| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កង្ខាវិតរណី-អភិនវ-ដីកា • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
សេខិយកណ្ឌំ
Sekhiyakaṇḍaṃ
១. បរិមណ្ឌលសិក្ខាបទវណ្ណនា
1. Parimaṇḍalasikkhāpadavaṇṇanā
‘‘អន្តរឃរេ’’តិ វិសេសេត្វា ន វុត្តត្តា ‘‘អារាមេបិ អន្តរឃរេបិ សព្ពត្ថា’’តិ វុត្តំ។ អារាមេបីតិ ពុទ្ធូបដ្ឋានាទិកាលំ សន្ធាយ វុត្តំ។ យថា ‘‘តត្រិមេ ចត្តារោ បារាជិកា ធម្មា ឧទ្ទេសំ អាគច្ឆន្តី’’តិអាទិនា តត្ថ តត្ថ បរិច្ឆេទោ កតោ, ឯវមេត្ថាបិ ‘‘តត្រិមេ បញ្ចសត្តតិ សេខិយា ធម្មា ឧទ្ទេសំ អាគច្ឆន្តី’’តិ កស្មា បរិច្ឆេទោ ន កតោតិ អាហ ‘‘ឯត្ថ ចា’’តិអាទិ។ វត្តក្ខន្ធកេ វុត្តវត្តានិបីតិ អាគន្តុកាវាសិកគមិកានុមោទនភត្តគ្គបិណ្ឌចារិការញ្ញសេនាសនជន្តាឃរវច្ចកុដិឧបជ្ឈាចរិយសទ្ធិវិហារិកអន្តេវាសិកវត្តានិ។ ឥទញ្ច និទស្សនមត្តំ អញ្ញេសម្បិ ខន្ធកវត្តានំ ឯត្ថេវ សង្គហស្ស ឥច្ឆិតព្ពត្តា។ អយញ្ហេត្ថ អធិប្បាយោ – សេខិយគ្គហណេន ចេត្ថ វត្តក្ខន្ធកាទីសុ (ចូឡវ. ៣៥៦ អាទយោ) អាគតវត្តាទីនម្បិ គហណំ។ តេបិ ហិ សិក្ខិតព្ពដ្ឋេន ‘‘សេខិយា’’តិ ឥច្ឆិតា។ តស្មា មាតិកាយំ បារាជិកាទីនំ វិយ សេខិយានំ បរិច្ឆេទោ ន កតោតិ។ ន កេវលំ វត្តក្ខន្ធកាទីសុ (ចូឡវ. ៣៥៦ អាទយោ) អាគតវត្តាទីនំ គហណត្ថមេវាតិ អាហ ‘‘ចារិត្តវិនយទស្សនត្ថញ្ចា’’តិ។ ឯត្ថាបិ បរិច្ឆេទោ ន កតោតិ អានេត្វា យោជេតព្ពំ។ មាតិកាយ ‘‘ទុក្កដ’’ន្តិ អវុត្តេ កថំ បនេត្ថ ទុក្កដន្តិ វេទិតព្ពន្តិ អាហ ‘‘យោ បនា’’តិអាទិ។
‘‘Antaraghare’’ti visesetvā na vuttattā ‘‘ārāmepi antaragharepi sabbatthā’’ti vuttaṃ. Ārāmepīti buddhūpaṭṭhānādikālaṃ sandhāya vuttaṃ. Yathā ‘‘tatrime cattāro pārājikā dhammā uddesaṃ āgacchantī’’tiādinā tattha tattha paricchedo kato, evametthāpi ‘‘tatrime pañcasattati sekhiyā dhammā uddesaṃ āgacchantī’’ti kasmā paricchedo na katoti āha ‘‘ettha cā’’tiādi. Vattakkhandhake vuttavattānipīti āgantukāvāsikagamikānumodanabhattaggapiṇḍacārikāraññasenāsanajantāgharavaccakuṭiupajjhācariyasaddhivihārikaantevāsikavattāni. Idañca nidassanamattaṃ aññesampi khandhakavattānaṃ ettheva saṅgahassa icchitabbattā. Ayañhettha adhippāyo – sekhiyaggahaṇena cettha vattakkhandhakādīsu (cūḷava. 356 ādayo) āgatavattādīnampi gahaṇaṃ. Tepi hi sikkhitabbaṭṭhena ‘‘sekhiyā’’ti icchitā. Tasmā mātikāyaṃ pārājikādīnaṃ viya sekhiyānaṃ paricchedo na katoti. Na kevalaṃ vattakkhandhakādīsu (cūḷava. 356 ādayo) āgatavattādīnaṃ gahaṇatthamevāti āha ‘‘cārittavinayadassanatthañcā’’ti. Etthāpi paricchedo na katoti ānetvā yojetabbaṃ. Mātikāya ‘‘dukkaṭa’’nti avutte kathaṃ panettha dukkaṭanti veditabbanti āha ‘‘yo panā’’tiādi.
អដ្ឋង្គុលមត្តន្តិ បកតង្គុលេន អដ្ឋង្គុលមត្តំ។ យោ បន សុក្ខជង្ឃោ វា មហាបិណ្ឌិកមំសោ វា ហោតិ, តស្ស សារុប្បត្ថាយ អដ្ឋង្គុលាធិកម្បិ ឱតារេត្វា និវាសេតុំ វដ្ដតិ។
Aṭṭhaṅgulamattanti pakataṅgulena aṭṭhaṅgulamattaṃ. Yo pana sukkhajaṅgho vā mahāpiṇḍikamaṃso vā hoti, tassa sāruppatthāya aṭṭhaṅgulādhikampi otāretvā nivāsetuṃ vaṭṭati.
បាសន្តន្តិ បាសស្ស អន្តំ, ទសាមូលន្តិ អត្ថោ។
Pāsantanti pāsassa antaṃ, dasāmūlanti attho.
អបរិមណ្ឌលំ និវាសេស្សាមីតិ ‘‘បុរតោ វា បច្ឆតោ វា ឱលម្ពេត្វា និវាសេស្សាមី’’តិ ឯវំ អសញ្ចិច្ច។ កិញ្ចាបិ បរិមណ្ឌលំ និវាសេតុំ អជានន្តស្ស អនាបត្តិ, តថាបិ និវាសនវត្តំ សាធុកំ ឧគ្គហេតព្ពមេវ។ សញ្ចិច្ច អនុគ្គហណញ្ហិ អនាទរិយំ សិយាតិ អាហ ‘‘អបិច និវាសនវត្តំ ឧគ្គហេតព្ព’’ន្តិ។
Aparimaṇḍalaṃ nivāsessāmīti ‘‘purato vā pacchato vā olambetvā nivāsessāmī’’ti evaṃ asañcicca. Kiñcāpi parimaṇḍalaṃ nivāsetuṃ ajānantassa anāpatti, tathāpi nivāsanavattaṃ sādhukaṃ uggahetabbameva. Sañcicca anuggahaṇañhi anādariyaṃ siyāti āha ‘‘apica nivāsanavattaṃ uggahetabba’’nti.
បរិមណ្ឌលសិក្ខាបទវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Parimaṇḍalasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
