| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
2. පරිහානිකථා
2. Parihānikathā
1. වාදයුත්‌තිපරිහානිවණ්‌ණනා
1. Vādayuttiparihānivaṇṇanā
239. ඉදානි පරිහානිකථා හොති. පරිහානිධම්‌මො අපරිහානිධම්‌මො, ‘‘ද්‌වෙමෙ, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මා සෙක්‌ඛස්‌ස, භික්‌ඛුනො පරිහානාය සංවත්‌තන්‌ති’’ (අ. නි. 2.185), ‘‘පඤ්‌චිමෙ, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මා සමයවිමුත්‌තස්‌ස භික්‌ඛුනො පරිහානාය සංවත්‌තන්‌තී’’ති (අ. නි. 5.149) එවමාදීනි හි සුත්‌තානි නිස්‌සාය සම්‌මිතියා වජ්‌ජිපුත්‌තකා සබ්‌බත්‌ථිවාදිනො එකච්‌චෙ ච මහාසඞ්‌ඝිකා අරහතොපි පරිහානිං ඉච්‌ඡන්‌ති, තස්‌මා තෙ වා හොන්‌තු අඤ්‌ඤෙයෙව වා, යෙසං අයං ලද්‌ධි, තෙසං ලද්‌ධිභින්‌දනත්‌ථං පරිහායති අරහා අරහත්‌තාති පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස. තත්‍ර පරිහායතීති ද්‌වෙ පරිහානියො පත්‌තපරිහානි ච අප්‌පත්‌තපරිහානි ච. තත්‌ථ ‘‘දුතියම්‌පි ඛො ආයස්‌මා ගොධිකො තම්‌හා සාමයිකාය චෙතොවිමුත්‌තියා පරිහායී’’ති (සං. නි. 1.159) අයං පත්‌තපරිහානි නාම. ‘‘මා වො සාමඤ්‌ඤත්‌ථිකානං සතං සාමඤ්‌ඤත්‌ථො පරිහායී’’ති (ම. නි. 1.416-418) අයං අප්‌පත්‌තපරිහානි. තාසු ඉධ පත්‌තපරිහානි අධිප්‌පෙතා. තඤ්‌හි සන්‌ධාය ආමන්‌තාති පටිඤ්‌ඤා පරවාදිස්‌ස. සකසමයෙ පන ඉමං පත්‌තපරිහානිං නාම ලොකියසමාපත්‌තියාව ඉච්‌ඡන්‌ති, න අරහත්‌තාදීහි සාමඤ්‌ඤඵලෙහි. පරසමයෙපි නං සබ්‌බසාමඤ්‌ඤඵලෙසු සබ්‌බභවෙසු සබ්‌බකාලෙසු සබ්‌බෙසඤ්‌ච පුග්‌ගලානං න ඉච්‌ඡන්‌ති. තං පන තෙසං ලද්‌ධිමත්‌තමෙවාති සබ්‌බං ලද්‌ධිජාලං භින්‌දිතුං පුන සබ්‌බත්‌ථාතිආදිනා නයෙන දෙසනා වඩ්‌ඪිතා.
239. Idāni parihānikathā hoti. Parihānidhammo aparihānidhammo, ‘‘dveme, bhikkhave, dhammā sekkhassa, bhikkhuno parihānāya saṃvattanti’’ (a. ni. 2.185), ‘‘pañcime, bhikkhave, dhammā samayavimuttassa bhikkhuno parihānāya saṃvattantī’’ti (a. ni. 5.149) evamādīni hi suttāni nissāya sammitiyā vajjiputtakā sabbatthivādino ekacce ca mahāsaṅghikā arahatopi parihāniṃ icchanti, tasmā te vā hontu aññeyeva vā, yesaṃ ayaṃ laddhi, tesaṃ laddhibhindanatthaṃ parihāyati arahā arahattāti pucchā sakavādissa. Tatra parihāyatīti dve parihāniyo pattaparihāni ca appattaparihāni ca. Tattha ‘‘dutiyampi kho āyasmā godhiko tamhā sāmayikāya cetovimuttiyā parihāyī’’ti (saṃ. ni. 1.159) ayaṃ pattaparihāni nāma. ‘‘Mā vo sāmaññatthikānaṃ sataṃ sāmaññattho parihāyī’’ti (ma. ni. 1.416-418) ayaṃ appattaparihāni. Tāsu idha pattaparihāni adhippetā. Tañhi sandhāya āmantāti paṭiññā paravādissa. Sakasamaye pana imaṃ pattaparihāniṃ nāma lokiyasamāpattiyāva icchanti, na arahattādīhi sāmaññaphalehi. Parasamayepi naṃ sabbasāmaññaphalesu sabbabhavesu sabbakālesu sabbesañca puggalānaṃ na icchanti. Taṃ pana tesaṃ laddhimattamevāti sabbaṃ laddhijālaṃ bhindituṃ puna sabbatthātiādinā nayena desanā vaḍḍhitā.
