Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / နေတ္တိပ္ပကရဏပာဠိ • Nettippakaraṇapāḷi |
၁၅. ပရိက္ခာရဟာရဝိဘင္ဂော
15. Parikkhārahāravibhaṅgo
၄၉. တတ္ထ ကတမော ပရိက္ခာရော ဟာရော? ‘‘ယေ ဓမ္မာ ယံ ဓမ္မံ ဇနယန္တီ’’တိ။
49. Tattha katamo parikkhāro hāro? ‘‘Ye dhammā yaṃ dhammaṃ janayantī’’ti.
ယော ဓမ္မော ယံ ဓမ္မံ ဇနယတိ, တသ္သ သော ပရိက္ခာရော။ ကိံလက္ခဏော ပရိက္ခာရော? ဇနကလက္ခဏော ပရိက္ခာရော။ ဒ္ဝေ ဓမ္မာ ဇနယန္တိ ဟေတု စ ပစ္စယော စ။ တတ္ထ ကိံလက္ခဏော ဟေတု, ကိံလက္ခဏော ပစ္စယော? အသာဓာရဏလက္ခဏော ဟေတု, သာဓာရဏလက္ခဏော ပစ္စယော။ ယထာ ကိံ ဘဝေ? ယထာ အင္ကုရသ္သ နိဗ္ဗတ္တိယာ ဗီဇံ အသာဓာရဏံ, ပထဝီ အာပော စ သာဓာရဏာ။ အင္ကုရသ္သ ဟိ ပထဝီ အာပော စ ပစ္စယော သဘာဝော ဟေတု။ ယထာ ဝာ ပန ဃဋေ ဒုဒ္ဓံ ပက္ခိတ္တံ ဒဓိ ဘဝတိ, န စတ္ထိ ဧကကာလသမဝဓာနံ ဒုဒ္ဓသ္သ စ ဒဓိသ္သ စ။ ဧဝမေဝံ နတ္ထိ ဧကကာလသမဝဓာနံ ဟေတုသ္သ စ ပစ္စယသ္သ စ။
Yo dhammo yaṃ dhammaṃ janayati, tassa so parikkhāro. Kiṃlakkhaṇo parikkhāro? Janakalakkhaṇo parikkhāro. Dve dhammā janayanti hetu ca paccayo ca. Tattha kiṃlakkhaṇo hetu, kiṃlakkhaṇo paccayo? Asādhāraṇalakkhaṇo hetu, sādhāraṇalakkhaṇo paccayo. Yathā kiṃ bhave? Yathā aṅkurassa nibbattiyā bījaṃ asādhāraṇaṃ, pathavī āpo ca sādhāraṇā. Aṅkurassa hi pathavī āpo ca paccayo sabhāvo hetu. Yathā vā pana ghaṭe duddhaṃ pakkhittaṃ dadhi bhavati, na catthi ekakālasamavadhānaṃ duddhassa ca dadhissa ca. Evamevaṃ natthi ekakālasamavadhānaṃ hetussa ca paccayassa ca.
အယဉ္ဟိ သံသာရော သဟေတု သပ္ပစ္စယော နိဗ္ဗတ္တော။ ဝုတ္တံ ဟိ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင္ခာရာ, သင္ခာရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဧဝံ သဗ္ဗော ပဋိစ္စသမုပ္ပာဒော။ ဣတိ အဝိဇ္ဇာ အဝိဇ္ဇာယ ဟေတု အယောနိသော မနသိကာရော ပစ္စယော။ ပုရိမိကာ အဝိဇ္ဇာ ပစ္ဆိမိကာယ အဝိဇ္ဇာယ ဟေတု။ တတ္ထ ပုရိမိကာ အဝိဇ္ဇာ အဝိဇ္ဇာနုသယော ပစ္ဆိမိကာ အဝိဇ္ဇာ အဝိဇ္ဇာပရိယုဋ္ဌာနံ, ပုရိမိကော အဝိဇ္ဇာနုသယော ပစ္ဆိမိကသ္သ အဝိဇ္ဇာပရိယုဋ္ဌာနသ္သ ဟေတုဘူတော ပရိဗ္ရူဟနာယ, ဗီဇင္ကုရော ဝိယ သမနန္တရဟေတုတာယ။ ယံ ပန ယတ္ထ ဖလံ နိဗ္ဗတ္တတိ, ဣဒမသ္သ ပရမ္ပရဟေတုတာယ ဟေတုဘူတံ။ ဒုဝိဓော ဟိ ဟေတု သမနန္တရဟေတု ပရမ္ပရဟေတု စ, ဧဝံ အဝိဇ္ဇာယပိ ဒုဝိဓော ဟေတု သမနန္တရဟေတု ပရမ္ပရဟေတု စ။
Ayañhi saṃsāro sahetu sappaccayo nibbatto. Vuttaṃ hi avijjāpaccayā saṅkhārā, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, evaṃ sabbo paṭiccasamuppādo. Iti avijjā avijjāya hetu ayoniso manasikāro paccayo. Purimikā avijjā pacchimikāya avijjāya hetu. Tattha purimikā avijjā avijjānusayo pacchimikā avijjā avijjāpariyuṭṭhānaṃ, purimiko avijjānusayo pacchimikassa avijjāpariyuṭṭhānassa hetubhūto paribrūhanāya, bījaṅkuro viya samanantarahetutāya. Yaṃ pana yattha phalaṃ nibbattati, idamassa paramparahetutāya hetubhūtaṃ. Duvidho hi hetu samanantarahetu paramparahetu ca, evaṃ avijjāyapi duvidho hetu samanantarahetu paramparahetu ca.
ယထာ ဝာ ပန ထာလကဉ္စ ဝဋ္ဋိ စ တေလဉ္စ ပဒီပသ္သ ပစ္စယဘူတံ န သဘာဝဟေတု, န ဟိ သက္ကာ ထာလကဉ္စ ဝဋ္ဋိဉ္စ တေလဉ္စ အနဂ္ဂိကံ ဒီပေတုံ ပဒီပသ္သ ပစ္စယဘူတံ။ ပဒီပော ဝိယ သဘာဝော ဟေတု ဟောတိ။ ဣတိ သဘာဝော ဟေတု, ပရဘာဝော ပစ္စယော။ အဇ္ဈတ္တိကော ဟေတု, ဗာဟိရော ပစ္စယော။ ဇနကော ဟေတု, ပရိဂ္ဂာဟကော ပစ္စယော။ အသာဓာရဏော ဟေတု, သာဓာရဏော ပစ္စယော။
Yathā vā pana thālakañca vaṭṭi ca telañca padīpassa paccayabhūtaṃ na sabhāvahetu, na hi sakkā thālakañca vaṭṭiñca telañca anaggikaṃ dīpetuṃ padīpassa paccayabhūtaṃ. Padīpo viya sabhāvo hetu hoti. Iti sabhāvo hetu, parabhāvo paccayo. Ajjhattiko hetu, bāhiro paccayo. Janako hetu, pariggāhako paccayo. Asādhāraṇo hetu, sādhāraṇo paccayo.
အဝုပစ္ဆေဒတ္ထော သန္တတိ အတ္ထော, နိဗ္ဗတ္တိ အတ္ထော ဖလတ္ထော, ပဋိသန္ဓိ အတ္ထော ပုနဗ္ဘဝတ္ထော, ပလိဗောဓတ္ထော ပရိယုဋ္ဌာနတ္ထော, အသမုဂ္ဃာတတ္ထော အနုသယတ္ထော, အသမ္ပဋိဝေဓတ္ထော အဝိဇ္ဇတ္ထော, အပရိညာတတ္ထော ဝိညာဏသ္သ ဗီဇတ္ထော။ ယတ္ထ အဝုပစ္ဆေဒော တတ္ထ သန္တတိ, ယတ္ထ သန္တတိ တတ္ထ နိဗ္ဗတ္တိ , ယတ္ထ နိဗ္ဗတ္တိ တတ္ထ ဖလံ, ယတ္ထ ဖလံ တတ္ထ ပဋိသန္ဓိ, ယတ္ထ ပဋိသန္ဓိ တတ္ထ ပုနဗ္ဘဝော, ယတ္ထ ပုနဗ္ဘဝော တတ္ထ ပလိဗောဓော, ယတ္ထ ပလိဗောဓော တတ္ထ ပရိယုဋ္ဌာနံ, ယတ္ထ ပရိယုဋ္ဌာနံ တတ္ထ အသမုဂ္ဃာတော။ ယတ္ထ အသမုဂ္ဃာတော တတ္ထ အနုသယော, ယတ္ထ အနုသယော တတ္ထ အသမ္ပဋိဝေဓော, ယတ္ထ အသမ္ပဋိဝေဓော တတ္ထ အဝိဇ္ဇာ, ယတ္ထ အဝိဇ္ဇာ တတ္ထ သာသဝံ ဝိညာဏံ အပရိညာတံ, ယတ္ထ သာသဝံ ဝိညာဏံ အပရိညာတံ တတ္ထ ဗီဇတ္ထော။
Avupacchedattho santati attho, nibbatti attho phalattho, paṭisandhi attho punabbhavattho, palibodhattho pariyuṭṭhānattho, asamugghātattho anusayattho, asampaṭivedhattho avijjattho, apariññātattho viññāṇassa bījattho. Yattha avupacchedo tattha santati, yattha santati tattha nibbatti , yattha nibbatti tattha phalaṃ, yattha phalaṃ tattha paṭisandhi, yattha paṭisandhi tattha punabbhavo, yattha punabbhavo tattha palibodho, yattha palibodho tattha pariyuṭṭhānaṃ, yattha pariyuṭṭhānaṃ tattha asamugghāto. Yattha asamugghāto tattha anusayo, yattha anusayo tattha asampaṭivedho, yattha asampaṭivedho tattha avijjā, yattha avijjā tattha sāsavaṃ viññāṇaṃ apariññātaṃ, yattha sāsavaṃ viññāṇaṃ apariññātaṃ tattha bījattho.
သီလက္ခန္ဓော သမာဓိက္ခန္ဓသ္သ ပစ္စယော, သမာဓိက္ခန္ဓော ပညာက္ခန္ဓသ္သ ပစ္စယော, ပညာက္ခန္ဓော ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓသ္သ ပစ္စယော, ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓော ဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနက္ခန္ဓသ္သ ပစ္စယော။ တိတ္ထညုတာ ပီတညုတာယ ပစ္စယော, ပီတညုတာ ပတ္တညုတာယ ပစ္စယော, ပတ္တညုတာ အတ္တညုတာယ ပစ္စယော။
Sīlakkhandho samādhikkhandhassa paccayo, samādhikkhandho paññākkhandhassa paccayo, paññākkhandho vimuttikkhandhassa paccayo, vimuttikkhandho vimuttiñāṇadassanakkhandhassa paccayo. Titthaññutā pītaññutāya paccayo, pītaññutā pattaññutāya paccayo, pattaññutā attaññutāya paccayo.
ယထာ ဝာ ပန စက္ခုဉ္စ ပဋိစ္စ ရူပေ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စက္ခုဝိညာဏံ။ တတ္ထ စက္ခု အာဓိပတေယ္ယပစ္စယတာယ ပစ္စယော, ရူပာ အာရမ္မဏပစ္စယတာယ ပစ္စယော။ အာလောကော သန္နိသ္သယတာယ ပစ္စယော, မနသိကာရော သဘာဝော ဟေတု ။ သင္ခာရာ ဝိညာဏသ္သ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ ဝိညာဏံ နာမရူပသ္သ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ နာမရူပံ သဠာယတနသ္သ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ သဠာယတနံ ဖသ္သသ္သ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ ဖသ္သော ဝေဒနာယ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ ဝေဒနာ တဏ္ဟာယ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ တဏ္ဟာ ဥပာဒာနသ္သ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ ဥပာဒာနံ ဘဝသ္သ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ ဘဝော ဇာတိယာ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ ဇာတိ ဇရာမရဏသ္သ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ ဇရာမရဏံ သောကသ္သ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ သောကော ပရိဒေဝသ္သ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ ပရိဒေဝော ဒုက္ခသ္သ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ ဒုက္ခံ ဒောမနသ္သသ္သ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ ဒောမနသ္သံ ဥပာယာသသ္သ ပစ္စယော, သဘာဝော ဟေတု။ ဧဝံ ယော ကောစိ ဥပနိသ္သယော သဗ္ဗော သော ပရိက္ခာရော။ တေနာဟ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာယနော ‘‘ယေ ဓမ္မာ ယံ ဓမ္မံ ဇနယန္တီ’’တိ။
Yathā vā pana cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ. Tattha cakkhu ādhipateyyapaccayatāya paccayo, rūpā ārammaṇapaccayatāya paccayo. Āloko sannissayatāya paccayo, manasikāro sabhāvo hetu . Saṅkhārā viññāṇassa paccayo, sabhāvo hetu. Viññāṇaṃ nāmarūpassa paccayo, sabhāvo hetu. Nāmarūpaṃ saḷāyatanassa paccayo, sabhāvo hetu. Saḷāyatanaṃ phassassa paccayo, sabhāvo hetu. Phasso vedanāya paccayo, sabhāvo hetu. Vedanā taṇhāya paccayo, sabhāvo hetu. Taṇhā upādānassa paccayo, sabhāvo hetu. Upādānaṃ bhavassa paccayo, sabhāvo hetu. Bhavo jātiyā paccayo, sabhāvo hetu. Jāti jarāmaraṇassa paccayo, sabhāvo hetu. Jarāmaraṇaṃ sokassa paccayo, sabhāvo hetu. Soko paridevassa paccayo, sabhāvo hetu. Paridevo dukkhassa paccayo, sabhāvo hetu. Dukkhaṃ domanassassa paccayo, sabhāvo hetu. Domanassaṃ upāyāsassa paccayo, sabhāvo hetu. Evaṃ yo koci upanissayo sabbo so parikkhāro. Tenāha āyasmā mahākaccāyano ‘‘ye dhammā yaṃ dhammaṃ janayantī’’ti.
နိယုတ္တော ပရိက္ခာရော ဟာရော။
Niyutto parikkhāro hāro.
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / နေတ္တိပ္ပကရဏ-အဋ္ဌကထာ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ၁၅. ပရိက္ခာရဟာရဝိဘင္ဂဝဏ္ဏနာ • 15. Parikkhārahāravibhaṅgavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (ဋီကာ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / နေတ္တိပ္ပကရဏ-ဋီကာ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ၁၅. ပရိက္ခာရဟာရဝိဘင္ဂဝဏ္ဏနာ • 15. Parikkhārahāravibhaṅgavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (ဋီကာ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / နေတ္တိဝိဘာဝိနီ • Nettivibhāvinī / ၁၅. ပရိက္ခာရဟာရဝိဘင္ဂဝိဘာဝနာ • 15. Parikkhārahāravibhaṅgavibhāvanā