Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā |
౭. సేఖియకణ్డో
7. Sekhiyakaṇḍo
౧. పరిమణ్డలవగ్గవణ్ణనా
1. Parimaṇḍalavaggavaṇṇanā
౫౭౬. ‘‘సిక్ఖితసిక్ఖేనాతి చతూహి మగ్గేహీ’’తి వుత్తం. యస్మా అట్ఠఙ్గులమత్తం ఓతారేత్వా నివత్థమేవ నిసిన్నస్స చతురఙ్గులమత్తం హోతి, తస్మా ఉభోపేతే అట్ఠకథావాదా ఏకపరిచ్ఛేదా, ‘‘అడ్ఢతేయ్యహత్థ’’న్తి సుఖుమం, ఏకపత్తం వా సన్ధాయ వుత్తం. తఞ్హి యథాఠానేన తిట్ఠతి. దుపట్టం సన్ధాయ ‘‘ద్విహత్థప్పమాణమ్పీ’’తి వుత్తన్తి ఉపతిస్సత్థేరో. ఏకపట్టం, ద్విపట్టం వా హేట్ఠిమపరిచ్ఛేదేన ‘‘ద్విహత్థప్పమాణ’’న్తి వుత్తన్తి వేదితబ్బం. వుత్తఞ్హి నిస్సగ్గియఅట్ఠకథాయం ‘‘తిరియం ద్విహత్థోపి వట్టతీ’’తి, తఞ్చ ఖో అలాభే ఏవ ‘‘అలాభే తిరియం ద్విహత్థప్పమాణమ్పి వట్టతీ’’తి వుత్తత్తా. ఇదం సబ్బం అధిట్ఠానుపగం సన్ధాయ వుత్తం. విరుద్ధం దిస్వా సజ్జేతబ్బం. నో చే సజ్జేతి, దుక్కటం. సచిత్తకం పణ్ణత్తివిజాననచిత్తేనేవ ‘‘అనాదరియం పటిచ్చా’’తి వుత్తత్తా, న వత్థువిజాననచిత్తేన ‘‘ఇదమేవం కత’’న్తి జానతోపి ఆపత్తియా అభావతో. ఫుస్సదేవత్థేరవాదోపి ఏకేన పరియాయేన యుజ్జతి. తథా ఉపతిస్సత్థేరవాదోపి. పఞ్ఞత్తేపి సిక్ఖాపదే అపఞ్ఞత్తేపి యం పకతియా వజ్జం, తం లోకవజ్జం. ఇదం పన పఞ్ఞత్తేయేవ వజ్జం, నాపఞ్ఞత్తే, తస్మా ఇతరలోకవజ్జేన అసదిసత్తా న లోకవజ్జం. పణ్ణత్తితో పట్ఠాయ వజ్జతో పణ్ణత్తివజ్జం. అనాదరియచిత్తేనేవ ఆపజ్జితబ్బత్తా సచిత్తకం, తస్స చిత్తస్స తివేదనత్తా తివేదనం. యస్మా అనాదరియచిత్తతా నామ కేవలం అకుసలమేవ, తఞ్చ పకతియా వజ్జం, తస్మా ఇదం లోకవజ్జం. సఞ్చిచ్చ వీతిక్కమనం నామ దోమనస్సికస్సేవ హోతీతి దుక్ఖవేదనం. గణ్ఠిపదే పన ‘‘పాణాతిపాతాది వియ నివాసనాదిదోసో లోకగరహితో న హోతీతి పణ్ణత్తివజ్జన్తి ఫుస్సదేవత్థేరో’’తి లిఖితం.
