| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਅਭਿਨવ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
੧੦. ਪਰਿਣਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā
ਨਨੁ ਚਾਯਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਰਿਣਤੋ, ਨ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੋ, ਅਥ ਕਥਂ ਸਙ੍ਘਸਨ੍ਤਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਸੋਤਿ ਲਾਭੋ। ਏਕੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਪਰਿਣਤਭਾવਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਏਕੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ। ‘‘ਲਭਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਾਭਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸਾਧਨਮਾਹ। ਚੀવਰਾਦਿવਤ੍ਥੁਨ੍ਤਿ ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਚੁਣ੍ਣਪਿਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਦਸਿਕਸੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ। ਪਰਿਣਤਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਿਨ੍ਨਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪੋਣਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਬ੍ਭਾਰਂ ਹੁਤ੍વਾ ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯੇਨ ਪਨ ਕਾਰਣੇਨ ਸੋ ਪਰਿਣਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਦਸ੍ਸਾਮ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਣਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਇਦਂ ਮਯ੍ਹਂ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਰਿਣਤਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਣਾਮੇਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਪਯੋਗੇਤਿ ਪਰਿਣਾਮਨਪ੍ਪਯੋਗੇ। ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਇਦਂ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਜਾਨਂ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਲਾਭਂ ਪਰਿਣਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਣਾਮਿਕਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨવਿਧਾਨਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
Nanu cāyaṃ saṅghassa pariṇato, na pariccatto, atha kathaṃ saṅghasantako hotīti āha ‘‘so hī’’tiādi. Tattha soti lābho. Ekena pariyāyenāti pariṇatabhāvasaṅkhātena ekena pariyāyena. ‘‘Labhitabba’’nti iminā lābhasaddassa kammasādhanamāha. Cīvarādivatthunti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ antamaso cuṇṇapiṇḍampi dantakaṭṭhampi dasikasuttampi. Pariṇatanti saṅghassa ninnaṃ saṅghassa poṇaṃ saṅghassa pabbhāraṃ hutvā ṭhitanti attho. Yena pana kāraṇena so pariṇato hoti, taṃ dassetvā tassa atthaṃ dassetuṃ ‘‘dassāma karissāmā’’tiādi vuttaṃ. Attano pariṇāmentassāti ‘‘idaṃ mayhaṃ dehī’’ti saṅghassa pariṇatabhāvaṃ ñatvā attano pariṇāmetvā gaṇhantassa. Payogeti pariṇāmanappayoge. Ettha ca ‘‘idaṃ me, bhante, jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ attano pariṇāmikaṃ nissaggiya’’nti iminā nayena nissajjanavidhānaṃ veditabbaṃ.
ਸਙ੍ਘਚੇਤਿਯਪੁਗ੍ਗਲੇਸੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਸੁਨਖਂ ਉਪਾਦਾਯ ਯੋ ਕੋਚਿ ਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਅਞ੍ਞਸਙ੍ਘਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਸਙ੍ਘਚੇਤਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪਰਿਣਤਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ વਾ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ વਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ વਾ, ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ ਪਰਿਣਤਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ વਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ વਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ વਾ, ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਰਿਣਤਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ વਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ વਾ ਚੇਤਿਯਸ੍ਸ વਾ ਪਰਿਣਾਮੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ।
Saṅghacetiyapuggalesūti ettha ca antamaso sunakhaṃ upādāya yo koci satto ‘‘puggalo’’ti veditabbo. Aññasaṅghādīnanti aññasaṅghacetiyapuggalānaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – ‘‘saṅghassa pariṇataṃ aññassa saṅghassa vā cetiyassa vā puggalassa vā, cetiyassa pariṇataṃ aññassa cetiyassa vā saṅghassa vā puggalassa vā, puggalassa pariṇataṃ aññassa puggalassa vā saṅghassa vā cetiyassa vā pariṇāmentassa dukkaṭa’’nti.
ਇਦਾਨਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਪਰਿਣਤਸਞ੍ਞਿਨੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਪਰਿਣਤੇ, ਅਪਰਿਣਤੇ ਚ ਅਪਰਿਣਤਸਞ੍ਞਿਨੋ ਚਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ, ਪਰਿਣਤੇ, ਅਪਰਿਣਤੇ ਚਾਤਿ ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਪਰਿਣਤੇ ਅਪਰਿਣਤਸਞ੍ਞੀ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਣਾਮੇਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਅਪਰਿਣਤੇ ਅਪਰਿਣਤਸਞ੍ਞੀ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੬੦)। ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ। ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ‘‘ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਰਂ વਾ ਲਭੇਯ੍ਯ, ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕੋ વਾ ਅਸ੍ਸ, ਯਤ੍ਥ વਾ ਪਨ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਦੇਥਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੬੧) વਚਨਾਨਂ ਗਹਣਂ। ਸਚੇ ਪਨ ਦਾਯਕਾ ‘‘ਮਯਂ ਸਙ੍ਘਭਤ੍ਤਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮਾ, ਚੇਤਿਯਪੂਜਂ ਕਤ੍ਤੁਕਾਮਾ, ਏਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਦਾਤੁਕਾਮਾ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਰੁਚਿਯਾ ਦਸ੍ਸਾਮ। ਭਣਥ, ਕਤ੍ਥ ਦੇਮਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੬੬੦) વਦਨ੍ਤਿ, ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ‘‘ਯਤ੍ਥ ਇਚ੍ਛਥ, ਤਤ੍ਥ ਦੇਥਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ।
Idāni anāpattiṃ dassetuṃ ‘‘apariṇatasaññino’’tiādimāha. Pariṇate, apariṇate ca apariṇatasaññino cāti sambandho, pariṇate, apariṇate cāti ubhayatthāpi anāpattīti attho. Vuttañhetaṃ ‘‘pariṇate apariṇatasaññī attano pariṇāmeti, anāpatti. Apariṇate apariṇatasaññī anāpattī’’ti (pārā. 660). Deyyadhammoti cattāro paccayā. Ādisaddena ‘‘paṭisaṅkhāraṃ vā labheyya, ciraṭṭhitiko vā assa, yattha vā pana tumhākaṃ cittaṃ pasīdati, tattha dethā’’ti (pārā. 661) vacanānaṃ gahaṇaṃ. Sace pana dāyakā ‘‘mayaṃ saṅghabhattaṃ kattukāmā, cetiyapūjaṃ kattukāmā, ekassa bhikkhuno parikkhāraṃ dātukāmā, tumhākaṃ ruciyā dassāma. Bhaṇatha, kattha demā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.660) vadanti, evaṃ vutte tena bhikkhunā ‘‘yattha icchatha, tattha dethā’’ti vattabbā.
ਪਰਿਣਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਪਤ੍ਤવਗ੍ਗੋ ਤਤਿਯੋ।
Pattavaggo tatiyo.
ਇਤਿ ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣਿਯਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖવਣ੍ਣਨਾਯ
Iti kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya
વਿਨਯਤ੍ਥਮਞ੍ਜੂਸਾਯਂ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਿਯਂ
Vinayatthamañjūsāyaṃ līnatthappakāsaniyaṃ
ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Nissaggiyavaṇṇanā niṭṭhitā.