තත්‌ථ යස්‌මා පරවාදී කමෙන පරිහායිත්‌වා සොතාපත්‌තිඵලෙ ඨිතස්‌ස අරහතො පරිහානිං න ඉච්‌ඡති, උපරිඵලෙසු ඨිතස්‌සෙව ඉච්‌ඡති. යස්‌මා ච රූපාරූපභවෙසු ඨිතස්‌ස න ඉච්‌ඡති, කම්‌මාරාමතාදීනං පන පරිහානියධම්‌මානං භාවතො කාමභවෙ ඨිතස්‌සෙව ඉච්‌ඡති, තස්‌මා ‘‘සබ්‌බත්‌ථා’’ති පුට්‌ඨො පටික්‌ඛිපති. පුන දළ්‌හං කත්‌වා පුට්‌ඨො කාමභවං සන්‌ධාය පටිජානාති. සබ්‌බස්‌මිම්‌පි හි කාමභවෙ පරිහානිකරා කාමගුණා අත්‌ථි, තස්‌මා තත්‌ථ පරිහායතීති තස්‌ස ලද්‌ධි.
Tattha yasmā paravādī kamena parihāyitvā sotāpattiphale ṭhitassa arahato parihāniṃ na icchati, upariphalesu ṭhitasseva icchati. Yasmā ca rūpārūpabhavesu ṭhitassa na icchati, kammārāmatādīnaṃ pana parihāniyadhammānaṃ bhāvato kāmabhave ṭhitasseva icchati, tasmā ‘‘sabbatthā’’ti puṭṭho paṭikkhipati. Puna daḷhaṃ katvā puṭṭho kāmabhavaṃ sandhāya paṭijānāti. Sabbasmimpi hi kāmabhave parihānikarā kāmaguṇā atthi, tasmā tattha parihāyatīti tassa laddhi.
තතියපුච්‌ඡාය පරිහානීති පරිහානිකරෙ ධම්‌මෙ පුච්‌ඡති. තත්‌ථ යස්‌මා පරිහානි නාම කම්‌මාරාමතාදිධම්‌මා, විසෙසතො වා කාමරාගබ්‍යාපාදා එව, තෙ ච රූපාරූපභවෙ නත්‌ථි, තස්‌මා ‘‘න හෙව’’න්‌ති පටික්‌ඛෙපො පරවාදිස්‌ස.
Tatiyapucchāya parihānīti parihānikare dhamme pucchati. Tattha yasmā parihāni nāma kammārāmatādidhammā, visesato vā kāmarāgabyāpādā eva, te ca rūpārūpabhave natthi, tasmā ‘‘na heva’’nti paṭikkhepo paravādissa.
සබ්‌බදාති කාලපුච්‌ඡා. තත්‌ථ පඨමපඤ්‌හෙ යොනිසොමනසිකාරකාලෙ අපරිහායනතො පටික්‌ඛිපති. දුතියෙ අයොනිසොමනසිකරොතො රත්‌තිභාගෙ වා දිවසභාගෙ වා සබ්‌බදා පරිහායනතො පටිජානාති. තතියෙ පරිහානිකරධම්‌මසමායොගෙ සති මුහුත්‌තමෙව පරිහානි නාම හොති, තතො පුබ්‌බෙ අපරිහීනස්‌ස පච්‌ඡා පරිහීනස්‌ස ච පරිහානි නාම නත්‌ථීති පටික්‌ඛිපති.