576.‘‘Sikkhitasikkhenāti catūhi maggehī’’ti vuttaṃ. Yasmā aṭṭhaṅgulamattaṃ otāretvā nivatthameva nisinnassa caturaṅgulamattaṃ hoti, tasmā ubhopete aṭṭhakathāvādā ekaparicchedā, ‘‘aḍḍhateyyahattha’’nti sukhumaṃ, ekapattaṃ vā sandhāya vuttaṃ. Tañhi yathāṭhānena tiṭṭhati. Dupaṭṭaṃ sandhāya ‘‘dvihatthappamāṇampī’’ti vuttanti upatissatthero. Ekapaṭṭaṃ, dvipaṭṭaṃ vā heṭṭhimaparicchedena ‘‘dvihatthappamāṇa’’nti vuttanti veditabbaṃ. Vuttañhi nissaggiyaaṭṭhakathāyaṃ ‘‘tiriyaṃ dvihatthopi vaṭṭatī’’ti, tañca kho alābhe eva ‘‘alābhe tiriyaṃ dvihatthappamāṇampi vaṭṭatī’’ti vuttattā. Idaṃ sabbaṃ adhiṭṭhānupagaṃ sandhāya vuttaṃ. Viruddhaṃ disvā sajjetabbaṃ. No ce sajjeti, dukkaṭaṃ. Sacittakaṃ paṇṇattivijānanacitteneva ‘‘anādariyaṃ paṭiccā’’ti vuttattā, na vatthuvijānanacittena ‘‘idamevaṃ kata’’nti jānatopi āpattiyā abhāvato. Phussadevattheravādopi ekena pariyāyena yujjati. Tathā upatissattheravādopi. Paññattepi sikkhāpade apaññattepi yaṃ pakatiyā vajjaṃ, taṃ lokavajjaṃ. Idaṃ pana paññatteyeva vajjaṃ, nāpaññatte, tasmā itaralokavajjena asadisattā na lokavajjaṃ. Paṇṇattito paṭṭhāya vajjato paṇṇattivajjaṃ. Anādariyacitteneva āpajjitabbattā sacittakaṃ, tassa cittassa tivedanattā tivedanaṃ. Yasmā anādariyacittatā nāma kevalaṃ akusalameva, tañca pakatiyā vajjaṃ, tasmā idaṃ lokavajjaṃ. Sañcicca vītikkamanaṃ nāma domanassikasseva hotīti dukkhavedanaṃ. Gaṇṭhipade pana ‘‘pāṇātipātādi viya nivāsanādidoso lokagarahito na hotīti paṇṇattivajjanti phussadevatthero’’ti likhitaṃ.
౫౭౭. విహారేపీతి బుద్ధుపట్ఠానాదికాలే, తస్మా ‘‘పారుపితబ్బ’’న్తి ఉత్తరాసఙ్గకిచ్చవసేన వుత్తం. పఠమదుతియసిక్ఖాపదేసు పరిళాహాదిపచ్చయా కప్పతి, న అన్తరఘరపటిసంయుత్తేసు.
577.Vihārepīti buddhupaṭṭhānādikāle, tasmā ‘‘pārupitabba’’nti uttarāsaṅgakiccavasena vuttaṃ. Paṭhamadutiyasikkhāpadesu pariḷāhādipaccayā kappati, na antaragharapaṭisaṃyuttesu.
౫౮౨. ‘‘ఏకస్మిం పన ఠానే ఠత్వా’’తి ఏత్థ ‘‘గచ్ఛన్తోపి పరిస్సయాభావం ఓలోకేతుం లభతియేవ. తథా గామే పూజ’’న్తి లిఖితం, తం పన ‘‘ఏకస్మిం ఠానే ఠత్వా’’తి వుత్తత్తా తాదిసం అన్తరాయం సన్ధాయ వుత్తన్తి వేదితబ్బం.
582.‘‘Ekasmiṃpana ṭhāne ṭhatvā’’ti ettha ‘‘gacchantopi parissayābhāvaṃ oloketuṃ labhatiyeva. Tathā gāme pūja’’nti likhitaṃ, taṃ pana ‘‘ekasmiṃ ṭhāne ṭhatvā’’ti vuttattā tādisaṃ antarāyaṃ sandhāya vuttanti veditabbaṃ.
పరిమణ్డలవగ్గవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Parimaṇḍalavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౧. పరిమణ్డలవగ్గో • 1. Parimaṇḍalavaggo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౧. పరిమణ్డలవగ్గవణ్ణనా • 1. Parimaṇḍalavaggavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౧. పరిమణ్డలవగ్గవణ్ణనా • 1. Parimaṇḍalavaggavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౧. పరిమణ్డలవగ్గవణ్ణనా • 1. Parimaṇḍalavaggavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౧. పరిమణ్డలవగ్గ-అత్థయోజనా • 1. Parimaṇḍalavagga-atthayojanā