| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣಪಾಳಿ • Nettippakaraṇapāḷi |
೧೫. ಪರಿಕ್ಖಾರಹಾರವಿಭಙ್ಗೋ
15. Parikkhārahāravibhaṅgo
೪೯. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಪರಿಕ್ಖಾರೋ ಹಾರೋ? ‘‘ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಜನಯನ್ತೀ’’ತಿ।
49. Tattha katamo parikkhāro hāro? ‘‘Ye dhammā yaṃ dhammaṃ janayantī’’ti.
ಯೋ ಧಮ್ಮೋ ಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಜನಯತಿ, ತಸ್ಸ ಸೋ ಪರಿಕ್ಖಾರೋ। ಕಿಂಲಕ್ಖಣೋ ಪರಿಕ್ಖಾರೋ? ಜನಕಲಕ್ಖಣೋ ಪರಿಕ್ಖಾರೋ। ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಜನಯನ್ತಿ ಹೇತು ಚ ಪಚ್ಚಯೋ ಚ। ತತ್ಥ ಕಿಂಲಕ್ಖಣೋ ಹೇತು, ಕಿಂಲಕ್ಖಣೋ ಪಚ್ಚಯೋ? ಅಸಾಧಾರಣಲಕ್ಖಣೋ ಹೇತು, ಸಾಧಾರಣಲಕ್ಖಣೋ ಪಚ್ಚಯೋ। ಯಥಾ ಕಿಂ ಭವೇ? ಯಥಾ ಅಙ್ಕುರಸ್ಸ ನಿಬ್ಬತ್ತಿಯಾ ಬೀಜಂ ಅಸಾಧಾರಣಂ, ಪಥವೀ ಆಪೋ ಚ ಸಾಧಾರಣಾ। ಅಙ್ಕುರಸ್ಸ ಹಿ ಪಥವೀ ಆಪೋ ಚ ಪಚ್ಚಯೋ ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ಯಥಾ ವಾ ಪನ ಘಟೇ ದುದ್ಧಂ ಪಕ್ಖಿತ್ತಂ ದಧಿ ಭವತಿ, ನ ಚತ್ಥಿ ಏಕಕಾಲಸಮವಧಾನಂ ದುದ್ಧಸ್ಸ ಚ ದಧಿಸ್ಸ ಚ। ಏವಮೇವಂ ನತ್ಥಿ ಏಕಕಾಲಸಮವಧಾನಂ ಹೇತುಸ್ಸ ಚ ಪಚ್ಚಯಸ್ಸ ಚ।
Yo dhammo yaṃ dhammaṃ janayati, tassa so parikkhāro. Kiṃlakkhaṇo parikkhāro? Janakalakkhaṇo parikkhāro. Dve dhammā janayanti hetu ca paccayo ca. Tattha kiṃlakkhaṇo hetu, kiṃlakkhaṇo paccayo? Asādhāraṇalakkhaṇo hetu, sādhāraṇalakkhaṇo paccayo. Yathā kiṃ bhave? Yathā aṅkurassa nibbattiyā bījaṃ asādhāraṇaṃ, pathavī āpo ca sādhāraṇā. Aṅkurassa hi pathavī āpo ca paccayo sabhāvo hetu. Yathā vā pana ghaṭe duddhaṃ pakkhittaṃ dadhi bhavati, na catthi ekakālasamavadhānaṃ duddhassa ca dadhissa ca. Evamevaṃ natthi ekakālasamavadhānaṃ hetussa ca paccayassa ca.
ಅಯಞ್ಹಿ ಸಂಸಾರೋ ಸಹೇತು ಸಪ್ಪಚ್ಚಯೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ। ವುತ್ತಂ ಹಿ ಅವಿಜ್ಜಾಪಚ್ಚಯಾ ಸಙ್ಖಾರಾ, ಸಙ್ಖಾರಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಏವಂ ಸಬ್ಬೋ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪಾದೋ। ಇತಿ ಅವಿಜ್ಜಾ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ಹೇತು ಅಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರೋ ಪಚ್ಚಯೋ। ಪುರಿಮಿಕಾ ಅವಿಜ್ಜಾ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾಯ ಅವಿಜ್ಜಾಯ ಹೇತು। ತತ್ಥ ಪುರಿಮಿಕಾ ಅವಿಜ್ಜಾ ಅವಿಜ್ಜಾನುಸಯೋ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಾ ಅವಿಜ್ಜಾ ಅವಿಜ್ಜಾಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ, ಪುರಿಮಿಕೋ ಅವಿಜ್ಜಾನುಸಯೋ ಪಚ್ಛಿಮಿಕಸ್ಸ ಅವಿಜ್ಜಾಪರಿಯುಟ್ಠಾನಸ್ಸ ಹೇತುಭೂತೋ ಪರಿಬ್ರೂಹನಾಯ, ಬೀಜಙ್ಕುರೋ ವಿಯ ಸಮನನ್ತರಹೇತುತಾಯ। ಯಂ ಪನ ಯತ್ಥ ಫಲಂ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ, ಇದಮಸ್ಸ ಪರಮ್ಪರಹೇತುತಾಯ ಹೇತುಭೂತಂ। ದುವಿಧೋ ಹಿ ಹೇತು ಸಮನನ್ತರಹೇತು ಪರಮ್ಪರಹೇತು ಚ, ಏವಂ ಅವಿಜ್ಜಾಯಪಿ ದುವಿಧೋ ಹೇತು ಸಮನನ್ತರಹೇತು ಪರಮ್ಪರಹೇತು ಚ।
Ayañhi saṃsāro sahetu sappaccayo nibbatto. Vuttaṃ hi avijjāpaccayā saṅkhārā, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, evaṃ sabbo paṭiccasamuppādo. Iti avijjā avijjāya hetu ayoniso manasikāro paccayo. Purimikā avijjā pacchimikāya avijjāya hetu. Tattha purimikā avijjā avijjānusayo pacchimikā avijjā avijjāpariyuṭṭhānaṃ, purimiko avijjānusayo pacchimikassa avijjāpariyuṭṭhānassa hetubhūto paribrūhanāya, bījaṅkuro viya samanantarahetutāya. Yaṃ pana yattha phalaṃ nibbattati, idamassa paramparahetutāya hetubhūtaṃ. Duvidho hi hetu samanantarahetu paramparahetu ca, evaṃ avijjāyapi duvidho hetu samanantarahetu paramparahetu ca.
ಯಥಾ ವಾ ಪನ ಥಾಲಕಞ್ಚ ವಟ್ಟಿ ಚ ತೇಲಞ್ಚ ಪದೀಪಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯಭೂತಂ ನ ಸಭಾವಹೇತು, ನ ಹಿ ಸಕ್ಕಾ ಥಾಲಕಞ್ಚ ವಟ್ಟಿಞ್ಚ ತೇಲಞ್ಚ ಅನಗ್ಗಿಕಂ ದೀಪೇತುಂ ಪದೀಪಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯಭೂತಂ। ಪದೀಪೋ ವಿಯ ಸಭಾವೋ ಹೇತು ಹೋತಿ। ಇತಿ ಸಭಾವೋ ಹೇತು, ಪರಭಾವೋ ಪಚ್ಚಯೋ। ಅಜ್ಝತ್ತಿಕೋ ಹೇತು, ಬಾಹಿರೋ ಪಚ್ಚಯೋ। ಜನಕೋ ಹೇತು, ಪರಿಗ್ಗಾಹಕೋ ಪಚ್ಚಯೋ। ಅಸಾಧಾರಣೋ ಹೇತು, ಸಾಧಾರಣೋ ಪಚ್ಚಯೋ।
Yathā vā pana thālakañca vaṭṭi ca telañca padīpassa paccayabhūtaṃ na sabhāvahetu, na hi sakkā thālakañca vaṭṭiñca telañca anaggikaṃ dīpetuṃ padīpassa paccayabhūtaṃ. Padīpo viya sabhāvo hetu hoti. Iti sabhāvo hetu, parabhāvo paccayo. Ajjhattiko hetu, bāhiro paccayo. Janako hetu, pariggāhako paccayo. Asādhāraṇo hetu, sādhāraṇo paccayo.
ಅವುಪಚ್ಛೇದತ್ಥೋ ಸನ್ತತಿ ಅತ್ಥೋ, ನಿಬ್ಬತ್ತಿ ಅತ್ಥೋ ಫಲತ್ಥೋ, ಪಟಿಸನ್ಧಿ ಅತ್ಥೋ ಪುನಬ್ಭವತ್ಥೋ, ಪಲಿಬೋಧತ್ಥೋ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನತ್ಥೋ, ಅಸಮುಗ್ಘಾತತ್ಥೋ ಅನುಸಯತ್ಥೋ, ಅಸಮ್ಪಟಿವೇಧತ್ಥೋ ಅವಿಜ್ಜತ್ಥೋ, ಅಪರಿಞ್ಞಾತತ್ಥೋ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಬೀಜತ್ಥೋ। ಯತ್ಥ ಅವುಪಚ್ಛೇದೋ ತತ್ಥ ಸನ್ತತಿ, ಯತ್ಥ ಸನ್ತತಿ ತತ್ಥ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ , ಯತ್ಥ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ ತತ್ಥ ಫಲಂ, ಯತ್ಥ ಫಲಂ ತತ್ಥ ಪಟಿಸನ್ಧಿ, ಯತ್ಥ ಪಟಿಸನ್ಧಿ ತತ್ಥ ಪುನಬ್ಭವೋ, ಯತ್ಥ ಪುನಬ್ಭವೋ ತತ್ಥ ಪಲಿಬೋಧೋ, ಯತ್ಥ ಪಲಿಬೋಧೋ ತತ್ಥ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ, ಯತ್ಥ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ ತತ್ಥ ಅಸಮುಗ್ಘಾತೋ। ಯತ್ಥ ಅಸಮುಗ್ಘಾತೋ ತತ್ಥ ಅನುಸಯೋ, ಯತ್ಥ ಅನುಸಯೋ ತತ್ಥ ಅಸಮ್ಪಟಿವೇಧೋ, ಯತ್ಥ ಅಸಮ್ಪಟಿವೇಧೋ ತತ್ಥ ಅವಿಜ್ಜಾ, ಯತ್ಥ ಅವಿಜ್ಜಾ ತತ್ಥ ಸಾಸವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಪರಿಞ್ಞಾತಂ, ಯತ್ಥ ಸಾಸವಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅಪರಿಞ್ಞಾತಂ ತತ್ಥ ಬೀಜತ್ಥೋ।
Avupacchedattho santati attho, nibbatti attho phalattho, paṭisandhi attho punabbhavattho, palibodhattho pariyuṭṭhānattho, asamugghātattho anusayattho, asampaṭivedhattho avijjattho, apariññātattho viññāṇassa bījattho. Yattha avupacchedo tattha santati, yattha santati tattha nibbatti , yattha nibbatti tattha phalaṃ, yattha phalaṃ tattha paṭisandhi, yattha paṭisandhi tattha punabbhavo, yattha punabbhavo tattha palibodho, yattha palibodho tattha pariyuṭṭhānaṃ, yattha pariyuṭṭhānaṃ tattha asamugghāto. Yattha asamugghāto tattha anusayo, yattha anusayo tattha asampaṭivedho, yattha asampaṭivedho tattha avijjā, yattha avijjā tattha sāsavaṃ viññāṇaṃ apariññātaṃ, yattha sāsavaṃ viññāṇaṃ apariññātaṃ tattha bījattho.
ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧೋ ಸಮಾಧಿಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಮಾಧಿಕ್ಖನ್ಧೋ ಪಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಪಞ್ಞಾಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಮುತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ವಿಮುತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧೋ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ। ತಿತ್ಥಞ್ಞುತಾ ಪೀತಞ್ಞುತಾಯ ಪಚ್ಚಯೋ, ಪೀತಞ್ಞುತಾ ಪತ್ತಞ್ಞುತಾಯ ಪಚ್ಚಯೋ, ಪತ್ತಞ್ಞುತಾ ಅತ್ತಞ್ಞುತಾಯ ಪಚ್ಚಯೋ।
Sīlakkhandho samādhikkhandhassa paccayo, samādhikkhandho paññākkhandhassa paccayo, paññākkhandho vimuttikkhandhassa paccayo, vimuttikkhandho vimuttiñāṇadassanakkhandhassa paccayo. Titthaññutā pītaññutāya paccayo, pītaññutā pattaññutāya paccayo, pattaññutā attaññutāya paccayo.
ಯಥಾ ವಾ ಪನ ಚಕ್ಖುಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ರೂಪೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ। ತತ್ಥ ಚಕ್ಖು ಆಧಿಪತೇಯ್ಯಪಚ್ಚಯತಾಯ ಪಚ್ಚಯೋ, ರೂಪಾ ಆರಮ್ಮಣಪಚ್ಚಯತಾಯ ಪಚ್ಚಯೋ। ಆಲೋಕೋ ಸನ್ನಿಸ್ಸಯತಾಯ ಪಚ್ಚಯೋ, ಮನಸಿಕಾರೋ ಸಭಾವೋ ಹೇತು । ಸಙ್ಖಾರಾ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ವಿಞ್ಞಾಣಂ ನಾಮರೂಪಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ನಾಮರೂಪಂ ಸಳಾಯತನಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ಸಳಾಯತನಂ ಫಸ್ಸಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ಫಸ್ಸೋ ವೇದನಾಯ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ವೇದನಾ ತಣ್ಹಾಯ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ತಣ್ಹಾ ಉಪಾದಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ಉಪಾದಾನಂ ಭವಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ಭವೋ ಜಾತಿಯಾ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ಜಾತಿ ಜರಾಮರಣಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ಜರಾಮರಣಂ ಸೋಕಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ಸೋಕೋ ಪರಿದೇವಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ಪರಿದೇವೋ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ದೋಮನಸ್ಸಂ ಉಪಾಯಾಸಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯೋ, ಸಭಾವೋ ಹೇತು। ಏವಂ ಯೋ ಕೋಚಿ ಉಪನಿಸ್ಸಯೋ ಸಬ್ಬೋ ಸೋ ಪರಿಕ್ಖಾರೋ। ತೇನಾಹ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕಚ್ಚಾಯನೋ ‘‘ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಯಂ ಧಮ್ಮಂ ಜನಯನ್ತೀ’’ತಿ।
Yathā vā pana cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ. Tattha cakkhu ādhipateyyapaccayatāya paccayo, rūpā ārammaṇapaccayatāya paccayo. Āloko sannissayatāya paccayo, manasikāro sabhāvo hetu . Saṅkhārā viññāṇassa paccayo, sabhāvo hetu. Viññāṇaṃ nāmarūpassa paccayo, sabhāvo hetu. Nāmarūpaṃ saḷāyatanassa paccayo, sabhāvo hetu. Saḷāyatanaṃ phassassa paccayo, sabhāvo hetu. Phasso vedanāya paccayo, sabhāvo hetu. Vedanā taṇhāya paccayo, sabhāvo hetu. Taṇhā upādānassa paccayo, sabhāvo hetu. Upādānaṃ bhavassa paccayo, sabhāvo hetu. Bhavo jātiyā paccayo, sabhāvo hetu. Jāti jarāmaraṇassa paccayo, sabhāvo hetu. Jarāmaraṇaṃ sokassa paccayo, sabhāvo hetu. Soko paridevassa paccayo, sabhāvo hetu. Paridevo dukkhassa paccayo, sabhāvo hetu. Dukkhaṃ domanassassa paccayo, sabhāvo hetu. Domanassaṃ upāyāsassa paccayo, sabhāvo hetu. Evaṃ yo koci upanissayo sabbo so parikkhāro. Tenāha āyasmā mahākaccāyano ‘‘ye dhammā yaṃ dhammaṃ janayantī’’ti.
ನಿಯುತ್ತೋ ಪರಿಕ್ಖಾರೋ ಹಾರೋ।
Niyutto parikkhāro hāro.
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ೧೫. ಪರಿಕ್ಖಾರಹಾರವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ • 15. Parikkhārahāravibhaṅgavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಟೀಕಾ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ೧೫. ಪರಿಕ್ಖಾರಹಾರವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ • 15. Parikkhārahāravibhaṅgavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ನೇತ್ತಿವಿಭಾವಿನೀ • Nettivibhāvinī / ೧೫. ಪರಿಕ್ಖಾರಹಾರವಿಭಙ್ಗವಿಭಾವನಾ • 15. Parikkhārahāravibhaṅgavibhāvanā
