Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
๑๐. ปริณตสิกฺขาปทวณฺณนา
10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā
๖๕๗-๖๕๙. ทสเม อุทฺทิสฺส ฐปิตภาเคติ อตฺตโน ฆเรปิ อุทฺทิสิตฺวา วิสุํ ฐปิตโกฎฺฐาเสฯ ‘‘เอกํ มยฺหํ, เอกํ อิมสฺส เทหี’’ติ เอวํ เอกวาจาย อาปชฺชิตพฺพตฺตา ‘‘อาปเชฺชยฺย เอกโต’’ติ วุตฺตํฯ ตุมฺหากํ สปฺปิอาทีนิ อาภตานีติ ตุมฺหากํ อตฺถาย อาภตานิ สปฺปิอาทีนิฯ ปริณตภาวํ ชานิตฺวาปิ วุตฺตวิธินา วิญฺญาเปเนฺตน เตสํ สนฺตกเมว วิญฺญาปิตํ นาม โหตีติ อาห – ‘‘มยฺหมฺปิ เทถาติ วทติ, วฎฺฎตี’’ติฯ
657-659. Dasame uddissa ṭhapitabhāgeti attano gharepi uddisitvā visuṃ ṭhapitakoṭṭhāse. ‘‘Ekaṃ mayhaṃ, ekaṃ imassa dehī’’ti evaṃ ekavācāya āpajjitabbattā ‘‘āpajjeyya ekato’’ti vuttaṃ. Tumhākaṃ sappiādīni ābhatānīti tumhākaṃ atthāya ābhatāni sappiādīni. Pariṇatabhāvaṃ jānitvāpi vuttavidhinā viññāpentena tesaṃ santakameva viññāpitaṃ nāma hotīti āha – ‘‘mayhampi dethāti vadati, vaṭṭatī’’ti.
๖๖๐. ปุปฺผมฺปิ อาโรเปตุํ น วฎฺฎตีติ อิทํ ปริณตํ สนฺธาย วุตฺตํฯ สเจ ปน เอกสฺมิํ เจติเย ปูชิตํ ปุปฺผํ คเหตฺวา อญฺญสฺมิํ เจติเย ปูเชติ, วฎฺฎติฯ ฐิตํ ทิสฺวาติ เสสกํ คเหตฺวา ฐิตํ ทิสฺวาฯ อิมสฺส สุนขสฺส มา เทหิ, เอตสฺส เทหีติ อิทํ ปริณเตเยวฯ ติรจฺฉานคตสฺส ปริจฺจชิตฺวา ทิเนฺน ปน ตํ ปลาเปตฺวา อญฺญํ ภุญฺชาเปตุํ วฎฺฎติฯ ‘‘กตฺถ เทมาติอาทินา เอเกนากาเรน ปาฬิยํ อนาปตฺติ ทสฺสิตา, เอวํ ปน อปุจฺฉิเตปิ อปริณตํ อิทนฺติ ชานเนฺตน อตฺตโน รุจิยา ยตฺถ อิจฺฉติ, ตตฺถ ทาเปตุํ วฎฺฎตี’’ติ ตีสุปิ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ ยตฺถ อิจฺฉถ, ตตฺถ เทถาติ เอตฺถาปิ ‘‘ตุมฺหากํ รุจิยา’’ติ วุตฺตตฺตา ยตฺถ อิจฺฉติ, ตตฺถ ทาเปตุํ ลภติฯ ปาฬิยํ อาคตนเยเนวาติ ‘‘ยตฺถ ตุมฺหากํ เทยฺยธโมฺม’’ติอาทินา นเยนฯ สงฺฆปริณตภาโว, ตํ ญตฺวา อตฺตโน ปริณามนํ, ปฎิลาโภติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ
660.Pupphampi āropetuṃ na vaṭṭatīti idaṃ pariṇataṃ sandhāya vuttaṃ. Sace pana ekasmiṃ cetiye pūjitaṃ pupphaṃ gahetvā aññasmiṃ cetiye pūjeti, vaṭṭati. Ṭhitaṃ disvāti sesakaṃ gahetvā ṭhitaṃ disvā. Imassa sunakhassa mā dehi, etassa dehīti idaṃ pariṇateyeva. Tiracchānagatassa pariccajitvā dinne pana taṃ palāpetvā aññaṃ bhuñjāpetuṃ vaṭṭati. ‘‘Kattha demātiādinā ekenākārena pāḷiyaṃ anāpatti dassitā, evaṃ pana apucchitepi apariṇataṃ idanti jānantena attano ruciyā yattha icchati, tattha dāpetuṃ vaṭṭatī’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Yattha icchatha, tattha dethāti etthāpi ‘‘tumhākaṃ ruciyā’’ti vuttattā yattha icchati, tattha dāpetuṃ labhati. Pāḷiyaṃ āgatanayenevāti ‘‘yattha tumhākaṃ deyyadhammo’’tiādinā nayena. Saṅghapariṇatabhāvo, taṃ ñatvā attano pariṇāmanaṃ, paṭilābhoti imānettha tīṇi aṅgāni.
ปริณตสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
นิฎฺฐิโต ปตฺตวโคฺค ตติโยฯ
Niṭṭhito pattavaggo tatiyo.
อิติ สมนฺตปาสาทิกาย วินยฎฺฐกถาย สารตฺถทีปนิยํ
Iti samantapāsādikāya vinayaṭṭhakathāya sāratthadīpaniyaṃ
นิสฺสคฺคิยวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Nissaggiyavaṇṇanā niṭṭhitā.
ทุติโย ภาโค นิฎฺฐิโตฯ
Dutiyo bhāgo niṭṭhito.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๑๐. ปริณตสิกฺขาปทํ • 10. Pariṇatasikkhāpadaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ๑๐. ปริณตสิกฺขาปทวณฺณนา • 10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ๑๐. ปริณตสิกฺขาปทวณฺณนา • 10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๑๐. ปริณตสิกฺขาปทวณฺณนา • 10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā