| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಭಿನವ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
ಸೇಖಿಯಕಣ್ಡಂ
Sekhiyakaṇḍaṃ
೧. ಪರಿಮಣ್ಡಲಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
1. Parimaṇḍalasikkhāpadavaṇṇanā
‘‘ಅನ್ತರಘರೇ’’ತಿ ವಿಸೇಸೇತ್ವಾ ನ ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಆರಾಮೇಪಿ ಅನ್ತರಘರೇಪಿ ಸಬ್ಬತ್ಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಆರಾಮೇಪೀತಿ ಬುದ್ಧೂಪಟ್ಠಾನಾದಿಕಾಲಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಯಥಾ ‘‘ತತ್ರಿಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಕತೋ, ಏವಮೇತ್ಥಾಪಿ ‘‘ತತ್ರಿಮೇ ಪಞ್ಚಸತ್ತತಿ ಸೇಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಉದ್ದೇಸಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿ ಕಸ್ಮಾ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ನ ಕತೋತಿ ಆಹ ‘‘ಏತ್ಥ ಚಾ’’ತಿಆದಿ। ವತ್ತಕ್ಖನ್ಧಕೇ ವುತ್ತವತ್ತಾನಿಪೀತಿ ಆಗನ್ತುಕಾವಾಸಿಕಗಮಿಕಾನುಮೋದನಭತ್ತಗ್ಗಪಿಣ್ಡಚಾರಿಕಾರಞ್ಞಸೇನಾಸನಜನ್ತಾಘರವಚ್ಚಕುಟಿಉಪಜ್ಝಾಚರಿಯಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಅನ್ತೇವಾಸಿಕವತ್ತಾನಿ। ಇದಞ್ಚ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ ಅಞ್ಞೇಸಮ್ಪಿ ಖನ್ಧಕವತ್ತಾನಂ ಏತ್ಥೇವ ಸಙ್ಗಹಸ್ಸ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬತ್ತಾ। ಅಯಞ್ಹೇತ್ಥ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ಸೇಖಿಯಗ್ಗಹಣೇನ ಚೇತ್ಥ ವತ್ತಕ್ಖನ್ಧಕಾದೀಸು (ಚೂಳವ॰ ೩೫೬ ಆದಯೋ) ಆಗತವತ್ತಾದೀನಮ್ಪಿ ಗಹಣಂ। ತೇಪಿ ಹಿ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಟ್ಠೇನ ‘‘ಸೇಖಿಯಾ’’ತಿ ಇಚ್ಛಿತಾ। ತಸ್ಮಾ ಮಾತಿಕಾಯಂ ಪಾರಾಜಿಕಾದೀನಂ ವಿಯ ಸೇಖಿಯಾನಂ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ನ ಕತೋತಿ। ನ ಕೇವಲಂ ವತ್ತಕ್ಖನ್ಧಕಾದೀಸು (ಚೂಳವ॰ ೩೫೬ ಆದಯೋ) ಆಗತವತ್ತಾದೀನಂ ಗಹಣತ್ಥಮೇವಾತಿ ಆಹ ‘‘ಚಾರಿತ್ತವಿನಯದಸ್ಸನತ್ಥಞ್ಚಾ’’ತಿ। ಏತ್ಥಾಪಿ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ನ ಕತೋತಿ ಆನೇತ್ವಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಮಾತಿಕಾಯ ‘‘ದುಕ್ಕಟ’’ನ್ತಿ ಅವುತ್ತೇ ಕಥಂ ಪನೇತ್ಥ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಯೋ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ।
‘‘Antaraghare’’ti visesetvā na vuttattā ‘‘ārāmepi antaragharepi sabbatthā’’ti vuttaṃ. Ārāmepīti buddhūpaṭṭhānādikālaṃ sandhāya vuttaṃ. Yathā ‘‘tatrime cattāro pārājikā dhammā uddesaṃ āgacchantī’’tiādinā tattha tattha paricchedo kato, evametthāpi ‘‘tatrime pañcasattati sekhiyā dhammā uddesaṃ āgacchantī’’ti kasmā paricchedo na katoti āha ‘‘ettha cā’’tiādi. Vattakkhandhake vuttavattānipīti āgantukāvāsikagamikānumodanabhattaggapiṇḍacārikāraññasenāsanajantāgharavaccakuṭiupajjhācariyasaddhivihārikaantevāsikavattāni. Idañca nidassanamattaṃ aññesampi khandhakavattānaṃ ettheva saṅgahassa icchitabbattā. Ayañhettha adhippāyo – sekhiyaggahaṇena cettha vattakkhandhakādīsu (cūḷava. 356 ādayo) āgatavattādīnampi gahaṇaṃ. Tepi hi sikkhitabbaṭṭhena ‘‘sekhiyā’’ti icchitā. Tasmā mātikāyaṃ pārājikādīnaṃ viya sekhiyānaṃ paricchedo na katoti. Na kevalaṃ vattakkhandhakādīsu (cūḷava. 356 ādayo) āgatavattādīnaṃ gahaṇatthamevāti āha ‘‘cārittavinayadassanatthañcā’’ti. Etthāpi paricchedo na katoti ānetvā yojetabbaṃ. Mātikāya ‘‘dukkaṭa’’nti avutte kathaṃ panettha dukkaṭanti veditabbanti āha ‘‘yo panā’’tiādi.
ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಮತ್ತನ್ತಿ ಪಕತಙ್ಗುಲೇನ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಮತ್ತಂ। ಯೋ ಪನ ಸುಕ್ಖಜಙ್ಘೋ ವಾ ಮಹಾಪಿಣ್ಡಿಕಮಂಸೋ ವಾ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ಸಾರುಪ್ಪತ್ಥಾಯ ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಾಧಿಕಮ್ಪಿ ಓತಾರೇತ್ವಾ ನಿವಾಸೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
Aṭṭhaṅgulamattanti pakataṅgulena aṭṭhaṅgulamattaṃ. Yo pana sukkhajaṅgho vā mahāpiṇḍikamaṃso vā hoti, tassa sāruppatthāya aṭṭhaṅgulādhikampi otāretvā nivāsetuṃ vaṭṭati.
ಪಾಸನ್ತನ್ತಿ ಪಾಸಸ್ಸ ಅನ್ತಂ, ದಸಾಮೂಲನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
Pāsantanti pāsassa antaṃ, dasāmūlanti attho.
ಅಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ‘‘ಪುರತೋ ವಾ ಪಚ್ಛತೋ ವಾ ಓಲಮ್ಬೇತ್ವಾ ನಿವಾಸೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ। ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಪರಿಮಣ್ಡಲಂ ನಿವಾಸೇತುಂ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ, ತಥಾಪಿ ನಿವಾಸನವತ್ತಂ ಸಾಧುಕಂ ಉಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಮೇವ। ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಅನುಗ್ಗಹಣಞ್ಹಿ ಅನಾದರಿಯಂ ಸಿಯಾತಿ ಆಹ ‘‘ಅಪಿಚ ನಿವಾಸನವತ್ತಂ ಉಗ್ಗಹೇತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ।
Aparimaṇḍalaṃ nivāsessāmīti ‘‘purato vā pacchato vā olambetvā nivāsessāmī’’ti evaṃ asañcicca. Kiñcāpi parimaṇḍalaṃ nivāsetuṃ ajānantassa anāpatti, tathāpi nivāsanavattaṃ sādhukaṃ uggahetabbameva. Sañcicca anuggahaṇañhi anādariyaṃ siyāti āha ‘‘apica nivāsanavattaṃ uggahetabba’’nti.
ಪರಿಮಣ್ಡಲಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Parimaṇḍalasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
