Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปฎิสมฺภิทามคฺค-อฎฺฐกถา • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā

    ๓๕. ปรินิพฺพานญาณนิเทฺทสวณฺณนา

    35. Parinibbānañāṇaniddesavaṇṇanā

    ๘๖. ปรินิพฺพานญาณนิเทฺทเส อิธาติ อิมสฺมิํ สาสเนฯ สมฺปชาโนติ สาตฺถกสมฺปชญฺญํ, สปฺปายสมฺปชญฺญํ, โคจรสมฺปชญฺญํ, อสโมฺมหสมฺปชญฺญนฺติ อิเมหิ จตูหิ สมฺปชเญฺญหิ สมฺปชาโนฯ ปวตฺตนฺติ สพฺพตฺถ ยถานุรูปํ ปริยุฎฺฐานปวตฺตญฺจ อนุสยปฺปวตฺตญฺจฯ ปริยาทิยตีติ อุปจารปฺปนาวเสน วุเตฺตสุ วิกฺขมฺภนวเสน, วิปสฺสนาวเสน วุเตฺตสุ ตทงฺควเสน, มคฺควเสน วุเตฺตสุ สมุเจฺฉทวเสน เขเปติ อปฺปวตฺตํ กโรติฯ เปยฺยาลมุเขน หิ ทุติยาทิฌานสมาปตฺติมหาวิปสฺสนามคฺคา สํขิตฺตาฯ ยสฺมา เอตํ ปจฺจเวกฺขนฺตสฺส ปวตฺตํ ญาณํ ปรินิพฺพาเน ญาณํ นาม โหติ, ตสฺมา วิกฺขมฺภนปรินิพฺพานํ ตทงฺคปรินิพฺพานํ สมุเจฺฉทปรินิพฺพานนฺติปิ วุตฺตเมว โหติฯ เอเตหิ กิเลสปรินิพฺพานปจฺจเวกฺขณญาณํ วุตฺตํฯ อถ วา ปนาติอาทีหิ ขนฺธปรินิพฺพานปจฺจเวกฺขณญาณํ นิทฺทิสติฯ อนุปาทิเสสาย นิพฺพานธาตุยาติ ทุวิธา หิ นิพฺพานธาตุ สอุปาทิเสสา จ อนุปาทิเสสา จฯ ตตฺถ อุปาทียเต ‘‘อหํ มมา’’ติ ภุสํ คณฺหียตีติ อุปาทิ, ขนฺธปญฺจกเสฺสตํ อธิวจนํฯ อุปาทิเยว เสโส อวสิโฎฺฐติ อุปาทิเสโส, สห อุปาทิเสเสน วตฺตตีติ สอุปาทิเสสาฯ นเตฺถตฺถ อุปาทิเสโสติ อนุปาทิเสสาฯ สอุปาทิเสสา ปฐมํ วุตฺตาฯ อยํ ปน อนุปาทิเสสาฯ ตาย อนุปาทิเสสาย นิพฺพานธาตุยาฯ จกฺขุปวตฺตนฺติ จกฺขุปวตฺติ จกฺขุสมุทาจาโรฯ ปริยาทิยตีติ เขปียติ มทฺทียตีติฯ เอส นโย เสเสสุฯ

    86. Parinibbānañāṇaniddese idhāti imasmiṃ sāsane. Sampajānoti sātthakasampajaññaṃ, sappāyasampajaññaṃ, gocarasampajaññaṃ, asammohasampajaññanti imehi catūhi sampajaññehi sampajāno. Pavattanti sabbattha yathānurūpaṃ pariyuṭṭhānapavattañca anusayappavattañca. Pariyādiyatīti upacārappanāvasena vuttesu vikkhambhanavasena, vipassanāvasena vuttesu tadaṅgavasena, maggavasena vuttesu samucchedavasena khepeti appavattaṃ karoti. Peyyālamukhena hi dutiyādijhānasamāpattimahāvipassanāmaggā saṃkhittā. Yasmā etaṃ paccavekkhantassa pavattaṃ ñāṇaṃ parinibbāne ñāṇaṃ nāma hoti, tasmā vikkhambhanaparinibbānaṃ tadaṅgaparinibbānaṃ samucchedaparinibbānantipi vuttameva hoti. Etehi kilesaparinibbānapaccavekkhaṇañāṇaṃ vuttaṃ. Atha vā panātiādīhi khandhaparinibbānapaccavekkhaṇañāṇaṃ niddisati. Anupādisesāya nibbānadhātuyāti duvidhā hi nibbānadhātu saupādisesā ca anupādisesā ca. Tattha upādīyate ‘‘ahaṃ mamā’’ti bhusaṃ gaṇhīyatīti upādi, khandhapañcakassetaṃ adhivacanaṃ. Upādiyeva seso avasiṭṭhoti upādiseso, saha upādisesena vattatīti saupādisesā. Natthettha upādisesoti anupādisesā. Saupādisesā paṭhamaṃ vuttā. Ayaṃ pana anupādisesā. Tāya anupādisesāya nibbānadhātuyā. Cakkhupavattanti cakkhupavatti cakkhusamudācāro. Pariyādiyatīti khepīyati maddīyatīti. Esa nayo sesesu.

    ปรินิพฺพานญาณนิเทฺทสวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ

    Parinibbānañāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / ปฎิสมฺภิทามคฺคปาฬิ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ๓๕. ปรินิพฺพานญาณนิเทฺทโส • 35. Parinibbānañāṇaniddeso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact