| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
2. පරිහානිකථා
2. Parihānikathā
1. වාදයුත්‌තිපරිහානිකථාවණ්‌ණනා
1. Vādayuttiparihānikathāvaṇṇanā
239. ‘‘ද්‌වෙමෙ , භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මා සෙක්‌ඛස්‌ස භික්‌ඛුනො පරිහානාය සංවත්‌තන්‌තී’’ති (අ. නි. 2.185) ඉදං සුත්‌තං අරහතො පරිහානිලද්‌ධියා න නිස්‌සයො, අථ ඛො අනාගාමිආදීනං පරිහානිලද්‌ධියා, තස්‌මා අරහතොපි පරිහානිං ඉච්‌ඡන්‌තීති එත්‌ථ පි-සද්‌දෙන අනාගාමිස්‌සපි සකදාගාමිස්‌සපීති යොජෙතබ්‌බං.
239. ‘‘Dveme , bhikkhave, dhammā sekkhassa bhikkhuno parihānāya saṃvattantī’’ti (a. ni. 2.185) idaṃ suttaṃ arahato parihāniladdhiyā na nissayo, atha kho anāgāmiādīnaṃ parihāniladdhiyā, tasmā arahatopi parihāniṃ icchantīti ettha pi-saddena anāgāmissapi sakadāgāmissapīti yojetabbaṃ.
‘‘තතියස්‌මිම්‌පි මුදින්‌ද්‍රියාව අධිප්‌පෙතා. තෙසඤ්‌හි සබ්‌බෙසම්‌පි පරිහානි න හොතීති තස්‌ස ලද්‌ධී’’ති පුරිමපාඨො, මුදින්‌ද්‍රියෙස්‌වෙව පන අධිප්‌පෙතෙසු පරික්‌ඛෙපො න කාතබ්‌බො සියා, කතො ච, තස්‌මා ‘‘තතියස්‌මිම්‌පි තික්‌ඛින්‌ද්‍රියාව අධිප්‌පෙතා. තෙසඤ්‌හි සබ්‌බෙසම්‌පි පරිහානි න හොතීති තස්‌ස ලද්‌ධී’’ති පඨන්‌ති.
‘‘Tatiyasmimpi mudindriyāva adhippetā. Tesañhi sabbesampi parihāni na hotīti tassa laddhī’’ti purimapāṭho, mudindriyesveva pana adhippetesu parikkhepo na kātabbo siyā, kato ca, tasmā ‘‘tatiyasmimpi tikkhindriyāva adhippetā. Tesañhi sabbesampi parihāni na hotīti tassa laddhī’’ti paṭhanti.
අයොනිසො අත්‌ථං ගහෙත්‌වාති සොතාපන්‌නොයෙව නියතොති වුත්‌තොති සොයෙව න පරිහායති, න ඉතරෙති අත්‌ථං ගහෙත්‌වා. ‘‘උපරිමග්‌ගත්‌ථායා’’ති වුත්‌තං අත්‌ථං අග්‌ගහෙත්‌වා නියතොති සොතාපත්‌තිඵලා න පරිහායතීති එතමත්‌ථං ගණ්‌හීති පන වදන්‌ති.
Ayoniso atthaṃ gahetvāti sotāpannoyeva niyatoti vuttoti soyeva na parihāyati, na itareti atthaṃ gahetvā. ‘‘Uparimaggatthāyā’’ti vuttaṃ atthaṃ aggahetvā niyatoti sotāpattiphalā na parihāyatīti etamatthaṃ gaṇhīti pana vadanti.
වාදයුත්‌තිපරිහානිකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Vādayuttiparihānikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
2. අරියපුග්‌ගලසංසන්‌දනපරිහානිවණ්‌ණනා
2. Ariyapuggalasaṃsandanaparihānivaṇṇanā
241. යං පනෙත්‌ථාතිආදිම්‌හි දස්‌සනමග්‌ගඵලෙ ඨිතස්‌ස අනන්‌තරං අරහත්‌තප්‌පත්‌තිං, තතො පරිහායිත්‌වා තත්‌ථ ච ඨානං ඉච්‌ඡන්‌තො පුන වායාමෙන තදනන්‌තරං අරහත්‌තප්‌පත්‌තිං න ඉච්‌ඡතීති විචාරෙතබ්‌බමෙතං.
241. Yaṃpanetthātiādimhi dassanamaggaphale ṭhitassa anantaraṃ arahattappattiṃ, tato parihāyitvā tattha ca ṭhānaṃ icchanto puna vāyāmena tadanantaraṃ arahattappattiṃ na icchatīti vicāretabbametaṃ.
262. අවසිප්‌පත්‌තො ඣානලාභීති සෙක්‌ඛො වුත්‌තොති දට්‌ඨබ්‌බො. පුථුජ්‌ජනො පන වසිප්‌පත්‌තො අවසිප්‌පත්‌තො ච සමයවිමුත්‌තඅසමයවිමුත්‌තතන්‌තියා අග්‌ගහිතො, භජාපියමානො පන සමාපත්‌තිවික්‌ඛම්‌භිතානං කිලෙසානං වසෙන සමයවිමුත්‌තභාවං භජෙය්‍යාති වුත්‌තොති.
262. Avasippatto jhānalābhīti sekkho vuttoti daṭṭhabbo. Puthujjano pana vasippatto avasippatto ca samayavimuttaasamayavimuttatantiyā aggahito, bhajāpiyamāno pana samāpattivikkhambhitānaṃ kilesānaṃ vasena samayavimuttabhāvaṃ bhajeyyāti vuttoti.
අරියපුග්‌ගලසංසන්‌දනපරිහානිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Ariyapuggalasaṃsandanaparihānivaṇṇanā niṭṭhitā.
3. සුත්‌තසාධනපරිහානිවණ්‌ණනා
3. Suttasādhanaparihānivaṇṇanā
265. උත්‌තමහීනභෙදො ‘‘තත්‍ර යායං පටිපදා සුඛා ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤා, සා උභයෙනෙව පණීතා අක්‌ඛායතී’’තිආදිසුත්‌තවසෙන (දී. නි. 3.152) වුත්‌තො. ‘‘දිට්‌ඨං සුතං මුත’’න්‌ති එත්‌ථ විය මුතසද්‌දො පත්‌තබ්‌බං වදතීති ආහ ‘‘ඵුසනාරහ’’න්‌ති.
265. Uttamahīnabhedo ‘‘tatra yāyaṃ paṭipadā sukhā khippābhiññā, sā ubhayeneva paṇītā akkhāyatī’’tiādisuttavasena (dī. ni. 3.152) vutto. ‘‘Diṭṭhaṃ sutaṃ muta’’nti ettha viya mutasaddo pattabbaṃ vadatīti āha ‘‘phusanāraha’’nti.
267. අප්‌පත්‌තපරිහානාය චෙව සංවත්‌තන්‌ති යථාකතසන්‌නිට්‌ඨානස්‌ස සමයවිමුත්‌තස්‌සාති අධිප්‌පායො.
267. Appattaparihānāya ceva saṃvattanti yathākatasanniṭṭhānassa samayavimuttassāti adhippāyo.
සුත්‌තසාධනපරිහානිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Suttasādhanaparihānivaṇṇanā niṭṭhitā.
පරිහානිකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Parihānikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / 2. පරිහානිකථා • 2. Parihānikathā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 2. පරිහානිකථා • 2. Parihānikathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 2. පරිහානිකථා • 2. Parihānikathā