Sabbadāti kālapucchā. Tattha paṭhamapañhe yonisomanasikārakāle aparihāyanato paṭikkhipati. Dutiye ayonisomanasikaroto rattibhāge vā divasabhāge vā sabbadā parihāyanato paṭijānāti. Tatiye parihānikaradhammasamāyoge sati muhuttameva parihāni nāma hoti, tato pubbe aparihīnassa pacchā parihīnassa ca parihāni nāma natthīti paṭikkhipati.
සබ්‌බෙව අරහන්‌තොති පඤ්‌හානං පඨමස්‌මිං තික්‌ඛින්‌ද්‍රියෙ සන්‌ධාය පටික්‌ඛිපති. දුතියස්‌මිං මුදින්‌ද්‍රියෙ සන්‌ධාය පටිජානාති. තතියස්‌මිම්‌පි තික්‌ඛින්‌ද්‍රියාව අධිප්‌පෙතා. තෙසඤ්‌හි සබ්‌බෙසම්‌පි පරිහානි න හොතීති තස්‌ස ලද්‌ධි.
Sabbeva arahantoti pañhānaṃ paṭhamasmiṃ tikkhindriye sandhāya paṭikkhipati. Dutiyasmiṃ mudindriye sandhāya paṭijānāti. Tatiyasmimpi tikkhindriyāva adhippetā. Tesañhi sabbesampi parihāni na hotīti tassa laddhi.
සෙට්‌ඨිඋදාහරණෙ පඨමපුච්‌ඡා පරවාදිස්‌ස, දුතියා සකවාදිස්‌ස. තත්‍රායං අධිප්‌පායො – යං මං තුම්‌හෙ පුච්‌ඡථ – ‘‘අරහා අරහත්‌තා පරිහායන්‌තො චතූහි ඵලෙහි පරිහායතී’’ති, තත්‍ර වො පටිපුච්‌ඡාමි – ‘‘චතූහි සතසහස්‌සෙහි සෙට්‌ඨී සෙට්‌ඨිත්‌තං කරොන්‌තො සතසහස්‌සෙහි පරිහීනෙ සෙට්‌ඨී සෙට්‌ඨිත්‌තා පරිහීනො හොතී’’ති. තතො සකවාදිනා එකදෙසෙන පරිහානිං සන්‌ධාය ‘‘ආමන්‌තා’’ති වුත්‌තෙ සබ්‌බසාපතෙය්‍යා පරිහීනො හොතීති පුච්‌ඡති. තථා අපරිහීනත්‌තා සකවාදී න හෙවාති වත්‌වා අථ නං ‘‘එවමෙව අරහාපි පරිහායති ච. න ච චතූහි ඵලෙහී’’ති උප්‌පන්‌නලද්‌ධිකං දුතියං භබ්‌බපඤ්‌හං පුච්‌ඡති. පරවාදී සෙට්‌ඨිනො අභබ්‌බතාය නියමං අපස්‌සන්‌තො පටිජානිත්‌වා අරහතො චතූහි ඵලෙහි පරිහානිභබ්‌බතං පුට්‌ඨො ‘‘නියතො සම්‌බොධිපරායණො’’ති (අ. නි. 3.87) වචනස්‌ස අයොනිසො අත්‌ථං ගහෙත්‌වා ලද්‌ධියං ඨිතො සොතාපත්‌තිඵලතො පරිහායිතුං අභබ්‌බතං සන්‌ධාය පටික්‌ඛිපති. තං පනස්‌ස ලද්‌ධිමත්‌තමෙවාති.
Seṭṭhiudāharaṇe paṭhamapucchā paravādissa, dutiyā sakavādissa. Tatrāyaṃ adhippāyo – yaṃ maṃ tumhe pucchatha – ‘‘arahā arahattā parihāyanto catūhi phalehi parihāyatī’’ti, tatra vo paṭipucchāmi – ‘‘catūhi satasahassehi seṭṭhī seṭṭhittaṃ karonto satasahassehi parihīne seṭṭhī seṭṭhittā parihīno hotī’’ti. Tato sakavādinā ekadesena parihāniṃ sandhāya ‘‘āmantā’’ti vutte sabbasāpateyyā parihīno hotīti pucchati. Tathā aparihīnattā sakavādī na hevāti vatvā atha naṃ ‘‘evameva arahāpi parihāyati ca. Na ca catūhi phalehī’’ti uppannaladdhikaṃ dutiyaṃ bhabbapañhaṃ pucchati. Paravādī seṭṭhino abhabbatāya niyamaṃ apassanto paṭijānitvā arahato catūhi phalehi parihānibhabbataṃ puṭṭho ‘‘niyato sambodhiparāyaṇo’’ti (a. ni. 3.87) vacanassa ayoniso atthaṃ gahetvā laddhiyaṃ ṭhito sotāpattiphalato parihāyituṃ abhabbataṃ sandhāya paṭikkhipati. Taṃ panassa laddhimattamevāti.
එත්‌තාවතා වාදයුත්‌ති නාම නිට්‌ඨිතා හොති.
Ettāvatā vādayutti nāma niṭṭhitā hoti.
2. අරියපුග්‌ගලසංසන්‌දනපරිහානිවණ්‌ණනා
2. Ariyapuggalasaṃsandanaparihānivaṇṇanā
240. ඉදානි අරියපුග්‌ගලසංසන්‌දනා ආරද්‌ධා. තත්‌ථ යස්‌මා කෙචි අරහතොව පරිහානිං ඉච්‌ඡන්‌ති, කෙචි අනාගාමිනොපි, කෙචි සකදාගාමිස්‌සපි. සොතාපන්‌නස්‌ස පන සබ්‌බෙපි න ඉච්‌ඡන්‌තියෙව. යෙ අරහත්‌තා පරිහායිත්‌වා අනාගාමිසකදාගාමිභාවෙ ඨිතා, තෙසං පරිහානිං ඉච්‌ඡන්‌ති, න ඉතරෙසං අනාගාමිසකදාගාමීනං. සොතාපන්‌නස්‌ස පන තෙපි සබ්‌බථාපි න ඉච්‌ඡන්‌තියෙව, තස්‌මා පෙය්‍යාලමුඛෙන පුච්‌ඡා කතා. තත්‌ථ තෙසං ලද්‌ධිවසෙන පටිඤ්‌ඤා ච පටික්‌ඛෙපො ච වෙදිතබ්‌බා. ‘‘පරිහායති අනාගාමී අනාගාමිඵලා’’ති හි පඤ්‌හස්‌මිං යෙ අනාගාමිනො පරිහානිං න ඉච්‌ඡන්‌ති, තෙසං වසෙන පටික්‌ඛෙපො. යෙ පකතිඅනාගාමිනො වා අරහත්‌තා පරිහායිත්‌වා ඨිතඅනාගාමිනො වා පරිහානිං ඉච්‌ඡන්‌ති, තෙසං වසෙන පටිඤ්‌ඤාති ඉදමෙත්‌ථ නයමුඛං. තස්‌සානුසාරෙන සබ්‌බපෙය්‍යාලා අත්‌ථතො වෙදිතබ්‌බා.
240. Idāni ariyapuggalasaṃsandanā āraddhā. Tattha yasmā keci arahatova parihāniṃ icchanti, keci anāgāminopi, keci sakadāgāmissapi. Sotāpannassa pana sabbepi na icchantiyeva. Ye arahattā parihāyitvā anāgāmisakadāgāmibhāve ṭhitā, tesaṃ parihāniṃ icchanti, na itaresaṃ anāgāmisakadāgāmīnaṃ. Sotāpannassa pana tepi sabbathāpi na icchantiyeva, tasmā peyyālamukhena pucchā katā. Tattha tesaṃ laddhivasena paṭiññā ca paṭikkhepo ca veditabbā. ‘‘Parihāyati anāgāmī anāgāmiphalā’’ti hi pañhasmiṃ ye anāgāmino parihāniṃ na icchanti, tesaṃ vasena paṭikkhepo. Ye pakatianāgāmino vā arahattā parihāyitvā ṭhitaanāgāmino vā parihāniṃ icchanti, tesaṃ vasena paṭiññāti idamettha nayamukhaṃ. Tassānusārena sabbapeyyālā atthato veditabbā.
