| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / खुद्दसिक्खा-मूलसिक्खा • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
३५. परिक्खारनिद्देसवण्णना
35. Parikkhāraniddesavaṇṇanā
२५९-२६०. गिरिकूटन्ति मकरदन्तकं। सिब्बितुञ्च छिन्दितुञ्च न वट्टतीति सब्बत्थ योजना। दण्डेति छत्तदण्डे।
259-260.Girikūṭanti makaradantakaṃ. Sibbituñca chindituñca na vaṭṭatīti sabbattha yojanā. Daṇḍeti chattadaṇḍe.
२६१. सिब्बितुं वा पञ्जरं विनन्धितुं वा थिरत्थं छत्ते बन्धितुं दण्डे लेखा वट्टतीति सम्बन्धो। सचे वुत्तप्पकारं अकप्पियछत्तं लभति, घटकम्पि वाळरूपम्पि छिन्दित्वा धारेतब्बं, लेखापि घंसेत्वा अपनेतब्बा, सुत्तकेन वा दण्डो वेठेतब्बो।
261. Sibbituṃ vā pañjaraṃ vinandhituṃ vā thiratthaṃ chatte bandhituṃ daṇḍe lekhā vaṭṭatīti sambandho. Sace vuttappakāraṃ akappiyachattaṃ labhati, ghaṭakampi vāḷarūpampi chinditvā dhāretabbaṃ, lekhāpi ghaṃsetvā apanetabbā, suttakena vā daṇḍo veṭhetabbo.
२६२. अनुवातं सन्धाय ‘‘अन्ते वा’’ति वुत्तं। द्विन्नं पट्टानं सङ्घटितट्ठानं सन्धाय ‘‘पट्टमुखे वापी’’ति वुत्तं। वरकसीसाकारेन सिब्बनं सन्धाय ‘‘वेणिका’’ति च सतपदाकारेन सिब्बनं सन्धाय ‘‘सङ्खलिकापि वा’’ति च वुत्तं। सतपदिसदिसं अञ्ञं वा सूचिविकारं न कप्पति, पकतिसूचिकम्ममेव वट्टतीति अत्थो। पाळिकण्णिकआदिकं चीवरे न च कप्पतीति सम्बन्धो।
262. Anuvātaṃ sandhāya ‘‘ante vā’’ti vuttaṃ. Dvinnaṃ paṭṭānaṃ saṅghaṭitaṭṭhānaṃ sandhāya ‘‘paṭṭamukhe vāpī’’ti vuttaṃ. Varakasīsākārena sibbanaṃ sandhāya ‘‘veṇikā’’ti ca satapadākārena sibbanaṃ sandhāya ‘‘saṅkhalikāpi vā’’ti ca vuttaṃ. Satapadisadisaṃ aññaṃ vā sūcivikāraṃ na kappati, pakatisūcikammameva vaṭṭatīti attho. Pāḷikaṇṇikaādikaṃ cīvare na ca kappatīti sambandho.
२६३-४. चतुकोणाव (पारा॰ अट्ठ॰ १.८५) कप्परेति सम्बन्धो। अग्घिकन्ति अग्घियं चेतियसदिसं। एत्थाति गण्ठिपासकपट्टे। कोणसुत्ता च पीळकाति न केवलं चतुकोणा गण्ठिकपासकपट्टाव कप्पन्ति, अथ खो दुविञ्ञेय्या कोणसुत्तपीळका च कप्परेति अत्थो। गन्धं तेलं वाति गन्धं वा तेलं वा।
263-4. Catukoṇāva (pārā. aṭṭha. 1.85) kappareti sambandho. Agghikanti agghiyaṃ cetiyasadisaṃ. Etthāti gaṇṭhipāsakapaṭṭe. Koṇasuttā ca pīḷakāti na kevalaṃ catukoṇā gaṇṭhikapāsakapaṭṭāva kappanti, atha kho duviññeyyā koṇasuttapīḷakā ca kappareti attho. Gandhaṃ telaṃ vāti gandhaṃ vā telaṃ vā.
