Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-അഭിനവ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
൧൦. പരിണതസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
10. Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā
നനു ചായം സങ്ഘസ്സ പരിണതോ, ന പരിച്ചത്തോ, അഥ കഥം സങ്ഘസന്തകോ ഹോതീതി ആഹ ‘‘സോ ഹീ’’തിആദി. തത്ഥ സോതി ലാഭോ. ഏകേന പരിയായേനാതി പരിണതഭാവസങ്ഖാതേന ഏകേന പരിയായേന. ‘‘ലഭിതബ്ബ’’ന്തി ഇമിനാ ലാഭസദ്ദസ്സ കമ്മസാധനമാഹ. ചീവരാദിവത്ഥുന്തി ചീവരപിണ്ഡപാതസേനാസനഗിലാനപച്ചയഭേസജ്ജപരിക്ഖാരം അന്തമസോ ചുണ്ണപിണ്ഡമ്പി ദന്തകട്ഠമ്പി ദസികസുത്തമ്പി. പരിണതന്തി സങ്ഘസ്സ നിന്നം സങ്ഘസ്സ പോണം സങ്ഘസ്സ പബ്ഭാരം ഹുത്വാ ഠിതന്തി അത്ഥോ. യേന പന കാരണേന സോ പരിണതോ ഹോതി, തം ദസ്സേത്വാ തസ്സ അത്ഥം ദസ്സേതും ‘‘ദസ്സാമ കരിസ്സാമാ’’തിആദി വുത്തം. അത്തനോ പരിണാമേന്തസ്സാതി ‘‘ഇദം മയ്ഹം ദേഹീ’’തി സങ്ഘസ്സ പരിണതഭാവം ഞത്വാ അത്തനോ പരിണാമേത്വാ ഗണ്ഹന്തസ്സ. പയോഗേതി പരിണാമനപ്പയോഗേ. ഏത്ഥ ച ‘‘ഇദം മേ, ഭന്തേ, ജാനം സങ്ഘികം ലാഭം പരിണതം അത്തനോ പരിണാമികം നിസ്സഗ്ഗിയ’’ന്തി ഇമിനാ നയേന നിസ്സജ്ജനവിധാനം വേദിതബ്ബം.
Nanu cāyaṃ saṅghassa pariṇato, na pariccatto, atha kathaṃ saṅghasantako hotīti āha ‘‘so hī’’tiādi. Tattha soti lābho. Ekena pariyāyenāti pariṇatabhāvasaṅkhātena ekena pariyāyena. ‘‘Labhitabba’’nti iminā lābhasaddassa kammasādhanamāha. Cīvarādivatthunti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ antamaso cuṇṇapiṇḍampi dantakaṭṭhampi dasikasuttampi. Pariṇatanti saṅghassa ninnaṃ saṅghassa poṇaṃ saṅghassa pabbhāraṃ hutvā ṭhitanti attho. Yena pana kāraṇena so pariṇato hoti, taṃ dassetvā tassa atthaṃ dassetuṃ ‘‘dassāma karissāmā’’tiādi vuttaṃ. Attano pariṇāmentassāti ‘‘idaṃ mayhaṃ dehī’’ti saṅghassa pariṇatabhāvaṃ ñatvā attano pariṇāmetvā gaṇhantassa. Payogeti pariṇāmanappayoge. Ettha ca ‘‘idaṃ me, bhante, jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ attano pariṇāmikaṃ nissaggiya’’nti iminā nayena nissajjanavidhānaṃ veditabbaṃ.
സങ്ഘചേതിയപുഗ്ഗലേസൂതി ഏത്ഥ ച അന്തമസോ സുനഖം ഉപാദായ യോ കോചി സത്തോ ‘‘പുഗ്ഗലോ’’തി വേദിതബ്ബോ. അഞ്ഞസങ്ഘാദീനന്തി അഞ്ഞസങ്ഘചേതിയപുഗ്ഗലാനം. ഇദം വുത്തം ഹോതി – ‘‘സങ്ഘസ്സ പരിണതം അഞ്ഞസ്സ സങ്ഘസ്സ വാ ചേതിയസ്സ വാ പുഗ്ഗലസ്സ വാ, ചേതിയസ്സ പരിണതം അഞ്ഞസ്സ ചേതിയസ്സ വാ സങ്ഘസ്സ വാ പുഗ്ഗലസ്സ വാ, പുഗ്ഗലസ്സ പരിണതം അഞ്ഞസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ വാ സങ്ഘസ്സ വാ ചേതിയസ്സ വാ പരിണാമേന്തസ്സ ദുക്കട’’ന്തി.