241. යං පනෙත්‌ථ ‘‘සොතාපත්‌තිඵලස්‌ස අනන්‌තරා අරහත්‌තංයෙව සච්‌ඡිකරොතී’’ති වුත්‌තං, තං පරිහීනස්‌ස පුන වායමතො අරහත්‌තප්‌පත්‌තිං සන්‌ධාය වුත්‌තං. ඉතරො සොතාපත්‌තිඵලානන්‌තරං අරහත්‌තස්‌ස අභාවා පටික්‌ඛිපති.
241. Yaṃ panettha ‘‘sotāpattiphalassa anantarā arahattaṃyeva sacchikarotī’’ti vuttaṃ, taṃ parihīnassa puna vāyamato arahattappattiṃ sandhāya vuttaṃ. Itaro sotāpattiphalānantaraṃ arahattassa abhāvā paṭikkhipati.
242. තතො පරං ‘‘පරිහානි නාමෙසා කිලෙසප්‌පහානස්‌ස වා මන්‌දතාය භවෙය්‍ය, මග්‌ගභාවනාදීනං වා අනධිමත්‌තතාය, සච්‌චානං වා අදස්‌සනෙනා’’ති එවමාදීනං වසෙන අනුයුඤ්‌ජිතුං කස්‌ස බහුතරා කිලෙසා පහීනාතිආදි වුත්‌තං. තං සබ්‌බං උත්‌තානාධිප්‌පායමෙව සුත්‌තානං පනත්‌ථො ආගමට්‌ඨකථාසු වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බො.
242. Tato paraṃ ‘‘parihāni nāmesā kilesappahānassa vā mandatāya bhaveyya, maggabhāvanādīnaṃ vā anadhimattatāya, saccānaṃ vā adassanenā’’ti evamādīnaṃ vasena anuyuñjituṃ kassa bahutarā kilesā pahīnātiādi vuttaṃ. Taṃ sabbaṃ uttānādhippāyameva suttānaṃ panattho āgamaṭṭhakathāsu vuttanayeneva veditabbo.
262. සමයවිමුත්‌තො අරහා අරහත්‌තා පරිහායතීති එත්‌ථ මුදින්‌ද්‍රියො සමයවිමුත්‌තො, තික්‌ඛින්‌ද්‍රියො අසමයවිමුත්‌තොති තෙසං ලද්‌ධි. සකසමයෙ පන අවසිප්‌පත්‌තො ඣානලාභී සමයවිමුත්‌තො, වසිප්‌පත්‌තො ඣානලාභී චෙව සබ්‌බෙ ච අරියපුග්‌ගලා අරියෙ විමොක්‌ඛෙ අසමයවිමුත්‌තාති සන්‌නිට්‌ඨානං. සො පන තං අත්‌තනො ලද්‌ධිං ගහෙත්‌වා සමයවිමුත්‌තො පරිහායති, ඉතරො න පරිහායතී’’ති ආහ. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානත්‌ථමෙව.
262. Samayavimutto arahā arahattā parihāyatīti ettha mudindriyo samayavimutto, tikkhindriyo asamayavimuttoti tesaṃ laddhi. Sakasamaye pana avasippatto jhānalābhī samayavimutto, vasippatto jhānalābhī ceva sabbe ca ariyapuggalā ariye vimokkhe asamayavimuttāti sanniṭṭhānaṃ. So pana taṃ attano laddhiṃ gahetvā samayavimutto parihāyati, itaro na parihāyatī’’ti āha. Sesamettha uttānatthameva.
අරියපුග්‌ගලසංසන්‌දනපරිහානිවණ්‌ණනා.
Ariyapuggalasaṃsandanaparihānivaṇṇanā.
