, ಇತರೋ ನ ಪರಿಹಾಯತೀ’’ತಿ ಆಹ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ।

262. Samayavimutto arahā arahattā parihāyatīti ettha mudindriyo samayavimutto, tikkhindriyo asamayavimuttoti tesaṃ laddhi. Sakasamaye pana avasippatto jhānalābhī samayavimutto, vasippatto jhānalābhī ceva sabbe ca ariyapuggalā ariye vimokkhe asamayavimuttāti sanniṭṭhānaṃ. So pana taṃ attano laddhiṃ gahetvā samayavimutto parihāyati, itaro na parihāyatī’’ti āha. Sesamettha uttānatthameva.

ಅರಿಯಪುಗ್ಗಲಸಂಸನ್ದನಪರಿಹಾನಿವಣ್ಣನಾ।

Ariyapuggalasaṃsandanaparihānivaṇṇanā.

೩. ಸುತ್ತಸಾಧನಪರಿಹಾನಿವಣ್ಣನಾ

3. Suttasādhanaparihānivaṇṇanā

೨೬೫. ಇದಾನಿ ಸುತ್ತಸಾಧನಾ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಉಚ್ಚಾವಚಾತಿ ಉತ್ತಮಹೀನಭೇದತೋ ಉಚ್ಚಾ ಚ ಅವಚಾ ಚ। ಪಟಿಪಾದಾತಿ ಪಟಿಪದಾ। ಸಮಣೇನ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಬುದ್ಧಸಮಣೇನ ಜೋತಿತಾ। ಸುಖಾಪಟಿಪದಾ ಹಿ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾ ಉಚ್ಚಾ। ದುಕ್ಖಾಪಟಿಪದಾ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾ ಅವಚಾ। ಇತರಾ ದ್ವೇ ಏಕೇನಙ್ಗೇನ ಉಚ್ಚಾ, ಏಕೇನ ಅವಚಾ। ಪಠಮಂ ವುತ್ತಾ ಏವ ವಾ ಉಚ್ಚಾ, ಇತರೋ ತಿಸ್ಸೋಪಿ ಅವಚಾ। ತಾಯ ಚೇತಾಯ ಉಚ್ಚಾವಚಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ನ ಪಾರಂ ದಿಗುಣಂ ಯನ್ತಿ, ಏಕಮಗ್ಗೇನ ದ್ವಿಕ್ಖತ್ತುಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ನ ಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಸ್ಮಾ? ಯೇನ ಮಗ್ಗೇನ ಯೇ ಕಿಲೇಸಾ ಪಹೀನಾ, ತೇನ ತೇಸಂ ಪುನ ಅಪ್ಪಹಾತಬ್ಬತೋ। ಏತೇನ ಪರಿಹಾನಿಧಮ್ಮಾಭಾವಂ ದೀಪೇತಿ। ನಯಿದಂ ಏಕಗುಣಂ ಮುತನ್ತಿ ತಞ್ಚ ಇದಂ ಪಾರಂ ಏಕವಾರಂಯೇವ ಫುಸನಾರಹಂ ನ ಹೋತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಏಕೇನ ಮಗ್ಗೇನ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸಾನಂ ಅಪ್ಪಹಾನತೋ। ಏತೇನ ಏಕಮಗ್ಗೇನೇವ ಅರಹತ್ತಾಭಾವಂ ದೀಪೇತಿ।

265. Idāni suttasādhanā hoti. Tattha uccāvacāti uttamahīnabhedato uccā ca avacā ca. Paṭipādāti paṭipadā. Samaṇena pakāsitāti buddhasamaṇena jotitā. Sukhāpaṭipadā hi khippābhiññā uccā. Dukkhāpaṭipadā dandhābhiññā avacā. Itarā dve ekenaṅgena uccā, ekena avacā. Paṭhamaṃ vuttā eva vā uccā, itaro tissopi avacā. Tāya cetāya uccāvacāya paṭipadāya na pāraṃ diguṇaṃ yanti, ekamaggena dvikkhattuṃ nibbānaṃ na gacchantīti attho. Kasmā? Yena maggena ye kilesā pahīnā, tena tesaṃ puna appahātabbato. Etena parihānidhammābhāvaṃ dīpeti. Nayidaṃ ekaguṇaṃ mutanti tañca idaṃ pāraṃ ekavāraṃyeva phusanārahaṃ na hoti. Kasmā? Ekena maggena sabbakilesānaṃ appahānato. Etena ekamaggeneva arahattābhāvaṃ dīpeti.

ಅತ್ಥಿ ಛಿನ್ನಸ್ಸ ಛೇದಿಯನ್ತಿ ಛಿನ್ನಸ್ಸ ಕಿಲೇಸವಟ್ಟಸ್ಸ ಪುನ ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ಥೀತಿ ಪುಚ್ಛತಿ। ಇತರೋ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪುನ ಪುಟ್ಠೋ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ಸಕವಾದೀ ಸುತ್ತಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ನತ್ಥಿಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ತತ್ಥ ಓಘಪಾಸೋತಿ ಕಿಲೇಸೋಘೋ ಚೇವ ಕಿಲೇಸಪಾಸೋ ಚ।

Atthi chinnassa chediyanti chinnassa kilesavaṭṭassa puna chinditabbaṃ kiñci atthīti pucchati. Itaro tikkhindriyaṃ sandhāya paṭikkhipitvā puna puṭṭho mudindriyaṃ sandhāya paṭijānāti. Sakavādī suttaṃ āharitvā natthibhāvaṃ dasseti. Tattha oghapāsoti kilesogho ceva kilesapāso ca.

೨೬೬. ಕತಸ್ಸ ಪಟಿಚಯೋತಿ ಭಾವಿತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಪುನ ಭಾವನಾ। ಇಧಾಪಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಪಟಿಜಾನನಾನಿ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ।

266. Katassa paṭicayoti bhāvitassa maggassa puna bhāvanā. Idhāpi paṭikkhepapaṭijānanāni purimanayeneva veditabbāni.

೨೬೭. ಪರಿಹಾನಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತೀತಿ ಪರವಾದಿನಾ ಆಭತೇ ಸುತ್ತೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ಅಪ್ಪತ್ತಪರಿಹಾನಾಯ ಚೇವ ಲೋಕಿಯಸಮಾಪತ್ತಿಪರಿಹಾನಾಯ ಚ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ಸೋ ಪನ ಪತ್ತಸ್ಸ ಅರಹತ್ತಫಲಸ್ಸ ಪರಿಹಾನಾಯ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತಿ। ತೇನೇವ ಅತ್ಥಿ ಅರಹತೋ ಕಮ್ಮಾರಾಮತಾತಿ ಆಹ। ಇತರೋಪಿ ಅಸಮಯವಿಮುತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಇತರಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ಕಾಮರಾಗವಸೇನ ವಾ ಪವತ್ತಮಾನಂ ತಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಇತರಥಾ ಪವತ್ತಮಾನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ರಾಗಾದೀನಂ ಪನ ಅತ್ಥಿತಂ ಪುಟ್ಠೋ ಪಟಿಜಾನಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ।

267. Parihānāya saṃvattantīti paravādinā ābhate sutte pañca dhammā appattaparihānāya ceva lokiyasamāpattiparihānāya ca saṃvattanti. So pana pattassa arahattaphalassa parihānāya sallakkheti. Teneva atthi arahato kammārāmatāti āha. Itaropi asamayavimuttaṃ sandhāya paṭikkhipitvā itaraṃ sandhāya paṭijānāti. Kāmarāgavasena vā pavattamānaṃ taṃ paṭikkhipitvā itarathā pavattamānaṃ paṭijānāti. Rāgādīnaṃ pana atthitaṃ puṭṭho paṭijānituṃ na sakkoti.

೨೬೮. ಕಿಂ ಪರಿಯುಟ್ಠಿತೋತಿ ಕೇನ ಪರಿಯುಟ್ಠಿತೋ ಅನುಬದ್ಧೋ ಅಜ್ಝೋತ್ಥತೋ ವಾ ಹುತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅನುಸಯಪುಚ್ಛಾಯಪಿ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯಮುದಿನ್ದ್ರಿಯವಸೇನೇವ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಪಟಿಜಾನನಾನಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ। ಕಲ್ಯಾಣಾನುಸಯೋತಿ ವಚನಮತ್ತಸಾಮಞ್ಞೇನ ವಾ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ರಾಗೋ ಉಪಚಯಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಭಾವನಾಯ ಪಹೀನಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ। ಪರತೋ ದೋಸಮೋಹೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿಆದೀನಂ ಪನ ದಸ್ಸನೇನ ಪಹೀನತ್ತಾ ಉಪಚಯಂ ನ ಇಚ್ಛತಿ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವಾತಿ।

268. Kiṃ pariyuṭṭhitoti kena pariyuṭṭhito anubaddho ajjhotthato vā hutvāti attho. Anusayapucchāyapi tikkhindriyamudindriyavaseneva paṭikkhepapaṭijānanāni veditabbāni. Kalyāṇānusayoti vacanamattasāmaññena vā paṭijānāti. Rāgo upacayaṃ gacchatīti bhāvanāya pahīnaṃ sandhāyāha. Parato dosamohesupi eseva nayo. Sakkāyadiṭṭhiādīnaṃ pana dassanena pahīnattā upacayaṃ na icchati. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.

ಸುತ್ತಸಾಧನಾ।

Suttasādhanā.

ಪರಿಹಾನಿಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

Parihānikathā niṭṭhitā.

Next: ೩. ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಕಥಾ • 3. Brahmacariyakathā

Related texts:

ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / ೨. ಪರಿಹಾನಿಕಥಾ • 2. Parihānikathā

ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೨. ಪರಿಹಾನಿಕಥಾ • 2. Parihānikathā

ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೨. ಪರಿಹಾನಿಕಥಾ • 2. Parihānikathā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact