| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කඞ්‌ඛාවිතරණී-අභිනව-ටීකා • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
සෙඛියකණ්‌ඩං
Sekhiyakaṇḍaṃ
1. පරිමණ්‌ඩලසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
1. Parimaṇḍalasikkhāpadavaṇṇanā
‘‘අන්‌තරඝරෙ’’ති විසෙසෙත්‌වා න වුත්‌තත්‌තා ‘‘ආරාමෙපි අන්‌තරඝරෙපි සබ්‌බත්‌ථා’’ති වුත්‌තං. ආරාමෙපීති බුද්‌ධූපට්‌ඨානාදිකාලං සන්‌ධාය වුත්‌තං. යථා ‘‘තත්‍රිමෙ චත්‌තාරො පාරාජිකා ධම්‌මා උද්‌දෙසං ආගච්‌ඡන්‌තී’’තිආදිනා තත්‌ථ තත්‌ථ පරිච්‌ඡෙදො කතො, එවමෙත්‌ථාපි ‘‘තත්‍රිමෙ පඤ්‌චසත්‌තති සෙඛියා ධම්‌මා උද්‌දෙසං ආගච්‌ඡන්‌තී’’ති කස්‌මා පරිච්‌ඡෙදො න කතොති ආහ ‘‘එත්‌ථ චා’’තිආදි. වත්‌තක්‌ඛන්‌ධකෙ වුත්‌තවත්‌තානිපීති ආගන්‌තුකාවාසිකගමිකානුමොදනභත්‌තග්‌ගපිණ්‌ඩචාරිකාරඤ්‌ඤසෙනාසනජන්‌තාඝරවච්‌චකුටිඋපජ්‌ඣාචරියසද්‌ධිවිහාරිකඅන්‌තෙවාසිකවත්‌තානි. ඉදඤ්‌ච නිදස්‌සනමත්‌තං අඤ්‌ඤෙසම්‌පි ඛන්‌ධකවත්‌තානං එත්‌ථෙව සඞ්‌ගහස්‌ස ඉච්‌ඡිතබ්‌බත්‌තා. අයඤ්‌හෙත්‌ථ අධිප්‌පායො – සෙඛියග්‌ගහණෙන චෙත්‌ථ වත්‌තක්‌ඛන්‌ධකාදීසු (චූළව. 356 ආදයො) ආගතවත්‌තාදීනම්‌පි ගහණං. තෙපි හි සික්‌ඛිතබ්‌බට්‌ඨෙන ‘‘සෙඛියා’’ති ඉච්‌ඡිතා. තස්‌මා මාතිකායං පාරාජිකාදීනං විය සෙඛියානං පරිච්‌ඡෙදො න කතොති. න කෙවලං වත්‌තක්‌ඛන්‌ධකාදීසු (චූළව. 356 ආදයො) ආගතවත්‌තාදීනං ගහණත්‌ථමෙවාති ආහ ‘‘චාරිත්‌තවිනයදස්‌සනත්‌ථඤ්‌චා’’ති. එත්‌ථාපි පරිච්‌ඡෙදො න කතොති ආනෙත්‌වා යොජෙතබ්‌බං. මාතිකාය ‘‘දුක්‌කට’’න්‌ති අවුත්‌තෙ කථං පනෙත්‌ථ දුක්‌කටන්‌ති වෙදිතබ්‌බන්‌ති ආහ ‘‘යො පනා’’තිආදි.
‘‘Antaraghare’’ti visesetvā na vuttattā ‘‘ārāmepi antaragharepi sabbatthā’’ti vuttaṃ. Ārāmepīti buddhūpaṭṭhānādikālaṃ sandhāya vuttaṃ. Yathā ‘‘tatrime cattāro pārājikā dhammā uddesaṃ āgacchantī’’tiādinā tattha tattha paricchedo kato, evametthāpi ‘‘tatrime pañcasattati sekhiyā dhammā uddesaṃ āgacchantī’’ti kasmā paricchedo na katoti āha ‘‘ettha cā’’tiādi. Vattakkhandhake vuttavattānipīti āgantukāvāsikagamikānumodanabhattaggapiṇḍacārikāraññasenāsanajantāgharavaccakuṭiupajjhācariyasaddhivihārikaantevāsikavattāni. Idañca nidassanamattaṃ aññesampi khandhakavattānaṃ ettheva saṅgahassa icchitabbattā. Ayañhettha adhippāyo – sekhiyaggahaṇena cettha vattakkhandhakādīsu (cūḷava. 356 ādayo) āgatavattādīnampi gahaṇaṃ. Tepi hi sikkhitabbaṭṭhena ‘‘sekhiyā’’ti icchitā. Tasmā mātikāyaṃ pārājikādīnaṃ viya sekhiyānaṃ paricchedo na katoti. Na kevalaṃ vattakkhandhakādīsu (cūḷava. 356 ādayo) āgatavattādīnaṃ gahaṇatthamevāti āha ‘‘cārittavinayadassanatthañcā’’ti. Etthāpi paricchedo na katoti ānetvā yojetabbaṃ. Mātikāya ‘‘dukkaṭa’’nti avutte kathaṃ panettha dukkaṭanti veditabbanti āha ‘‘yo panā’’tiādi.
අට්‌ඨඞ්‌ගුලමත්‌තන්‌ති පකතඞ්‌ගුලෙන අට්‌ඨඞ්‌ගුලමත්‌තං. යො පන සුක්‌ඛජඞ්‌ඝො වා මහාපිණ්‌ඩිකමංසො වා හොති, තස්‌ස සාරුප්‌පත්‌ථාය අට්‌ඨඞ්‌ගුලාධිකම්‌පි ඔතාරෙත්‌වා නිවාසෙතුං වට්‌ටති.
Aṭṭhaṅgulamattanti pakataṅgulena aṭṭhaṅgulamattaṃ. Yo pana sukkhajaṅgho vā mahāpiṇḍikamaṃso vā hoti, tassa sāruppatthāya aṭṭhaṅgulādhikampi otāretvā nivāsetuṃ vaṭṭati.
පාසන්‌තන්‌ති පාසස්‌ස අන්‌තං, දසාමූලන්‌ති අත්‌ථො.
Pāsantanti pāsassa antaṃ, dasāmūlanti attho.
අපරිමණ්‌ඩලං නිවාසෙස්‌සාමීති ‘‘පුරතො වා පච්‌ඡතො වා ඔලම්‌බෙත්‌වා නිවාසෙස්‌සාමී’’ති එවං අසඤ්‌චිච්‌ච. කිඤ්‌චාපි පරිමණ්‌ඩලං නිවාසෙතුං අජානන්‌තස්‌ස අනාපත්‌ති, තථාපි නිවාසනවත්‌තං සාධුකං උග්‌ගහෙතබ්‌බමෙව. සඤ්‌චිච්‌ච අනුග්‌ගහණඤ්‌හි අනාදරියං සියාති ආහ ‘‘අපිච නිවාසනවත්‌තං උග්‌ගහෙතබ්‌බ’’න්‌ති.
Aparimaṇḍalaṃ nivāsessāmīti ‘‘purato vā pacchato vā olambetvā nivāsessāmī’’ti evaṃ asañcicca. Kiñcāpi parimaṇḍalaṃ nivāsetuṃ ajānantassa anāpatti, tathāpi nivāsanavattaṃ sādhukaṃ uggahetabbameva. Sañcicca anuggahaṇañhi anādariyaṃ siyāti āha ‘‘apica nivāsanavattaṃ uggahetabba’’nti.
පරිමණ්‌ඩලසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Parimaṇḍalasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