3. සුත්‌තසාධනපරිහානිවණ්‌ණනා
3. Suttasādhanaparihānivaṇṇanā
265. ඉදානි සුත්‌තසාධනා හොති. තත්‌ථ උච්‌චාවචාති උත්‌තමහීනභෙදතො උච්‌චා ච අවචා ච. පටිපාදාති පටිපදා. සමණෙන පකාසිතාති බුද්‌ධසමණෙන ජොතිතා. සුඛාපටිපදා හි ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤා උච්‌චා. දුක්‌ඛාපටිපදා දන්‌ධාභිඤ්‌ඤා අවචා. ඉතරා ද්‌වෙ එකෙනඞ්‌ගෙන උච්‌චා, එකෙන අවචා. පඨමං වුත්‌තා එව වා උච්‌චා, ඉතරො තිස්‌සොපි අවචා. තාය චෙතාය උච්‌චාවචාය පටිපදාය න පාරං දිගුණං යන්‌ති, එකමග්‌ගෙන ද්‌වික්‌ඛත්‌තුං නිබ්‌බානං න ගච්‌ඡන්‌තීති අත්‌ථො. කස්‌මා? යෙන මග්‌ගෙන යෙ කිලෙසා පහීනා, තෙන තෙසං පුන අප්‌පහාතබ්‌බතො. එතෙන පරිහානිධම්‌මාභාවං දීපෙති. නයිදං එකගුණං මුතන්‌ති තඤ්‌ච ඉදං පාරං එකවාරංයෙව ඵුසනාරහං න හොති. කස්‌මා? එකෙන මග්‌ගෙන සබ්‌බකිලෙසානං අප්‌පහානතො. එතෙන එකමග්‌ගෙනෙව අරහත්‌තාභාවං දීපෙති.
265. Idāni suttasādhanā hoti. Tattha uccāvacāti uttamahīnabhedato uccā ca avacā ca. Paṭipādāti paṭipadā. Samaṇena pakāsitāti buddhasamaṇena jotitā. Sukhāpaṭipadā hi khippābhiññā uccā. Dukkhāpaṭipadā dandhābhiññā avacā. Itarā dve ekenaṅgena uccā, ekena avacā. Paṭhamaṃ vuttā eva vā uccā, itaro tissopi avacā. Tāya cetāya uccāvacāya paṭipadāya na pāraṃ diguṇaṃ yanti, ekamaggena dvikkhattuṃ nibbānaṃ na gacchantīti attho. Kasmā? Yena maggena ye kilesā pahīnā, tena tesaṃ puna appahātabbato. Etena parihānidhammābhāvaṃ dīpeti. Nayidaṃ ekaguṇaṃ mutanti tañca idaṃ pāraṃ ekavāraṃyeva phusanārahaṃ na hoti. Kasmā? Ekena maggena sabbakilesānaṃ appahānato. Etena ekamaggeneva arahattābhāvaṃ dīpeti.
අත්‌ථි ඡින්‌නස්‌ස ඡෙදියන්‌ති ඡින්‌නස්‌ස කිලෙසවට්‌ටස්‌ස පුන ඡින්‌දිතබ්‌බං කිඤ්‌චි අත්‌ථීති පුච්‌ඡති. ඉතරො තික්‌ඛින්‌ද්‍රියං සන්‌ධාය පටික්‌ඛිපිත්‌වා පුන පුට්‌ඨො මුදින්‌ද්‍රියං සන්‌ධාය පටිජානාති. සකවාදී සුත්‌තං ආහරිත්‌වා නත්‌ථිභාවං දස්‌සෙති. තත්‌ථ ඔඝපාසොති කිලෙසොඝො චෙව කිලෙසපාසො ච.
Atthi chinnassa chediyanti chinnassa kilesavaṭṭassa puna chinditabbaṃ kiñci atthīti pucchati. Itaro tikkhindriyaṃ sandhāya paṭikkhipitvā puna puṭṭho mudindriyaṃ sandhāya paṭijānāti. Sakavādī suttaṃ āharitvā natthibhāvaṃ dasseti. Tattha oghapāsoti kilesogho ceva kilesapāso ca.
