Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
൨. പരിഹാനികഥാ
2. Parihānikathā
൧. വാദയുത്തിപരിഹാനികഥാവണ്ണനാ
1. Vādayuttiparihānikathāvaṇṇanā
൨൩൯. ‘‘ദ്വേമേ , ഭിക്ഖവേ, ധമ്മാ സേക്ഖസ്സ ഭിക്ഖുനോ പരിഹാനായ സംവത്തന്തീ’’തി (അ॰ നി॰ ൨.൧൮൫) ഇദം സുത്തം അരഹതോ പരിഹാനിലദ്ധിയാ ന നിസ്സയോ, അഥ ഖോ അനാഗാമിആദീനം പരിഹാനിലദ്ധിയാ, തസ്മാ അരഹതോപി പരിഹാനിം ഇച്ഛന്തീതി ഏത്ഥ പി-സദ്ദേന അനാഗാമിസ്സപി സകദാഗാമിസ്സപീതി യോജേതബ്ബം.
239. ‘‘Dveme , bhikkhave, dhammā sekkhassa bhikkhuno parihānāya saṃvattantī’’ti (a. ni. 2.185) idaṃ suttaṃ arahato parihāniladdhiyā na nissayo, atha kho anāgāmiādīnaṃ parihāniladdhiyā, tasmā arahatopi parihāniṃ icchantīti ettha pi-saddena anāgāmissapi sakadāgāmissapīti yojetabbaṃ.
‘‘തതിയസ്മിമ്പി മുദിന്ദ്രിയാവ അധിപ്പേതാ. തേസഞ്ഹി സബ്ബേസമ്പി പരിഹാനി ന ഹോതീതി തസ്സ ലദ്ധീ’’തി പുരിമപാഠോ, മുദിന്ദ്രിയേസ്വേവ പന അധിപ്പേതേസു പരിക്ഖേപോ ന കാതബ്ബോ സിയാ, കതോ ച, തസ്മാ ‘‘തതിയസ്മിമ്പി തിക്ഖിന്ദ്രിയാവ അധിപ്പേതാ. തേസഞ്ഹി സബ്ബേസമ്പി പരിഹാനി ന ഹോതീതി തസ്സ ലദ്ധീ’’തി പഠന്തി.
‘‘Tatiyasmimpi mudindriyāva adhippetā. Tesañhi sabbesampi parihāni na hotīti tassa laddhī’’ti purimapāṭho, mudindriyesveva pana adhippetesu parikkhepo na kātabbo siyā, kato ca, tasmā ‘‘tatiyasmimpi tikkhindriyāva adhippetā. Tesañhi sabbesampi parihāni na hotīti tassa laddhī’’ti paṭhanti.
അയോനിസോ അത്ഥം ഗഹേത്വാതി സോതാപന്നോയേവ നിയതോതി വുത്തോതി സോയേവ ന പരിഹായതി, ന ഇതരേതി അത്ഥം ഗഹേത്വാ. ‘‘ഉപരിമഗ്ഗത്ഥായാ’’തി വുത്തം അത്ഥം അഗ്ഗഹേത്വാ നിയതോതി സോതാപത്തിഫലാ ന പരിഹായതീതി ഏതമത്ഥം ഗണ്ഹീതി പന വദന്തി.
Ayoniso atthaṃ gahetvāti sotāpannoyeva niyatoti vuttoti soyeva na parihāyati, na itareti atthaṃ gahetvā. ‘‘Uparimaggatthāyā’’ti vuttaṃ atthaṃ aggahetvā niyatoti sotāpattiphalā na parihāyatīti etamatthaṃ gaṇhīti pana vadanti.