Saṅghacetiyapuggalesūti ettha ca antamaso sunakhaṃ upādāya yo koci satto ‘‘puggalo’’ti veditabbo. Aññasaṅghādīnanti aññasaṅghacetiyapuggalānaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – ‘‘saṅghassa pariṇataṃ aññassa saṅghassa vā cetiyassa vā puggalassa vā, cetiyassa pariṇataṃ aññassa cetiyassa vā saṅghassa vā puggalassa vā, puggalassa pariṇataṃ aññassa puggalassa vā saṅghassa vā cetiyassa vā pariṇāmentassa dukkaṭa’’nti.
ഇദാനി അനാപത്തിം ദസ്സേതും ‘‘അപരിണതസഞ്ഞിനോ’’തിആദിമാഹ. പരിണതേ, അപരിണതേ ച അപരിണതസഞ്ഞിനോ ചാതി സമ്ബന്ധോ, പരിണതേ, അപരിണതേ ചാതി ഉഭയത്ഥാപി അനാപത്തീതി അത്ഥോ. വുത്തഞ്ഹേതം ‘‘പരിണതേ അപരിണതസഞ്ഞീ അത്തനോ പരിണാമേതി, അനാപത്തി. അപരിണതേ അപരിണതസഞ്ഞീ അനാപത്തീ’’തി (പാരാ॰ ൬൬൦). ദേയ്യധമ്മോതി ചത്താരോ പച്ചയാ. ആദിസദ്ദേന ‘‘പടിസങ്ഖാരം വാ ലഭേയ്യ, ചിരട്ഠിതികോ വാ അസ്സ, യത്ഥ വാ പന തുമ്ഹാകം ചിത്തം പസീദതി, തത്ഥ ദേഥാ’’തി (പാരാ॰ ൬൬൧) വചനാനം ഗഹണം. സചേ പന ദായകാ ‘‘മയം സങ്ഘഭത്തം കത്തുകാമാ, ചേതിയപൂജം കത്തുകാമാ, ഏകസ്സ ഭിക്ഖുനോ പരിക്ഖാരം ദാതുകാമാ, തുമ്ഹാകം രുചിയാ ദസ്സാമ. ഭണഥ, കത്ഥ ദേമാ’’തി (പാരാ॰ അട്ഠ॰ ൨.൬൬൦) വദന്തി, ഏവം വുത്തേ തേന ഭിക്ഖുനാ ‘‘യത്ഥ ഇച്ഛഥ, തത്ഥ ദേഥാ’’തി വത്തബ്ബാ.
Idāni anāpattiṃ dassetuṃ ‘‘apariṇatasaññino’’tiādimāha. Pariṇate, apariṇate ca apariṇatasaññino cāti sambandho, pariṇate, apariṇate cāti ubhayatthāpi anāpattīti attho. Vuttañhetaṃ ‘‘pariṇate apariṇatasaññī attano pariṇāmeti, anāpatti. Apariṇate apariṇatasaññī anāpattī’’ti (pārā. 660). Deyyadhammoti cattāro paccayā. Ādisaddena ‘‘paṭisaṅkhāraṃ vā labheyya, ciraṭṭhitiko vā assa, yattha vā pana tumhākaṃ cittaṃ pasīdati, tattha dethā’’ti (pārā. 661) vacanānaṃ gahaṇaṃ. Sace pana dāyakā ‘‘mayaṃ saṅghabhattaṃ kattukāmā, cetiyapūjaṃ kattukāmā, ekassa bhikkhuno parikkhāraṃ dātukāmā, tumhākaṃ ruciyā dassāma. Bhaṇatha, kattha demā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.660) vadanti, evaṃ vutte tena bhikkhunā ‘‘yattha icchatha, tattha dethā’’ti vattabbā.
പരിണതസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Pariṇatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
പത്തവഗ്ഗോ തതിയോ.
Pattavaggo tatiyo.
ഇതി കങ്ഖാവിതരണിയാ പാതിമോക്ഖവണ്ണനായ
Iti kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya
വിനയത്ഥമഞ്ജൂസായം ലീനത്ഥപ്പകാസനിയം
Vinayatthamañjūsāyaṃ līnatthappakāsaniyaṃ
നിസ്സഗ്ഗിയവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Nissaggiyavaṇṇanā niṭṭhitā.