266. කතස්‌ස පටිචයොති භාවිතස්‌ස මග්‌ගස්‌ස පුන භාවනා. ඉධාපි පටික්‌ඛෙපපටිජානනානි පුරිමනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බානි.
266. Katassa paṭicayoti bhāvitassa maggassa puna bhāvanā. Idhāpi paṭikkhepapaṭijānanāni purimanayeneva veditabbāni.
267. පරිහානාය සංවත්‌තන්‌තීති පරවාදිනා ආභතෙ සුත්‌තෙ පඤ්‌ච ධම්‌මා අප්‌පත්‌තපරිහානාය චෙව ලොකියසමාපත්‌තිපරිහානාය ච සංවත්‌තන්‌ති. සො පන පත්‌තස්‌ස අරහත්‌තඵලස්‌ස පරිහානාය සල්‌ලක්‌ඛෙති. තෙනෙව අත්‌ථි අරහතො කම්‌මාරාමතාති ආහ. ඉතරොපි අසමයවිමුත්‌තං සන්‌ධාය පටික්‌ඛිපිත්‌වා ඉතරං සන්‌ධාය පටිජානාති. කාමරාගවසෙන වා පවත්‌තමානං තං පටික්‌ඛිපිත්‌වා ඉතරථා පවත්‌තමානං පටිජානාති. රාගාදීනං පන අත්‌ථිතං පුට්‌ඨො පටිජානිතුං න සක්‌කොති.
267. Parihānāya saṃvattantīti paravādinā ābhate sutte pañca dhammā appattaparihānāya ceva lokiyasamāpattiparihānāya ca saṃvattanti. So pana pattassa arahattaphalassa parihānāya sallakkheti. Teneva atthi arahato kammārāmatāti āha. Itaropi asamayavimuttaṃ sandhāya paṭikkhipitvā itaraṃ sandhāya paṭijānāti. Kāmarāgavasena vā pavattamānaṃ taṃ paṭikkhipitvā itarathā pavattamānaṃ paṭijānāti. Rāgādīnaṃ pana atthitaṃ puṭṭho paṭijānituṃ na sakkoti.
268. කිං පරියුට්‌ඨිතොති කෙන පරියුට්‌ඨිතො අනුබද්‌ධො අජ්‌ඣොත්‌ථතො වා හුත්‌වාති අත්‌ථො. අනුසයපුච්‌ඡායපි තික්‌ඛින්‌ද්‍රියමුදින්‌ද්‍රියවසෙනෙව පටික්‌ඛෙපපටිජානනානි වෙදිතබ්‌බානි. කල්‍යාණානුසයොති වචනමත්‌තසාමඤ්‌ඤෙන වා පටිජානාති. රාගො උපචයං ගච්‌ඡතීති භාවනාය පහීනං සන්‌ධායාහ. පරතො දොසමොහෙසුපි එසෙව නයො. සක්‌කායදිට්‌ඨිආදීනං පන දස්‌සනෙන පහීනත්‌තා උපචයං න ඉච්‌ඡති. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානත්‌ථමෙවාති.
268. Kiṃ pariyuṭṭhitoti kena pariyuṭṭhito anubaddho ajjhotthato vā hutvāti attho. Anusayapucchāyapi tikkhindriyamudindriyavaseneva paṭikkhepapaṭijānanāni veditabbāni. Kalyāṇānusayoti vacanamattasāmaññena vā paṭijānāti. Rāgo upacayaṃ gacchatīti bhāvanāya pahīnaṃ sandhāyāha. Parato dosamohesupi eseva nayo. Sakkāyadiṭṭhiādīnaṃ pana dassanena pahīnattā upacayaṃ na icchati. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
සුත්‌තසාධනා.
Suttasādhanā.
පරිහානිකථා නිට්‌ඨිතා.
Parihānikathā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / 2. පරිහානිකථා • 2. Parihānikathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 2. පරිහානිකථා • 2. Parihānikathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 2. පරිහානිකථා • 2. Parihānikathā