വാദയുത്തിപരിഹാനികഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Vādayuttiparihānikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
൨. അരിയപുഗ്ഗലസംസന്ദനപരിഹാനിവണ്ണനാ
2. Ariyapuggalasaṃsandanaparihānivaṇṇanā
൨൪൧. യം പനേത്ഥാതിആദിമ്ഹി ദസ്സനമഗ്ഗഫലേ ഠിതസ്സ അനന്തരം അരഹത്തപ്പത്തിം, തതോ പരിഹായിത്വാ തത്ഥ ച ഠാനം ഇച്ഛന്തോ പുന വായാമേന തദനന്തരം അരഹത്തപ്പത്തിം ന ഇച്ഛതീതി വിചാരേതബ്ബമേതം.
241. Yaṃpanetthātiādimhi dassanamaggaphale ṭhitassa anantaraṃ arahattappattiṃ, tato parihāyitvā tattha ca ṭhānaṃ icchanto puna vāyāmena tadanantaraṃ arahattappattiṃ na icchatīti vicāretabbametaṃ.
൨൬൨. അവസിപ്പത്തോ ഝാനലാഭീതി സേക്ഖോ വുത്തോതി ദട്ഠബ്ബോ. പുഥുജ്ജനോ പന വസിപ്പത്തോ അവസിപ്പത്തോ ച സമയവിമുത്തഅസമയവിമുത്തതന്തിയാ അഗ്ഗഹിതോ, ഭജാപിയമാനോ പന സമാപത്തിവിക്ഖമ്ഭിതാനം കിലേസാനം വസേന സമയവിമുത്തഭാവം ഭജേയ്യാതി വുത്തോതി.
262. Avasippatto jhānalābhīti sekkho vuttoti daṭṭhabbo. Puthujjano pana vasippatto avasippatto ca samayavimuttaasamayavimuttatantiyā aggahito, bhajāpiyamāno pana samāpattivikkhambhitānaṃ kilesānaṃ vasena samayavimuttabhāvaṃ bhajeyyāti vuttoti.
അരിയപുഗ്ഗലസംസന്ദനപരിഹാനിവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Ariyapuggalasaṃsandanaparihānivaṇṇanā niṭṭhitā.
൩. സുത്തസാധനപരിഹാനിവണ്ണനാ
3. Suttasādhanaparihānivaṇṇanā
൨൬൫. ഉത്തമഹീനഭേദോ ‘‘തത്ര യായം പടിപദാ സുഖാ ഖിപ്പാഭിഞ്ഞാ, സാ ഉഭയേനേവ പണീതാ അക്ഖായതീ’’തിആദിസുത്തവസേന (ദീ॰ നി॰ ൩.൧൫൨) വുത്തോ. ‘‘ദിട്ഠം സുതം മുത’’ന്തി ഏത്ഥ വിയ മുതസദ്ദോ പത്തബ്ബം വദതീതി ആഹ ‘‘ഫുസനാരഹ’’ന്തി.
265. Uttamahīnabhedo ‘‘tatra yāyaṃ paṭipadā sukhā khippābhiññā, sā ubhayeneva paṇītā akkhāyatī’’tiādisuttavasena (dī. ni. 3.152) vutto. ‘‘Diṭṭhaṃ sutaṃ muta’’nti ettha viya mutasaddo pattabbaṃ vadatīti āha ‘‘phusanāraha’’nti.
൨൬൭. അപ്പത്തപരിഹാനായ ചേവ സംവത്തന്തി യഥാകതസന്നിട്ഠാനസ്സ സമയവിമുത്തസ്സാതി അധിപ്പായോ.
267. Appattaparihānāya ceva saṃvattanti yathākatasanniṭṭhānassa samayavimuttassāti adhippāyo.
സുത്തസാധനപരിഹാനിവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Suttasādhanaparihānivaṇṇanā niṭṭhitā.
പരിഹാനികഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Parihānikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi / ൨. പരിഹാനികഥാ • 2. Parihānikathā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ൨. പരിഹാനികഥാ • 2. Parihānikathā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൨. പരിഹാനികഥാ • 2. Parihānikathā