२६५. रत्तन्ति (पारा॰ अट्ठ॰ १.८५) रजितं। अञ्ञेन वाति मुग्गरादिना वा। कत्वाति ठपेत्वा। पहारे न च मुट्ठिनाति मुट्ठिना न पहारेय्याति अत्थो।
265.Rattanti (pārā. aṭṭha. 1.85) rajitaṃ. Aññena vāti muggarādinā vā. Katvāti ṭhapetvā. Pahāre na ca muṭṭhināti muṭṭhinā na pahāreyyāti attho.
२६६-७. छत्तवट्टियं (पारा॰ अट्ठ॰ १.८५) लेखं ठपेत्वा धम्मकरणे लेखा न वट्टतीति सम्बन्धो। कुञ्चिकाय च पिप्फले च मणिका च पीळका च न वट्टतीति सम्बन्धो। तत्थ मणिकाति एका एव वट्टमणिका। पीळका मुत्तराजिसदिसा बहू।
266-7. Chattavaṭṭiyaṃ (pārā. aṭṭha. 1.85) lekhaṃ ṭhapetvā dhammakaraṇe lekhā na vaṭṭatīti sambandho. Kuñcikāya ca pipphale ca maṇikā ca pīḷakā ca na vaṭṭatīti sambandho. Tattha maṇikāti ekā eva vaṭṭamaṇikā. Pīḷakā muttarājisadisā bahū.
२६८-९. मालाद्यरणियन्ति (पारा॰ अट्ठ॰ १.८५) अरणियं मालादि वण्णमट्ठं न वट्टतीति सम्बन्धो। एवं सब्बत्थ। तिपुसीसमये पत्तमण्डले भित्तिकम्मञ्च न वट्टतीति अत्थो। हित्वाति ठपेत्वा। सूचिसण्डासको (पारा॰ अट्ठ॰ १.८५) नाम सूचिं डंसापेत्वा घंसितुं कतो दारुमयो। ‘‘अनुजानामि, भिक्खवे, मकरदन्तकं छिन्दितु’’न्ति (चूळव॰ २५३) वुत्तत्ता पत्तमण्डले मकरदन्तकं वट्टति, अञ्ञं भित्तिकम्मादिविकारमेव न वट्टति, तस्मा गिरिकूटं पत्तमण्डले ठपेत्वा अवसेसे न वट्टतीति वेदितब्बं।
268-9.Mālādyaraṇiyanti (pārā. aṭṭha. 1.85) araṇiyaṃ mālādi vaṇṇamaṭṭhaṃ na vaṭṭatīti sambandho. Evaṃ sabbattha. Tipusīsamaye pattamaṇḍale bhittikammañca na vaṭṭatīti attho. Hitvāti ṭhapetvā. Sūcisaṇḍāsako (pārā. aṭṭha. 1.85) nāma sūciṃ ḍaṃsāpetvā ghaṃsituṃ kato dārumayo. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, makaradantakaṃ chinditu’’nti (cūḷava. 253) vuttattā pattamaṇḍale makaradantakaṃ vaṭṭati, aññaṃ bhittikammādivikārameva na vaṭṭati, tasmā girikūṭaṃ pattamaṇḍale ṭhapetvā avasese na vaṭṭatīti veditabbaṃ.
२७२. सेनासनेति (पारा॰ अट्ठ॰ १.८५) पासादादिसेनासनेति अत्थो।
272.Senāsaneti (pārā. aṭṭha. 1.85) pāsādādisenāsaneti attho.
२७३. पुमित्थिरूपरहितन्ति पुरिसरूपइत्थिरूपरहितन्ति अत्थो। परिक्खारविनिच्छयो।
273.Pumitthirūparahitanti purisarūpaitthirūparahitanti attho. Parikkhāravinicchayo.
परिक्खारनिद्देसवण्णना निट्ठिता।
Parikkhāraniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
